________________
સૂક્ષ્મબુદ્ધયાશ્રયણાષ્ટક
*
लौकिकैरपि चैषोऽर्थों दृष्टः सूक्ष्मार्थदर्शिभिः । प्रकारान्तरतः कैश्चिदत एतदुदाहृतम् ॥५॥ "अङ्गेष्वेव जरां यातु यत्त्वयोपकृतं मम । नरः प्रत्युपकाराय विपत्सु लभते फलम्" ॥६॥
વળી (વાલ્મીકિ વગેરે) કેટલાક સૂફમબુદ્ધિવાળા (જેને-તર) વિદ્વાનોએ પણ બીજી રીતે એ જ અર્થ સમજે છે તેથી તેમણે (વાલીના મુખમાં) નીચેનું મૂકેલ છે કે–
ઉપકૃત માણસ પ્રત્યુપકારનું ફળ ઉપકારીની મુશ્કેલી વખતે મેળવે છે, (અને) તે (રામચંદ્ર) મારા ઉપર (અતિ) ઉપકાર કર્યો છે, તેથી (બદલો વાળવા સારુ હું તને મુશ્કેલીમાં દેખવાની ભાવના–ઈચ્છા સરખી પણ ન કરી શકું તે માટે) મારા ગાત્રોમાં ઘડપણ ઘર કરો.” (પ-૬)
एवं विरुद्धदानादौ हीनोत्तमगतेः सदा । प्रव्रज्यादिविधाने च शास्त्रोक्तन्यायबाधिते ॥७॥ द्रव्यादिभेदतो ज्ञेयो धर्मव्याघात एव हि । सभ्यग्माध्यस्थ्यमालम्ब्प श्रुतधर्मव्यपेक्षया ॥८॥
એવી જ રીતે નિષિદ્ધ દાનાદિનું સેવન કરવામાં તેમ શાસે કહેલા નિયમ વિરુદ્ધ દીક્ષાદિ દેવામાં (હીન વસ્તુ અથવા પાત્રને) હમેશાં ઉત્તમ સમજાય છે, તેથી આગમાનુસાર (વર્ણવાએલ) સમ્યક સમભાવની અપેક્ષાએ ધર્મને દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, અને ભાવથી નાશ જ થાય છે એમ સમજવું. (૭-૮)
તેમ શર હમેશાં ઉત્તમ ની અપેક્ષાએ સહ-૮)
