________________
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરદેવ
શ્રી શાન્તિલાલ મણુલાલ શાહ – અમદાવાદ. શ્રમણ ભગવાન શ્રી મહાવીર પરમાત્માને નિર્વાણ આર્યભૂમિના એક ઉત્કૃષ્ટ ટિના મહાપુરુષના જીવનયાણક દિવસ આસો વદ અમાસ (મારવાડી ક. માંથી અને આદેશમાંથી કાંઈ પણ ગ્રહણ કરવા તરફ વ. ))) જન-જૈનેતર સવ સમાજમાં સમગ્ર ભારત- દષ્ટિ ખેંચાય તે માટે જ છે. વર્ષમાં દીવાળીના મહાન ઉતસવ તરીકે ઉજવાય છે. ભગવાન મહાવીરદેવને યથાસ્થિત એળખવા એ
આજથી બરાબર ૨૪૮૧ વર્ષ પૂર્વે પાવાપુરીમાં સહેલું કામ નથી. અખંડ અભ્યાસી વિધાને પણ જેનું અસલ નામ અપાપાનગરી હતું. પણ ભગવાન કહે છે કે, તેમનું સ્વરૂપ અધ્યાત્મવેદી મેગીઓને મહાવીરના નિર્વાણથી લોકોમાં (પાપાપુરી) પાવાપુરી પણ અગમ્ય છે. છતાં પણ કુશાગ્ર બુદ્ધિથી, મધ્યસ્થ તરીકે પ્રસિધિમાં આવ્યું છે, તે નગરીમાં ત્રણ દૃષ્ટિથી નિખાલસ રીતે સમજવા પ્રયત્ન કરે તેને લોકના નાથ ચરમ તીર્થકર ભગવાન શ્રી મહાવીરદેવ ન જે સમજી શકાય તેવું ગૂઢ અને અટપટું કાંઈ નથી. નિર્વાણ પામ્યા હતા.
ઉલટું આપણે ધારીએ તે જે રીતે ભગવાન મહાવીરે
પિતાનું સ્વરૂપ પ્રગટ કરી આત્માની સાચી સ્વતંત્રતા આજે લાખે જેને ભગવાન મહાવીરદેવની
પ્રાપ્ત કરી, તેમ આપણે પણ પ્રાપ્ત કરી શકીએ સ્તુતિ, પૂજા અને નામસ્મરણમાં પરાયણ બનેલા હશે. તેવા સમયે આપણે પણ શ્રમણ ભગવાન મહાવીરને
એમ છીએ. યથાશક્તિ ઓળખવાનો પ્રયત્ન કરીએ
ભગવાન મહાવીરને આત્મા પણ પહેલાં તો આપણે ભારતદેશ આર્યભૂમિ છે. આ ભૂમિ આપણી જેમ જ કર્મના પંજામાં સપડાયેલો જ હતો. ઉપર જે જે મહાપુરૂષો થઈ ગયા તે બધાએ આ કાઈ પણ ‘ભગવાન સ્વરૂપ કહેવાતા દેવ” અનાદિ શરીર, ઇન્દ્રિયો અને મનથી ભિન્ન એવા આત્માને કાળથી દેવ તરીકે જ હોય તે સંભવિત નથી, જાણે છે, અને તેના જ હિતની દષ્ટિએ જીવનપર્યત અનાદિથી જ જે વ્યક્તિ દેવ તરીકે મનાતી હોય પ્રયાસ કરીને આત્માની સાચી સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કરી તેનું પ્રસિદ્ધ થયેલું જે કાંઈ સ્વરૂપ વિચારવા માંડીએ તે પ્રાપ્ત કરવાને માર્ગ આપણને બતાવી ગયા છે. તે જરાય ઉક્તિસંગત કે બુદ્ધિગ્રાહ્ય લાગે જ નહિં,
દેવ તરીકે મનાતી વ્યક્ત ભકતના અનુગ્રહ માટે, આ આર્યભૂમિ ઉપર એ કઈ માણસ ને કે લ્ટના નિરાક માટે અવતાર ધારણ કરે છે, એમ હોવો જોઈએ કે જે આત્માના હિત માટે કે તેના કહેવું તે દેવના સ્વરૂપમાં કેટલું અસંગત થાય છે ? સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કરવા માટે ઈચ્છતા ન હોય. જે
છે. દેવના પરમાર્થ સ્વરૂપને પીછાણનારાઓને લાગ્યા મનુષ્ય આત્માને જ માનવા કે તેને માટે મહાપુરુષોએ
- વિના રહેતું નથી. બતાવેલા માર્ગને ઓળખવા પણ ઈન્કાર કરતે હોય, તેને કોઈ પણ આર્ય મહાપુરૂષનું જીવન કે આદેશ દેવાધિદેવ તે જ હેદી શકે કે જેણે અનાદિ જાણવાનું શું પ્રોજન હોય? કે તેથી તેને લાભ પણ કાલથી કર્મની સાથે ક્ષીર–નીર ન્યાયે એકમેક થયેલા શું હોઈ શકે ? કાંઈ જ નહિ. એટલે જે માણસ પિતાના આત્માને શુદ્ધ અનુભવરૂપી હંસયંસુથી અલગ આમા કે પરલોક આદિ માનતા નથી, તેને મનાવવા પિછાણીને, તે કર્મબંધનથી છુટવા સારૂ સભામેની કે સમજાવવા માટે આપણે આ પ્રયાસ નથી, પણ કેડી ઉપર ચડી જવલંત પુરૂષાર્થ કરી, રાગ-દ્વેષની આપણી આ વિચારણા તો જે આત્મા આદિ & ગાંઠને ભેદી નાંખી અપૂર્વ સાધનાથી અજ્ઞાન. નિત્ય પદાર્થોને સહજ બુદ્ધિથી માને છે, કે તીક્ષ્ણ મોહ, આદિ દિવાનો નાશ કરી કેવલજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું
બુદ્ધિને ઉપયોગ કરી સમજવા પ્રયાસ કરે છે, તેવા હેય અને અન્ય જીવોને કર્મને પાશથી છૂટવાને નિરાગ્રહી, સરલ અને વિચક્ષણ બુદ્ધિમાનપુરુષને આ માર્ગ દર્શાવી શેલ કને ક્ષય કરી પરમપદ-મુકિતને
