________________
પ્રબુદ્ધ જીવન : બીર ભીવતા વિશેષાંક ઓગસ્ટ ૨૦૧૬ પ્રબદ્ધ જીવન : બાર ભાવના વિશેષાંક
પૃષ્ઠ ૩ ૫
પર ભાવતા વિશેષાંક BN પ્રબુદ્ધ જીવન :
હું એ વ્યક્તિને દઝાડે છે, એને થોડો સમય કે લાંબો સમય વેદના થાય એટલે એ બેચેન બની જાય અને એમ અનુભવે કે જાણે એનું ; શું થાય છે, પણ એનાથી વ્યક્તિનું અસ્તિત્વ ભૂંસાઈ જતું નથી. પાંચ માળનું મકાન કોઈ ધરતીકંપમાં રાતોરાત ધરાશાયી થઈ છે કે જ્યારે દાવાનળ તો વ્યક્તિને હાથે કે પગે દઝાડતો નથી, બલ્ક ગયું છે. આમ લોભને દાવાનળ સાથે તો સરખાવ્યો જ છે, પણ કે 0 એને આખેઆખો બાળીને ભસ્મ કરી નાખે છે. આમ અહીં ઉપાધ્યાય વિનયવિજયજી એમ કહે છે કે “આ દાવાનળ ભડકે છે હું દાવાનળ જેવો લોભ વ્યક્તિના અસ્તિત્વને ખતમ કરી નાખે છે બળી રહ્યો છે અને તેને શાંત કરી શકાય નહીં.” છુ તેમ કહે છે. આનો અર્થ શો ?
આ શબ્દો દર્શાવે છે કે આ લોભનો દાવાનળ એવો છે કે જે છે. આનો મર્મ એ છે કે વ્યક્તિને લોભ લાગે એટલે એનું આખુંય સતત સળગે છે. એને ઠારી શકાય તેમ નથી અને એટલે જ માણસ છે - અસ્તિત્વ એને લાગેલા લોભની પાછળ આંધળું બનીને દોડવા ક્યાંય અટકી શકતો નથી. આથી તો જગતવિજેતા સિકંદરે કેવી ? છે લાગે છે. એને જેનો લોભ લાગ્યો, એનું જ દિવસરાત રટણ કરે વિચિત્ર વાત કરી હતી. કોઈ વ્યક્તિ ક્યારેય ઈચ્છે નહીં કે એની છે કું છે. એને માટે જરૂર પડે તો આંખ મીંચીને દોડે છે, જૂઠ કે પ્રપંચ નનામી લઈ જવામાં આવે, ત્યારે એનું કોઈ અંગ બહાર લબડતું છું 9 ખેલે છે.
રહે. જ્યારે જગતવિજેતા અને અપાર સૈન્ય અને વિશાળ દોલત હું કોઈ ભયંકર જંગલમાં દાવાનળથી ભાગતા માણસની જરા ધરાવનાર સિકંદરે કહ્યું હતું કે જ્યારે હું મૃત્યુ પામું, ત્યારે મારી હું કલ્પના કરો! લોભનો ચારેકોર સળગતો દાવાનળ વ્યક્તિને એમાં નનામીની બહાર મારા બે હાથ ખુલ્લા રાખજો. જૈ જ ફસાવી રાખે છે. એની બહાર એ નીકળી શકતો નથી. કોઈ પોતાને વિશે આવું ફરમાન આપે ખરા? પણ એની કે ક એવો પ્રશ્ન થાય છે કોઈ વ્યક્તિને જિંદગીમાં દસ કરોડ પાછળ રાજ્યલોભને કારણે સતત દોડતા રહેલા સમ્રાટ # રૂપિયાની કમાણી કરવાનો લોભ જાગ્યો હોય, તો પછી તો સિકંદરની જીવનકહાની છુપાયેલી છે. જગતને જીતવા માટે . એનો લોભ શાંત થઈ જાય ને? કોઈએ નક્કી કર્યું હોય કે મારે વિશાળ સૈન્ય અને શસ્ત્રો લઈને નીકળેલા સિકંદરને એની માતા ! શાં પાંચ માળનું મકાન બનાવવું અને આખા ગામમાં ડંકો વગાડવો પ્રત્યે અગાધ પ્રીતિ હતી અને એણે વિજયપંથે સંચરતી વખતે શા છે અને પછી પાંચ માળનું મકાન બને, ત્યાર પછી તો એના લોભનો પોતાની માતાને કહ્યું હતું કે હું જગતનો વિજય કરીને પાછો કે છે અંત આવે ખરો?
આવીશ અને પછી મારે નિરાંતે તારી સેવા કરવી છે. એ હકીકત છે શું હકીકત એ છે કે લોભનો દાવાનળ માનવીને દોડાથે જ રાખે છે કે સિકંદર ભારત સુધી પહોંચી શક્યો, પણ ચીન જઈ શક્યો છું કું છે એટલે કે એને દસ કરોડ મળે તે પહેલાં આઠ કરોડ એકઠાં નહીં અને એ પણ હકીકત છે કે સિકંદર પોતાના દેશ ગ્રીસ પાછો ?
થયાં હોય, ત્યારે જ એ વિચારવા લાગે કે આ દસ કરોડ તો સાવ પહોંચે તે પહેલાં ૩૨ વર્ષની વયે તાવની ટૂંકી બીમારીમાં તેનું કુ હુ ઓછા કહેવાય, ઓછામાં ઓછા વીસ કરોડ તો હોવી જ જોઈએ. અવસાન થયું. કે ફરી પાછી લોભની એ શુંખલા શરૂ થાય અને ફરી પાછો એ ઉપાધ્યાય શ્રી વિનયવિજયજી મહારાજે આ મહાન ગ્રંથના કે જ લોભને માર્ગે દોડતો થઈ જાય. એટલી રકમ આવ્યા પછી એને પ્રારંભે જ જિનવાણીની મહત્તા દર્શાવી છે, પણ આપણે ક્યારેય જ
મનમાં એવા અભરખા જાગે કે એ શહેરમાં પોતાના ઉદ્યોગના એ જિનવાણીના દ્વાર ખોલ્યા છે ખરા? એનાં સૂત્રોને આપણા હું શું ક્ષેત્રનો સૌથી મોટો ઉદ્યોગપતિ બને. પછી એને રાજ્યના શ્રેષ્ઠ જીવનમાં સમજીને ઉતારવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે ખરો? માત્ર ૬ ૪ ઉદ્યોગપતિ બનવાનું મન થાય અને હજી એ પૂરું થાય તે પહેલાં મહિમાગાનથી કશું થતું નથી. એ આપણા જીવનમાં મર્મમાં, ૪ ? દેશના સૌથી વધુ ધનપતિ થવાના મનસુબા જાગે. એ પછી પણ કર્મમાં અને ધર્મમાં પ્રગટવી જોઈએ. લોભ વિશે કેવી સૂત્રાત્મક ? કેં એના લોભને તૃપ્તિ થતી નથી. ફરી પાછો એ વિચારે છે કે “ફોબ્સ” વિચારણા જૈન આગમગ્રંથોમાં મળે છે તે જોઈએ. કે નામના સામાયિકમાં જગતના ધનપતિઓની યાદીમાં પોતાનું અહીં સ્મરણ થાય છે શ્રી સૂત્રકૃતાંગ સૂત્ર નામના આગમનું કે # નામ આવવું જોઈએ. એ ‘ફોબ્સ'માં નામ આવે પછી એ વિચારે જેનું સૂત્ર છે. સીદું નહીં 4 #fજમેળ, નિમયમા વરંતિ પાસેના (૧, at રે કે આમાં પ્રથમ દસમાં પોતાનું નામ હોવું જોઈએ અને પ્રથમ ૨.૨૮) અહીં કહ્યું છે કે નિર્ભિક અને સ્વતંત્ર વિચરતો સિંહ પણ હું દસમાં નામ આવે, એટલે વિચારે કે હવે ગમે તે ભોગે કમાણી માંસના લોભથી જાળમાં ફસાઈ જાય છે. એનો પ્રથમ અર્થ એ કે હું શું કરીને યાદીમાં પહેલા નંબરે જ આવવું છે.
સમર્થ વ્યક્તિ પણ જો લોભથી ચાલે તો સંસારચક્રમાં ફસાઈ છે આથી લોભ માણસનો એવો પીછો પકડે છે કે પછી એની જાય છે. ચક્ર તો સારું, પણ અહીં તો એ જાળમાં ફસાઈ જાય છે. ૬ ઈચ્છા એને બેસવા દેતી નથી. પાંચ માળનું મકાન થાય એટલે મારી દૃષ્ટિએ લોભ જેવી ઢગારી અને અવિશ્વાસુ બીજી કોઈ વૃત્તિ ૪ હું જરા શાંતિનો શ્વાસ લીધો હોય ત્યાં બીજું કોઈ દસ માળનું મકાન નથી. જીવનમાં સહુનો ભરોસો રાખવો, પણ લોભનો કદી ;
પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવના વિરોષક જ પ્રબુદ્ધ જીવન બાર ભાવતા વિશેષાંક HR પ્રબુદ્ધ જીવન : બાર ભાવના વિશેષાંક શક્ય પ્રબુદ્ધ જીવન બાર ભાવતા વિશેષાંક 8 પ્રબુદ્ધ જીવન બાર ભાવતા વિશેષાંક BA પ્રબુદ્ધ જીવન : બીર
પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવતઃ બાર ભાવતા વિશેષાંક : પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવત : બાર ભાવતા વિશેષાંક BE પ્રબુદ્ધ જીવતઃ
