________________
त्यांचा आशीर्वाद घेणे आवश्यकही आहे. चालू आहे. अशीच उघड चर्चा करून अॅपेंडिक्ससारखे ऑपरेशन करून घेतात यात समाजाचे कर्तव्यही आहे. 'जीतो' संघटना का त्यागींच्या आणि श्रावकांच्या अधिकार हिंसा होत नाही पण विमानात बसून समुद्रपार काढली किंवा अशा अनेक सामाजिक कक्षांच्या व्याख्या, मर्यादा ठरविल्या गेल्या गेला की हिंसा होते असे म्हणणे संघटना का काढल्या जातात याबाबतीत पाहिजेत. मुनी-त्यागींनी अध्यात्माशिवाय इतर सद्विवेकबुद्धीला पटणारे नाही. जैन दर्शनाचे, त्यागी अनभिज्ञ असतील. त्यांच्या विषयात हस्तक्षेप करू नये आणि श्रावकांनी तत्त्वांचे प्रसारण अर्थात आजच्या शब्दात याबाबतीततील ज्ञानाच्या मर्यादा कमी पडत अध्यात्म क्षेत्रात ढवळाढवळ करू नये. marketing आणि Globalization असतील तर अशा त्यागींनी फक्त तज्ज्ञ-वास्तूशास्त्रज्ञांच्या आराखड्यात करावयाचे असेल तर जैन मुनींनी परदेशात आशीर्वादापुरतेच आपले अस्तित्व जाणून त्याबाबत काहीही ज्ञान नसलेल्या मुनी-साधुंनी गेलेच पाहिजे. घ्यावे हे अभिप्रेत आहे. अध्यात्मात त्यागींनी हस्तक्षेप केल्यामुळे अनेक सुंदर जैन वस्तूंची जैन मुनी भारत देशाच्या पार्लमेंटमध्ये अवश्य मार्गदर्शन करावे, धर्मपातळीवर (संपूर्ण वाट लागलेली आम्ही पाहिले आहे. पोहोचून प्रवचन देताना आपण पाहिले. असेच ज्ञान असेच तरच) पण श्रावकांच्या सर्वांगीण दुसरा महत्त्वाचा विषय म्हणजे जैन समाज जैन साधू जगाच्या पार्लमेंटमध्ये अर्थात UNO जडण-घडणीमध्ये जैन समाजाच्या हा अनेक दशके जवळजवळ १९८० पर्यंत च्या सभागृहामध्ये जगाला उद्देशून प्रवचन ग्लोबलायझेशनच्या सहभागामध्ये त्यागींची पिढीजात पारंपारिक ज्या धंद्यात कसलेही करताना पाहण्याची माझी तरी इच्छा आहे. भूमिका आशीर्वादापुरतीच ठेवली गेली कौशल्य लागत नाही अशा धंद्यामध्ये अडकून जैन साधूUNO मध्ये पोहोचून प्रवचन करताना पाहिजे.
राहिला आहे. मुख्यत्वे व्याजबट्टा, शेती, दिसले तर हा जैन धर्म विश्ववंद्य होण्यास वेळ जैन समाजात त्यागी-साधूंचे सामाजिक दुकानदारी, यापलीकडे अर्थाजनासाठी काही लागणार नाही. विषयाबाबत आशीर्वादापुरतेच राहणे होत करता येते याचे भान यायला फार मोठा काळ समाजातील घाम गाळून कमावलेला नाही. मी सांगता तेच ऐका, (कारण अशीच लोटला आणि आताशी कोठे जैन समाज श्रावकाचा पैसा बोली, चढाव्यात, अनावश्यक रीत गेली ६० वर्षे चाल आहे.) हा अट्टाहास जागा झाला आणि गेल्या २ वर्षांपासूनच निरर्थक मंदिरे बांधण्यात मुनींच्या असतो. मंडप कुणाचा आणावयाचा, घोडे, प्रथमतः 'ग्लोबलायझेशन इंडस्ट्रिलायझेशन' अट्टाहासापायी कामाला लावला गेला. हत्ती, बँडवाले कुठून आणाययाचे, प्रतिष्ठेचा परदेश शिक्षण या विषयांवर सभा संमेलनातून अजूनही हेच कार्य डोळ्याला झापड बांधून पंडित कोण असणार, संगीतकार कोण उच्चार करू लागला. जैन स्वाध्वी परदेशी चालू आहे. पुन्हा मी हे स्पष्ट करू इच्छितो की असावा, रोषणाई कोणी करावयाची हे मीच गेल्या तर चर्चेला उधाण आले होते. दूरवर आवश्यक ठिकाणी मंदिरे बांधा, जिर्णोद्धार ठरविणार. असे सांगणारे साधूमी तर पाहिलेच हिमालयात प.पू.विद्यानंद महाराज बर्फमय जरूर करा. कारण ती समाजाच्या संस्कृतीची आहेत पण वाचकांनीही पाहिले असतरल. प्रदेशात जाऊ शकतात. कोथळीपासून प्रतिके आहेत. कु-परंपरा, कुरूढी विरुद्ध स्पष्ट मते मांडताना ४००० कि.मी. लांब असलेल्या ठिकाणी नाईलाजाने असे म्हणावे वाटते की, प. त्यागींच्या उपस्थितीमध्ये वक्त्यांनाही मर्यादा अशावेळी जैन समाजाला objection नसते. पूज्य समंतभद्र आणि आर्यनंदी (माझ्या येतात. यापुढे असे बोललेले चालणार नाही पण हेच साधू आणखी १००० कि.मी. पुढे माहितीतले पण आणखीही असतील) असे निरोपही साधू वक्त्यांना पाठवितात. जाऊन पाकिस्तान, चीन, अफगाणिस्तान यांचेशिवाय कोण्या साधूंनी समाजाला गुरुकुले मुनींच्या रोषांच्या, शापाच्या गर्भित भीतीमुळे किंवा रशियासारख्या परदेशात पोचले तर जैन काढा, वसतीगृहे बांधा असा उपेदश दिलेला वक्त्यांच्या विचार मांडण्याच्या स्वातंत्र्यावरही धर्म बुडतो कसा? हे मोठे अनाकलनीय आहे. ऐकिवात नाही. कोणी दवाखाने काढा, मर्यादा येतात. हे अनेकांनी अनुभवले आहे. नाहीतरी वीतराग भगवंतांच्या मूर्ती, अमेरिका, समाजभवन बांधा, कारखाने काढा, ज्या समाजाने विचार मांडण्याचे स्वातंत्र्य इंग्लंड या परदेशात मंदिरे बांधून स्थापित केल्या स्कॉलरशिपफंड उभा करू असा उपदेश दिला गमावलेले असते तो समाज सुधारणा करू गेल्या आहेतच. मग अशा मंदिरात चालत नाही आणि दिला असताच तर समाजाने शकणार नाही.
किंवा विमानाने जैन साधू पोचले तर जैनांनी भाविकतेने आजपर्यंत शेकडो शाळा कॉलेजेस कार्यपालिका, न्यायपालिका जशा आकाश पाताळ एक करण्याचे कारण नाही. उभी केली असती. आजवरच्या सांधूंच्या आपल्या कार्यक्षेत्राच्या मर्यादा सांभाळतात, जैन साधूंनी फक्त भारतातील आत्म्यांचे मार्गदर्शनावरून गावोगावी निर्माण केले ते तशी मर्यादा मुनींनी आणि श्रावकानेही कल्याण करावे आणि परदेशातील आत्म्यांनी 'नगरशेठ', 'मुनीभक्त', 'संघपती,' 'इंद्र', पाळल्या पाहिजेत. सध्या JudiciaActiv- त्यापासून वंचित रहावे हे विचारापलीकडचे 'इंद्रायणी', 'कुबेर' पण समाजाला हवे होते ism ची चर्चा चालू आहे आणि पार्लमेंटच्या आहे. मुनी इंजक्शेन घेतात, सर्व वैद्यकीय शिक्षण सम्राट' 'उद्योगसम्राट' समाजाला अधिकारात अधिक्षेप होतो आहे अशी चर्चा तपासण्या करून घेतात. टॉन्सील्स, समृद्धीकडे नेणारे 'समाज सम्राट'.
३६ । भगवान महावीर जयंती स्मरणिका २००९
