Jain Dharm Prakash 1916 Pustak 032 Ank 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

પ્રશમરતિ પ્રકરણ.
૨૦૯
મૃદુતાને આભારી છે. માર્દ એટલે માનનો જય. ગર્વ તજે છતે, ગુણીજનો સ્વસબીપ આવ્યે છતે ઉભા થવું, હાથ જોડીને અદબ સાચવવી એ આદિક ઉપચારને વિ
ત્ય કહેવાય છે. જેના વિષે જાતિ, કુળ, બળ, લાભાદિ સંબંધી સઘળા મદને ગાળી rખનાર સંપૂર્ણ માર્દવ હોય છે તે સર્વ ગુણસંપન્ન થઈ શકે છે, અર્થાત તેને રાન, દર્શન અને ચારિત્રને સાધનાર સઘળા ગુણે સંપ્રાપ્ત થાય છે. તેથી માન-અડંકારને દૂર કરી સમસ્ત ગુણેને વશ કરી આપનાર એવા વિનયગુણને ઉત્પન્ન કરનાર માઈવિનું સારી રીતે સેવન કરવું. ૧૬૯
હવે આર્જવ-બાજુના-સરલતા આથી ફરમાવે છે. . नानाजवोविशुध्यति न धर्ममाराधयत्यशुद्धात्मा ।
धर्मादृते न मोक्षो मोक्षात्परमं सुखं नान्यत् ॥ १७० ॥ ભા–સહજતા વિનાને કેઈ શુદ્ધિને પામતો નથી, અશુદ્ધ આત્મા ધર્મ આરાધી શકતો નથી, ધર્મ વિના મેક્ષ નથી, અને મેક્ષ વિના બીજું કઈ પરમ સુખ નથી. ૧૭૦
વિમાયા-લડતા-કુટિલતા તેથી વિપરીત આર્જવ યા બાજુતા, તે તેનું નામ છે કે જેવું કરવું તેવું વદવું. કંઈપણ ગોપવવું નહિ કે ઢાંકપિછોડે કરવો નહિ. જે એવી સરલતા-પ્રમાણિકતા સાચવે નહિ તે હજુ કહેવાય નહિ, અને તેની શુદ્ધિ થઈ શકે નહીં. જે પોતાનાથી થયેલા અપરાધને આલોચી–નિંદી તેનું ચોગ્ય પ્રાયશ્ચિત્ત યથાર્થ રીતે અંગીકાર કરે છે તેની શુદ્ધિ થાય છે. અશુદ્ધ-મલીન આમા
માદિક દશવિધ ધર્મને આરાધી શકતો નથી, તે વગર મોક્ષપ્રાપ્તિ થઈ શકતી નથી. અને મોક્ષપ્રાપ્તિ વગર એકાન્તિક અને આત્યન્તિક સુખનો લાભ મળતો નથી, તેટલા માટે નિજ પાપ-દોષની આલોચનાદિક કરતી વખતે સરલતા-નિ:શત્યતા રાખવી જ જોઈએ. ૧૭૦ હવે શાસ્ત્રકાર શોચધર્મ કેવી રીતે પાળવો યુક્ત છે તે બતાવે છે.
यद्रव्योपकरणभक्तपानदेहाधिकारक शौचम् ।
तद्भवति भावशौचानुपरोधायत्नतः कार्यम् ॥ १७१ ॥ ભા--જે ઉપકરણ, આહાર, પાણી અને દેહને આશ્રીને દ્રવ્યશૌચ કરવો ઘટે તે ભાવચને બાધક ન પહોંચે તેમ યત્નથી કરવા ગ્ય છે. ૧૭૧
વિ-દ્રવ્ય અને ભાવ એ બે પ્રકારને શૌચ કહ્યો છે. સચેતનાદિ શિષ્યાદિ વ્યમાં જે અમૃતાદિ દોષો હોય તો તે ત્યાજ્ય છેજ્ઞાનાદિકનાં ઉપકરણો જે ઉ૬