________________
અષ્ટક પ્રકરણ
तपोऽष्टकम्
(૨૨) શંકા– दुःखात्मकं तपः केचिन्मन्यन्ते तन्न युक्तिमत् । । कर्मोदयस्वरूपत्वाद् बलीवादिदुःश्ववत् ॥ १ ॥
કેટલાક લોકો માને છે કે બળદના દુઃખની માફક તપ પણ કર્મોદય-કર્મવિપાક-કર્મફળરૂપ હેવાથી દુઃખાત્મક છે, તેથી તે (ક્ષના સાધનરૂપે) યુક્તિયુક્ત નથી. [૧] सर्व एव च दुःख्येवं तपस्वी सम्पसज्यते । विशिष्टस्तद्विशेषेण सुधनेन धनी यथा ॥२॥
વળી સર્વે પ્રાણ દુઃખી છે, અને તપ પણ દુઃખાત્મક છે.) તેથી જેવી રીતે ઘણું ધનવડે માણસ ધનવાન કહેવાય છે તેવી રીતે દુઃખ વિશેષ–ઘણું દુઃખ હેવાને કારણે માણસ વિશિષ્ટ-મેટે તપસ્વી કહેવાશે. મહત્તાવિર ત્રત્રીત્યા નાકાદા शमसौख्यप्रधानत्वाद्योगिनस्त्वतपस्विनः ॥ ३ ॥
(તેથી) ઉપર્યુક્ત નીતિન્યાય-માન્યતા અનુસાર નારક વગેરે મહાતપસ્વી કહેવાશે અને ગીઓ અતપસ્વી કહેવાશે કારણ કે તેઓ સમતારૂપ સુખવિશિષ્ટ છે એટલે કે અદુ:ખી છે. [૩] युक्त्यागमबहिर्भूतमतस्त्याज्यमिदं बुधैः । अशस्तध्यानजननातू प्राय आत्मापकारकम् . ॥४॥
