________________
: ૬૦ : ચૌદશનો અનાર તિથિ લેવાતી નથી. આથી લકિક થાને પોકળતા છે તે જ્યારે તિથિી અનન્તરતાને બદલે ત્રિ માને વીરશાસન પંચાંગની પ્રથમ ચૌદશે, તેરશે કે બારશે તેરશનું | અહોરાત્રિની અનતરતા માનવાને પ્રસંગ આવે ત્યારે મુશ્કેલી પ્રતિમણ કરાય છે. આ રીતે જ પાંચમને અનન્તર એથમાં ન નડે એટલા ખાતર રાજાને અજ્ઞાન બતાવી પોતાનો પક્ષ
સિદ્ધ કરવા માટે આ ડીઢાળ ઊભો કર્યો છે પરંતુ તેમ પણ અહોરાત્ર લેવો જોઈએ.
કરવામાં ય તેઓ નિષ્ફળ નિવડ્યા છે. હવે તે તમે મેરૂતેરશ તેરશે કરશે, શ્રી મહાવીર
રાજા શાતવાહન શ્રાવક હતો. તેણે જ્યારે છઠ્ઠની જયતિ તેરશે મનાવશે પણ તેરશનું પડિકામણું લૌકિક
સંવત્સરી કરવાની વિનતિ કરી ત્યારે પૂ. આચાર્ય મહારાપહેલી ચૌદશે કરશે. અથવા મેરૂતેરશ અને શ્રી. મહાવીર
જાએ નવા નવું એવો ઉત્તર આપ્યો છે. આ વસ્તુને જયતિ ચૌદશે કરશે જ્યારે તેરશનું પકિમણું તેનાથી ભિન્ન
રાજા બરાબર સમજી લ્ય છે અને તેમાં સંતાઈવરે લgs તિથિ બારશે કરશો. ખેર !
ના પરમાર્થને બરાબર જાણ્યા પછી જ વિનતિ કરે છે કેઆ તમારી તિથિ વ્યવસ્થામાં પણ અનન્તર અહેરાત્રિની
अणागयाए चउत्थीए पज्जोसविजउ । જ પ્રથાનતા છે એ ભૂલવા જેવું નથી.
અહીં રાજા અનન્તર ચેાથે સંવત્સરી કરવાનું કહે છે, પ-ભાદરવા શુદિમાં બે ચોથ હોય ત્યારે પણ ચોથના | યદિ તેમને
યદિ તેમને અંતર શું અને અનંતર શું એ જ્ઞાન ન હેત મનાર મહારાત્રે જ શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાનનું ચૈત્યવંદન! તો વિના કારણે અનન્તર શબ્દને પ્રવેગ કેમ કરી શકે ? વિગેરે વિધિ કરાય છે. અહીં પણ કઈ વ્યક્તિ અનન્તર | પાંચમની રાત્રિનું ઉલ્લંઘન થાય નહીં ત્યાદિ જાણ્યા પછી જ તિથિનો આગ્રહ કરતું નથી. શાસ્ત્રમાં સ્પષ્ટ વિધાન હોવા છતાં રાજાએ કયાા ને પ્રવેશ કર્યો છે અને તેમાં પણ પાંચમ માત્ર પાંચમ થના સંબંધમાં અનન્તર તિથિનો જ આગ્રહ. ] પહેલાની જ રાત્રિ લેવી, કોઈ બીજા બે ચાર અહોરાત્ર વચમાં કરે એ વિદ્વ૬ સમાજમાં તે ન જ ચાલી શકે.
ન ઘુસાડે તેની ચોકસાઈ માટે જ એમ કર્યું છે. આ તેના –તમો ચોથના ક્ષયે ઉદય ત્રીજે સંવત્સરી કરો જ !
| આશયને પહોંચી ન શકવા બદલ તે રાજાને જ અજ્ઞાન છે. યદિ તિથિની અનન્તરતા ઇષ્ટ હોય તો તમે પાંચમની
બતાવવો એ તે માત્ર મતાગ્રહ જ છે. હજી આગળ વાંચે. અનન્તર એથને સ્થાને ઉદય ત્રીજે સંવત્સરી કેમ કરી શકે? પૂજય આચાર્યે મહારાજા પણ મrrrg એવું ચોથનું અહોરાત્રિની જ અનંતરતા માની, એ ત્રીજને ચેથ બનાવો | વિશેષણ સાંભળ્યા પછી જ પર્વ મઘ૩ એમ સમ્મતિ આપે તે જ તમો તે અનન્તર એથે સંવત્સરી કરી શકે. વાસ્ત-છે. ભલે રાજાએ અનન્તર શબ્દ વાપર્યો પણ તે નિરર્થક કે વિકમાં તમો અહેરાત્રિની જ અનન્તરતા સ્વીકારો છો, ત્રીજને અજ્ઞાનતાન્ય હોત તે પૂ. આચાર્ય દેવ તેને સમ્મતિ અનન્તર થ માની સંવત્સરી આરાધ છે; છતાં આ વાતને ન જ આપત. આજના મુનિજી પણ અનાગતા શબ્દથી શા માટે છુપાવે છે ?
ગભરાય છે, તે તે યુગપ્રધાન પુરૂષ પામતા ને પાંચમ ઘટે ત્યારે પણ ઉદય ત્રીજ અનન્તર ચાથ બને | | કબૂલ જ કેમ કરત? પરંતુ રાજાએ પૂણે વિચારણા છે. તે દિવસે સંવત્સરી આરાધાય છે; છતાં ય પક્ષવ્યામોહથી| પછી જ જ્ઞાતા વાથીની વિનંતિ કરી છે અને પૂ. માત્ર તિથિની અનારતાની વાત કરવી આનો અર્થ શું? | આચાર્ય ભગવાને તેવી એટલે પાંચમ પહેલાની ચોથ માટે જ ઉપરના દરેક પ્રસંગોને બરાબર વિચારે. અનન્તરપણે
સંવતસરીની સમ્મતિ આપી છે. અર્થાત પૂ. આચાર્ય | ક્રિયાઓ માટે અહોરાત્ર જ લેવાય છે એમાં ખરા | મહારાજાને ગમે તે ચુથ નહીં કિન્ત પાંચમને અનન્તર શ કા નથી. પાંચમ ચોથની અનન્તરતામાં જે નવી કપના | રાત્રિવાળા ચાથ જ એ વત્સરા ઇષ્ટ છે. કરાય છે એ માત્ર કલ્પના જ છે.
વસ્તુતઃ પાપભીરુ માટે તે એ જ કલ્યાણ માર્ગ છે કે- પ્ર—આટલા પ્રમાણે પછી પાંચમને અનંતર ચોથા
માયામૃષાવાદ છેડીને પાંચમની અનન્તર રાત્રિએ ચે થે લેવામાં અહેરાત્રનું જ વિધાન છે એ વસ્તુ નિર્વિવાદ સિદ્ધ
સંવત્સરી કરવી જોઇએ. છે. પરન્તુ મુનિવર કાંતિવિજયજી મ. તે માથાને જ
પાંચમની રાત્રિ બંધાય નહીં તેમ સંવત્સરો કરવાનો ઉડાડે છે. જુઓ તેના જ શબ્દોમાં-“ ભા. . ૪ ને શનિવારે
આજ્ઞા છે. તેથી સંવત્સરીની વિચારણામાં રાત્રિ જ પ્રધાન શ્રી સંવત્સરી કરવાથી અનન્તરતાને જરાય બાધ પહોંચતા
અંગ છે એ જ હિસાબે અનન્તર થયાં ય પૂર્વની તિથિ નથી. એ ૫ણું ખ્યાલમાં રાખવા જેવું છે કે-“શાળા)
| નહિં કિન્તુ પૂર્વની રાત્રિ જ લેવાય છે, કેમકે શાસ્ત્રોમાં સંવ. ઉ ' એ રાજાના શબ્દો છે કે જે રાજાને પાંચમની ! સરો વિગેરે માટે ખાસ રાત્રિના જ ઉલ્લેખ મળે છે. તેમજ રાત્રિનું ઉલ્લંઘન થાય છે કે નહિ તેની ખબર ન હતી.”| અન્તરતાને આગ ૧
અનન્તરતાને અંગે પણ રાત્રિના યાને ઉપલક્ષણથી અહેરાત્ર તેઓ આ કથનથી એમ માને છે કે-રાજ અજ્ઞાન હતુંતેણે I અન3 દિવસના ઉલમાં મળ છે; હિC અનન્તર ચોથને પ્રયોગ કર્યો છે. શા માટે તેના શબ્દો પણ ઉલ્લેખ મળતો નથી, પકડવા? અર્થાત ચેય પાંચમના નિર્ણયમાં રાજાના શબ્દો | તત્સંબંધી શાસ્ત્ર પ્રમાણે નીચે મુજબ છે – હોવાથી અનન્તરતા નિરર્થક છે.
ચૌદ પૂર્વધારી પંચમ શ્રુતકેવળી પૂ. આ. શ્રી ભદ્રઉદ-આ તેમનો શાબ્દિક રમત છે. જનતાને ઈરાદા.બાહુસ્વામીજી કહે છે કે -બંતવિષે ઇgs વિત્તા યુવક દેરવા માટે જ આ લખાણ થયું છે, એમ સૌ કોઈl નો છે શ્વા તે ઘણિ ૩ણાવરણ II (પી હebધ) સમજી શકશે. જુઓ, તેઓ શરૂમી તિથિની અનન્તરતાને આ પાઠમાં શ્રી સંવત્સરી પર્વ અને તે રાત્રિને સબંધ સ્વીકારે છે. એટલે યદિ તિથિની અનન્તરતા લેવાતી હોય તે| બતાવ્યું છે કે તેઓને અનન્તર ચોથ માનવાને કશાય વધે નથી, ફિક્ત 1 મનિવર કનકવિજયજી મ. જશુ છે તને ડર છે કે-અમારી તિથિની અનારતા લેવાની વાતોમાં | ભાદરવા શદિ પાંચમની અંદર તે પયુંષણ થઇ શકે
ક" જે૧
છે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
