________________
સ્વીકાર અને સમાલોચના
૪૯૭ તેમને પૂરત અવકાશ ન મળવાના કારણે તે પણ પ્રતિઓ તથા મુદ્દો છે. આથી આખા ગ્રંથનું પૃથકઅપ્રસિદ્ધ રહેલ છે; પંડિત વૃજલાલજી હિંદીમાં લખી રણ સારી રીતે થાય છે ને મૂલ ગ્રંથ સમજવા માટે રહ્યા છે પણ તેતો ઘણુજ ટૂંકી છે–ભાષ્ય પુરતી છે, બીજા ગ્રંથને અભ્યાસ કરતાં, યા તે તે સ્થળે તેમાંથી તે તે સર્વ ટીકાઓમાંથી ખપ પૂરતું લઈ તેને બહ- જોઈ લેતાં વિષય હરતામલકવતું બને છે. લાવી વર્તમાન જમાનાના અંગ્રેજી ભણતરના વાતાવ- મૂલ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય કૃત ૩૨ સંસ્કૃત શ્લોકની રણમાં ઉછરતા યુવાનોને ઉપયોગી થઈ પડે તેવી બનાવે વર્ધમાનરસુતિ છે કે જેને અન્ય ગ વ્યવચ્છેદિક એમ ઈછીએ. ટંકામાં સર્વ પંડિત-વિધાનને અમારી કાત્રિશિકા કહેવામાં આવે છે. આમાં અન્ય વેગ-દર્શન ખાસ સૂચના છે કે આ આકર ગ્રંથને વર્તમાનભાષામાં
નેનું ખંડન છે; જ્યારે બીજી સ્તુતિ ૩૨ એકમાં અયોગ તેમજ બને તે અંગ્રેજી ભાષામાં મૂકવામાં આવે છે
વ્યવચ્છેદિકા છે તેમાં આહતમતનું પ્રતિપાદન છે. જલદી પ્રકટ થાય તે જૈન દર્શનનો આવિષ્કાર
અન્ય ગ વ્યવરડેદિકા નામની બત્રીશી પર મક્ષિણસર્વત્ર થઈ શકે છે તેટલા માટે તેઓ ને ભણી
સૂરિએ સંસ્કૃત ટીકા રચી સ્યાદ્વાદ જૈન દર્શનનું સ્વરૂપ સેલાસ ઉધમવંત થશે અને પ્રકાશિની સંસ્થાઓ બતાવ્યું છે ને તેનું નામ “સ્યાદ્વાદ મંજરી” આપ્યું તેમને ઉત્તેજીત કરી તેમની પાસેથી કાર્ય લઇ તે બહાર
છે. આનું મહત્વ ઘણું છે ને તેથી તે કાશીની - પાડવામાં પિતાનું પ્રથમ દરજજાના મહત્વનું કર્તવ્ય
ખમ્બા સંરકૃત સીરીઝમાં પણ એટલે જૈનેતર સંસ્થા સમજશે.
તરફથી પણ મુદ્રિત થઈ પ્રસિદ્ધ થયેલી છે. શ્રીયુત મોતીલાલ સૂત્ર અને ભાષ્ય સારા કાગળ આચાર્ય આનંદશંકરભાઈએ આનું સંશોધન ને છપાઈવાળા પુસ્તકરૂપે બહાર પાડીને સાહિત્ય સેવા અંગ્રેજી નેટ્સ સહિત મુંબઈ ગવર્નમેંટ સંસ્કૃત સીરીઝ બજાવી છે. આ આવૃત્તિને શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યા માટે તૈયાર કરવાનું શીરે લીધાને ઘણાં વર્ષ થઈ ગયાં લયમાં મૂળ તરીકે વાપરવા યોગ્ય સ્થાન મળશે, કારણ છતાં દુર્ભાગ્યવશાત એ કાર્ય અસંપૂર્ણ રહેતાં બહાર કે રોયલ એશિયાટિક સોસાઈટીવાળી આવૃત્તિ સેંધી તેમજ પડી શકયું નથી. તેમના જેવા પ્રખર, શાત અને પ્રાયઃ અનુપલબ્ધ છે.
તલસ્પર્શી વિદ્વાનના હાથથી આ મૂલ્યવાન ગ્રંથના પર થવા મંગ-ઉક્ત ગ્રંથમાળાનું ત્રીજું ઊહાપોહ સહિત વિવરણ બહાર પડે તો જબરે પ્રકાશ મયૂખ. સં. પ્ર. ઉપર પ્રમાણે પૃ. ૨+૦+૨૪૪+૬=૩૨૦ જૈન ફિલસુફી પર પડે ને તેની સાથે અન્ય ફિલસુકાચું ૫૮ જૈન પ્રિન્ટિંગ વર્કસ, પૂના. મૂલ્ય બે રૂ.) ફઓને તુલનાત્મક ઈતિહાસ બહાર આવે એ દિન
આ ગ્રંથ ગૂજરાતી ભાષાંતર સહિત ભીમશી સત્વર આવો એ પ્રભુષાર્થના ! આ ગ્રંથ મુંબઈ યુનિ. માણેકે, હિંદી અનુવાદ સહિત પરમ શ્રુતપ્રભાવક ભડલે વસિટીના અભ્યાસક્રમમાં નિર્ણત થયો છે એ આનંદની પ્રગટ કર્યો છે; જ્યારે શ્રીયુત મોતીલાલે મૃત સંસ્કૃતમાં વાત છે. તેવા અભ્યાસક્રમ માટે યોગ્ય આવૃત્તિ પ્રકટ કર્યો છે. આની વિશેષતા તેમાં આપેલ પ્રસ્તાવના, ભાઈ મોતીલાલે બહાર પાડવા માટે તેમને ધન્યવાદ ઉપયોગી પરિશિષ્ટો છે. પહેલા પરિશિષ્ટમાં પૂર્વ પક્ષે આપીએ છીએ. આપી તેનો કેમ નિરાસ ટીકાકારે કર્યો છે તે વિસ્તારથી ચાલારત્નાર--પ્રથમ ભાગ. પૃ. ૧+૨૫૭+ આપેલ છે, બીજામાં ઉપલબ્ધ વાક નિદિષ્ટ સ્થલ ૨૨૬૦, મૂલ્ય અઢી ૨; બીજો ભાગ પૃ. ૧+૨૫૮ સહિત આપ્યાં છે અને ત્રીજામાં અનુપલબ્ધ વાક્યો થી ૪૮૩+૨=૨૨૮ મૂલ્ય રૂ. બે. પૂના હનુમાન આપ્યાં છે. ચોથામાં ઉપલબ્ધસમ વાળ્યો, પાંચમમાં પ્રિન્ટિંગ પ્રેસ. સં. પ૦ એજ, અને ઉક્ત ગ્રંથસ્યાદવાદમંજરીમાં નિર્દિષ્ટ કરેલા ગ્રંથોનાં નામ આપ્યાં માલાના ચેથા અને પાંચમાં મયૂખ ) છે ને છઠામાં તેજ રીતે નિદિષ્ટ ગ્રંથકારોના નામ છે. આ બંને ભાગ શ્રી વાદિદેવસૂરિ કે જેમણે સાતમામાં નિર્દિષ્ટ ન્યાયોની સૂચિ છે, આઠમામાં સશે. ગુજરાતના સિદ્ધરાજ જયસિંહની રાજસભામાં દિગધકે કરેલી ટિપ્પનીમાં નિદિષ્ટ ગ્રંથની સૂચિ છે અને બર વાદી કુમુદચંદ્રને હરાવ્યા હતા અને દિગંબરોને નવમામાં આ ગ્રંથ તૈયાર કરવામાં ખપમાં લીધેલ રાજમાંથી નિકાસન કર્યું હતું તેમની કૃતિ છે. મૂલ
