________________
giા અને પ્રાધાના
કેટલાક બધુઓ તરફથી અમને ધાર્મિક પ્રશ્નો મળ્યા છે, પણ તેના ઉત્તરો લખાઈને આવ્યા : નહિ હોવાથી આ અંકે અમે રજુ કરી શક્યા નથી. આગામી અંકથી નિયમીત આપવા ઘટતું કરીશું. તત્ત્વના અભ્યાસીઓને ધાર્મિક પ્રશ્નો મોકલવા નમ્ર સૂચન કરીએ છીએ. સં૦
જિજ્ઞાસુ–પૃથ્વી, પાણ, અગ્નિ, વાયુ, ગુવ–આ તમારા કહેવામાં કોઈ પ્રમાણ પરમાણુ, આકાશ, આદિ સામગ્રી સહિત નથી. તથા ઇતરેતર આશ્રય દૂષણ પણ આવે ઈશ્વર જગતની રચના કરે છે. આ રીતે માનીએ છે. તથા સંશય પણ કદાપિ દૂર નહિ થાય તો શું દુષણ આવે ?
કે ઈશ્વર છે કે નથી ? ગુરુદેવ—તમે ક્યા પ્રમાણથી અને જિ–ઈતરેતર આશ્રય દૂષણ આપ કોને કેવી રીતે સિદ્ધ કરે છે ?
કહે છે ? જિ–અનુમાન પ્રમાણુથી. તે અનુમાન ગુ–પ્રથમ માહાસ્ય સિદ્ધ થાય તો આ મુજબ–પૃથ્વી, પર્વત, વૃક્ષાદિક કાર્ય હોવાથી અદશ્ય શરીર સિદ્ધ થાય; જ્યારે અદશ્ય તેને કઈક કર્તા છે. જે ર્તા છે તે જ ઈશ્વર. શરીર સિદ્ધ થાય તે માહાસ્ય વિશેષ દ્રષ્ટાંત, જેમ ઘટ કાર્ય છે તે તેને કર્તા સિદ્ધ થાય. કુંભાર છે, તો આ પૃથ્વી આદિ કાર્ય છે તેનો જિ૦ –શરીરરહિત ઈશ્વર જગતની રચના કર્તા અવશ્ય કઈ હે જોઈએ.
ગુ–આ તમારું કહેવું અગ્ય છે. ગુર–આ તમારૂં કહેવું દૃષ્ટાંતથી વિરોધી હવે તમે પ્રથમ કહો કે, જગતનો કર્તા છે, કારણ કે, ઘટઆદિક કાયના કર્તા તો કુંભાઈશ્વર શરીર સહિત છે કે શરીર રહિત છે રાદિક શરીરવાલા જોવામાં આવે છે. તમે તે
જિ -ઇશ્વર શરીરવાળે છે. આ પગ જગતને કર્તા શરીર રહિત કહે છે, તે દૃષ્ટાંપક્ષ માનીએ તે શું દુષણ આવે ?
તની સાથે કેમ મળશે ? તેને વિચાર કરવા - ગુ—શરીર સહિત છે તે તે અમારા
જે છે. કહ્યું છે કે, – જેવું દશ્ય શરીર છે કે વ્યંતર દેવની પેઠે “ શા કારણે પ્રવૃત્તિ સિરિતા 1 અદશ્ય છે ?
न च प्रयोजन किंचित् स्वातंत्र्यान्न पराशया१" જિટ–અમારા જેવા દેખાય તેવા શરી-: ભાવાર્થ-શરીર સહિત ઈશ્વરને જગત શ્વાળા ઈશ્વર જગતની રચના કરે છે. રચવાની પ્રવૃત્તિ પણ ઉચિત નથી. તેમ કૃત
ગુ–આ તમારું કહેવું યોગ્ય નથી. કૃત્ય હોવાથી કોઈ પ્રયજન પણ નથી. પ્રોપ્રત્યક્ષ વિરોધ આવે છે. અત્યારે પણ તૃણ, જન વિના મૂખ પણ પ્રવૃત્તિ કરતા નથી. વૃક્ષ, ઇંદ્રધનુષ્ય આદિ કાર્યો શરીરવાળાએ તદુપરાંત જે જગતનો કર્તા છે તે રાગાદિએ બનાવ્યા વિના પણ જોવામાં આવે છે. ' કરીને રહિત છે કે સરાગી છે ?
જિ–ઈશ્વર શરીરવાલા છે. પણ તેમનું જિ–ઈશ્વર રાગાદીરહિત છે. શરીર તેમના મહામ્ય વિશેષથી અથવા ગુર–રાગાધિરહિત છે તે તેમને જીવાદિ અમારા ભાગ્ય ન હોવાથી દેખાતું નથી. બનાવવાનું શું પ્રયોજન છે? જે એમ માન
