________________
૫.
ફાગણ-ચૈત્ર ઉપજાવનારા હોય કે નર્યા જડવાદને પ્રચાર ભાવવાળા બન્યા છે ? કાંઈ કળાતું નથી. કરનારા હોય તેવાઓની ઉપેક્ષા અને સમાજને ક્ષમા કરશે, પણ જાણે દરેકને પોતાની જ અને તેવાઓની સાચી ઓળખ એ જ અત્યારને જરા આગળ ધપીએ તે પિતાના સંઘાડાની તબકકે હિતાવહ છે.
પણ એથી વિશેષ જેને ખાતર પિતે અને જૈન સમાજના મૂખ્ય બે વિભાગ - અપે- પિતાને સંઘાડા સજાયેલા છે તે મહદ્-પ્રભુ ક્ષાએ આરાધ્ય અને આરાધક, ત્યાગી અને શાસનની તે જાણે કાંઈજ પડી નથી; એવી ગૃહી, સ્વામી અને સેવક સાચા ભાવમાં વર્તતા પરિસ્થિતિ દીવા જેવી દેખાય છે. સારાયે ભારતહોય તે સ્વાભાવિક રીતે જ સ્વામીની જવાબ– વર્ષમાં આંખને પલકારે અવનવા ફેરફાર થઈ દારી વધારે. ફરજને ખ્યાલ મટે, એ ચૂકે રહ્યા છે. શું રાજકીય કે શું સામાજિક, શું તે સમાજ ડૂબે. એ કાર્યદક્ષ બને, દીર્ઘદ્રષ્ટા ધામિક કે શું વ્યવહારિક. તીર્થસ્થાન પર બને, શાસનને સંપૂર્ણ સમર્પિત બને, લેક પણ સિંધ યા આડકતરે ભય જઝુમી રહ્યો
થી પર બને તે સમાજ ઉન્નતિના શિખરે છે. ધાર્મિક મિલ્કતો પર તરાપ વાગી ગઈ– બેસે, સમાજ, ભારત વર્ષને-દુનિયાને આદર્શ વાગી રહી છે, અને તરાપ મારવાના ઉઘાડા બને. સેવકની પણ જવાબદારી ઓછી નહિ. આકર્ષક પ્રયત્નો જાહેર થયા છે. શાસનની સાચી ઉન્નતિના કાર્યમાં–લોકલ્યા- જેસલમેર અને જુનાગઢ જેવા પવિત્ર કણુના માર્ગમાં સહાયક બનવું. તન-મન અને પ્રાચીન તીર્થો કયારે યુદ્ધિભૂમિ બનશે તે કલ્પી ધનથી સ્વયં શાસન પ્રભાવક કાર્યો સ્વશક્તિ શકાતું નથી. આજના જડવાદની અસર નીચે અનુસાર, ઈતર પ્રશંસે તેવી રીતે કરવાં અને આવેલા આપણું અને પરકીયે સહેજ પણ આવી જરૂર પડે વૃદ્ધ, અનુભવી અને વિવેકીએ વાત સાંભળવા તૈયાર નથી, અને સાંભળે તે સ્વામીને વિનતિ-સલાહ-ઠપક અને સુયોગ્ય યુક્તિપૂર્વક હસી કાઢવા સિવાય કાંઈ કરે તેમ પદ્ધતિએ શિક્ષા; આવું આવું સઘળું એ સાવ- નથી; તેવા સમયે અમારા પૂજ્ય અને પૂર બધાનીપૂર્વક કરવું જ પડેને?
ના પૂજક શાસનને હૈયે ધરાવનારા સૌ આ બધું સામાન્યથી, પરંતુ આજનું કોઈ કેમ આ બાબતેમાં ઉંઘતા હશે? કેમ પ્રત્યક્ષ ચિત્ર શું? અને એને ઉકેલ શે ? કાંઈ વિચારતા નહિ હોય? મારી-તમારી એક જે કાંઈ શુદ્ધ બુદ્ધિથી નિષ્પક્ષપાતપણે સૂચવાય બાજુએ સાચવી મૂકી, કેમ પ્રશાંતચિત્તે વિતેમાં મતિ-કલ્પના કે કુતર્કથી દોષારોપણ ચારે દ્વારા ઉન્નતિમાર્ગનું-રક્ષણનું કેઈ એકીન કરતાં સુયોગ્ય અને સુબદ્ધ ગ્રહણ થાય. કરણ શોધતા નહિ હોય? આરાધ્યાપાદ મહાવિચારભેદને વિનિમય થાય, અને છમસ્થ મહોપાધ્યાય શ્રીમદ્ યશોવિજયજીએ સૂચવેલા અવસ્થા સર્જિત ભૂલને બંધુભાવે સૂચવાય આ કાળના આ પ્રભાવક કાર્યોને અર્થ રક્ષણતો જ પરસ્પરનો વિચારમેળ જામે-માર્ગદર્શન માર્ગના મહાપ્રભાવક કાર્યને ભૂલવાને કાંઈ થાય, યોજના સુયુકિતબદ્ધ બને, અમલમાં ઓછું સૂચવે છે? એતો બધા શાસનના શણમૂકાય અને ધ્યેય અને આદર્શને પહોંચાય. ગાર છે, પણ શાસનનું યૌવન–શાસનની તંદુઆજે આપણે સ્વામી વર્ગ, મૂખ્યતયા આપણું રસ્તી અસ્તવ્યસ્ત બને જાય તે પછી શણગાર પૂજ્ય સૂરિપંગ કેમ શાસન પ્રત્યે ઉપેક્ષા- કેટલે વખત શોભા આપશે?
