Vaidyasar Sangraha

Author(s): Raghunath Shastri, Krishnashastri Bhatwadekar, Vishnu Vasudev Godbole, Mahadeo Gopal Shastri
Publisher: Vinayak Mahadev Amraopurkar

Page 163

પાકે,
૧૫ આમળાની થેપલીયેરસદાર આમળાં શેર ૧ લાવી જરા બાફ આપવી અને તેમાથી ઠળીયા કાહારી નાખી તે વાટવા, તેમાં હીંગ, જીરૂ, મરી, પીપર, સુંઠ, ધાણા, તજ, સીંધાલણ, સંચળ, હરડે, એને ભૂકો કરી નાખો, અને તેની થપલીયો કીંવા ગેળી કરી સુકવી મુકવી, તે ઘણી રૂચી કરણારી તથા પાચન કરસુરી છે.
=
=
પાક.
અસંધ પાક-આસંધના ભુકો તેલા ૪૦ સુંઠ ૨૦ પીપર ૧૦ મરી ૪ તજ ૪ એલચીદાણા ૪ તમાલપતર૪ લવીંગ ૪ ગાયનું દૂધ ર૦૦ મધ ૧૦૦ ગાયનું ધી ૫૦ પીપરી મુળ ને જીરૂ ના તમાલપત્ર ને લવીંગ ના અગર ને વાળ ના ચીત્રક મુળ ના પેળી સુખડ ના ટોપરૂ ને કમળના રૂમીમકી ના વંશલોચન ને આમળાં - ખેરાલ ના કપુર ને ધમાસ સાડી ના અજગંધા ના ચિત્રક ને શતાવરી ને એનું પડ છાન ચુર્ણ કરી મુકવું. પાકની રીતી–આસધ, સુંઠ, પીપર, તથા મરી એનું ચુર્ણ દુધમાં નાંખી હલાવી ધીમા તાપ ઉપર તેને મા કરવો, પછી ઘી નાંખી ગહુના રવાની પેઠે થાય તહાં સુધી સેક, પછી ૧ર શેર સાકરની ચાસણી કરી તેમાં તયાર કરેલો માવે તથા સર્વ ઓસડેનું ચુર્ણ એક કરી નાખવું પછી હલાવી થાળીને ઘી પડી તેમાં સરખું રેડે તેના ચેલાં પાડવા,
ગેખરૂ પાક ગોખરૂનું ચુર્ણ ૬૪ તલા, ગાયનું દુધ ૨૫૯ તેલ, અફેણ ૧ તેલું, ધાએલ સાકર કચા ૧૬ શેર, કેળુ ૪ તોલા, કરે ૪ સુરણ ૪ લાજાળ જ જોળી મુસળી ૪ નાગરમોથ૪ ભદ્રમોથ ૪ શતાવરી૪ નીવળીની બી ૪ ભારંગમુળ૪ તેલા, રાæ૪ જીરૂ ૪ શહાજીરૂં ૪ કાકડીનું બી ૪ ગોખરૂનુમુળ ૪ દાડમના દાણા ૪ તોલા, બીલીનુ મુળ ૪ અરજણ વૃક્ષની છાલ ૪ ઘેટીની છાલ ૪ સાલફળા ૪ બદામનુ મગજ ૪ કિસમિસ ૪ અસંધ ૪ કવચ બીજ૪ કેશર ૪ બળબીજ ૪ સાકર ૪ દરાખ ૪ કાળી દરાખ ૪ કમળકાકડી માયલા ગોળા ૪ જલ પીપલ ૪ તજ ૪ અરસે ૪ મેચરસ સાઠેડી ૪ નંગલીઅડદ એલચીદાણા ૪ તલા તથા કપુર બરાસ ૪ માસા ધોળી સુખડતોલા, કાળે વાળે ૪તેલા સાલમ મીસરી ૪ ચેપચીની ૪ અજમે ૪ અંકેલ ૪ તાલીમખાનું ૪પુસ્કર મુળ જ કપૂરકાચરી ૪ દેવદાર ૪ ચીત્રકમુળ ૪ તમાલપત્ર નાગ કેશર૪ગળ૪ત્રીકટ ૧૨ ત્રીફળા ૧૨ પીપરી મુળ૪ ચવક ૪ અકડાનુ ળ વાવડીંગ ૪ ચાળી ૪તેલા, કસ્તુરી ૪ માસવરયાળી ૪તોલા જેઠીમધ ૪પદમ કારટ ૪ કેળનો ગા૪ ગુલાબના કુલ ૧૬ સરગવાની છાલ ૪ અકેડ લવીંગ ૪ લેડર ૪ કળ ૪ તાલીસપત્ર ૪ રૂમી મસ્તકી ૪ સીંગડા ૪ તવકીર ૪ મુરાસીંગ ૪ ભીલામાં માખ્ય મગજ ૪ કાજુકળી ૪ રેણુકબીજ મંછઠ ૪ પરૂં ખસખસ ૪ મોરવેલ ૪