________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૨૩
- જિનરાજ-ભક્તિ. વિનર-માવત.*
(૨) ૧ર ત્યવંદન સમાવેશ ભાવપૂજામાં ને હેવાથી દ્રવ્યપૂજાની હકીકત આપ્યા પછી તે આપશું. દ્રવ્યપૂજાના અનેક પ્રકારો છે. પ્રચલિત મુખ્ય આઠ પ્રકાર છે. જળ, ચંદન, પુષ્પ, ધૂપ, દીપ, અક્ષત, ફળ, નૈવેદ્ય. તે આઠેના સંબંધને પૃથ પૃથક વિચાર કરીએ.
૧૩ દ્રવ્યની અંદર શરીરશુદ્ધિ, ભૂમિશુદ્ધિ, વસ્ત્રશુદ્ધિ, ઉપકરણ શુદ્ધિ અને છેવટે ભાવશુદ્ધિ હોવી જોઈએ. શરીર શુદ્ધિની અને વસ્ત્ર શુદ્ધિની હકીકત પ્રથમ સ્નાનના પ્રસંગમાં આપેલી છે. ભૂમિ જેમ સ્નાન કરવાની નિજીવ જોઈએ તેમજ જિનમંદિરની અંદરની પણ શુદ્ધ જોઈએ. કાજે સારી રીતે લીધેલ હોવો જોઈએ. ત્રસ જીવની વિરાધના કઈ પણ સ્થાનકે થવી ન જોઈએ. તમામ ઉપકરણો ઓરશીઓ, સુખડ, કેબી, વાટકી, ફુલછાબડી, ધુપધાણું, મંગળદી, કળશ, પાણી ભરી રાખવાનાં મોટાં ઠામ, પખાળ કરવાની કુંડી, હવણનું પીણું ઝીલવાની કુંડી, વાળાડુંગરી, બંગલુહણા, પાટલુહાણું, મોરપીંછી, પાટલે, ચામર, ઘંટ ઇત્યાદિ સર્વ પ્રભાતે દષ્ટિએ જોઈ, પ્રમાઈ, ખંખેરી અને ધાતુના તમામ પાત્રો પાણી વડે સાફ કરીને પછી વાપરવા જોઈએ. તેમાં દષ્ટિએ જોવાનું લક્ષ બરાબર રાખવું જેઈએ. તે વિના તે સાફ કરતાં પણ વિરાધના થઈ જાય છે.
૧૪ જળ નિર્મળ જોઈએ. સુખડ ઉંચી જાતની સુગંધી જોઈએ, પુપિ વિકવર, પાંદડી ખર્યા વિનાના, સુગીવાળા અને વિવેકપૂર્વક લાવેલાં જોઈએ. ધૂપની અંદર અગર જરૂર આવવો જોઈએ, કારણકે સુગંધી દ્રવ્યમાં તેની મુખ્યતા છે. દીપક માટે દાત વિગેરે સારું જોઈએ. અક્ષત, ફળ, નૈવેદ્ય માટે તો પ્રથમ લખેલું હવાથી ફરી લખવાની જરૂર નથી.
૧૫ ચંદન પંજા માટે કેશર કરતાં બરાસ વિશેષ જોઈએ. કેશર જેમ મનોહર વણ અને દી આપે છે તેમ આરાસ (દનસાર) ખરી શીતળતા આપે છે. મુખ દ્રષ્ટિએ તેવું જોઈએ. પ માટે કયલા સળગાવેલા જોઈએ. દીપકની વાટ પણ આપણું રૂ કે સૂત્રની જોઈએ. બનતા સુધી ચંદનપૂજાનું કેશર હાથે ઘસવું જોઈએ. તેમ ન બને તે ઘોડી પાસે પણ વિવેકપૂર્વક મુખકાશ બાંધીને ઓરીએ, સુખડે બરાબર સાફ કરીને નિર્મળ-ચોખા જળથી ઘસાવેલું જોઈએ.
આ લેખ વાંચવાનો પ્રારંભમાં પાંચમા અંકમાં આવેલ આ લેખ વાંચો.
For Private And Personal Use Only
