Book Title: Ashtak Prakaran
Author(s): Khushaldas Jagjivandas
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay

View full book text
Previous | Next

Page 58
________________ અષ્ટક પ્રકરણ -જ થયું નથી એવા પ્રમાણ દ્વારા એટલે કે અનિશ્ચિત પ્રમાણ દ્વારા પિતાના જ લક્ષણને નિશ્ચય (અનવસ્થાદિ દે લાગવાથી) ન્યાયથી યુક્ત નથી. અને (અનિશ્ચિત પ્રમાણથી લક્ષણ) નિશ્ચય સાબીત થયે પ્રમાણ કથનથી શું ? અર્થાત પ્રમાણનું કશું પ્રજન નથી, કારણ કે તેવી રીતે તે (અનિશિત પ્રમાણુથી કે લક્ષણથી) પ્રમેયનો નિશ્ચય પણ થઈ શકે છે. એ જ રીતે બીજો વિકલ્પ–પ્રમાણુ દ્વારા નિશ્ચિત કર્યા વિના લક્ષણનું કથન કરવું એ પણ માત્ર બુદ્ધિની અંધતા જ સૂચવે છે એટલે કે માણસની મૂર્ખતારૂપ જ છે. [૬-૭] तस्माद्यथोदितं वस्तु विचार्य रागवजितैः । धर्मार्थिभिः प्रयत्नेन तत इष्टार्थसिद्धितः ॥ ८ ॥ તેથી રાગરહિત ધાર્મિક પુરુષોએ વસ્તુને યથાસ્વરૂપે પ્રયત્નપૂર્વક વિચારવી, કારણ કે તેથી જ ઇષ્ટ અર્થની સિદ્ધિ થાય છે. [૮] एकान्तनित्यपक्षखण्डनाष्टकम् (૪) तत्रात्मा नित्य एवेति येषामेकान्तदर्शनम् । हिंसादयः कथं तेषां युज्यन्ते मुख्यत्तितः ॥१॥ બધાં દર્શનેમાંથી “આત્મા માત્ર નિત્ય જ છે એવું એકાન્તદર્શન જેમનું છે, તેમાં મુખ્ય–પ્રધાન–વાસ્તવિક રીતે હિંસા આદિ કેમ સંભવી શકે? . [૧]

Loading...

Page Navigation
1 ... 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114