Jain Dharm Prakash 1916 Pustak 032 Ank 05

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

રાવું ઉતિનું મૂળ-આત્મોન્નતિ. વિવ--સંયમધારી સાધુજનોએ સર્વથા આ રદ્ર એ બંને ધ્યાનને દૂર કરી મનવડે એવું (૨) ચિત્તવવું, જીવડે પણ એવું જ વચન વરવું અને કાયાવડે પણ ધાવન વગનાદિક અજયણાવાળી ક્રિયા છે એવું જ કાર્ય કરવું કે જેથી તે કદાપિ કોઈને પણ પિતાને કે પરને ) આધકારી-હાનિકારી ન થાય. ૧૪૭ હવે શાસ્ત્રકાર સઘળી ઇન્દ્રિયોને નિયમમાં રાખવા માટે ઉપદિશે છે.
सर्वार्थविन्द्रियसंगतेगु वैराग्यमार्गविनेषु ।
परिसङ्घ चानं कार्य कार्य परमिच्छता नियतम् ।। १४८ ।। ભાવાર્થવૈરાગ્ય માર્ગમાં વિઘકારી, ઇન્દ્રિય સંબંધી સર્વ વિષયમાં મોક્ષાભિલાષી મુનિએ નિ નિયા-નિગ્રહ કરવો. ૧૪૮.
વિ–ધર્મ અર્થ કામ ને મેક્ષ એ ચારમાં શ્રેષ્ઠ એવા મેક્ષપ્રાપ્તિ લક્ષણ શાવત કાર્યને ઈચ્છતા-અભિલપતા પુરૂષે પાંચ ઇન્દ્રિયો સંબંધી જે સઘળા વિષયો વેરાગ્ય માર્ગમાં વિજ્ઞકર્તા નિવડે છે, અર્થાત્ સભ્યજ્ઞાન અને કિયાનું સેવન કરવામાં અંતરાય કરે છે એવા એ વિષયે પ્રાપ્ત થયે તે પણ તેમની ક્ષણિકતા-અનિત્યતા, નિ:સારતા, અને અહિતકારિતા સંબંધી સારી રીતે આલેચના કરતા રહેવું કે જેથી તેમાં આસિંગ-આસકિત થવા ન પામે. મતલબ કે દુઃખ માત્ર દૂર કરી શા“વત સુખરૂપ મોક્ષની ઈચ્છા રાખનારે વિષયસુખમાં અવશ્ય વિરક્તતા-નિ:સ્પૃહતા ધારણ કરવી જે .
અપૂણે.
सर्व उन्नतिनुं मूळ-आत्मोन्नति.
(લેખક પાનાચંદ વિ. કરમચંદ શાહ, સ્નેહસદન. ધોરાજી.)
દરેક કાળમાં, દરેક દેશમાં અને દરેક સ્થળે જેટલા વિચારક પુરૂ થયેલ છે, જેટલા જેટલા સાધારણ જનસમાજથી ઉચ્ચ પ્રતિના મહાશ થયેલ છે, તે બધા ઉન્નતિના ખાસ ઈચ્છક હતા, તેઓ ઉન્નતિને માટે પ્રયાસ કરતા, તેઓ દરેક કાર્ય અમુક પ્રકારની ઉન્નતિની ઈચ્છાથી કરતા, ટૂંકામાં ઉન્નતિ એ તેઓના જીવનનો ખાસ ઉદ્દેશ હતો. આધુનિક સુધારકનું, વિચારનું, લેખકનું અને વતાઓનું કેન્દ્ર પણ ઉન્નતિજ છે. તેમાં કોઈ એક દિશામાં ઉન્નતિ કરવા પ્રયાસ કરે છે અને કોઈ બીજી દિશામાં પ્રયાસ કરે છે. કોઈ સાંસારિક ઉન્નતિના ઈચ્છક છે-સંસાર સુધારા જલદી થાય, સ્ત્રીઓ કેળવાય, પુરૂષો ખરા ગૃહસ્થામનો આનંદ હાલે અને ભાવી પ્રજા-નાનાં બાળકે ઉતમ