Book Title: Gujaratna Hastprat Bhandarona Sandharbhma Amdavadna Hastprat Bhandaro Ek Adhyayan
Author(s): Navalsinh K Vaghela, Rasesh Jamindar
Publisher: Gujarat Vidyapith
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કttબને ભારતમાંથી બાધ્ય ધમ ધીમેધીમે લુપ્ત થશે અને ર૯ પામી ભારતના કેટલાક પડોશી દેશો - નેપાલ, તિબેટ, દિલોન, બ્રહમદે, ચીન વગેરેમાં ફેલાયો. બોમ્બવિહારનું સ્વરૂપ બદલાતા તેમજ બોલ્વન્દ્ર પ્રસાર ભારત માધ્ય પ્રદેરીમાં જ થયો હોવાને કારણે બધ્ધ પરંપરાના ગ્રંથો કે ડારો તેના મૂળ સ્વરૂપે કે નવા સ્વરૂપે જે તે પ્રદેશોમાં ચાલ્યા ગયા. મારે વારતમાં બધામના ગ્રંથોની હસ્તપ્રતો બાર પ્રાપ્ત થતી નથી. પ્રાચીન ભારતમાં જે વિથોનો અભ્યાસ કરવા માટે પરદેરના જિફા વિવાનો વારત આવતા હાલ ધમોની પતો મેળવવા ભારતના વિવાનોને ભારતની નારાપાના દેરોમાં જવું પડે છે.
બધાની જેમ જ ધર્મમાં પણ સાધમો માટે અપરિગ્રહના નપાલન ઉપર વિલોગ ભાર મૂકવામાં આવતો. ત્યાગધબી ઉચ્ચકક્ષાને પાવનાર મચાયોમુનિ તેમના પચિ વનોમાંના એક અપરિગ્રહવ્રતનું વિશેષરૂપે પાલન કરતા, ન માગમગ્રંથો - ખાસ કરીને "કાભાષ્ય' અને 'નિશીભાષ્ય જેવા તેમાં પુસકાના નિબધ ઉપર વિશેષ ભાર મુકાયો છે. અામ ધર્ણો સાથે રાખવા બાધારૂપ હોવાથી તે સમયમાં મોટાભાગના ભાગમાં - ધારાધો સ્મરણશકિત દવારા જ ગ્રાહય કરાતા.
પરંતુ મુનિશ્રી પુણયવિજયજીના મતે 'જયાં સુધી જેને શ્રમણોમાં રાઠકની વ્યવસ્થા જળવાઈ રહી ત્યાં સુધી પુસ્તકોના પરિહરની જરૂરિયાત (ભી નહોતી થઈ પરંતુ કાળબળે તેમનામાં સ્વાધ્યાય, ૫૦-૫ામ મા દિમ રિલિતા દાખલ થતાં ભાગમાં ભૂલવા લાગ્યા, કાળના પ્રભાવે જેને કમણોની યાદદાસ્ત મોટા પ્રમાણમાં પરાતી ચાલી ૧ મામ પાછળથી જેનધનમાં ગ્રંથોના લેખન અને સંગ્રહ કરવાની અગત્ય સમજાઈ. વલભીપુરમ વીર સંવત ૯૮૦ (વિ.૫૧૦)માં
૧. પુચવિજયજી, શારતીય નેન શ્રમણરફતિ અને લેખનકળા, અમદાવાદ,
૧૭ ૬, પૃ.૧૪,
For Private and Personal Use Only
