________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬૦
જૈન ધર્મ પ્રકાશ
અહિંસા પરમો ધર્મ: છે ત્યાં આવી પ્રાથમિક બાબતમાં તે પુરતે સતૈષકારક એવ ન હોય તેા ઘણી અવ્યવસ્થા થવી સવિત છે અને આ વિષય લેાકેામાં ખરાઅર સમજાવવાની ખાસ જરૂર છે. એને સ્પષ્ટ ખ્યાલ આવવાથી અનેક નકામા પ્રશ્નના હાલ ઉઠે છે તેના નિર્ણય થઇ જવા સંભવ છે. આ બાબતમાં રીતસર યોગ્ય ભાષામાં વિચાર બતાવવામાં આવે તે મૂર્તિપૂજા નહુ માનનાર સપ્રદાયને - તાની માન્યતાપર જરૂર વિચાર કરવા પડે. કારણ જેઓ સ્વરૂપ ઢયા, સ્વદયા અને અનુબંધ દયાના વિષય વિચારે અને પરિણામે આશયની વિશુદ્ધતા ઉપરજ બધા આધાર મૂકવામાં આવે ત્યાં સર્વ વિધ શમી જાય છે. એવીજ રીતે પુસ્તકે છપાવવામાં આશાતના થાય કે નહિ, ભાષણ કરતી વખતે મુહપત્તિ માંધ વાની આવશ્યક્તા ખરી કે નહિ, દેરાસરમાં મેાટા આડંબરા કરવાની જરૂર છે કે સાદાઇથી ચલાવી લેવુ' જરૂરનું છે? એવા કેટલાક એછી વધતી મહત્તા ધરાવનારા અને કેટલાક તદ્ન સાદા પણ નકામે કચવાટ કરાવનારા સવાલાના નિર્ણય આ આઠ પ્રકારની હિંસાનું સ્વરૂપ વિસ્તારથી સમજાવવામાં આવે તો થઇ જાય તેવુ છે.
અહીં આ વિષય પર ઉલ્લેખ કર્યો છે તે માત્ર માર વ્રતની ટીપ ઉપરથી વિચાર કરીને લખ્યા છે. આ વિષયમાં મૂળ સૂત્રેામાં તથા વિશિષ્ટ ગ્રેÀામાં ઘણી હકીકત હોવી જોઇએ એમ મને લાગે છે. અહીં વિચાર કરીને લખેલા લેખમાં સ્કૂલના હોય અથવા જે સ્વરૂપ અન્યત્ર હાય તેથી અહીં જુદી રીતે લખાયું હોય તે તેનુ કારણ મારી અલ્પજ્ઞતા સમજી આ વિષયપર જેટલેા અને તેટલેા વધારે પ્રકાશ નાખવાની જરૂર છે. મને ઉપલબ્ધ સાધનાના મે' ઉપયોગ કર્યો છે. વિશેષ સાધના જેઆને ગમ્ય છે તે જરૂર આ વિષયપર વધારે પ્રકાશ પાડશે, કારણ આ વિષયપર જેમ વધારે વિચાર કરવામાં આવે તેમ પરમાત્માના મૂળ સિદ્ધાન્તને વધારે પ્રસિદ્ધ કરવાનું અને તેમ છે, અહિંસાના વિષય આપણે યથાસ્વરૂપે ખરાખર સમજતા નથી એમ કહેવું એ એક રીતે ઘણુ શરમ ઉત્પન્ન કરે તેવું છે, કારણ આપણા ધર્મ અથવા વ્યવહાર, દયા ઉપર રચાયેલા છે અને આપણે દુનિયામાં ઃચાના ફેલાવનાર તરીકે જીવદયાના ઝંડા ઉપાડનાર તરીકે નામના મેળવી છે અને તેને સત્ય કરવા માટે દયાનુ વાસ્તવિક સ્વરૂપ બરાબર સમજવાની જરૂર છે.
કોઇપણ પ્રાણીને મરવું ગમતુ નથી એ તે આપણે દરરોજના અનુભવના વિષય છે. સે। વરસની વય થવા આવી હોય, માલ તદ્ન સફેદ થઈ ગયા હોય, આંખાનુ તેજ ગયું હાય, શરીર અડકું વળી ગયેલુ ાય, લાકડીના ટેકા વગર પગલું પણુ દેવાય તેમ ન હોય, જઠરાગ્નિ મ≠ પડી ગયેલ હાય, દાંતની નિશાનીએ પશુ ચાલી ગઈ હાય, કાન તન મહેરા થઈ ગયા દાય, તેવા મરણના કાંડાપર
For Private And Personal Use Only
