________________
સ્વીકાર અને સમાજના
૪૭૮ આ ગ્રંથમાલાની અમદાવાદની શાખા હમણાં संभाव्यते हि काव्येषु दोषः श्रेष्ठकवेरपि । પુસ્તકે પ્રસિદ્ધ કરે છે અને તેનું સર્વ કામકાજ जिह्वास्खलन दोषेण यदुक्तं हि महात्मभिः ॥ પંડિત ભગવાનદાસ કરે છે. તેમાં પૂર્વાચાર્ય પ્રણીત हस्त्यश्वरथयानानि प्रस्खलन्ति समे पथि। પ્રાકૃત અને સંસ્કૃત ભાષામાંના ગ્રંથો પ્રયાશિત થાય જિલ્લાવાતુ શિકાર્ચ મHવ્યાકૃત્તેિ મુશ્કેલ છે તેમજ ઉપયોગી ગ્રંથોના ગૂજરાતી અનુવાદ કરી -કાવ્યમાં એક કવિઓના પણ દોષ સંભવે છે કારણ પ્રકટ કરવામાં આવે છે કે તે સર્વ પુસ્તક પડતર કે મહાત્માઓએ જીભના ખલનને દેવ કહ્યા છે. મૂલથી લગભગ અધું મૂલ્ય સર્વને સુલભતાથી મળી સીધા સપાટ રસ્તા પર હાથી ઘોડા રથ વાહનો ખલન શકે છે. આમાં મુખ્ય પ્રેરક શ્રી વિજયનીતિસૂરિ છે. પામે છે તે પછી ભલેષ્મથી વ્યાકુલ થતા એવા મુખમાં તેમના ઉપદેશથી શ્રાવકો ગ્રંથ પ્રસિદ્ધ કરવા માટેના રહેલી જીમનું થાય તેમાં શું આશ્ચર્ય. ખર્ચ પેટે આર્થિક મદદ આપે છે ને એ રીતે આ મણિપતિ (ક્યાંક મુનિ પતિ લખાય છે) રાજર્ષિનું ગ્રંથમાલાનું કાર્ય ચાલે છે.
દૃષ્ટાંત શેના પર છે તે માટે કવિ જણાવે છે કે – આ સંસ્કૃત ગ્રંથ જંબૂ કવિ (જબૂનાગ કવિ) સમાવજ સાનં : ઢૌ શીર્જ સુરમ્ | કૃત છે. તેમને સમય સં. ૧૦૨૫ પહેલાંનો હોય
शक्त्यभावात्तपः कीदृग भावनाऽतो गरीयसी ॥१७॥ એમ સંભવે છે કારણ કે જંબૂકવિ વિરચિત જિન
सा च संसारभीरूणां गुणोत्कीर्तनरूपिका । શતક કાવ્યપર સામ્બમુનિએ તે વર્ષમાં એક ટીકા રચી
यस्मान्मणिपतेराज्ञश्चरितं वर्णयाम्यतः ॥ १८ ॥ છે. અને પ્રાયઃ આ ગ્રંથ સંબંધી બૃહત્ ટિપ્પનિકા –અર્થના અભાવથી દાન થતું નથી, કલિયુગમાં શીલ કાર સં. ૧૦૦૫ ની રયા સાલ આપે છે તેમાં ગ્રંથ દુષ્કર છે. શક્તિના અભાવે તપ કેવું થાય ?-નથી થતું, કારને નામ જબુનાગ આપ્યું છે તે આ જંબુકવિ તેથી સૌથી મહત્વની ભાવના છે.
ી ભાવના છે. એમ સંભવિત છે. આ ગ્રંથમાં કે ૧૫૫ છે ને તે ભાવના સંસારભાર માટે ગુણકીર્તન રૂપ છે તે ઉપરાંત ગધ ભાગ છે ને તેનું પ્રમાણુ સર્વે મળીને એ તે છે મણિપતિ રાતે ચકિત અવ વર્ષ છે. ૩૨૦૦ થવાનો સંભવ છે કે તેથી બહતુ ટિપ્પણિકા
- આનો ટુંકો સાર કવિએ પ્રસ્તાવમાં ક ૧૯ કારે કરેલ ઉલેખ આને સંગત થાય છે. આ પછી થી પ માં ગણી પછી સહિત શર કરે છે. આમાં મણિપતિ ચરિય ત્રણ રચાયેલાં ઉપલબ્ધ છે તેમાં
સેળ કથાઓ છે. આ આખું ચરિત ઘણું ગમે એવું પ્રાકૃત મણિવઈ ચરિય બૃહદ્છ માં થયેલા માનદેવ
છે. આનું ગુજરાતી ભાષાંતર કરાવી પ્રસિદ્ધ કરવા સૂરિ શિષ્ય જિનદેવ ઉપાધ્યાયના શિષ્ય હરિભદ્રસૂરિએ
માટે પ્રકાશિની સંસ્થાઓને વિનવીયું. સં. ૧૧૭૨ માં રચ્યું છે.
અનુમવપંર્વિરાતિ-શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિ કૃત ગૂજઆ પ્રાકૃત ચરિય ખાસ પ્રસિદ્ધ કરવા લાયક છે. ગૂર્જરભાષામાં પણ જૂનામાં જૂની કૃતિ-મણિપતિ
રાતી પુસ્તકને હિન્દી અનુવાદ, અનુવાદક અને વિવે.
ચક શ્રી ઉદયચંદ લાલચંદ શાહ પ્રમી. એય, જે. ચોપઈ સં. ૧૫૫૦ ની રચાયેલી મળે છે ને ત્યારપછી
રાઠોડ શ્રી મહાવીર જૈન મિત્રમંડળ કેટહાપુર.) કેટલાયે ગુર્જર કવિઓએ તેના પર રાસાદિ રચ્યા છે. - પંડિત ભગવાનદાસે પ્રસ્તાવના ટુંકી પણ ગ્રંથને તરફથી ભેટ મોકલવામાં આવે છે.
આ પુસ્તક એક આનાની ટીકીટ મેકલવાથી પ્રકાશક પૂરતી હકીક્તવાળી આપી છે. - કાવ્ય સુન્દર અને આકર્ષક છે. ભાષા સરલ સ્પષ્ટ
પદ્રવ્યવિચાર–શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિ કૃત પ્રહ ચંયુક્ત અને અલંકારયુક્ત છે. પ્રારંભમાં પરમાત્મા,
અધ્યાત્મ જ્ઞાનપ્રસારક મંડળ હા. વકીલ મોહનલાલ યુગાદિ દેવ, વર્ધમાન જિન, સરસ્વતીની સ્તુતિ કરી
હિમચંદ પાદરા. કિં. ચાર આના. આ બાળબોધ પછી સજજન પ્રશંસાને દુર્જનનિંદા સુંદર શબ્દોમાં મૂકી લિપિમાં છે. આમાં છ દ્રવ્યનું ટુંકુ સ્વરૂપ છે. આ છે. મહાકાવ્યમાં દેવ હોય છે તે પછી બીન કાવ્યનું
જૈન એજ્યુકેશન બોર્ડના અભ્યાસક્રમમાં હમણુ
જીન એજયુકાન માડના શું કહેવું એ સંબંધમાં કહે છે કે
નિર્ણત થયેલ છે.
