Jain Dharm Prakash 1916 Pustak 032 Ank 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

ROC
ન એકાં
સાક્ષ્મા, મૃદુતા, ઋત્તુતા, પવિત્રતા, સચરા, સતેખ, સત્ય, તપ, પ્રજ્ઞાચર્ય અને નિપરિગ્રહતા એ રીતે દવિધ ધર્મવિધિ સેવવા યોગ્ય છે. ૧૬૭
વિતે ક્ષમાદિક ઢવિધ ધર્મોના સુત્રોનાં નામ જણાવે છે. ૧ ક્ષમા-આ કરા પ્રહારાદિક સહન કરવા.૨ મા વમાનના વિદ્ધ કરવા. ૩ આ વ-જીતાજેવુ કરવુ એવુ કહેવુ. ધ શેર-પવિત્રતુ-પ્રમાણિકપણું સાચવવું; અથવા અનેભતા-તૃષ્ણાને ત્યાગ કરવા. ૫ સયમ-હિંસાદિ આશ્રવેાનુ વિરમણુ. દ્ ત્યાગ-ધ બંધનારદે તજવા અથવા સાધુજનેાને આહારપાણી પ્રમુખ ઉદાર છુહિંથી ( નિ:સ્વાર્થ પણે ) આણી આપવું. છ સત્યપ્રિય પથ્ય અને તથ્ય કથન. ૮ તપ--અનશનાર્દિક દ્વાદશવિધ. ૯ પ્રા-મૈથુન નિવૃત્તિ અને ૧૦ કિચન્ય-નિષ્પરિ ગ્રહતા ધારવી અર્થાત્ ધર્મપિકરણ વગર કંઇ પણ લેવુ–રાખવુ નિહ, એ શિવધ સાધુધર્મ કહ્યો છે. ૧૯૭
હવે શાસ્ત્રકાર પ્રથમ ક્ષમાધર્સની પ્રધાનતા અતાવતા સતા કહે છે. धर्मस्य दया मूलं न चाक्षमावान्दयां समादत्ते ।
तस्माद्यः क्षान्तिपरः स साधयत्युत्तमं धर्मम् ।। १६८ ।।
શા-ધર્મનું મૂળ દયા છે. ક્ષારહિત માણસ દયાને સારી રીતે આદરી શકતા નથી, તે માટે જે મા આપવામાં તત્પર છે તે ઉત્તમ ધર્મ ને સાધી શકે છે.૧૬૮ વિ−જે આ દશ પ્રકારના ધર્મ કહ્યો તેનું મૂળ દયા છે. પ્રાણીઓની રક્ષાઅહિંસા એજ દયા. પ્રાણીના પ્રાણરક્ષણ અર્થે જ સમસ્ત ત્રતા ગ્રહણ કરવાના ઉપદેશ છે. જે ક્ષમા-સહનશીલતા રહિત હશે તે યા એટલે પ્રાણીની પ્રાણરક્ષા કરી શકશે નહિ. ક્રોધથી વ્યાપ્ત અનેલા જીવ કંઈ પણ ચેતન કે અચેતનને તેમજ આ. લેાક સંબંધી કે પરલેાક સબંધી કષ્ટ-દુ:ખને વ્હેઈ શકતા નથી. તેથી જે ક્ષમાત્ર ધાન-ક્ષમાળુ હોય છે તેજ દશ પ્રકારના ઉત્તમ ધર્મને સાધી આરાધી શકે છે. ૧૬૮ હવે મા વ–મૃદુતા આશ્રી શાસ્ત્રકાર કહે છે.
विनयायत्ताथ गुणाः सर्वे विनयश्च मार्दवायत्तः । यस्मिन्मार्दवमखिलं स सर्वगुणभावमाप्नोति ॥ १६९ ॥
ભા॰-સર્વે ગુણે વિનયને આધીન છે, અને વિનય મૃદુતાને આધીન છે. જેમાં સમ્પૂર્ણ મૃદુતા વસી છે તે સર્વ ગુણસંપન્ન થાય છે. ૧૬૯
વિ-સમ્યગ્ જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્રાદિક ઉત્તમ ગુણે પ્રત્યે જે ભિકતભાવ તેનુ નામ વિનય. એ વિનયને આધીન સર્વ ગુણો રહેલા છે, અને એ વિનય માર્દવ્