________________
એકાન્તાનિત્યપક્ષખંડનાષ્ટક
૩૩ एकान्तानित्यपक्षखंडनाष्टकम्
[૫] क्षणिकज्ञानसंतानरूपेऽप्यात्मन्यसंशयम् । हिंसादयो न तत्त्वेन स्वसिद्धान्तविरोधतः ॥१॥
ક્ષણિકજ્ઞાનસંતાનરૂપ આત્મામાં પણ હિંસા આદિ વાસ્તવિક રીતે નિઃશંક ઘટી શકતાં નથી, કારણ કે તેમાં બૌદ્ધોના) પોતાના જ સિદ્ધાંતદ્વારા વિરોધ આવે છે. (૧)
नाशहेतोरयोगेन क्षणिकत्वस्य संस्थितिः । नाशस्य चान्यतोऽभावे भवेद्धिसाप्यहेतुका ॥२॥
(તેઓ માને છે). “વિનાશક હેતુને સંગ થયા વિના જ એટલે કે સ્વાભાવિક રીતે જ વસ્તુ ક્ષણિક છે અને તેથી આચાર્યનું કહેવું છે કે, બીજા વિનાશક હેતુ દ્વારા કેના વિનાશને અસ્વીકાર કર્યો તે હિંસા નિહેતુક સાબિત થશે એટલે કે કોઈપણ પ્રાણી હિંસક નહિ કહેવાય. (૨)
ततश्चास्या सदा सत्ता कदाचिन्नैव वा भवेत् । कादाचित्कं हि भवनं कारणोपनिबन्धनम् ॥३॥
અને તેથી–નિહેતુક સાબીત થયે હિંસાનો સદૈવ સદ્ભાવ અથવા તેને આત્યંતિક અભાવ અનુભવાશે, કારણ કે ક્યારેક થતી ઉત્પત્તિ તે સકારણ જ હોય છે. (૩). * શંકા વસ્તુને ઉત્પાદક પિતે જ તેને હિંસક છે? એમ કદાચ બદ્ધ કહે, તે પ્રશ્ન એ થાય છે કે ખુદ પદાને જનક અથવા પદાર્થના સંતાનને જનક એ બે પ્રકારના
