________________
ફાગણ-ચૈત્ર વમાન કાળે સાધર્મિક વની ભક્તિ કઈ રીતે કરવી ? આ પ્રશ્નનેા ઉત્તર મારી સમજણ મુજબ આ રીતે છે. હાલના તબકકે આપણા સાધર્મિક સમાજની સેવા માટે આપણે ઠામ-ઠામ ભક્તિગૃહે કે ભક્તિક્ષેત્રે ચેાજી શકીએ.
જે દ્વારા સાધર્મિક ભાઈએ, ભોજન આદિ પોતાની દરેક પ્રકારની જરૂરીઆતા મેળવી શકે, એમાં એ રીતની વ્યવસ્થિત યેાજનાએ હેાય કે એ આપણા ભાઇએ પેાતાની ખાનદાની, કુલીનતા કે મર્યાદાને સાચવીને સેવા કે ભક્તિનો લાભ આપી શકે. આ બધી ચે।જનાનું સંચાલન કરનારા ભાગ્યશાળીઓએ આ હકીકત ખાસ ખ્યાલમાં રાખવી કે, આપણે સાધર્મિક ભાઇએનું વાત્સલ્ય કે સેવાનું ક્ષેત્ર આપણી ચેાજનાએદ્વારા સમાજમાં ઉભું કરવાનું છે, નહિ કે તેઓના ઉલ્હારનુ. આપણે કૈાણુ માત્ર કે આપણા ધર્મિ ભાઇઓના ઉલ્હાર કરી શકીએ ? દેવ કે ગુરૂ એ એ મહાન તત્ત્વા દ્વારા જ આપણા અને આપણા સાધર્મિક ભાઇઓને સાચા ઉદ્ધાર થઈ શકે તેમ છે. માટે જ આપણા અધિકારની શાસ્ત્રીય આનાના શબ્દોમાં આ મુજબ કહેવાયું છે કે, નાચ ટીનુલ્લુળ નાય લાઇમ્મિ આળવ∞ીમ્' આમાં નિજતાના ઉદ્ધાર અને સાધાર્મિક સમાજનું વાત્સલ્ય, આ બન્ને ધ
મહાગુજરાતના મંત્રીશ્વર પરમા′ત શ્રી વસ્તુપાલની સાધર્મિક ભક્તિ, આપણા હ્રદયમાં ક્રાઇ અનેરા પ્રભાવ પાડી જાય તેવી છે. નાગપુરના સંધ જ્યારે ધોળકાના આંગણે મહામાત્યના આગ્રહથી પધારે છે. તે વેળાએ મહામંત્રી શ્રી વસ્તુપાળ પા તાના તમામ સાજની સાથે તે સધને લેવાને માટે માક્ષેા સુધી સામે જાય છે. સંધમાં હજારાની
સંખ્યામાં શ્રાવક-શ્રાવિકા વર્ગો તેમજ પૂ૰ રિ
દેવાદિ મુનિવરા, વગેરે ચતુર્વિધ સંધના દૂરથી નકૃત્યાની કવ્યતાના ઉપદેશ આપવા દ્વારા એ નહિ કરનારના જન્મની નિષ્ફળતા માટે કહેવામાં આવ્યું છે.
કરી, મહામ`ત્રી અતિશય આનંદ પામે છે. સંધનાં ચાલવાથી માની ધૂળ ચેામેર ઉડી રહી છે. તે અવસરે પરમા`ત શ્રી વસ્તુપાલ મંત્રી જે મા પર અને જે દિશામાં વધુ ધૂળ ઉડે છે તે દિશા તરફ જાય છે. અને તે ધૂળને પેાતાના શરીર પર વધાવી લે છે. પાસેના અધિકારી વર્ગ જ્યારે મહામાત્યને તે બાજુથી ખુશી જવાને આગ્રહ કરે છે, ત્યારે મંત્રીશ્વર વસ્તુપાલ જવાબમાં કહેછે. ‘મારૂં અહેાભાગ્ય કે શ્રી સિદ્ધ ગિરિરાજની યાત્રાને સારૂ જતા પુણ્યવાન યાત્રિકા તેમજ મારાસાધર્મિક બન્ધુએના પાદઃકમળથી પવિત્ર રજને સ્પર્શ મારા મલિન દેહને નિર્મળ કરે છે. સાચે આજે હું પાવન થાઉં છું ધન્ય મહાગુજરાતના મંત્રીશ્વર શ્રી વસ્તુપાલની સાધર્મિક ભાઇએ પ્રત્યેની અતિશય આદરભાવથી પરિપૂર્ણ ભક્તિને !
૦૨૮
કાળી જમણા હાથેથી ઉપાડી મ્હેોઢામાં મૂકતાં કેટલા ભાગ્યશાલી મહાનુભાવાનાં અંતરમાં પેાતાના સાધર્મિક ભાઇ—હેતા કે જે પેાતાથી બહુ દૂર નહિ પણ નજીકમાં જ વસે છે, તેની ભક્તિ, સેવા કે વાત્સલ્યે કરવાને ઉમલકા ઉછળતા હશે ?
જો કે, આમ ગતાનુગતિકતાથી સાધર્મિક વાત્સયેાની પ્રવૃત્તિ, પદિવસેાની નજીકના દિવસેામાં જમણેાદ્વારા આપણા સમાજમાં હજુ પણ ચાલી રહી છે. રેશનીંગના કારણે એમાં ન્યૂનતા આવી છે, છતાં પણ અવારનવાર અથવા દિવસેાની આજુઆન્દ્વના દિવસેામાં તપશ્ચર્યા દ્વારા ધર્માંની આરાધના કરનારા સાધર્મિક ભાઈ...હેંનેને આ રીતે જમાડવાદ્વારા થતું સાધર્મિક વાત્સલ્ય એ પણ અવશ્ય આવકારદાયક ધમ કૃત્ય છે.
જેમ શ્રી જિનમ ંદિર આદિ માટે સંધતા શ્રાવકશ્રાવિકા સમાજ પેાતાની શક્તિ-સામગ્રીના સદ્વ્યય, સામુદાયિક રીતે પરસ્પરના સહકારથી કરે છે. તે મુજબ સાધાર્મિક ભાઇઓની સેવા ભક્તિ માટે આપણી સમાજમાં ખૂબ જ વિસ્તૃત તેમજ વ્યાપક પ્રચાર થવાની આજના વિષમ અને કટોકટીના તરંગ વાતાવરણમાં ખાસ આવશ્યકતા છે.
સકત્વના પાંચ ભૂષ્ણેામાં સ્થિરતાની પણ આરાધના સાધર્મિકભક્તિદ્વારા જરૂર થાય છે. અનેક ધર્માત્માઓને ધર્માંમાં સ્થિર રાખવાને માટે સાધન સપન્ન શ્રાવકાએ, આજે ઉદાર–વધુ ઉદાર બની, લક્ષ્મીને શરીરને મેલ સ્ડમજી તેને છૂટે હાથે સદુંયેાગ કરવાનીજરૂર છે.