________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રશાંત પ્રકરણ,
ૐ
ભા॰ર્ત્યિ તથા દારિક કામલેગ સબંધી સુખથકી ત્રિવિધ ત્રિવિધ નિવ વુ. એવી રીતે બ્રહ્મા અઢાર પ્રકારનુ છે. ૧૭
વિ-દિવ્ય અને ઐદારિક વિષયભાગ થકી ત્રિવિધે ત્રિવિધ નિવડતાં તેના અઢાર ભેદ થાય છે. એવી રીતે ક ભવનપતિ, વ્યંતર, ચેતિ અને વિમાનવા દેવીએ સબધી દિવ્ય વિષયÀડ્યો મન, વચન અને કાયાવરે કૃત, કાનિ અને અનુમેાદન ભેદે નિવત બાથી નવ ભેદ થાય, તેવીજ રીતે મનુષ્ય અને તિચ સુધી દારિક વિષયોગથી ત્રિવિધ વિવિધ નિવતાં તેના નવ ભેદ થાય મળીને અઢાર લંદા થાય છે. ૧પ
ચા
શાસ્ત્રકાર હવે છેલ્લે કિચન્ય-અકિંચના સબંધી સ્વરૂપ નિષ્ણુ કરે છે. अध्यात्मविदो सूची परिग्रहं वर्णयन्ति नित्रयतः । तस्माद्वैराग्येोराविवर्यः ॥ १७८ ॥
૧૦- અધ્યાત્મજ્ઞાનીઓ નિશ્ચયથી પુીનેજ પરીગ્રહ કહે છે, તેથી વૈરાગ્યતા થીને નિ પરીગ્રહતા-નિખ્રસ્ત એ પરમ ધર્મ છે. ૧૭૮
વિનિજ આત્મસ્વરૂપ વેદી- કેવી રીતે આત્મા કર્મ થી બંધાય છે અને કેવી રીતે તેથી મુક્ત થાય છે તેને સારી રીતે સમજનારા, અને નિજ સ્વરૂપ સામે લ રાખી ભીતરાળ વચનાનુસારે શુદ્ધ ક્રિયાને સેવનારા મહાશયેા નિશ્ચયનયના અભિપ્રાય મૂર્છા-મમતાને જ ગ્રિહરૂપ વર્ણવે છે. તેથી વેરાગ્ય-વિતરાગતાને ઇચ્છનારા સાધુજાને અકિચનતા એ પરમ ધર્મ છે. નિ:સ્પૃહતાધારી એવા તેમણે કોઇપણ દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ કે ભાવ સબધી પ્રતિમય યા મૂર્છા-મમતા રહિત જ રહેવું એમાં જ સહિત સમાયેલું છે. ૧૯૮
એવી રીતે મૂર્છાહિતપણે ધર્માનુષ્ઠાન સેવવાનું ફળ શાસ્ત્રકાર હવે દર્શાવે છે. दशविधधर्मानुष्ठानः सदा रागद्वेपमोहानाम् ।
दृढडवानामपि भवत्युपशमोऽल्पकालेन ॥ १७९ ॥
ભા-પૂતિ દર્શાવધ ધર્મીનુ સદા સેવન કરનારને અત્યંત નેિવિડ થયેલા પણ રાગ દ્વેષ અને રોહના અલ્પકાળમાં ક્ષય થાય છે. ૧૭૯
વિ-ક્ષમાદિક દશ પ્રકારના ધર્મ ઉપર જણાવ્યા મુજબ સહાય સેવનાર સાધુજનાને ગમે તેવા દ્રઢ ટ થઇને જામી ગયેલા એવા રાગ દ્વેષ અને મેહુ ન!મના મહા વિકારની ૫ કાળમાં ધ્યેય અથવા ઉપશમ થાય છે,મતલબ કે તેમને પ્રથમ ગમે તેટલેા ત થયેલા રાગ, રૂઢ થયેલે ધ અને જામી ગયેલા એહુ દય તા તે તમામ આ ઉત્તમ ક્ષમાદિ ધર્મના સતત સેવનથી તેના પ્રમાથી હતપ્રત ઈ નષ્ટ થઈ જાય છે એ ઉપશાસ્ત થઈ ય છે. ૧૯૯
સન્ધિા કપૂર અ
For Private And Personal Use Only
