________________
પુનરૂત્થાન સતી સમજી ગઈ. જાણ્યું કે મારા રૂપે આ યોગી નથી પણ વાઘાત છે. એક જ પ્રહારથી માણસ ધ્યાનચુત થયો છે. પરમાત્માનો પથ મૂકી હીનાત્મા પિતાનું મનુષ્યત્વ ગુમાવી દઈ ચેતનહીન બને છે. નથી બન્યો છે. જે આ વખતે હું એને રસ્તે ન ચઢાવું પડતી સારાસારની ખબર કે નથી જાણતે ધમધર્મ; તે મને ધિકકાર!
તેને ચિંતભ્રમ થાય છે. ગાંડા હાથીની માફક કઈ સતી પડકારે છે “દેવરીયા મુનિવર ! સ્થિર પણ જાતની દરકાર કર્યા વગર આંખ મીંચીને એ બને. અસ્થિર ન થાઓ. ફરી સમજે, ચેતે. જેને પ્રહાર કર્તાને આલિંગવા દે છે; ચેતનારહિત હોવાને તમારા બંધુએ પરિહરી તેને તમે શીદને ગ્રહવા તા૫ર લીધે અધવચમાં જ ઉંડા કુવામાં પડે છે. નથી પહેથયા છે ? ધિક્કાર છે તમારા વચનને, તમે તમારું ચતા પિતાના પેપર કે નથી રહેતે પોતાના સ્થાન ચારિત્ર એળે ગુમાવ્યું. ઉત્તમ ચિંતામણિ રત્ન કાગ- પર સ્થિર, આખરે રખડી રડીને કુતરાને મેતે મરે છે. ડાની પેઠે ફેંકી દીધું. ધિક્કાર છે તમારી વિષય વાસ- રાહનેમી-હાલી રાજુલા તારી ખાતર સવેનાને કે જે તમને તમારા પૂર્વજોના પૂર્ણ પ્રતાપી સ્વને ભોગ આપવા તૈયાર છું. એ સર્વ સહવા તત્પર કુળમાં કલંક લગાડવા પ્રેરે છે.
છું. તારી એક દષ્ટિ માત્રથી મારો આખો જન્મ કૃતરહનેમી–હે કોમલાંગ ! આ તપ જપ નકામા કૃત્ય થશે. ભાવી દુઃખોની બીકે સાક્ષાત્ સુખે છેડી શામાટે કરે છે? તમારું રૂ૫ અને યૌવન શાને વેડફી દેવાં, પાપની બીકે દુનીઆમાં ડરતાં ફરવું અને જીવન છે? તમારા વિરહ બળતા મને એક આલિંગન આપી અને રસહીન બનાવવું એ તે મને ખરેખર મૂર્ખાઈ શાંત કરે. મારી સાથે સુખ ભોગવી તમારા યૌવને જ લાગે છે. કોણે જાણ્યું કે કાલે શું થવાનું છે માટે ધાનને સંપૂર્ણપણે ખીલ. દેવિ. પૂર્વે હું તમને પ્રેમે છે પ્રેમની પુતળી ! તું મારા તરફ એક પ્રેમબાણ ફેંક. ફળ અને વસ્ત્રો આપતે, અને તમે તે ભાવે સ્વિકારતા રાજુલ-હું ખરેખર ઘણી જ દિલગીર છું. તમારા એ કેમ ભૂલી ગયા ?
જેવા કે જેણે એકવાર સાંસારિક સુખોને અશાશ્વત માની | રાજલ-મારું હૃદય ત્યારે પવિત્ર હતું. તમે દીયર લાત મારી પિતાના બધુના માર્ગને પ્રત્યે તેજ પાછા છે. નાનાભાઈ છો એમ ગણી તમારી ભેટે સ્વિકારતી ભોગમાં લીંપાવા ઈચ્છે છે. તમારા કરતાં સાપ જેવું હતી, નહીં કે પ્રેમથી. નિર્લજી કયાં ગયું તમારું જ્ઞાન પ્રાણી સારું કે જે પિતાનું ફેકેલું વિષ પ્રાણુ જવાની અને કયાં ગઈ તમારી શરમ?
ધમકી છતાં પણ પાછું ખેંચતું નથી. શરમ છે તમને રહનેમી-હરિણાક્ષિા આપને મરછમાં આવે કે તમે વમનાહાર ભક્ષવા તૈયાર થયા છે. જે સાક્ષાત્ તેમ બેલો. તમારા વાગ્યહારો મારે મન પ્રેમપ્રહારો- સુખોને તમે શાશ્વત સુખ માને છે તે તે માત્ર પુષ્પપ્રહારો છે, અને એ સહવા હું તૈયાર છું. પણ સુખાભાસ છે. તમારો ચિત્તભ્રમ બતાવે છે, જમતનાં તમારે પ્રેમ સારવાને તત્પર નથી. આવે, આવે, બાહ્ય સુંદર સુખ પરિણામે ઘણુજ કર્યુ છે. બિંબફળ પ્રેમે આલિંગન છે, પ્રેમગાંઠે ગુંથાઓ.
બહારથી ઘણુંજ સુંદર છે. દેખતાંની સાથે આસ્વાદ રાજુલ-ખરેખર તમે સહકાર વૃક્ષ છોડી વિષ લેવાનું મન થાય છે. પણ પરિણામ? પરિણામ વૃક્ષને આશ્રય કર્યો છે. તમારી પ્રેમગાંઠ તે સંસાર- એજ કે પેટમાં ઉતરતાંની સાથે જ ખાનાર મરણની બંધનની બેડીઓ છે; કેધ, માન, માયાના કેદખાનાનાં સન્મુખ જાય છે. રહમી ! સંસારનાં સુખો પણ તાળાં છે. એ ગાંઠ બંધાએલા, ક્રોધ માન અને ભાયા બિંબફળ જેવાં જ છે. મૂર્ખ હરણાંઓ રણમાં દૂર દૂર રૂપી મોડરાયના ભડવીરેથી રક્ષાએલા દુર્ગમાંથી બહાર દેખાતા મૃગતષ્ણિકાના જળને સાચું જળ માની તેની નીકળવાને કદી પણ શક્તિમાન થઇ શકતા નથી. રાગ, તરફ દેડે છે. પણ જાણતાં નથી કે એને માત્ર દેષ રૂપી રાક્ષસેની સોબતમાં પડીને તેઓ સતત જળાભાસ છે. જળભ્રાંતિથી તે આગળ ને આગળ આત્મનાશ કર્યા કરે છે. પ્રેમપ્રહાર એ પુષ્પહાર દોડયે જાય છે પણ પાણી પીવાને શક્તિમંત થતા
