________________
પારકી એંઠ:
-શ્રી પ્રદીપ પાટલીપુત્રનાં પુરવાસીઓ-સ્ત્રીઓ અને જિજ્ઞાસા પણ વધી. સાથે સાથે એ રૂપને ન પુરૂષો આજે ચારે પાસ આનંદમગ્ન થઈ પિછાણવા બદલ એ પિતાની જાતને ધિકકાફરતાં દેખાતાં હતાં, સૌના ચહેરા પર વસં- રવા લાગ્યો. તની સુરખી સ્પષ્ટ જણાઈ આવતી હતી. બધાં કેટલાક માણસોને એ સ્વભાવ જ હોય એક જ દિશા તરફ જતાં જણાતાં હતાં. છે કે, પોતાની પાસે સારામાં સારા વૈભવ
વસંત પંચમી નિમિત્તે આજે એક ભવ્ય હોવા છતાં તેનું ચંચલ મન, પારકાના ભેગઉત્સવ હતો. ગામની વચ્ચેના એક મોટા વિલાસને મેળવવાને હંમેશાં તલપાપડ રહે છે. ઉદ્યાનમાં મંડપ બનાવવામાં આવ્યો હતો. એને વિકારી આત્મા પારકી એંઠને અભડાઆસોપાલવના તોરણ તથા કેળના સ્તંભોથી વવા ઉતાવળે બને છે. રાજા નંદ, એમાંને શણગારાએલો એ મંડપ, ઉદ્યાનને શોભાવી એક હતો. રહ્યો હતો.
વસંત પંચમીના આ દિવસે પાટલીપણ એચિતો આ કોલાહલ શાને ? પુત્રની એ પવિત્ર સ્ત્રીનાં શીલને લૂંટવાની મનેમહારાજા નંદ જાતે આવી રહ્યા છે. એમની ભાવના રાજા નંદના પાશવી અંતઃકરણમાં પધરામણીથી સંગીતકારોએ સૂર છેડયા. મહા- ઉગી ઉઠી. એણે પોતાના અંગત સેવક ચંદને રાજની પગવાટ પર જાઈ, જુઈ, ડોલ, ને યાદ કર્યો. ગુલાબની પાંખડીઓ પથરાઈ ગઈ. સાજ સાથે
“ચંદ!” * એક ખૂણામાં ઉભેલી નતિકાઓના પણ ઘુઘ- જી મહારાજ,” રાઓએ તાલ દીધે.
એ કોણ હતું?” સુવાસમય વાતાવરણ, સંગીતમય બની
રોહિણ, મહારાજ,” ગયું, ને નતિકાઓના રૂપે તેમાં ઉમેર્યો કર્યો,
“કેની પત્ની ?” વસંતને પ્રાણ ત્યારે ચારેકેર ધબકી રહ્યો.
“આપણું કઠારી શ્રેષ્ઠી ધનાવહતી.” નંદની આંખો ઘેરાવા લાગી. એનું હદય- “પરંતુ મહારાજ'..બોલતાં–બેલતાં ચિત્ત અને નયન વસંતની શોભા શોધવા ચંદ અટક્યો. લાગ્યાં. એક ખુણે રૂપનાં પતંગિયાં હતાં, એ અત્યાર સુધીની મારી એક પણ ઈચ્છા એની ધ્યાનમાં તુરત આવી ગયું. એનું દિલ અતૃપ્ત રહી હોય એવું તને યાદ છે ખરૂં?” ત્યાં જ્યોત બનીને સળગવા દેડયું. પાટલી- નંદને મહારાજા હોવાનો ગર્વ હતો. એણે પત્રની પુરવાસીઓમાંની એક પર એ આંખો આગળ ચલાવ્યું. માંડી રહ્યો. એ કોણ હતી? આજ સુધી એને “અને તેમાંય વળી આ તે વાણી ધન ન દીઠાનું નંદને આશ્ચર્ય થયું, અને એની અગર ધાક આપ એટલે એ બધીય વસ્તુની
સરળતા કરી આપે. એ તારૂં સૂત્ર તું જ અનાદિકાળના અભ્યાસથી જે તે ટેવ કદી ભૂલી ગયો?” ન છૂટે તો ભલે નિંદા કરજે, પરંતુ તે પારકી “મારૂં સૂત્ર ખોટું ન હોય મહારાજ, નહિ પણ પિતાના આત્માની કરજે. આજે તે શું ગઈ કાલે એ સાચું હતું, અને
