________________
मद्रास विद्यापीठाचे तत्त्वज्ञानाचे प्राध्यापक होऊनसुद्धा अनेक भारतीय व पाश्चात्य जॅकोबीने प्राचीन जैन धर्मग्रंथांचा सखोल एस. गोपालन यांच्या मते हिंदू धर्म, बौद्ध धर्म विद्वानांच्या अभ्यासाचा विषय ठरला. दुसरे एक अभ्यास केला. त्या अभ्यासाच्या आधारे व जैन धर्म हे भारतातील तीन प्रमुख धर्म आहेत. विद्वान अभ्यासक श्री. सुरेंद्रनाथ दासगुप्ता हरमन जॅकोबीने जैन धर्मग्रंथांचे प्राचीनत्व त्यांच्या मते या तीन धर्मापैकी हिंदू व बौद्ध धर्मांनी यांच्या मते भारतीय व पाश्चात्य विद्वानांना शाबित केले आहे. त्यांच्या मते जैनांचे पवित्र भारतीय व पाश्चात्य विद्वानांचे लक्ष वेधून जैनांचे ग्रंथ उपलब्ध झाले नसल्यामुळे जैन ग्रंथ हे संस्कृत वाङ्मयापेक्षा प्राचीन आहेत. घेतले. त्यामुळे या दोन धर्मावरच खूप संशोधन धर्माला बौद्ध धर्माची उपशाखा ठरविली गेली. त्यांच्या मते जैनांचे पवित्र ग्रंथ प्राचीनत्त्वाबाबत झाले. परंतु जैन धर्माकडे मात्र भारतीय व भारतीय विद्वानांनासुद्धा जैन ग्रंथ अभ्यासासाठी बौद्धांच्या ग्रंथांशी स्पर्धा करतात. त्यांचे जैन पाश्चात्य अभ्यासकांचे दुर्लक्ष झाले. जैन उपलब्ध झाले नाहीत. त्यामुळे त्यांनीसुद्धा धर्म ग्रंथाबाबतचे हे अनुमान स्वीकारण्यास धर्माच्या जन्मभूमीतच जैन धर्माकडे दुर्लक्ष अपुऱ्या माहितीच्या आधारे त्याच चुका केल्या. कोणताच प्रत्यवाय नाही. त्यांच्या मते जैनांच्या व्हावे ही चमत्कारिक घटना आहे. भारतीय ज्ञानीयांच्या दुनियेत सुद्धा हाच तर्कमान्य झाला. प्राचीन पवित्र ग्रंथाबाबत संशयाला अजिबात भूमीतून लुप्त झालेल्या बौद्ध धर्माचा मात्र डब्ल्यू. एस. लिली यांच्या मते बौद्ध धर्म जागा नाही. त्यांनी टीकाकारांचा जैन फारच सखोल व तौलनिक अभ्यास झाला. स्वत:च्या जन्मभूमीत जैन धर्माच्या माध्यमातून धर्माबाबतचा पूर्वग्रह दूर करण्याचा प्रामाणिक बौद्ध धर्म मध्यम मार्गवराजाश्रयामुळे एकेकाळी जिवंत आहे. बौद्ध धर्म भारतीय भूमीतून लुप्त प्रयत्न केला आहे. हरमन जैकोबीच्या अथक कीर्ती शिखरावर होता. भारताबाहेरसुद्धा बौद्ध झाला. त्यावेळी जैन धर्म प्रकाशात आला. परिश्रमामुळे जैन धर्माचे सत्य स्वरूप धर्माचा विस्तार झाला होता. त्यामुळे बौद्ध एच.एच.विल्सन यांच्या मते जैन धर्माचा उगम सूर्यप्रकाशाप्रमाणे प्रकट झाले आहे. संशयाचे धर्माला आशिया खंडाचा धर्म 'The Reli- आठव्या किंवा नवव्या शतकात झाला. काळे ढग दूर झाले आहेत. सूर्याच्या gion ofAsia' म्हणून ओळखू लागलो. प्रा. जैन धर्माचे प्राचीन ग्रंथ उपलब्ध आगमनाच्या वर्दीसाठी आता मशाल एस. गोपालन् यांच्या मते, कदाचित याच झाल्यामुळे जैन धर्मासंबंधीचे अनेक गैरसमज पेटविण्याची जरूरी नाही. कारणामुळे बौद्ध धर्म जन्मभूमीतून लुप्त आपोआप दूर झाले. प्रख्यात विद्वान हरमन
With Best Compliments From
Sonal Ceramics
Authorised Stockists
• Kajaria. Nitco• Marc•Parryware. Nirali. Apple • Aquel • Sejal • Palladio • Italian & Spanish Tiles
• R. A. K. • Roca • Euro • Capstona • Jaquar • Somany • Kajariaworld . Simpolo • Hansa
Building No. 2, Mithapelli Estate, Shakar Sheth Road, Pune - 411 037. Tel. : (020) 26450951, 26452481, 2645900 / 01 Fax : 020-26452481
E-mail : a_sonigara@yahoo.com, sonal_ceramics@yahoo.com
५० । भगवान महावीर जयंती स्मरणिका २००९
