________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સર્વે ઉન્નતિનું મુળ-આત્મોન્નતિ.
૧૪૯
દિવસ-આખી રાત્રી ચિંતામય સ્થિતિમાં પસાર કરે છે, ત્યારે ઉક્ત દેવી સંપતિવાળો મચ હમેશાં આન દમાં રહે છે, એને શોક, દુઃખ વિગેરે કાંઈજ હેતું નથી. મહાન રાજ્યને ભતા જ્યારે મરણ સમયે ઉછુવાસ નિ:વાસ લીધા કરે છે, અતિ વ્યથા અનુભવે છે ત્યારે દેવી સંપત્તિવાળો-સમસ્ત જગત પોતાનું સમજનાર મહાનુભાવ મરણનું સુખે સ્વાગત કરે છે. તેને મરણ અને જીવન સરખાજ હોય છે, તે જીવતાંજ મરણ ( બાહ્ય પરિગ્રહ આદિ ક્ષુદ્ર ભાવોનું) અનુભવે છે. તે ખાતરીથી માને છે કે મરણબાદ બીજે દેહ અવશ્ય મળવાનો છે અને કદાચ ન મળે તો તે પિતાને આ સંસાર પરિભ્રમણમાંથી મુકિતરૂપી જે રત્ન હાથ કરવાનું હતું તે સહેજે થઈ જાય એમ માની તેને મરણ એ શોકને નહિ પણ અતિ આનંદ વિષય લાગે છે. એક મહાન રાજ્યદ્વારી પુરૂષ દુ:ખ દર્દથી પીલાતો હોય ત્યારે જ આકુળવ્યાકુળતા તેને થાય છે તેની સહાંશ પણ ઉક્ત મહાનુભાવને થતી નથી. દુ:ખ અને દર્દ પ્રસંગે તેને સંસારની અનિત્યતા, આત્માની નિત્યતા વિગેરે ઉત્તમ વિષચેના ઉત્તમ વિચારે કુરાયમાન થાય છે. અન્ય કોઈપણ પ્રકારની ઉન્નતિના ઈચ્છક કેટલીકવાર વસ્તુનો વસ્તુગતે વિચાર કરી શકતા નથી, કેઈના બાલવાથી યા તો કોઈની નિંદા સ્તુતિથી ચંળ વિચળ થઈ જાય છે, ઘણે વખતે કાધે ભરાય છે, ઘણું વખતે ચિંતાથી શરીર અને મગજ બનેનો ક્ષય કરે છે, ઘણી વખતે મેહ અને મત્સર તેને પડે છે, ઘણુ વખત અનિવાર્ય લાભના તે ભેગા થઈ પડે છે, ત્યારે પારમાર્થિક ઉન્નતિના ઈચ્છક મહાશયને તેમાનું કાંઈપણ અસર કરી - કતું નથી, તે બધાં તેનાથી દૂરજ ઉભા રહે છે, તે તિમિર ઉકત મહાપુરૂષના હૃદય પ્રકાશથી પલાયન કરી જાય છે. આ પ્રકારની ઉન્નતિ તે આ ન્નતિ છે, તે આત્માના સ્વાભાવિક ગુણોની ખીલવણું છે, તે વાસ્તવિક વિચારનું પરિણામ છે, તેને માટેજ સઘળા પ્રયાસ છે અને તેની પાસે બીજી બધી એહિક–સાંસારિક ઉન્નતિ ગણ છે. આ પ્રયાસથી–આત્મોન્નતિ કરવાના અતિ પ્રશસ્ત પ્રયાસથી એહિક સુખ તે સહેજે આવી મળે છે, નિંદાને તે કયાંય સ્થાન મળતું નથી, સર્વત્ર વિધાસની નજરથીજ આ ઉન્નતિ સાધક તરફ જોવાય છે, અને તે સર્વત્ર માનને પાત્ર થાય છે. ભારતવર્ષમાં પ્રાચીન કાળથીજ ષિ મુનિઓ, સાધુ સંન્યાસીઓ, બ્રાહ્મણ અને ઉલ્વે માર્ગ ગામીઓ પૂજાય છે તેનું આજ કારણ છે. તેઓ આત્મન્નતિ સાધવા માટે કટીબદ્ધ થયેલ હાઈનેજ અતિ માન પામેલ હતા.
જે આ આત્મતિજ ખરો ધર્મ ના હોય, તે ધર્મને નામે જ મહાન યુદ્ધ થયાં છે તે ન થવા પામત, આજે પણ ધર્મને નામે જે શોકપ્રદ બનાવો ઘણે ઠેકાણે બનતા જોવામાં આવે છે તે ને અને સર્વત્ર શાંતિ પ્રસરી રહે અને મ
For Private And Personal Use Only
