Jain Dharm Prakash 1916 Pustak 032 Ank 05

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

પ્રશમતિ પ્રકરણ.
૧૪૧
વિજેમ અધ ધાડા )ને ગમે તેટલાં આપણા પહેરાવ્યાં હોય અને ચામર વિજયા પ્રમુથી ગમે તેટલી શેાભ! કરી હાય છતાં તેમાં તે રાગ ધરતા નથી તેમ ધર્મ રક્ષા નિમિત્તે ઉપકરણ ધરતાં છતાં સાધુ-નિગ્રંથ મૂર્છા પામતા નથી. અને એ રીતે ધમઁપકરણમાં પણ મૂર્છા--મમતા રહિત હોવાથીજ તે નિગ્રંથ કહેવાય છે. એ ગ્રંથ કેવા પ્રકારના છે કે જેનાથી મુકત થયે નિગ્રંથ કહેવાય તે શાર×કાર સમજાવે છે.
વિ॰—જેનાવડે અંધાયવિંટાય તે ગ્ર ંથ કહેવાય છે અને તે જ્ઞાનાવરણીય પ્રમુખ આઠે પ્રકારનાં કર્મ, તત્ત્વાર્થ વિષે અશ્રદ્ધાન રૂપ મિથ્યાત્વ, પ્રાણાતિપાતાર્દિક પાપસ્થાનકાથી નહિ નિયત વારૂપ અવિરતિ, અને મન વચન કાયાસ - બધી દુષ્ટ યોગા કે જે અવિધ કર્મબંધના હેતુરૂપ છે તે બધાનું નિરાકરણ કરવા નિષ્કપટપણે સમ્યગ્ રીતે યત્ન કરે તે નિર્પ્રય કહેવાય છે. ૧૪૧--૧૪૨
સાધુ-સ’યમવતને શુ ક૨ે અને શુ નકલ્પે? તેના ખુલાસા ગ્ર ંથકાર કરે છે. यज्ज्ञानशीलतपसामुपग्रहं निग्रहं च दोषाणाम् ।
कल्पयति निश्चये यत्तत्कल्प्यमकल्प्यमवशेपम् ॥ १४३ ॥ यत्पुनरुपयातकरं सम्यक्त्वज्ञानशीलयोगानाम् ।
तत्कल्प्यमप्यकल्प्यं प्रवचनकुत्साकरं यच्च ॥ १४४ ॥ किंचिच्छुद्धं कल्प्यमकल्यं स्यात्स्यादकल्प्यमपिकल्प्यम् । पिण्डः शय्या व पात्रं वा भेषजायं वा ॥ १४२ ॥ देशं कालं पुरुषमवस्थापयोग शुद्धिपरिणामान् । प्रसमीक्ष्य भवति कल्प्यं नैकान्तात्कल्पते कल्प्यम् ।। १४६ ।। ભાવા:- નિશ્ચે જ્ઞાન, શીલ અને તપને સ્હાય કરે તેમજ અજ્ઞાનાદિ દોષને દૂ કરે તે ૨ અને તેથી વિપરીત બીનું અધુ અકલ્પ્ય સમજવુ. વળી જે સમ્યક્ત્વ, જ્ઞાન અને શીલ વિગેરે ચારિત્રવ્યાપારને ઉપઘાત કરે તે તથા શાસનની લઘુતા કરે તે કલ્પ્ય છતાં પણ અકલ્પ્ય ( રામજવુ. ) આહાર, શય્યા, વસ્ત્ર, પાત્ર અને આષાદિ કઇ વસ્તુ શુદ્ધ અને કલ્પ્ય હાય તાપણું અકષ્ટ થાય અને અકલ્પ્ય હોય તે કલ્પ્ય પણ થાય. દેશ, કાળ, પુરૂષ, અવસ્થા, ઉપયાગ, શુદ્ધિ અને પરિણામના સારી રીતે વિચાર કરીને પછી કાઈ પણુ વસ્તુ કલ્પે છે, અન્યથા કેઇ વસ્તુ એકાતેં કલ્પતી નથી. ૧૯૬-૧૪૪-૪૫-૧૪૬
લિંજે વાર, પધ્ધિ, રામ્યાદિક વસ્તુ, સાધુને ધૃત, જ્ઞાન, શીલ