Vivek Chudamani Gujarati Saral Arth Sahit

Author(s): Devshankar Dave
Publisher: Sastu Sahityavardhak Karyalay Mumbai

Page 11

।
વિચૂડામણિ દેરડું જ છે.” અમો નિશ્ચય જ દૂર કરે છે.
अर्थस्य निश्चयो दृष्टो विचारेण हितोक्तितः । न मानेन न दानेन प्राणायामशतेन वा ॥ १३ ॥
(મહાત્માઓનાં) હિતકારક વચને વિચાર કરવાથી જ (આત્મારૂપ) વસ્તુને નિશ્ચય થાય છે; નાન, દાન અથવા સેંકડે પ્રાણાયામથી થતું નથી.
આત્મજ્ઞાનના અધિકારી अधिकारिणमाशास्ते फलसिद्धिर्विशेषतः । उपाया देशकालाचाः सन्त्यस्मिन्सहकारिणः ॥ १४॥
ફળસિદ્ધિ અધિકારીને ખાસ કરી ઉપદેશ દે છે; અને એમાં દેશ, કાલ વગેરે ઉપાયે પણ સહાયક બને જ છે.
अतो विचारः कर्तव्यो जिज्ञासोरात्मवस्तुनः । समासाद्य दयासिन्धुं गुरुं ब्रह्मविदुत्तमम् ॥ १५ ॥
આથી બ્રહ્મજ્ઞાનીઓમાં શ્રેષ્ઠ, દયાસાગર ઉત્તમ ગુરુના શરણે જઈ જિજ્ઞાસુએ આત્મતત્વને વિચાર કરે.
मेधावी पुरुषो विद्वानूहापोहविचक्षणः । अधिकार्यात्मविद्यायामुक्तलक्षणलक्षितः ॥ १६ ॥
બુદ્ધિમાન, વિદ્વાન અને તર્કવિતર્કમાં ચતુર મનુષ્ય આત્મવિદ્યામાં અધિકારી છે.
विवेकिनो विरक्तस्य शमादिगुणशालिनः । मुमुक्षोरेव हि ब्रह्मजिज्ञासायोग्यता मता ॥ १७ ॥
જેને સદ્ અને અસદ્દનું જ્ઞાન હોય, જે વૈરાગ્યવાન, શમ-દમ વગેરે પસંપત્તિવાળે અને જે મુમુક્ષુ હોય, એને જ બ્રહ્મજિજ્ઞાસાની યોગ્યતા માની છે.
૧ આત્મતત્વ. ૨ જડતત્વ. ૩ જે મુક્તિને ઇરછે તે. ૪ બ્રહ્મને જાણવાની ઇચ્છા.