________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નાનુ આસ્તિકય.
૨૧૯
પોતાની ૠતને આવી અપવિત્ર અને અપૂર્ણ સૃષ્ટિરૂપે ફેરવી નાખે ? આ સવાલના વિચાર કરતાં તરતજ એમ લાગશે કે સૃષ્ટિને ઉત્પન્ન કરવાનું કાર્ય ઇશ્વરને લાગુ પાડી શકાય તેમ નથી, અગર તે અપવિત્રતાના ખીજો, કે જે આ સૃષ્ટિમાં સત્ર ફેલાયેલા સર્વાંદા માલુમ પડ્યા છે અને પડે છે, તે ખીન્ને ઘણા લાંબા કાળથી—અનંત કાળથી તેનામાં ઇશ્વરમાં ભરેલા હોવા જોઇએ. આ એક મેાટી મુશ્કેલી છે. વળી ખીજી મુશ્કેલી તે આવે છે કે એક જીવિતવ્યધારી દઇશ્વર અજીવત્વમાં પણ પાતાની જાતને ફેરવી નાખે તે અસ ંભવિત અશક્ય જણાય છે. આ સૃષ્ટિમાં તે જેવી રીતે જીવિતધારી પ્રાણીઓ રહેલા છે, તેવીજ રીતે અજીવ એવા પુદ્દગળાદિક પદાથી પણ રહેલા છે, અને જીવવધારી પ્રાણીએ પાતાની જાતને જેમાંજીવ માલુમ પડતા નથી તેવી જે અનેક પાર્વંગલિક વસ્તુએ આ સૃષ્ટિમાં દેખાય છે તેમાં ફેરવી નાખતા નથી–ફેરવી શકતાજ નથી; તેથી ઇશ્વર કે જે એક જીવવાળા છે તેણે અજીવવાળા તાણીએ પણ જેમાં રહેલા છે તેવી સિરૂપે પેાતાની જાતને ધારણ કરાવી આ સૃષ્ટિ ઉત્પન્ન કરી એવી થીયરી ચાલી શકે તેવી નથી.
જેએ એમ કહે છે કે ઇશ્વર એકજ શાશ્વત છે, હમેશને માટે અસ્તિત્વ ધરાવનાર છે અને પોતાની જાતિને સૃષ્ટિના આકારમાં ફેરવી નાખી અખિલ સૃષ્ટિ ઉત્પન્ન કરે છે તેવી થીયરી માનનારાઓમાં હિંદુસ્તાનના વેદાંતીઓના પણ સમાવેશ થાય છે. તેઓ એમ માને છે કે ઇશ્વર એક પવિત્ર આત્મા છે અને જ્યારે તેણે પૃથ્વી મનાવી ત્યારે જે જે આ સૃષ્ટિમાં દેખાય છે તે સર્વની સાથે પેાતાના આત્માને તેણે જોડ્યા છે, અને તેથી તે અજીવ-જડ પણ કહી શકાય છે. પણ અહિં પ્રશ્ન ઉભેા થાય છે કે આ અજીવવાળા પદાર્થ, કે જેની સાથે વિતધારી આત્મા જોડાયે તે ઇશ્વરથી જુદો અને વ્યતિરિક્ત પદાર્થ, કે તે ઇશ્ર્વરનાજ અશ છે? આ બેમાંથી અજીવ પદાર્થ કેવા સમજવેા ? જો તે ઇવરથી જુદા-ભિન્ન પદાર્થ હાય, તે પછી આ ષ્ટિના મૂળમાં તેા એકજ શા^વત-ઇવર રહેલ છે તેવી માન્યતામાં વિરાધ આવે છે, અને એક કરતાં અધિક વસ્તુ દ્વન્દ્વના સ્વીકાર કરવા પડે છે. હવે જે મીજી રીતે તે અજીવ વસ્તુઓને ઇવરના અશ તરીકેજ સ્વીકારતા હાય તા પછી આ જડ-અજીવ પદાર્થ હંમેશાં ઇવરની સાથેજ રહેનાર પદાર્થ હાવા જોઇએ, અને તેથી તે--ઇ વર સંપૂર્ણ ચેતનમય કઢી પણ સ્વીકારી શકાશે નહિ, પણ તેનામાં જડત્વના પરમાણુએ પણ સાથે રહેલાજ હોવા ોઇએ, અને તે સાથે અપવિત્રતાના પરમાણુઓને પણ ઇવરમાં સદ્ભાવ થાય છે. જૈનમતાનુસાર પવિત્ર અને સ પૂર્ણ આત્મા-ચેતનના ! જડ અને અપવિત્ર પરમાણુઓ સાથેના સંચાગ કબુલ ૧ જળે વિષ્ણુ:, સ્થળે વિષ્ણુ:, વિષ્ણુ: પર્વત મસ્તકે, વિગેરે.
For Private And Personal Use Only
