Suvas 1942 07 Pustak 05 Ank 03

Author(s): Suvas Karyalay
Publisher: Suvas Karyalay

Page 8

દાંત, દાઢ ને જડમુ
ૐ
ત્રિભુવનદાસ લહેરચંદ શાહ
[૨]
ગયા મમાં આપણે મુખશુદ્ધિ અંગે કેવળ ‘ દાતણ કરવાની ’ દૃષ્ટિ પૂરતી જ દાંત અને પેઢાંની વિચારણા કરી હતી. મૃત્ર આપણે ખારાક ખાવામાં અને તેને અંગે તેમને ભજવવા પડતા ભાગની દૃષ્ટિથી વિચાર કરીશું,
દાંતની રચના વિશે પ્રથમ વિવેચનની જરૂર રહે પણુ તેના આવશ્યક ભાગ લખાઈ ગયા છે તેથી તે સિવાયની અન્ય હકીકત જ જણાવીશું.
સંખ્યા:મુખના ઉપર અને નીચે મળીને બન્ને જડબામાં ધાડાના નાળાકારે દાંત જડેલા હાય છે. તે એવી રીતે ક્રમવાર વળી મૂકાયા છે કે જો જડબાની વચ્ચેાવચ્ચેથી લઈને છેડા સુધી તપાસીએ તા એકધારી ગાઠવણુ તેમાં નજરે પડતી દેખાશે. એટલે કે દરેક જડબાના ખે ભાગ પાડીને વચ્ચેથી જમણે અને ડાબે પડખે જોતા જશું તેા પ્રથમ નખર, એક પ્રકારના એ કાપવાના (Ineisors ) દાંતના આવે છે. તે બાદ એક શ્રુતરિયા અણુિદાર કાડવાના ( Canine) દાંત, તેની પછી એ માથાવાળા ચાવવાના ( Bi-cuspid ) ખે અને છેવટે ત્રણથી ચાર માથાવાળી
આય હાય બાપ ! કેવડું મોટું પેટ ! આગલા પડી ગયેલા દાંત, લમણે ધાળા દેખાતા વાળ....... જેમ જેમ એ વધુ યાદ કરતી ગઇ તેમ તેમ એની ખ્ટીક વધતી ગઇ. જાણે ગાદડી માથે મેઢ આયા છતાં નાના કરાં ભૂમા પાડતાં ન હોય ! ‘માસી ! માસી ! છીચી...... ભૂ....માસી ! અધા.......
અને એ રાત્રે ખરેખર એણે જે માનસિક વ્યથા અનુભવી તે સવારમાં ઊઠતાં પણ એનુ મન ખાટું માનવા તૈયાર ન થયું. પૂજો કાઢતાં કાઢતાં ય એને એના એ જ વિચાર આવતા હતા; શું પોતે ભણી નથી એટલા ખાતર પેાતાનું જીવન ધૂળ થઇ જશે ?'
વળી નાની બેન સવારમાં લેશન લખતી હતી તેની પાસે બેસતાં
ન દાએ સ્લેટમાં શબ્દ
બતાવી પૂછ્યું: ‘શાન્તી ! મા શુ લખ્યુ છે ? •
નમ દા નિશાળે નથી ગઈ એ તેા નાની એન જાતી હતી. પણુ સાવ આટલું સહેલું ય મોટાં થએ એમને એમ ન આવડે એવું તે એ બિચારીને ખ્યાલ ન હતા. એણે કહ્યું : ‘આ તે બહુ સહેલુ છે. એટલું ય નથી આવડતું ? '
એને જવાબ આપવાને બદલે નર્મદાના મનમાં થયું: આવડી નાની છેાડીને ય નથી આવડતું એ ખૂંચે છે, તે એ શે'રમાં રહી અંગ્રેજી ભણે એટલે હુ· ના જ ગમું સ્તે ! '
મેટીએન કંઇ ન મેલી એટલે શાન્તી શીખવતી હોય તેમ ખેલી: જો આ પહેલા અક્ષર છે તે ન પછી ૮ વ ર.' શબ્દ પૂરા વાંચી એ કહેવા લાગી: · આ તા હું પહેલીમાં નેતી આવી ત્યારે ય આવડતા હતા.’
6
પશુ નમ દાને તેા જાણે પોતાના નટવરનાં દર્શન થયાં હોય તેટલા અખે! લાગ્યા. એ વળી વળીને જેમ કન્યા કુતૂહલથી સંતાઇને, લજ્જાસહ પેાતાને ઘેર મહેમાન તરીકે આવેલા વરને નીરખે તેમ એ શબ્દ સામુ તાકી રહી.
એટલામાં માના રસાડામાંથી અવાજ આવ્યાઃ પહેારમાં એ છોડી જોડે મોટા પાટલા ફાડી નાખ્યા હોય
નર્મ દા! પાણી ભરવા જવાનું મૂકી અત્યારના તેમ વાંચવા બેસી ગઇ ?”
( ચાલુ )