________________
પ્રબુદ્ધ જીવની : બાર ભાવતા વિશેષાંક પૃષ્ઠ ૩૦
૬ પ્રબુદ્ધ જીવન : બાર ભાવના વિશેષાંક થા ઓગસ્ટ ૨૦૧૬ નર ભાવતા વિશેષાંક BN પ્રબુદ્ધ જીવત :
પ્રબુદ્ધ જીવતો : બાર ભાવના વિશેષુક # પ્રબુદ્ધ જીવન : બીર ભાવના વિશેષાંક ## પ્રબુદ્ધ જીવન : બીર જીવત : બાર ભાવતા વિશોષક HR પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક ક્ષણ પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક #R
- સત્યવ્યનામિથ્ય, અર્થાત્ બ્રહ્મ સત્ય છે, એ સિવાયનું સર્વ મિથ્યા નિત્ય-અનિત્યનાં સૂત્રો ‘સમણસુત્ત'માં પ્રસરેલ જોવા મળે છે. છે અનિત્ય છે. ક્ષણભંગુર છે.
કેટલીક વાર અનિત્યને ન સમજનાર વ્યક્તિ કેવો બને છે તેનું છે માટે જ કહ્યું છે ;
એક દૃષ્ટાન્ત જોઈએ. આત્મ ભાવના ભાવતા જીવ રહે કેવળજ્ઞાન રે...
એક ૯૫ વર્ષના ખૂબ જ શ્રીમંત માણસ મોટા બંગલામાં રહેતા આ સંસારચક્રમાં જીત્યો એ કહેવાય છે, સમદુ:4સુરતું ધીરે હોય છે. તેમને ત્યાં પુષ્કળ નોકર-ચાકર હોય છે. તેમને પુત્રો૬ સોડમૃતત્વીય વર્ધીતે || ‘સુખ અને દુઃખમાં સમાન રહે છે તે પ્રપૌત્રો હોય છે. પરંતુ ઘડપણના લીધે તેમનો કોઈને પણ કંઈ ૬ ૐ ધીરપુરુષ જ મોક્ષને પામવા યોગ્ય છે.'
જ ઉપયોગ ન હતો. તેથી તેઓ કોઈને મળતા નહિ અને તેથી મેં 8 આત્મા નિત્ય છે, બાકી સર્વ અનિત્ય છે. જીવાત્માનું બીજા તેમના તરફ કોઈ ધ્યાન આપતું નહિ. બધાનું જમવાનું થઈ ગયા કે કું શરીરમાં જવું એ પરમાત્માની કૃપાથી જ શક્ય બને છે. એક મિત્ર પછી છેવટે તેમને જમવાનું મળતું. એક વખત તો બપોરના ચાર ફુ $ જેમ બીજા મિત્રની ઈચ્છા પૂર્ણ કરે છે. તેમ પરમાત્મા જીવાત્માની વાગ્યા તો પણ ઘરનાં માણસો તેમને ખાવાનું આપવાનું ભૂલી ડું 8 ઈચ્છા પૂર્ણ કરે છે. મુંડક-શ્વેતાશ્વતર ઉપનિષદો કે જેમાં વૈદિક જ ગયા. તેઓ બહાર ઓસરીમાં બેઠા-બેઠા અશ્રુ સારવા લાગ્યા. મેં હું શાસ્ત્રો આત્મા અને પરમાત્માને એક જ વૃક્ષ પર બેઠેલા બે સહૃદયી એવામાં બાજુમાંથી એક સાધુ પુરુષ જતાં હતાં. તેમણે આ વૃદ્ધને શુ હું પંખીઓ સાથે સરખાવે છે. એક પંખી (જીવાત્મા) તે વૃક્ષનું ફળ અશ્રુ સારતાં જોયા અને દુઃખનું કારણ પૂછ્યું. તેની બધી વાત હું હું ખાતું રહે છે અને બીજું પંખી પોતાના મિત્ર પંખીને નિહાળતું સાંભળી તે મહાત્માએ તેમને પોતાના સર્વ સુખથી સંપન્ન એવા શું જ હોય છે. ગુણવત્તામાં બંને પંખી એકસરખા છે, છતાં એક આશ્રમમાં લઈ જવાની તૈયારી દેખાડી. પણ તેમની એક જ શરત છે
(જીવાત્મા) ભૌતિક વૃક્ષના ફળથી મોહિત બન્યું છે. જ્યારે બીજું હતી કે બધો જ સમય તેમણે ઈશ્વર નામસ્મરણમાં વિતાવવો ૐ (પરમાત્મા) કેવળ પોતાના મિત્રની પ્રવૃત્તિઓ જોયા કરે છે. બંને પડશે. કે મિત્રો છે, એક સ્વામી છે અને બીજો દાસ છે. જીવાત્મા શરીરરૂપી વૃદ્ધે હા પાડી, પરંતુ બાજુમાં જ રમતાં તેમના છોકરાઓએ છે BE વૃક્ષ પર ભારે ગડમથલ કર્યા કરે છે. પરંતુ જીવરૂપી પંખી બીજા એ સાધુની વાણી સાંભળી અને દોડતા ઘરે જઈ બધાને કહ્યું કે કIE ૐ પંખીને સર્વશ્રેષ્ઠ ગુરુ તરીકે સ્વીકારે છે કે તરત જ સઘળા શોકમાંથી એક મહાત્મા દાદાને પોતાની સાથે બીજે ક્યાંક લઈ જાય છે. દ મુક્ત થાય છે. ભૌતિક કર્મો અને તેના ફળ શરીર સાથે અંત તરત જ તેમની પુત્રવધૂ બહાર આવી અને તમે ઘર છોડી જશો ? શું પામે છે, પણ નિત્યત્વની ભાવના એ ઉન્નતિના પંથે લઈ જનારી નહિ એવી વિનંતી કરી. છોકરાઓ પણ એ વૃદ્ધને ભેટી પડ્યા હૈં હું અવશ્ય છે.
અને કહેવા લાગ્યા, “દાદા, અમને છોડી જશો નહિ અને માયાના ૬ જેમ સમુદ્ર સદા જળભર્યો રહે છે. ચોમાસામાં તો તેમાં ઘણાં- જાળમાં ફસાયેલા, પ્રપૌત્રોના મિથ્યા પ્રેમમાં ફસાયેલા તે વૃદ્ધ હું ઘણાં નીર ઠલવાય છે. તેમ છતાં તે એકસરખો સ્થિર, શાંત રહે આટલી ઉપેક્ષા થતી હોવા છતાં ત્યાં જ રહેવાનું નક્કી કર્યું. તે કે છે અને કદી મૂંઝાતો નથી. તેની કિનારાની મર્યાદા અચળ રહે મહાત્માએ આપવા માંડેલી બધી જ સુખ સગવડો એ વૃદ્ધ નકારી.
છે. નદીઓના નીર સમુદ્રમાં ઠલવાય તેમ ઈચ્છાઓ મનુષ્યમાં તે જ પ્રમાણે માયાનો ત્યાગ કરવાનું છોડીને આપણે અનેક ના હું પેસે છે, પરંતુ વિષયસુખની કે અનિત્ય વસ્તુ પરત્વેની પ્રકારના અનિત્ય દુ:ખોમાં જ ફસાયેલા છીએ. ૬ વાસનાઓથી તે મુક્ત થઈ જાય છે. તે બ્રહ્મની અલૌકિક આજના યુગમાં પાશ્ચાત્યનું આંધળું અનુકરણ કે જે અનિત્ય શું ૐ પ્રેમસેવાથી સદા સંતુષ્ટ રહે છે. સમુદ્રની જેમ તે સ્થિર રહી શકે બાજુ લઈ જાય છે, ટેકનોલોજીનો દુરુપયોગ, વ્યસન, ફેશન, કૅ કે છે. આમ અધ્યારોપ (માયા-અજ્ઞાન)ને દૂર કરી અપવાદ (જ્ઞાન)- ટેન્શનમાં અટવાતી યુવા-સંપત્તિની ખરેખર ચિંતા થાય. ક્યાં ? શું પ્રકાશને પ્રજ્વલિત કરવું રહ્યું.
સુધી આ માયાની છાયામાં અટકી રહીશું. ‘નિત્યય'ને ઓળખીશું શું | સમાસુi માં આ પ્રસ્તુત ભાવનાનો પડઘો જોવા મળે છે: તો પરમધામમાં ચોક્કસ પહોંચી શકીશું. ‘નિજાનંદ', “પરમાનંદ', હું
રdળમિત્તસુવા દુનિકુવા, ૫//મકુવરણા Iમસુવરવી | ‘આત્મત્ત્વ' જેવા અનેકોનેક શબ્દો-અનુભૂતિ-યાત્રા વગેરેનો ભેખ રે સંસારમોસ વિપક્વપૂયા, વળી મળWાળ ૩%ાય પો II | પહેરાવો તો પડશે જ નહિ તો અંદરનો માયલો જાગશે કેવી ?
(સંસારસૂત્ર-૨). રીતે? ચાલો આપણે આપણાથી જ શરૂઆત કરી અને આ જ્ઞાનની अणमात्रसौख्या बहुकालदु:खा, प्रकामदु:खा अनिकामसौखयाः। મશાલને પ્રજ્વલિત કરીએ અને કરાવીએ. તો જ મનુષ્ય ભાવનાનો સંસારમોક્ષસ્થવિપક્ષમૂતા: રસ્વનિરથનાં તુ વામપોTI: // ખરો મર્મ સમજાશે અને બીજાને ઈંગિત કરી શકીશું. અર્થાત્
આ અનિત્ય ભાવના જે પ્રથમ ભાવના છે, તે જીવનમાં નિત્ય- ? આ કામ-ભોગ જે ક્ષણભંગુર છે, અનિત્ય છે, તે દુ:ખ દેનાર અનિત્યમાંથી નીરક્ષીરવિવેકનું કામ કરે છે. છે. તે સંસારમુક્તિના વિરોધી અનર્થોની ખાણ છે. આમાં આ
(વધુ માટે જુઓ અનુસંધાન પૃષ્ઠ ૫૨) પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક : પ્રબુદ્ધ જીવતઃ બાર ભાવતા વિશેષાંક 3 પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન :
પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવના વિરોષક જ પ્રબુદ્ધ જીવન બાર ભાવતા વિશેષાંક ક્ષણ પ્રબુદ્ધ જીવત: બાર ભાવતા વિશેષાંક ક્ષણ પ્રબુદ્ધ જીવન બાર ભાવતા વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવનઃ બાર ભાવતા વિશેષાંક 8 પ્રબુદ્ધ જીવન બાર
