________________
: ૭૦ :
શનિવાર ત્રીજ છે. ૧૪ ૫. ૩૮ આ લેખના પ્રારંભમાં પણ માત્ર શદિ ત્રીજ તથા ચોથના
રવિવાર ચોથ છે. ૮ ૫. ૩૧ જય માટે મતભેદ બતાવ્યો છે મિતું પાંચમને ક્ષય કરવાને કોઈએ હિમાયત કર્યાનું બતાવ્યું નથી.
સમવાર પાંચમ છે. ૨ ૫. ૨૨ ૪. સમય આવ્યું અને પંચાંગથી ૫ણ તિથિનિર્ણય
- છઠ્ઠ છે. ૫૬ ૫. ૨૪ કરવામાં બાધ નથી, કેમકે તેઓશ્રીએ પંચાંગની બહુમતિને જ !
અર્થાત સં. ૧૮૬૧ માં સં. ૧૯૫ર ને અનુસાર માન્ય રાખી તેના આધારે છઠ્ઠને ક્ષય કર્યો છે..
ગણિત પ્રમાણે ૬ ને ક્ષય રાખલ રાખવામાં આવ્યો છે. ૫. સર્વદા શ્રી સંધમાં એક્તા જળવાઈ રહે તે ભૂલવું | પાંચમને ક્ષય કર્યો નથી. સર્વાનુમતિથી એક જ દિવસે પર્યાન જોઇએ કેમ કે એક વાર એકતા સુટ તે શ્રી સંધ વર્ષ સુધી | રાધન કરી એક્તા જાળવી રાખી છે. સંધમાં શાન્તિ સંસખ્ય રહે છે. આ સ્થિતિમાં શાસનના સૂત્રધારાની ફરજ | બની રહી છે. છે કે અખિલ ભારતવષય શ્રી સંઘનું અકય ન જોખમાય, |
વિક્રમ સંવત ૧૯૮૯ માંશાતિ સાધવાના દિવસમાં શાતિ જ જળવાય અને અવિ
આ વીસમી સદીમાં પુનઃ ત્રીજી વાર એ જ પ્રસંગ બને. ભક્તપણે વાર્ષિક પર્વ આરાધાય એટલા ખાતર તેઓશ્રીએ
સં ૧૯૮૯ માં ચંડાશુ ચંદુ પંચાંગમાં ભા૦ ૦ ૫ ને ગ્ય માર્ગ વેજ જોઈએ.
ક્ષય હતો. ૬. પંજાબ તથા મુંબઈના સંધના ઠરાવને માન આપ્યું
આ વર્ષે પણ સરખા દિવસોમાં સાથે જ અને શાંતિછે, એટલે બહુમતિએ ત્રીજો માર્ગ સ્વીકારીને સંધની શાતિ
પૂર્વક મહાન પર્વની આરાધના થાય એ ઉદ્દેશને સામે રાખીને માટે અચૂક લય આપ્યું છે. એકદરે પાંચમને ક્ષય ઇષ્ટ
બહુમતિથી અન્ય પંચાંગના આધારે શુદિ ૬ ને ક્ષય જાહેર માન્ય નથી.
થયો છે. અહીં એક સ્પષ્ટીકરણ કરવું આવશ્યક છે કે
સંવત ૧૯૮૯ નાં ચિત્ર શુદિ ૧૫ ના “જૈન ધર્મ લાહોરના ૫. રેવીદયાળજીના પંચાંગમાં સં. ૧૯૫૨
T પ્રકાશ” પુ૦ ૪૯, અં૦ ૧, પૃ. ૨૫ માં ( નવું જેને પંચાંગ '' (પંજાબી વિક્રમ સં. ૧૯૫૩) માં ભાદરવા શુદિમાં નીચે |
શિર્ષક તંત્રી લેખ જાહેર થયા છે જે નીચે પ્રમાણે છે. પ્રમાણે તિથિકાળ હતો.
“ અમારી સભા તરફથી આ માસિકની ભેટ તરીકે દર ગુરૂવારે ત્રીજ છે. ૧૪ ૫. ૨૬ (ચિત્રા ).
વર્ષ ચૈત્રો જેને પંચાંગ છપાવીને ભેટ આપવામાં આવે છે. શુક્રવારે ચોથ છે. ૮ ૫. ૧૯ (સ્વાતિ)
તે પંચાંગ લગભગ ૫૦ વર્ષથી પરમ પૂજ્ય મુનિરાજ શનિવારે પાંચમ છે. ૨ ૫. ૨૭(વિશાખા).
શ્રીવૃદ્ધિચંદ્રજી મહારાજની સૂચના અનુસાર તેમની શનિવારે કહ્યું છે. ૫૬ ૫. ૨૬ , ) હયાતીમાં તેમજ ત્યારપછી પંન્યાસજી શ્રી ગંભીર
૫. આ. શ્રી આત્મારામજી મહારાજાએ પંજાબમાં આ Tવિજયજીના સમયમાં ને ત્યારપછી અત્યાર સુધી શોધ પંચાંગના આધારે છઠ્ઠને ક્ષય હવાથી ચોથ ને શુક્રવારે સંવ- | શીવલાલના જોધપુરી ગંડુ પંચાંગ અનુસાર ગોઠવવામાં આવે ત્સરી જાહેર કરી હતી, જે ઉપરના લેખમાં સૂચવેલ છે. છે. એ પ્રમાણે બનાવતાં કોઈ વખત ઘુંચ પડતી તે તેનું પૂ આ શ્રી વિજયવલભસૂરિ મ પણ પિતાના ભાષણમાં નિવારણ પૂજય મુનિરાજ કરી આપતા હતા. ચાલુ વર્ષના આ જ વાત જાહેર કરે છે. (જૈન પુરુ કપ, અં૦ ૨૪, સદરહુ પંચાંગમાં ભાદ્રપદ શુદિ ૫ ને ક્ષય છે. હવે તિથિને ૫૦ ૫૬૧)
ક્ષય ન કરવાની આપણી પ્રવૃત્તિ અનુસાર શુદિ ૫ ના ' અર્થાત તે સમયે હિંદુસ્તાનમાં બીજા પંચાંગમાં ગણિત-1 ક્ષયે સુદિ ૪ નો ક્ષય કરવો જોઈએ પરંતુ તે દિવસ વશાત આવેલ છઠ્ઠને ક્ષય જ ક્ષયરૂપે મનાય છે.
સંવછરી પર્વને દિવસ હોવાથી તેને ક્ષય ન કરીએ વિક્રમ સં. ૧૯૯૧ માં
તો શુદિ ૩ ને ક્ષય કરવું જોઈએ. વિસં. ૧૮૬ ચંડાશુ ચંડ પંચાંગમાં ભાવ શ ૫
આ સંબંધની ચર્ચા કેટલાક વખતથી ચાલતાં મુંબઈના ને ક્ષય હતે.
કાર્તકી ને ચિત્રી પંચાંગમાં શુદિ ૬ ને ક્ષય છે, તેથી કેટલાક આ સંબંધી સં૦ ૧૯૬૧ શ્રાવણના જૈન ધર્મ પ્રકાશ
| શુદિ ૬ ને ક્ષય કરવો ઠીક માને છે; પરંતુ કાયમની ચાલુ પુરા ૨૧, અં૦ ૫, ૫૦ ૧૨૦ માં “સંવત્સરી સંબંધી નિર્ણય”
પ્રણાલિકા જોધપુર ચંડ પંચાંગ પ્રમાણે કરવાની શિર્ષક લેખ છે, તે નીચે પ્રમાણે છે,
હોવાથી એમ કરતાં અચકાવું પડે છે એટલે આ “ ચાલતા વર્ષમાં ભાદ્રપદ માસમાં શુકલ પંચમીને જે
પ્રસંગ અગાઉ આવ્યો હતો કે કેમ? અને આવ્યો હોય તે પુરી ચંડપંચાંગમાં ક્ષય હેવાથી સંવત્સરી કયે દિવસે કર
તે વખતે શું કર્યું હતું? તે બાબત તજવીજ કરતાં સં.
૧૯૫૨ માં ચં પંચાંગમાં ભાદ્રપદ શુદિ ૫ ને ક્ષય હો વામાં આવશે ? તે સંબંધી ઘણી જગ્યાએથી સવાલ થવા ઉપરથી પંન્યાસ શ્રી ગંભીરવિજયજી જેઓ અત્રે ચાતુર્માસ
ન થવાનું અને મુંબઈના પંચાંગમાં શુદિ ૬ ને ક્ષય હતો તે વખતે રહેલા છે તેઓ સાહેબે કેટલાક આધાર સાથે ભાદ્રપદ
પંન્યાસજી શ્રી ગંભીરવિજયજી વિદ્યમાન હતા તેમની સમક્ષ શુદિ ૪ રવિવારે સંવત્સરી પર્વનું આરાધન કરવામાં આવશે,
અનેક પ્રકારની તજવીજ કરતાં છેવટે શુદિ ૬ ને ક્ષય કરએ નિર્ણય જાહેર કરવાનું ફરમાવ્યું છે. ”
| વાનો નિર્ણય થયો હતો. આ તજવીજના પ્રારંભમાં નીચેના
ત્રણ મુદ્દા પર વિચારણું થઈ હતી. * તે વર્ષે પં. દેવીદયાલજીના પંજાબી પંચાંગમાં નીચે. –શુદિ ૫ ના ક્ષયે શુદિ ૩ ને ક્ષય કરવાના સંબં પ્રમાણે તયિકાળ .
ધમાં શુદિ પુનમના ક્ષયે શુદિ ૧૩ ને ક્ષય કરવાની *પં. દેવીદયાલજીના પાનની પંચાંગ સં. ૧૯૭૦ (. હળ) માં | પ્રવૃત્તિન
પ્રવૃત્તિને દાખલે આપવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ પણ બા શ૦ ૬ ને ક્ષય લખે છે.
એ બાબત તો એનપ્રાતિમાં તેમ કરવાનો ઉલેખ
ના
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
