________________
અષ્ટક પ્રકરણ
भिक्षाष्टकम्
सर्वसम्पत्करी चैका पौरुषघ्नी तथाऽपरा । वृत्तिभिक्षा च तत्वज्ञैरिति भिक्षा विधोदिता ॥ १ ॥
તત્વજ્ઞપુરુષોએ ભિક્ષા ત્રણ પ્રકારની કહેલી છે, (૧) સર્વર સંપત્કરી (૨) પિરુષષ્મી તથા (૩) વૃત્તિભિક્ષા. [૧] यतिर्ध्यानादियुक्तो यो गुर्वाज्ञायां व्यवस्थितः । सदानारम्भिणस्तस्य सर्वसम्पत्करी,मता ॥ २ ॥ वृद्धाद्यर्थमसङ्गस्य भ्रमरोपमयाटतः । गृहिदेहोपकाराय विहितेति शुभाशयात् ॥३॥
જે યતિ ધાનાદિકાર્યમાં પરોવાયેલ અને ગુરુ આજ્ઞા (ઉઠાવવા) માં તત્પર હોય, તેવા નિર્દોષપ્રવૃત્તિવાળા, મમત્યવિનાના, વૃદ્ધ (ગુરુજન, ગ્લાન) વગેરે માટે તથા ગૃહસ્થના અને પિતાના ઉપકાર માટે એમ શુભાશયથી ભ્રમરની માફક ભિક્ષાટન કરનારને માટે કહેવાયેલી–ઉપદેશાઓલી ભિક્ષા “સર્વસંપન્કરી” નામની ભિક્ષા કહેવાય છે. [૨-૩] प्रव्रज्यां प्रतिपन्नो यस्तद्विरोधेन वर्तते । असदारम्भिणस्तस्य पौरुषघ्नीति कीर्तिता ॥४॥
જે પ્રજિત ભિક્ષુ પ્રવજ્યા-દીક્ષા વિરોધી વર્તન રાખે છે, તેવા પાપકારી પ્રવૃત્તિવાળાની ભિક્ષા પિરુષની ભિક્ષા કહેવાઈ છે.