AradhanasaraSatika

Author(s): Devsen Acharya, Ratnakirtidev
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti

Page 61

आराधनासारः
णाणमयभावणाए ज्ञानमयभावनया ज्ञानेन निवृत्ता यासौ भावना वासना सा ज्ञानमयभावना तया ज्ञानमयभावनया भावयचित्तेहिं भावितचित्तैर्वासितांतरंगैः पुरिससीहोहिं पुरुषसिंहैः- पुरुषप्रधानैः । अत्र प्रशस्यवाची पुरुषपदस्यांते सिंहशब्दः अमरकोशाद्यभिधानेषूक्तवान् । अचेयणादीय अचेतनादिका चउभेया चतुर्भेदाश्चतुःप्रकाराः महोवसग्गा महोपसर्गाः महांतश्चते उपसर्गाश्च महोपसर्गाः । महांतश्चेति विशेषणे कृते कोर्थः । तैरपि पुरुषसिंहर्मनागपि मनोविक्षेपरहितैः सोढुं शक्या नान्यैः सामान्यैः कानरत्वेनासहमानत्वादित्यर्थः सहिया सोढाः 'षह मर्षणे' क्षमिता योगधैर्याविर्भावहेतुभूतायां बाधायां सत्यामपि मनसि मनसा वा येषां सहनं न सर्वो भवतीति किंतु निर्जराथै तेषामपि सहनमेवेत्यर्थः ॥ ४८॥
ननु चेतनादयश्चतुर्भेदा उपसर्गा निर्दिष्टास्ते के कैश्चते सोढा इति प्रश्ने कृते गाथापूर्वार्धनाचेतनाकृतोपसर्गा अपरार्धेन तिर्यकृतश्च अचेतनकृतोपसर्गसोढारं शिवभूतिनामादिं कृत्वा प्रथयति;सिवभूइणा विसहिओ महोवसग्गो हु चेयणारहिओ। सुकुमालकोसलेहि य तिरियंचकओ महाभीमो ॥४९॥ शिवभतिना विसोढो महोपसर्गः खलु चेतनारहितः । सुकुमालकोसलाभ्यां च तिर्यककृतो महाभीमः ॥ ४९ ॥ विसहिओ विसोढः विशेषेण चिदानन्दोत्थपरमसुखामृतरसास्वादबलेन षोढः । कोसौ । महोवसग्गो महोपसर्गः महांश्चासौ उपसर्गश्च महोपसर्गः छेदनभेदनमारणादिरूपः । केन विषोढः । सिवभूइणा शिवभूतिना। शिवभूति म कश्चिद्राजकुमारस्तेन शिवभूतिना । कीदृशः उपसर्गः । चेयणारहिओ चेतनारहितः अचेतनैरग्निजलपाषाणशिलापातादिभिः कृतत्वादुपसर्गोप्यचेतनः शिवभूतिना अचेतनमहोपसर्गा यथा सोढास्तत्कथामाख्याति