________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યેાગ્યાયેાગ્ય શિષ્યપરીક્ષા.
૧૫૧
""
જવા લાગ્યા. ત્યારે વાસુદેવે પૂછ્યું કે-“ આ આગળ ચાલનારા સર્વ સૈનિકા મુખ આડાં વસ્ત્ર ઢાંકીને કેમ ચાલે છે અને ત્રાસ પામેલા કેમ દેખાય છે ? તે વખતે કોઇ સેવકે તે વૃત્તાંત જાણીને વાસુદેવને વિજ્ઞપ્તિ કરી કે હે દેવ ! આગળ મહા દુર્ગંધવાળા એક કૃતી મૃત્યુ પામેલે પડેલા છે, તેના દુર્ગંધ સહન ન થવાથી સર્વે ત્રાસ પામ્યા છે.” તે સાંભળીને વાસુદેવ મહા ઉત્તમ પુરૂષ હાવાથી તેના દુર્ગંધથી ત્રાસ પામ્યા વિનાજ તે રસ્તે જવા લાગ્યા. પેલા મૃત શ્વાનને તેમણે જોયેા. તેનુ સમગ્ર રૂપ નિહાળીને શ્વેતાં તેની પ્રશંસા કર્યા વિના તેમનાથી રહેવાયુ નહીં, તેથી તેઓ આ પ્રમાણે તેની પ્રશંસા કરવા લાગ્યા~... અહા ! આના શ્યામ શરીરમાં રહેલી આ શ્વેત દાંતની શ્રેણી જાણે જાત્ય મરકતમણિ ( નીલમણિના ) ના પાત્રમાં નાંખેલી મુક્તામણની શ્રેણીજ હાય એવી શેલે છે. ” આ પ્રકારે તેમની કરેલી પ્રશંસા સાંભળીને વિસ્મયસહિત તે દેવ વિચાર કરવા લાગ્યા કે અહા ! શક ઇંદ્રે વાસુદેવની જે પ્રશંસા કરી તે સત્ય જણાય છે.” પછી વાસુદેવ દૂર ગયા એટલે તેણે તે કૃતરાનુ રૂપ સહરી લીધું. પછી જ્યારે વાસુદેવ પાછા વળીને ઘેર આવ્યા ત્યારે યુદ્ધની પરીક્ષા કરવા માટે અશ્વશાળામાં રહેલા એક અશ્વરત્નનું સમગ્ર લાકની સમક્ષ તે દેવે હરણ કર્યું. તે જોઈને ખડ્ગ, કુંત વિગેરે આયુધા લઇને અશ્વના અંગરક્ષકા વિગેરે સર્વ પદાતિવગ તેની પાછળ દોડ્યો, અને ચાતરમ્ મહા કાળાહળ પ્રસર્યાં, તે વૃત્તાંત વાસુદેવે પણ જાણ્યા, ત્યારે તેના સર્વે કુમારો કાપસહિત સર્વ દિશામાં દોડ્યા, અને પાતપેાતાની જેટલી શકિત હતી તે પ્રમાણે પ્રહાર કરવા લાગ્યા. પરંતુ દ્રિવ્ય શકિતથી તે સર્વને ક્રીડામાત્રથીજ જીતીને તે દેવ ધીમે પ્રીમે આગળ ચાલ્યેા. ત્યારપછી વાસુદેવ પોતે આવ્યા. તેણે અશ્વના હરનારને પૂછ્યું કે હું ભદ્રે ! તુ મારા અશ્વરત્નનુ કેમ હરણ કરે છે ? ” તેણે જવાબ આપ્યા કે—“હું આ અશ્વને હરી જવાને શકિતમાન છું; છતાં જો તમારી કાંઇ પણ શક્તિ હાય તે મને યુદ્ધવડે જીતીને આ અશ્વ લઇ લેા ” તે સાંભળીને તેના પરાક્રમથી મનમાં આનંદ પામેલા વાસુદેવે સહિત કહ્યું કે—“ હે મહાપુરૂષ ! જે યુદ્ધવડે તુ કહે તે યુદ્ધવડે હું યુદ્ધ કરૂં.” એમ કહીને વાસુદેવે નામપૂર્ણાંક સર્વ યુદ્ધો ગણાવ્યાં, તે સર્વ ના દેવે નિષેધ કર્યાં, ત્યારે ફરીથી વાસુદેવે કહ્યું કે“ ત્યારે તુજ કહે કે હું કયા યુદ્ધ વડે યુદ્ધ કરૂ ? ત્યારે દેવ આવ્યા કેપુત નામના યુદ્ધવડે યુદ્ધ કરે. ” તે સાંભળીને એ કાને હાથ દઈને જાણે હૃદયમાં શલ્ય પેડુ હાય તેમ “ હા! ” એવા ખેદજનક શબ્દના ઉચ્ચાર પૂર્વક વાસુદેવે તેને કહ્યું કે આ અશ્વરત્નને લઈને તું જતા રહે, જતા રહે, હું નીચ યુદ્ધવડે કદી યુદ્ધ નહીં કરૂ. ” તે સાંભળીને હર્ષોંના વશથી વિકાસ પામેલા રોમાંચના સમૂ
??
66
For Private And Personal Use Only