________________
જેનયુગ
આષાઢ-શ્રાવણ ૧૯૮૪
તેણે સંકલ્પ કર્યો. રાજની માનીતી નર્તકી રાધાદેવી ટીકાનો મર્મ જ સમજી જઈ ઘણે ખશીયા સાથે મૈત્રી કરી પોતાના હાથમાં લીધી. તેણીને ત્યાં થઈ ઘેર આવી પોતાના અપમાનની વાત પિતાના અંધજન તરીકે રહી રાજની બધી હકીકત મેળવવા નાનાભાઈ પીતમને કરી. બંને ભાઈઓએ દેશયાગને લાગ્યો. એક દિવસ એમ બન્યું કે રાધાદેવી નિરાશ નિશ્ચય કર્યો. બીજે દિને ભેજે હમીર પાસે જઈ જણાઈ એટલે તેણીને પૂછતાં એમ જણાયું કે વેધ કાશીની જાત્રા પિતે કરવા જવા માટે રજા માગી. રોગથી રાજાના ઘણા અો મરણ પામ્યા છે અને રાજાએ રજા આપી જણાવ્યું કે કાશી જાય છે તેથી તેથી રાજા તેના નાચ ને સંગીતપર બહુ ધ્યાન તે આગળ જાય. તેના વગર કંઈ મારૂં શહેર વેરાન આપતું નથી, અને ઘણા વખત સુધી આમ રહેશે થવાનું નથી. આ ઉદ્ધત કથનનો ભેજે કંઇ જવાબ તેથી ચિંતા થાય છે. અંધે તેને આશ્વાસન આપ્યું આપો નહિ. નમન કરી ચાલતો થયું અને કાશી અને એ બધું પોતે ઠીક કરી આપશે એમ જણાવ્યું. તરફ પ્રયાણ કર્યું. ભેજના જવાથી રાજા ખુશી થયે તેણીને કહ્યું કે રાજાને જઈ કહે કે જે ધર્મસિંહને અને તેની કોટવાલી રતિપાલને સોપી. • પાછી અસલની જગ્યા આપવામાં આવે તે મરેલા ભોજ શિરસા પહોંચ્યો. ત્યારે તેને વિચાર થયે
કરતાં બમણા અો નવા મેળવી આપશે. રાધાદે- કે પોતે જે પગલું લીધું તે બરાબર નથી. પિતાને વીએ તેમ કરવાથી રાજાએ લોભવશ થઈ ધર્મસિંહને છે
થયેલ અપમાનનું વેર લેવા નિશ્ચય કર્યો. પોતાના ભાઈ
પણ તેની જૂની જગ્યા આપી.
પીતમને લઈ ગિનીપુર પહોંચે ને અલાઉદ્દીનને ધર્મસિંહના હૃદયમાં રજ લેવાનું હતું. તેણે
મળ્યો. આ મુસલમાન રાજાએ ખુશી થઈ તેને રાજાના લોભને ઉત્તેજન આપવા ખાતર જુલમ અને
સારી રીતે આદરમાન આપી જગરા નામનું ગામ તથા ત્રાસથી રૈયતને નીચોવવા માંડી અને રેવત તેથી
તેને પ્રદેશ જાગીર તરીકે ભેટ આપો. આથી પીતમ રાજાને ધિક્કારવા લાગી. ઘોડા, પૈસા વગેરે જે કંઈ
અને ભોજના કુટુંબનાં બીજા માણસે અહીં રહ્યાં બને તે રૈયત પાસેથી લેવા ધર્મસિંહે કંઈ પણ ન
જ્યારે પોતે (દીલ્હી) દરબારમાં રહ્યા. અલ્લાઉદ્દીનને રાખી. રાજા આથી ખુશી થયો અને ધર્મસિંહે ભેજને
હેતુ હમીરની હકીકત મેળવવાને હતા અને તેથી તેણે પિતાના ખાતાને હિસાબ આપવા જણાવ્યું. ભોજ
ભોજને ઘણી બક્ષીસો અને માન આપ્યાં તેથી ભોજ સમજી ગયો કે પેલા આંધળાને પિતાને હદે ખુચે થી
પિતાના નવા માલેકનો ભક્ત બની રહ્યા. છે તેથી રાજાની પાસે જઈ ધર્મસિંહની કપટકળા પછી એક વખત ભેજને ખાનગીમાં અલાઉદ્દીને બધી સમજાવી અને તેના જુલમથી રક્ષણ માંગ્યું. બોલાવી હમીરને તાબે કરવાનો સાથે અને વ્યવહાર પણ હમ્મીરે કંઈ દાદ ન આપી ને જણાવ્યું કે ઉપાય શું છે તેને પૂછયું. ભોજે જણાવ્યું હમીરને ધર્મસિંહને બધી સત્તા છે. જે રાજાને વિફરેલો છતો એ સહેલી વાત નથી કારણ કે તેનાથી કુંતલ, જઈ પોતાની બધી મિલ્કત ખાલસા થવા દીધી અને મધ્ય દેશ (મધ્ય હિંદ), અંગદેશ અને દૂરનું એવું ધર્મસિંહના કહેવાથી તે બધી મિલ્કત રાજાના ભંડા. કાંચી–તેના રાજાઓ બીએ છે. હમીર એ રાજા છે રમાં ગઇ, ભજ તે છતાં રાજાને વફાદાર રહ્યો. એક કે જે છે “ગુણો અને ત્રણ “શક્તિઓ’ ધરાવે છે અને દિવસ રાજાએ વૈજનાથના મંદિરે દર્શને જતાં પિતાના જેની પાસે પ્રબલ સૈન્ય છે. તે રાજાની બધા રાજા અનુચરોમાં ભેજને જે એટલે પોતાના એક હજી બીને આજ્ઞા માને છે અને તેને ભાઈ વીરમ-ઘણુ રીઆને તિરસ્કારથી કહ્યું કે પૃથ્વીમાં લુચા છો ભર્યા રાજાઓનો જીતનાર એ વીરમ છે કે જે મહા પરાછે; પણ બધાથી લુચામાં લુચો કાગડો છે કે જેનાં કમી છે તે રાજાની નોકરીમાં માંગલ સદ્ધાર મહિબધાં પીછાં ક્રોધિત ઘવડે પોખી નાંખ્યાં છે. છતાં જે માશાહી વગેરે છે કે જે તેના ભાઈને હેરાના હજુ પણ પિતાના જૂના ઝાડને વળગી રહ્યો છે. આ અલાઉદ્દીનની આણ માનતા ન હતા,
