Book Title: Shraddha Ane Shakti
Author(s): Dhirajlal Tokarshi Shah
Publisher: Muktikamal Mohan Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022946/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (K phA | darzana S CRC KI zraddhA ane zakti [ samyaga darzananuM svarUpa ] JthamALI NeNa ajALa* puSpa : 7 : Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhama Adha graMthamALA-puSpa sAtamu zraddA ane zakti [ samyagdarzananuM svarUpa ] : lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha, Wan prANAka zrI muktimala jaina meAhanagranthamALA. kAryAdhikArI-lAlacaMda nalAla zAhu The. rAvapurA, ghIkAMTA, vakIla zradhasa presa-vaDAdarA. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : prakAzaka : muktikamala jaina mahanagraMthamAlA rAvapurA, mahAjana pALa-vaDedarA. AvRtti paDelI. pahelI vAra dama AnA vi. saM. 2008 vasaMtapa'camI, * mudraka : zA. gulAbacaMda lalubhAI zrI maheAya prIM. presa-bhAvanagara. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EUR9999993933333999999999999999 AbhAra--darzana hAla ghATakeAparavAsI dha zraddhALu zeTha zrI bhANajIbhAi kezavajIbhAie jJAnabhakti nimitte A granthamALAnuM prakAzana sastu rAkhavAmAM janArI khATamAM ApelI sahAya badala temanA AbhAra mAnavAmAM Ave che. -prakAzaka @9999999999999999999999999999 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukrama 1 thI 17 che ane . 14 ' viSaya (1) zraddhAnI oLakhANa 1 zraddhALu chava mokSa pAme che. 2 anya darzanIone abhiprAya 3 zraddhAnI durlabhatA 4 mithyAtvanI bhayaMkaratA 5 dakSa prakAranuM mithyAtva 6 pAMca prakAranuM mithyAtva cha cha prakAranuM mithyAva 8 mithyAtvanA bhedanuM tAtparya 9 zraddhA e ja samahatva. (2) zraddhAnI zakti 10 samyakatvane mahimA 1 samyaktva e adhyAtmane ekaDo che. ' 12 aMgAramadakarine prabaMdha 13 zAstrakArone abhiprAya 14 kapila kevaLInuM daSTAMta 15 zraddhA : eka divya aMjana 16 anAthI munine prabaMdha 17 vyAvahArika siddhio 18 thI 4 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) zraddhAnA vikAsa 18 saDasaTha khela 19 zraddhAnAM cAra agA 20 zraRRAnAM traNa li MgA 21 daza prakAranA vinaya 22 traNa prakAranI zuddhi 23 mahAkavi dhanapAlanA prabaMdha 24 pAMca prakAranAM dUSaNo 25 AThe prakAranA prabhAvakA 26 pAMca prakAranAM bhUSaNA 27 pAMca prakAranAM lakSaNA 28 7 prakAranI yatanA 29 7 prakAranA AgAra ke apavAda 30 7 prakAranI bhAvanA 31 cha sAmA 32 upasa'hAra 44 thI 82 44 45 56 57 para kara } 73 74 75 $**&6 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 1 : zraddhAnI oLakhANa LER - 1. zraddhAvALA jIva mAkSa pAme che ' * karyA jIva ajarAmara sthAnane pAme che ? ' e praznane uttara ApatAM nigraMtha maharSioe jaNAvyuM che ke sddhmALo gIyo vasara ayarAmAM TALyuM ? zraddhAvALA jIva ajarAmara sthAnane pAme che. ahIM evA prazna uDavAnA sa'bhava che ke 6 ajarAmara sthAnane pAmavAnuM anaMtara kAraNa cAritra che, chatAM nigraMtha maharSie ema kema kahyu ke zraddhAvALA jIva ajarAmara sthAnane pAme che?" A praznanuM samAdhAna e che ke-ajarAmara sthAnane pAmavAnuM anaMtara kAraNu cAritra che e vAta sAcI che, paNa cAritra jJAnamUlaka che ane jJAna zraddhAmUlaka che eTale vAstavika rIte zraddhAvALA jIva ja ajarAmara sthAnane pAme che. vadhu spaSTa kahIe teA A anAdi-anaMta saMsAramAM paribhramaNu karI rahelA jIva jyAMsudhI zraddhAvAna banatA nathI tyAMsudhI jJAnavAna banatA nathI, jyAMsudhI jJAnavAna banatA nathI tyAMsudhI Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAdha-caMthamALA : 2 ? cAritravAna bane te nathI ane jyAM sudhI cAritravAnuM banatuM nathI tyAMsudhI sakala karmathI rahita thaIne maMgalamaya muktinuM mahAsukha mANI zako nathI. eTale zraddhAsaMpanna thavAthI ja ajarAmara sthAnane pAmI zakAya che. 2. anyadarzanIone abhiprAya anyadarzanIo paNa A abhiprAyane svIkAra kare che. teo kahe che ke - adhyAUMmate jJAnaM, taravA lAtendriAH | jJAnaM labdhvA parAM zAnti-macireNAdhigacchati // 1 // " "zraddhAvAna hoya te ja jJAna pAme che ane jJAnamAM tatpara heya te ja saMyata bane che, tethI atre saMyatAtmA kevaLajJAnapAmIne zIghra parama zAMti eTale mokSa meLavI zake che." "gAthAzradAna, saMzayAmA vinati nA'yaM loko'sti na paro na sukhaM sNshyaatmnH||1||" ajJAnI ane azraddhALu AtmA prAyaH sarva kSetramAM sadA saMzayazIla rahe che eTale cittanI DAmADoLa sthitimAM sukha pAmI zakto nathI. AvA saMzayAtmAone mATe A leka nathI, paraleka paNa nathI ane sukha paNa nathI." ke jIva samAdhine(mAnasika samAdhAnane) pAmI zako nathI?" ene uttara nigraMtha maharSioe A pramANe Apyo (r): vitigicchaM samAvaNNeNaM appANeNaM no lahai samAhi' Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 3 : zraddhA ane zakti vicikitsAthI-phalamAM saMzaya rAkhavAthI AtmA (saMzayAtmA) samAdhine pAmI zakatuM nathI." eTale e vAta sunizcita che ke-jene sukhazAMtinI IcchA hAya, AdhyAtmika unnatinI abhilASA hoya ke paramapada pAmavAnI AkAMkSA heya teNe sahuthI paheluM zraddhAvAna banavuM joIe. 3. zraddhAnI durlabhatA jema dhananI prAptithI dhanavAna banAya che, vidyAnI prAptithI vidyAvAnuM banAya che ane guNanI prAptithI guNavAnuM banAya che, tema zraddhAnI prAptithI zraddhAvAna banAya che. paraMtu zraddhAnI prApti dhAravA jeTalI sahelI nathI. te prApta karatAM anaMte kAla vahI jAya che. tethI ja zAstrakAra maharSioe tenI gaNanA durlabha vastumAM karI che. teo jaNAve che ke - "vAra maMgaLa, suhANa vaMtaLo. mAgusAM musaddhA, saMgrAmami ka vIriyaM ": A saMsAramAM prANI mAtrane (1) manuSyatva (2) kRti (satya zAstranuM zravaNa) (3) zraddhA ane (4) saMyamanI zakti e cAra uttama aMge prApta thavAM durlabha che." tenuM kAraNa jaNAvatAM teo kahe che ke A saMsAramAM judAM judAM karmo karIne je judAM judAM gotramAM ane judI judI jAtiomAM utpanna thAya che. ane tenAthI vizva vyApta thayuM che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadha-graMthamALA : 4 : H puSpa jevA prakAranAM karyo hoya, tevI rIte ja kadAcita devakamAM, kadAcita narakonimAM ane kadAcita AsurI nimAM gamana kare che. teo kaI vAra kSatriya thAya che, keI vAra cAMDAla thAya che, keI vAra bukakasa% thAya che, keI vAra kIDA ke pataMga thAya che te kaI vAra kuMthavA ke kIDI paNa thAya che. karmathI viMTAyelA prANIo A prakAre vividha eniomAM phare che ane kSatriyanI jema sarva arthathI nivRtta thatA nathI. karmanA pAzathI jakaDAyelA ane tethI bahu duHkha pAmelA jIva amAnuSI niomAM haNAya che. "karmone kramika nAza thayA pachI zuddhine pAmelA jIve anukrame manuSyabhavane pAme che. manuSya zarIra pAmIne paNa te satya dharmanuM zravaNa durlabha che ke je dharmane sAMbhaLavAthI ja tapazcaryA, kSamA ane ahiMsAne pAme. kadAcit tevuM zravaNa paNa thAya chatAM zraddhA te atyaMta durlabha che, kAraNa ke nyAyamArga(muktimArga)ne sAMbhaLyA chatAM paNa ghaNA che te pramANe zraddhA-rucivALA nathI detA. manuSyatva, zAstrazravaNa ane zraddhA pAmyA pachI paNa * jenI mAtA brAhmaNa tathA pitA cAMDAla hoya te bukkasa kahevAya che. + manuSya sivAyanI, khAsa karIne naraka ane tiryaca. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtama' : : 5 : zraddhA ane zakti sayamanI zakti te ruci dharAvatA hAya che, chatAM tene AcarI zakatA nathI. '" durlabha ja che. ghaNA jIvA satya pratye A rIte cAre aMgonI dulabhatA khatAvyA pachI zAsrakAra mahiSa e tenA upasaMhAra karatAM jaNAve che ke-- " mAnuRmi prayAgo, lo dharmAM mukhya mudde / tabassI vIriyaM laddhuM saMbuDe niNe rayaM // ,, manuSyatvane pAmelA je jIva dharma sAMbhaLIne zraddhAvAn ane che, te maLanI prApti karIne sayamI tathA tapasvI ane che ane tema karIne saghaLAM karyAM khaMkherI nAkhe che. ', 66 A kathananuM rahasya e che ke-ceArAzI lAkha jIvAyeAnimAM paribhramaNa karI rahelA jIva ghaNI muzIkhatA uThAvyA pachI, ghaNAM saMkaTA jhIlyAM pachI ane ghaNAM ghaNAM du:khAne ghaNI ghaNI vAra anubhava karyAM pachI kathaMcit puNyanA ceAge manuSyabhavanI prApti kare che, paraMtu ajJAna--mahAdi doSAnA kAraNe tenI e durlabhatA samajI zakatA nathI, tethI prApta sAmagrInA upayoga dharmAcaraNamAM karavAne badale viSayabhAgamAM kare che ane temAM ja te Ana mAne che. A sthitimAM tene nATaka-ceTaka jovAnu` bahu game che, sinemA ane sarkase nihALavAnu... ati pasaMda paDe che, meLAvaDA ane pArTIomAM apUrva rasa Ave che ane koinI cAvaTa ke kuthalI thatI hoya temAM bhArAbhAra lijjatanA anubhava thAya che, paraMtu bhajana ke bhAvanA gamatAM nathI, kIrtana ke kathA pasaMda paDatAM nathI, vyAkhyAna-vANImAM rasa AvatA nathI ke Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAdhacaMthamALA tatvanI carcAmAM lijajatane anubhava thatuM nathI. athavA te bhajana ke bhAvanAmAM bese che, te mRganI capaLatAthI cAre bAju netre pheravyA kare che ane keNa AvyuM che? keNa nathI AvyuM? keNe kevAM kapaDAM paheryA che? keNe kevAM alaMkAra dhAraNa karyA che ? ane keNuM zuM karI rahyuM che?" te joyA kare che; paNa bhajana ke bhAvanAne marma grahaNa karate nathI. athavA te kIrtana ke kathA sAMbhaLavA jAya che, te pahelI jagyA meLavavA mATe dhakkAmukkI kare che, keInA hAthapaga aDI jAya te ghaMghATa macAve che, zretAo sAthe vividha prakAranI vAta kare che ane pitAnuM DahApaNu darzAvavA bhaLatA ja savAle pUchIne AkhuM vAtAvaraNa DahoLI nAkhe che, paNa kIrtana ke kathAne ekacitte sAMbhaLatuM nathI. athavA te vyAkhyAna-vANI sAMbhaLavA jAya che te bhIMta ke thAMbhalAne aDhelIne besavAnuM pasaMda kare che, manamAM AhaTTa-dehad vicAra kare che, vAraMvAra bagAsAM khAya che ane nirAMte nasakorAM belAvavA lAge che, paNa zAstranuM zravaNa umaMgathI karatuM nathI, athavA te tatvanI carcA karavA lAge che te jaladI AvezamAM AvI jAya che, zIdhra gusse thaI jAya che, pitAne kakako khare karavAnI jIda pakaDe che ane jhaghaDe karIne Ubho thaI jAya che. jyAM rasa na hoya, ruci na hoya ke satya jANavAnI jijJAsA na hoya tyAM bIjuM zuM bane ? AvA AtmAe AMkhanuM kAjaLa gAle ghase " temAM navAI nathI ke "rAmajIne sAtase ane abhayarAmane trIza" rUpiyA Ape temAM kaI Azcarya nathI. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta : 2 7 : prakA ane zakti paMDita abhayarAmajI kathA karavAmAM bahu kuzala hatA. temaNe eka vAra eka zeThane tyAM mahine divasa kathA vAMcI ane gharanA badhA mANasane khuza karyA. evAmAM e zeThane tyAM putralagnane utsava Aje ane tenI khuzAlImAM e rAtrie rAmajanIne nAca goThavavAmAM AvyuM. A nAca jovA mATe zeThanAM sagAM-vahAlAM, bhAIbaMdha-dostadAro ane gAmaleke sArA pramANamAM ekaThA thayA ane A suMdara tamAze goThavavA badala tenI vAhavAha karavA lAgyA. AthI zeThe khuza thaIne rAmajanIne te jalasAnA sAtaso rUpiyA cUkavI ApyA. have kathA pUrI thayelI hovAthI paMDita abhayarAmajIe te ja divase zeTha AgaLa dakSiNa mAgI, eTale zeThe bahu vicAra karIne temanA hAthamAM trIza rUpiyA mUkyA. A joIne abhayarAmajIthI rahevAyuM nahi. temaNe kahyuM: "zeThajI ! Apa A zuM Ape che ?" kema? e tamArI mahenatane badale che." zeThe uttara Ape. paraMtu Apa jANe che ke meM ekasarakhI trIza divasa sudhI kathA vAMcI che ane temAM pUrata parizrama uThAvyA che." paMDitajIe zeThanuM dhyAna kheMcyuM. tethI ja tamane trIza rUpiyA ApyA che. divasamAM eka rUpiye gaNatAM trIsa divasanA trIza rUpiyA thAya." zeThe khulAse karyo. A khulAso sAMbhaLyA pachI paMDita abhayarAmajIne kaMI vizeSa kahevAnuM hatuM nahi, eTale kapALe hAtha mUkIne kahyuM ke Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadha-caMthamALA UlaTI gati gepALanI, thaI gaI vizvA vIza, rAmajanIne sAta, abhayarAmane vIza. gopALanI (bhagavAnanI) gati viza vizvA (see se TakA) UlaTI thaI gaI che, nahi te nAca karIne lekenuM mana raMjana karanArI rAmajanIne eka rAtrinA sAta rUpiyA ane bhagavAnanI parama pavitra kathA karanAra abhayarAmane trIza divasanA trIza rUpiyA kema maLe?" kRtinA lAbha saMbaMdhI zAstrakAroe pikAra karIne kahyuM che ke"svnne nANe ya vinnANe, paccakkhANe ya saMjame / aninae tave ceva, vodANe akiriynivvaanne||" zAstrazravaNathI jJAna thAya che, jJAnathI vijJAna (vizeSa jJAna-vizada jJAna) thAya che, vijJAna thatAM pratyAkhyAna (sAvAne tyAga) thAya che, pratyAkhyAna thatAM saMyama thAya che, saMyama thatAM anihanavatA (zrI jinezvaradevanI AjJA pramANe ja vartana vAnI IcchA) thAya che, anihanavatA thatAM tapa thAya che, tapa thatAM karmanI nirjarA thAya che, karmanI nirjarA thatAM akriyApaNuM thAya che ane akriyApaNuM thatAM nivaNanI prApti thAya che." paraMtu lakSamI ane lalanAnI lAlacamAM lapaTAyele jIva tenA para lakSya ja kayAM Ape che? athavA Ape che te aneka jAtanI zaMkAo kare che, jemake " zAstranI amuka vAte mAnI zakAya tevI nathI. athavA A zAstronA prarUpake sarvajJa hatA tenI zuM khAtarI ? vaLI eka zAstra bIjA zAsanuM Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuH : 9 : zrA ane zakti khaMDana kare che, teA temAM sAcuM zuM samajavuM? ane kadAca zAstro sAcAM hAya te paNu e pramANe cAlavAnuM banI zake tevuM kyAM che ? jo emAM lakhelu badhuM mAnI laie ane karavA lAgIe te ApaNAM bairAM--chekarAM ja rajhaLI paDe ! ? vagere. paraMtu te vakhate evA vicAra karatA nathI ke mAruM jJAna alpa che, mArI buddhi bahu TUMkI che ane mArI samajazakti ghaNI khAmIbharelI che, tethI huM mAnuM chuM ke samajI ' tethI bhinna paristhiti hovAnA paNa saMbhava che. vaLI pUrvApara viruddha ane nitAnta hitakArI evAM vacanA savajJA sivAya bIjA kaiAnAM saMbhave? ane yuktie vaDe game tevI sAcI vastuonu paNa kha Dana karI zakAya che te e yuktiethI ja kAM na sa! te ja rIte zAstro nizcaya ane vyavahAra anene anusaranArAM hAya che, eTale temAM kAi paNa vastunuM evuM pratipAdana na ja hoya ke je avyavahAya hAya-AcarI na zakAya tevuM hAya. tAtparya ke-zAstromAM lakhelI vAtA pramANe cAlavAnuM mane agharu' lAge che, te mArI peAtAnI ja nabaLAInuM piraNAma che. vaLI zAstromAM lakhyA pramANenuM vartana karatAM AnaMda-maMgala thavAnA ja saMbhava che eTale teNe atAvelA upAyAnI maMgalamayatAmAM zaMkA karavI te mArA mATe haragIjha ucita nathI.' paraMtu abhinivezathI AviSTa thayelA AtmA khIjI mAjInA vicAra ja kyAM kare che? e tA peAtAne anukULa hAya tevI ja dalIle--tevAM ja pramANeA AgaLa kare che ane e rIte peAtAne gamatI vAta para samatinI mahAra mAre che ane bAkInI vArtAne uDAvI devAnA prayatna kare che! Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhagadha-graMthamALA : 10 : H puSpa ane tethI ja anaMta upakArI sarvajJa mahApuruSoe prarUpelAM tavA para te niHzUka banIne zraddhA rAkhatA nathI. A rIte zraddhA tene mATe parama durlabha banI jAya che. keTalAka AtmAe zAzravaNunA cogathI zraddhAsa'panna ane che eTale saMyamI pratye sadbhAva dharAve che, tapasvIe pratye tuSyamAna rahe che ane dharmanA udyota thatA hAya te atyaMta ullAsa anubhave che paNa jAte kAi jAtanuM vratapaccakakhANa karI zakatA nathI, upavAsa temane agharA lAge che, AyaMbilathI temane akaLAmaNa thAya che, nIvI ke ekAsaNuM temane anukULa paDatuM nathI ! are! eka perisI ke navakArasI jevA nAnakaDA niyama paNa temane bhAre lAge che! pachI khIjA mATAM vrata-vidhAnonI te vAta ja kyAM rahI ? eTale sayamanI zaktine paNa durlabha mAnavAmAM AvI che. Ama chatAM eka vAta nizcita che ke je AtmAne eka vAra paNa zraddhAnA sparza thayA che, te vahelA-meADA paNa tattva Adha pAmIne sayamI banavAnA ane tapanuM AlaMbana laIne kane khapAvatA thakA siddha, buddha tathA pAragata thavAne. anubhavI puruSAnuM e elAna che ke 'je AtmA zraddhAthI sapanna thaze te meDAmAM meDA ardha-pudgalaparAvartana-kALamAM avazya meAkSane pAmaze. 4. mithyAtvanI bhayaMkaratA " ahIM eka vastu spaSTapaNe samajI levAnI jarUra che ke zraddhA e AtmAnA mULa guNu hAvAthI pratyeka AtmAmAM te Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 11 : zahA ane zakti sattArUpe rahelI che, paNa anAdi kALanA mithyAtvanA ge tenuM prAkaTya thatuM nathI, eTale tene prakaTAvavA mATe tenI prApti karavA mATe mithyAtvane nAza Avazyaka che. A daSTie ja zAstrakAroe kahyuM che ke" na mithyAtvasamaH zatru-na mithyAtvasamaM viSam / / na mithyAtvasamo rogo, na mithyAtvasamaM tmH|" "A jagamAM zatruo ghaNuM hoya che, paNa mithyAtva je kaI zatru nathI, viSa aneka prakAranuM hoya che, paNa mithyAtva jevuM koI viSa nathI; rega aneka prakAranA hoya che, paNa mithyAtva je kaI roga nathI ane aMdhAruM aneka prakAranuM hoya che, paNa mithyAtva jevuM kaMI aMdhAruM nathI." mithyAtvane egya paricaya ApavA mATe zAstrakAroe tenA judA judA bhedanuM varNana karyuM che, jemAMnAM daza, pAMca ane cha bhede vadhAre mahatvanA hovAthI ahIM rajU karavAmAM Ave che. 5. daza prakAranuM mithyAtva viSe mane ghavLa, taMdA (2) adhame dharamasnnnnaa (2) dhamme adhammasaNNA (3) amagge maggasaNNA (4) jo amarasuri (1) veNu navAir (6) jIvesu ajIvasaNNA (7) asAhusu sAhusaNNA (8) sAhusu asAhusaNNA (9) amuttesu muttasaNNA (10) muttesu amuttaavori " mithyAtva daza prakAranuM kahevuM che. te A rIte- Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmabodha-cathamALA : 12 : : puSpa (1) adharmamAM dharmasaMjJA-hiMsAmaya yajJa kare te adharma che, chatAM tene dharma mAne che. e ja rIte badhA AzrayadvAranuM samajavuM. (2) dharmamAM adharmasaMjJA-zrI jinezvara-bhASita jJAna, darzana ane cAritramaya zuddha dharmane adharma mAnavo te. (3) amArgamAM mArgasaMjJA-kudeva, kuguru ane kudharmane sevavArUpa amArgane mArga mAnave te. (4) mAga mAM amArgasaMjJA samyakatva sahita saMvara bhAva sevana karavArU5 mArgane amArga mAna te. (5) ajIvamAM jIvasaMjJA -ajIvane jIva mAnave te. jemake "AkAzamAM paNa jIva che."* (6) jIvamAM ajIvasaMjJA -caitanya lakSaNavALAne ajIva mAne che. jemake "pRthvI ajIva che." (7) asAdhumAM sAdhusaMjJA-AraMbha-parigrahathI yukta, viSayakaSAyathI pUrNa, lakSmInA lAlacu, beTI zraddhA karAvanAra, lehanA nAva samAna asAdhune sAdhu mAnavA te. . (8) sAdhumAM asAdhusaMjJA-sattAvIza guNayukta taraNatAraNa jahAja samAna zuddha prarUpaka evA sAdhune asAdhu mAnavA te. * " kSitigaDhapavanasutArAna-agamAnA rAjasUyA : | iti mUrtayo mahezvara--sambadhinyo bhavantyaSTau // " Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 13 : sAtatyu : zraddhA ane zakti (9) amutamAM muktasaMjJA-lAkavyavahAramAM pravRtta evA amukta AtmAone mukta mAnavA te. - (10) muktamAM amuktasaMjJA je sarva kAM khapAvIne mukta thayA che tene amukta mAnavA te. 6. pAMca prakAranuM mithyAtva " abhiggahiyaM aNabhiggahiyaM taha abhinivesiaM ceva / maMsathamaLAmoLuM, micchanna naMdA marmALanuM // // 6 mithyAtva pAMca prakAranuM che. te A rIte-- (1) Abhigrahika--kharA-khATAnI parIkSA karyA vinA pAtAnI matimAM Avyu' te ja sAcu' mAnI levuM te. ( 2 ) anabhigrahika--badhA dharmAMne sArA mAnavA, badhAM danAne rUDAM mAnavAM, sahune vadavu, sahune page lAgavu' ema viSa ane amRtane sarakhAM gaNavAM te. (3) abhinivezika--satya mArga jANyA chatAM kAI prakAranA Agraha a dhAi javAthI asahya mArganI prarUpaNA karavI te. (4) sAMyika--peAtAnA ajJAnathI jinavANInA a samaje nahi ane temAM DagamagatA rahe te. (5) anAbhogika--ajANapaNe kaMI samaje nahiM te. avyakta evA eke'driyathI AraMbhIne asaMjJI pace'driya sudhInA jIvAne A prakAranuM mithyAtva hAya che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamabedhagraMthamALA : 14 : pupa 7. cha prakAranuM mithyAtva (1) hakika devagata-rAga, dveSa, meha Adi devALA laukika devane pUjavA tathA temane kahela dharma pALave te. (2) laikika gurugatakaMcana kAminInA bhegI, saMsAra sukhamAM Asakta, kaMdamULabhakSaNa tathA rAtribhejanAdi pApakriyAmAM pravRtti karanAra bAvA, jegI ke sAdhu-saMnyAsIone guru mAnavA te. (3) lokika parvagata-hoLI, baLeva, navarAtri vagere mithyAtvIoe kapelA parvone pava mAnIne tenuM ArAdhana karavuM te. (4) lekera devagata--sarva deSathI mukta ane vItarAga evA lekettara deva zrI arihaMta bhagavaMtanI A leka-paralokanA pagalika sukhanI vAMcchAe mAnatA mAnavI te. (5) lakattara gugata-zuddha jJAna, darzana, cAritravALA sAdhune A leka-paralekanA sukhanI vAMchAe vAMdavA, pUjavA, pakilAbhavA te. athavA pAsaththA ane mAtra vezadhArI evA jaina sAdhune guru mAnavA te. (6) lokennara parvagata-jinarAjanA kalyANaka divase tathA AThama-caudazAdi parvadivase A leka-paralokanA sukhane arthe AyaMbila-ekAsaNuM vagere tapa karavAM te. 8. mithyAtvanA bhedanuM tAtparya mithyAtvanA A bhedanuM tAtparya e che ke "mAruM te ja sAcuM ' evI mane vRtti(abhigraha)ne lIdhe, satya ane Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtasu : 15 : ahA ane zakti asatyanA nirNaya karavAnI udAsInatA( anabhigraha )ne lIdhe, pakaDeluM nahiM cheADavAnI Teva( abhiniveza )ne lIdhe tathA aniNyAtmaka maneAdA( saMzaya )ne lIdhe tathA upayAganI khAmI( anAbhAga )ne lIdhe jIvanA daSTiviposa thAya che, tethI te dharma, mArga, AtmA, sAdhu ane mukti jevA mahattvanA viSAmAM khATI mAnyatA dharAvatA thAya che ane je deva, guru tathA pA~ laukika eTale sAmAnya kATinA--mAtra vyAvahArika sapATIne ja panArAM che. temAM paNa anurAgavALA thAya che tathA je deva, guru ane pA~ leAkeAttara eTale uttama kaiATinAM-tAttvika bhUmikAne sparzanArAM che, temanA vaDe zreyanI sAdhanA karI levAne badale preyanI peravImAM paDe che ane e rIte bhaya kara bhavasamudranA pAra te kadI paNa pAmI zakatA nathI. A vAtane hajI paNa TukAvIne kahevI hAya tA ema kahI zakAya ke-mithyAtva e eka prakAranA dRSTiviparyAsa che ane te abhigraha, anabhigraha, abhiniveza, sa zaya ane anAbhoga e pAMca kAraNeAne lIdhe thAya che, tethI mithyAtvanA nAza icchanAre e pAMca kAraNeAne cheDI devAM. 9 6 abhigrahane choDavA eTale ' sAruM' te mAruM' evI manovRtti keLavavI, anabhigrahane choDavA eTale ' satyanA Agraha' rAkhavA, abhinivezane choDavA eTale khATu jatuM karavAnI himmata' keLavavI, saMzayane choDavA eTale 'nizcayAtmaka valaNa' dhAraNa karavuM ane anAlogane cheDavA eTale vAtamAM 'upayAgavata' thavu. ' Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmabodha-graMthamALA 9. zraddA e ja samyakatva H 16 : : puSpa A guNNA paNa eka rIte aupacArika che, kAraNa ke ' sAruM " rIte te mAru, ane satyanA Agraha' e vAstavika rIte bhinna nathI. je AtmA sAruM te mAruM' ema taraphanA AgrahavALA ja che. te ja ane 'khATuM jatu karavAnI himmata' e paNa vAstavika rIte judA nathI. jene 'satyanA Agraha' che, te khAtu kema karIne pakaDI rAkhe ? athavA te khATuM pakaDI rAkhe te tene satyane Agraha che ema kema kahevAya ? te ja rIte khATuM jatuM karavAnI himmata' ane 'nizcayAtmaka valaNa'mAM paNa vAstavika taphAvata nathI. je khATu' jatuM kare che, te satyanA AgrahuvALA hoya che ane je satyanA AgrahavALA hAya che, te sAruM' e mAruM" evuM eka 'nizcayAtmaka valaNu' dharAvatA hAya che. te ja rIte 'nizcayAtmaka valaNu" ane 'upayega'mAM paNa eka prakAranu sAmya pravarte che, jene apramattatA ke jAgarukatA kahI zakAya. eTale 'satya prApta karavA mATenI AMtarika jAgRti ke ruci ' e mithyAtvanA nAzanA sAcA artha che ane te ja sAcI zraddhA che ke jene zAstrakAro samyagadarzana, samya -- dRSTi ke samyaktvanA nAmathI ALakhe che. jemAM koI viSaryAMsa nathI tevuM darzana te samyagdarzana, jemAM koi viparyAsa nathI tevI sRSTi te samyagdaSTi ane jemAM viparyAsanA abhAva che te samyaktva, darzana ane STie ekAthI zabdo che eTale mAne che, te satya satyane Agraha' Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtama : 17 : zrA ane zakti samyag darzana ane sabhyaSTinA artha paNu eka ja che ane tene ja TUMkamAM samyaktva (samyakSaNAnA bhAva) kahevAmAM Ave che. jaina zAstrAmAM ane sAhityamAM (A pustakamAM paNa) jyAM jyAM samyaktva zabda vaparAyelA che tyAM tyAM tene a A prakAre ja samajavAnA che. sArAMza ke satya prApta karavA mATenI AMtarika jAgRti ke ruci e sAcI zrahnA che ane te ja samyakatva che. x * zrI umAsvAti mahArAje tattvArtha bhASyamAM samyagdarzana ane gramyadRSTi bannenA bhinna ardhA paNu apekSAe jaNAvyA che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : ? : zraddhAnI zakti. 10. samyakatvanA mahimA samyaktvanA mahimA apUrva che. samyanI zakti aciMtya che. tethI ja zrI bhadrabAhusvAmIe uvasaggahara nAmanA pArzvajina stavanamAM kahyuM che ke - "sudda sammatte laddhe, ciMtAmaNi- kappapAyavanbhahie | pAvaMti aviggheNaM, jIvA ayarAmaraM ThANaM || " " he bhagavan ! ciMtAmaNi ratna ane kalpavRkSathI paNu adhika evuM tamAruM samyaktva maLavAthI jIve nirvighne aja zamara sthAnane prApta kare che. " koi anya maharSie kahyuM che ke-- 66 atulaguNanidhAnaM, sarvakalyANabIjaM, janana jaladhipotaM, bhavya sabai kacihnam / duritatarukkuThAraM, punyatIrtha pradhAnaM, vidyuta nitavichyuM, zenAthaM sudhAg || ". Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuo H 19 : zraddA ane zakti " huM leAkA ! tame ' darzana" nAmanA amRta jalane pIe, kAraNa ke te atula guNAnu' nidhAna che, sarva kalyANanuM bIja che, saMsArasAgarane tarI javA mATenuM vahANu che, bhanya jIvAnu` eka lakSaNa che, pAparUpI vRkSane chedavA mATenA kuhADA che, pavitra evu tIrthaM che, sarva rIte zreSTha che ane mithyAtvane jitanAruM che. "" 11. samyaktva e adhyAtmanA ekaDI che gaNitane samajanArA e vAta sArI rIte jANe che keekaDA vinAnAM mIMDAonuM mUlya kaI ja nathI, jyAre ekaDA- / vALA dareka mIMDAnuM mUlya daza-daza gaNuM vadhAre hoya che. jemake 0000000=0 ane 10000000=eka kroDa. AvI ja sthiti AdhyAtmika kSetramAM pravartta' che. temAM zUnyanA sthAne jJAna tathA cAritra che ane ekaDAne sthAne samyaktva che. eTale samyaktva hoya te jJAna ane cAritranuM bhAre mUlya che, anyathA temanI kiMmata kaMi ja nathI. A vAtanI vizeSa pratIti aMgAramakasUrinA prama dha jANavAthI thai zakaze. 12. aMgAramA~ kasUri prakhadha kSitipratiSThita nAmanA nagaramAM zrI vijayasenasUri nAme AcArya hatA. temanA eka ziSyane rAtrinA samaye svama Avyu` ke--pAMca seA suMdara hAthI cAlyA Ave che ane tamane nAyaka eka bhUMDa che. prAtaHkAla thatAM teNe A svasa gurune jaNAvyuM ane tenA artha pUchyo, eTale gurue sarva zi Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmabodha-caMthamALA : 20 : * puSpa sAMbhaLe te rIte kahyuM ke " Aje ahIM pAMca so suvihita sAdhuo sAthe eka abhavya AcArya Avaze.' - have te ja divase pAMca se sAdhuothI parivarelA rUdra nAmanA eka AcArya tyAM AvyA, paraMtu teo zratasAhityanA pAragAmI hatA ane prabhAvazALI dezanAvaDe lekenA mananuM ajaba AkarSaNa karatA hatA, tethI ziSyone zaMkA thaIke "A sAdhuo suvidita che ane AcArya abhavya che, tenuM pramANa zuM?" zrI vijayasenasUrie pitAnA ziSyanI A zaMkA dUra karavAno nirNaya karyo ane te mATe rudrAcArya tathA temanA ziSyane rAte laghunIti(pezAba) karavAnA sthAna para gupta rIte nAnA nAnA keyelA(aMgAra) patharAvI dIdhA. have pAchalI rAte drAcAryanA ziSya laghunIti karavAne uDyA tyAre paga nIce koyalA dabAvAthI cUMgUM avAja thaye, te sAMbhaLIne temane lAgyuM ke "kaI trasa jIve amArA paga nIce caMpAyA." eTale bhavabhIru sAdhuo atyaMta pazcAttApa karavA lAgyA ane lAgelA pApanuM pratikramaNa karavAne pravRtta thayA. AthI sUrijInA ziSyane khAtarI thaI ke gurujInA kahevA mujaba A sAdhuo suvidita che. thoDIvAra pachI rudrAcArya pote laghunIti karavAne UThyA tyAre temanA paga nIce keyelA dabAvAthI-aMgArAnuM mardana thavAthI cuM avAja thavA lAge ane temane lAgyuM ke "keI trasa che mArA paga nIce caMpAya che," paraMtu e duSkRtyane pazcAttApa karavAne badale teo vadhAre jorathI paga mUkIne belyA ke "ahIM Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta : 21 : zraddhA ane zakti keI arihaMtanA jIvo pikAra karatA lAge che!" arthAt " A che mArA paga nIce caMpAvAnI rAha joIne beThA che ke jethI temanI sadgati thAya ane AgAmI bhave arihaMtanuM pada pAme." A zabdo kAnekAna sAMbhaLatAM sUrijInA ziSyane khAtarI thaI ke " drAcArya jarUra kaMI abhavya AtmA che, anyathA temanuM vartana AvA prakAranuM hoya nahi." jene arihaMta devamAM zraddhA nathI, temanA pravacanamAM zraddhA nathI, ane temAM prarUpAyelAM ahiMsA, saMyama tathA tapanI maMgalamayatAmAM paNa zraddhA nathI, te samyaktvathI vibhUSita kema hoI zake? ane e vAta nizcita che ke - nA suparavA, samavibhuvohijhAma nA ___ aMte samAhimaraNaM, abhavajIvA na pAvaMti // " avasare supAtra dAna, samyaga rIte vizuddha evA samyakatvane lAbha ane aMte samAdhimaraNa e abhavya jIvo pAmI zakatA nathI." eTale gurue kahelI vAta akSarazaH sAcI che. temAM zaMkA karavA jevuM kaMI ja nathI. prAtaHkAle zrI vijyasenasUrie rudrAcAryanA ziSyone kahyuM ke-he zramaNe! A guru tamAre sevavA lAyaka nathI, kAraNa ke te kuguru che. zAstramAM kahyuM che ke - " sappo ikaM maraNaM, kugurU diti aNaMtAI mrnnaaii| to vara sappaM gahiyaM, mA kugurusevaNA bhaddA // " Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dha belagraMthamALA : 3 : : puSpa " sarpa syA hAya che, te eka vAra maraNa thAya che, paraMtu kuguru tA ana`ta bhava sudhI anaMta vAra mAre che, tethI sarpane grahaNa karavA sArA paNa kugurunI sevA karavI sArI nahi, ' A vastu mAre tamane eTalA mATe kahevI paDe che ke. * maDhAvAro mUrti, mamrAyAvALuvivalo mUri ! ummaggaDio sUri tinni vi maggA paNAsaMti / / " ' bhraSTa AcAravALe AcArya, bhraSTa AcAravALAne nahi rAkanArA AcArya ane unmAnI prarUpaNA karanArA. AcAya e traNe dhamArganA nAza kare che. "" A sAMbhaLI rudrAcAryanA ziSyAe peAtAnA gurune choDI dIdhA ane zuddha cAritranu pAlana karIne anukrame mekSanI prApti karI, paraMtu aMgAramaka rudrAcArya samyaktvanA abhAve A apAra sa'sAramAM rakhaDatA ja rahyA ane navI navI ceAniomAM janma dhAraNa karIne du:khI thayA. 13. zAsrakAronA abhiprAya " 44 tethI ja zAstrakAroe evA abhiprAya ApyA che keshlaadhyN hi caraNajJAnaviyuktamapi darzanam, na punarjJAnacAritre, midhyAtvavipadUSite / jJAnacAritrahIno'pi zrUyate zreNikaH kila, samyagdarzana mAhAtmyA tIrthakatvaM prapatsyate // '' 66 jJAna ane cAritra rahita kevala samyaktva prazaMsanIya Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM: : 23 : hA ane zakita che, paNa mithyAtvarUpI viSathI dUSita thayelA jJAna ane cAritra prazaMsanIya nathI. evuM saMbhaLAya che ke zreNika rAjA jJAna ane cAritrathI rahita hatAM, chatAM samyagadarzananA prabhAvathI (AgAmI kALe) tIrthaMkarapaNAne pAmaze." - "sAnAni jAni tapati pUnA, sattIrthayAtrA pravarA dayA ca / suzrAvakatvaM vratapAlanaM ca, kacattavamUri mahArAja !" "vividha prakAranAM dAne, vividha prakAranAM zIle, vividha prakAranAM tapa, prabhupUjA, mahAna tIrthonI yAtrA, uttama dayA, suzrAvakapaNuM ane vrata pAlana samyakatvapUrvaka heAya te ja mahAphaLane ApanArAM thAya che. " "vinA samyaktvaratnena vratAni nikhilAnyapi, nazyanti tatkSaNAdeva Rte nAthAdyathA cmuuH| tadvimuktaH kriyAyogaH prAyaH svalpaphalapradaH, vinAnukUlavAtena kRSikarma yathA bhavet // " "samyaphatva ratna vinA badhAM vrate senApati vinAnI senAnI jema tarata ja nAza pAme che. anukULa pavana vinA jema khetI phaladAyaka thatI nathI, tema samyaktva vinA badhI kiyAe prAyaH alpaphaLa ApanArI thAya che." " dhyAnaM duHkhanidhAnameva tapasaH santApamAnaM phalaM, . svAdhyAyo'pi hi vandhya eva sudhiyAM te'bhigrahAH kugrhaaH| Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ subodhagraMthamALA : : 24 : azlIlA khalu dAnazIlatulanA tIrthAdiyAtrA vRthA, samyaktvena vihInamanyadapi yat tat sarvamantargaDa || " * '' samyaktva vinA dhyAna e mAtra du:khanu nidhAna ja thAya che, tapanuM phaLa mAtra saMtApa ja maLe che, svAdhyAya paNa vadhya ja thAya che, abhigraho dhAraNa karavA te mAtra kAgraha gaNAya che, dAna-zIlAddinI tulanA paNa prazasta thatI nathI ane tIrthayAtrA paNa vRthA ja thAya che. A sivAya bIjI paNa adhI puNya kriyAo niSphaLa thAya che. " vadhAre zuM? 66 samyaktvaratnAna paraM hi ratnaM, samyaktvamitrAnna paraM hi mitram | samyaktvabaMdhorna paro hi bandhuH samyaktvalAbhAnna paro hi lAbhaH // puSpa 97 66 samyaktva-ratnathI keAI zreSTha ratna nathI, samyaktva-mitrathI koI zreSTha mitra nathI, samyaktva-khathI koI zreSTha baMdhu nathI, samyakttvanA lAbhathI vadhAre kAI lAbha nathI. " samyaktvane lAbha thatAM STinA viparyAsa TaLI jAya che mane sRSTinA viparyAsa TaLI jatAM AtmAnA adhyavasAyamAM mahAn piravartana thAya che. A vAta vadhAre spaSTa rIte samajavA mATe kapila kevalInuM dRSTAMta vicAraNIya che. 14. kapila kevaLInuM dRSTAMta kauzAMbInagarInA rAjapurAhita kAzyapane kapila nAmaiputra hatA, Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : zava ane zakita je vidyAdhyayana nahi karavAthI mUrkha rahyo. A kAraNathI purahita kAzyapa gujarI jatAM rAjAe bIjA keIne purahita banAvyA. e purohita eka divasa khUba ThAThamAThathI kapilanA ghara AgaLathI pasAra thaye, eTale kapilanI vidhavA mAtAne bahu lAgI AvyuM. te joIne kapile tene kAraNa pUchyuM tyAre mAtAe kahyuM ke-"beTA ! je tuM bhaNI-gaNIne hoziyAra thayo hota te Aje rAjapurohitanI sAhebI bhegavate hota ne badhA loko tane khammA khammA karatA hata. paNa tuM kaMI bhaNyo-ga nahi, eTale tArA bApanuM pada Aje bIjo bhegave che. arere! A te "khede UMdara ane bhagave bherIMga tenA jevuM thayuM !" A vacano sAMbhaLIne kapilane bahu lAgI AvyuM, tethI DI vATakharacI laIne te zrAvastI nagarIe gayA ane tyAM mAdhukarI (bhikSAvRtti) karIne IMdradatta nAmanA upAdhyAyanI pAThazALAmAM bhaNavA lAgyuM. e rIte keTaleka kAla vidyAdhyayana karatAM tenI mUrkhatA ghaNe aMze ochI thaI ane tenI gaNanA eka hoziyAra chAtra tarIke thavA lAgI. paNa evAmAM te maneramA nAmanI eka vidhavA brAhmaNInA paricayamAM Avyo ane tenA premamAM paDyo. kharekhara ! sathavArA jamavo, mAro valopAyA kAmaggaho durappA, jeNabhibhUyaM jagaM savvaM // " "sarva grahonuM utpatti sthAna ane sarva dene bhaMDAra e kAmagRha te mahAgraha che ke je durAtmA sarva jagatane parAbhava pamADe che. cha Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadha-vaMthamALA athavA te- "kimu kuvalayanetrAH saMti no nAkanAryatridazapatirahalyAM tApasI yatsiSeve / hRdayatRNakuTIre dIpyamAne smarAgnA vucitamanucitaM vA vetti kaH paNDito'pi // " kamala jevA netravALI devAMganAonI Ikane zuM ? hatI ke te ahalyA tApasImAM Asakta thayo? kharekhara ! hRdayarUpI parNakuTImAM kALAgni dIpyamAna thatAM paMDite paNa ucita anucitane samajI zakatA nathI." eka vAra mane ramAe kapilane uddezIne kahyuM ke "nAtha! atyAra sudhI ApaNe gujAre game tema cAlyuM paNa have trIjuM jaNa gharamAM Avaze, mATe tenA nirvAhane keI upAya karo." A sAMbhaLIne kapila bAghA je banI gaye. zuM dhaMdha kare tenI tene samaja paDI nahi. tyAre mane ramAe kahyuM kenAtha ! mUMjhAvAnI jarUra nathI. ApaNA gAmane rAjA savAramAM pahele AzIrvAda ApanAra brAhmaNane be mAsA sonAnuM dAna kare che, mATe tene pahele AzIrvAda ApI Ave ane be mAsA senuM laI Ave. tenAthI ApaNuM kAma nabhaze." bIjA divase kapila vahele UDyo ane rAjamahela AgaLa gaye, paNa tyAM keI brAhmaNe AzIrvAda ApI dIdhA hatA. bIjA divase paNa temaja banyuM. trIje divasa paNa e rIte ja pasAra thaye ane cethA divase paNa kaMI yArI ApI nahi. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 27 : zraddhA ane zakita ema karatAM ATha divase vyatIta thayA, eTale navame divase te khUba ja vahele UDyo ane deDavA lAge. kapilane A rIte deDato joIne paheregIree pakaDI lIdhe ane koTaDImAM pUryo. pachI prAtaHkALa thatAM tene rAjA AgaLa rajU karavAmAM AvyuM, tyAre bhayane mAryo te tharathara dhrujavA lAgyA. A joIne rAjA samajI gaye ke " A keI dhaMdhAdArI zera nathI paNa sAmAnya rAhadArI lAge che." pachI rAjAnA pUchavAthI kapile badhI hakIkata kahI saMbhaLAvI. te sAMbhaLIne rAjAe kahyuM ke mane AzIrvAda ApavA mATe teM je muzIbate uThAvI che tenI huM kadara karuM chuM mATe tAre je mAgavuM hoya te mAgI le.' kapile kahyuM: "mahArAja atyAre mAruM mana vihvaLa che, tethI thoDo samaya Ape te vicArIne mAguM." rAjAe te mAgaNI kabUla rAkhI eTale kapila eka bAgamAM gaye ane tyAM besIne vicAra karavA lAgya: "zuM mAguM be mAsA sonAne badale pAMca senaiyA mAguM? paNa eTalAmAM zuM pUruM thaze? mATe pacAza senaiyA mAgavA de." vaLI vicAra A "pacAza senaiyA kaMI adhika kahevAya nahi, eTalI rakama te game tyAM ADIavaLI vaparAI jAya, mATe so sonaiyA ja mAgavA de." vaLI vicAra AvyaH "se seniyAmAM mAruM daLadara phITaze nahi, mATe hajAra senaiyA ja mAgavA de. athavA te rAjAne zI kheTa che ke tenI pAsethI mAtra hajAra senaiyA ja mAguM? zA mATe lAkha, daza lAkha ke keDa senaiyA ja Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadha-graMthamALA : 28 : na mAgavA?" Ama kapilanI tRSNA vadhatI ja gaI ane Akhare teNe rAjAnuM AkhuM rAjya mAgI levAno nirNaya karyo. be mAsAthI zaru thayelI tRSNa AkhA rAjyane AMbI gaI ! paNa te ja vakhate tene eka zleka yAda AvyuM , "ghag vIvitapu, trIjuM vAhAkuI ___ atRptAHprANinaH sarve, yAtA yAsyanti yAnti ca // " "dhana, jIvitavya, strI ane AhArane viSe atRpti anubhavanAra sarve AtmAo (khAlI hAthe) gayA jAya che ane jaze." ane tenI daSTimAM bhAre parivartana thayuM. te vicAra karavA lAgeH "mAre AkhuM rAjya zA mATe joIe? zuM ardhAthI na cAle? paNa adhuMye zA mATe joIe? rAjakArabhAramAM zuM sukha che? e te eka prakArane beje ja che. tyAre keDa senayA rokaDA ja mAguM? paNa eTalI meTI rakamane laIne zuM karIza? emAMthI mArA upagamAM te bahu thoDuM dhana ja Avaze. tyAre pacAsa lAkha mAguM? pacIza lAkha mANuM ke mAtra lAkha senaiyAthI ja saMtuSTa thAuM? paNa lAkha sonaiyA kene kahe che ? e paNa ghaNuM vadhAre gaNAya, tyAre zuM karuM? pacAsa hajAra mAguM? pacIza hajAra mAguM? pAMca hajAra mAguM ke mAtra hajArathI ja patAvuM! are jIva ! tAre hajAra sonaiyAnI paNa zuM jarUra che? eTalA senaiyA maLaze te abhyAsamAM citta ceTaze nahi ane mojazekha karavAnuM mana thaze, tethI suvAvaDanA kharca jeTalA mAtra pAMca senaiyA ja mAgavA de." paraMtu hRdaye e vAta paNa kabUla karI nahi. "sAmA mANase Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 29 : zraddhA ane zakita chUTa ApI tene lAbha levAne vicAra zA mATe kare? mULa be mAsA sonAnI vAta hatI eTale teTalA sonAthI saMtoSa mAnave e ja sAruM che. paraMtu te vakhate satyane talasI rahelI AMtaradaSTie eka vizeSa prazna rajU karyoH "kapila ! eTalI tRSNa paNa zA mATe ? zuM tuM nathI jANatA ke sarva sukhane saMhAra karanArI tRSNa ja che ke jenA vaDe tuM ATalo hIna ane dIna banI gaye?" ane kapile rAjA AgaLa jaIne kahyuM ke "he rAjana ! mArI kaMI paNa mAgavAnI IrachA nathI.' - rAjAe kahyuM: "bhUdeva ! ema zA mATe? huM tamane mArI rAjIkhuzIthI eka lAkha sonAmahora ApuM chuM, je tame grahaNa kare ane sukhI thAo." kapile kahyuM: "rAjana ! be mAsA senAthI zarU thayelI tRNu tArA AkhA rAjyane AMbI gaI ! eTale jema lAbha thatuM jAya che, tema lAbha vadhatuM jAya che. mATe e lebhathIe tRSNathI ja sa! e mAro AkharI nirNaya che ane tene ja huM vaLagI rahevA IcchuM chuM." samyagdaSTine pAmelA kapilane have mane ramAnI sRSTimAM rasa rahyo nahi. te sarve tRSNAo, sarve AzAo ane sarve abhilASAone tyAga karIne niHsaMga thaye-nirca tha tha ane saMyama tathA tapanI addabhUta zakita vaDe cha mAsamAM ja ghAtI karmone kSaya karate thake kevalI-kevalajJAnI banyuM. 15. zraddhA ke eka divya aMjana - samyakatva athavA zraddhA eka prakAranuM divya aMjana che ke Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadha-caMthamALA : 30 : jene pravega thatAM ja daSTimAM navuM teja Ave che ane lAkhe koDe bha sudhI je vAta joI zakAI na hatI te ekAeka dekhAvA lAge che. AthI vadhAre bhavya camatkAra bIje ke hAI zake ? A camatkAra anAthImuninA jIvanamAM thaye che ane temanA saMparkamAM AvanAra magadharAja zreNikanA jIvanamAM paNa thaye che. e AkhI ghaTanA jANavAthI pAThakane samyakatva ke zraddhAmAM rahelI apUrva zaktine khyAla AvI jaze. 16. anAthI munine prabaMdha rAjagRhI nagarInI bahAra maMDitakukSi nAme eka manahara udyAna hatuM. temAM aneka prakAranAM vRkSa, aneka prakAranI latAo ane aneka prakAranA phUla-cheDe UgelAM hatAM. A kAraNe bhramare, pakSIo ane pravAsIone te atipriya thaI paDayuM hatuM. | magadharAja zreNikane A udyAna khUba ja gamatuM hatuM, tethI te avAranavAra ahIM AvatuM hatuM ane tenA khuzanumA vAtAvaraNamAM viharIne cittane pramoda pamADato hate. AjanuM tenuM Agamana paNa teTalA ja kAraNe thayuM hatuM. te ekale udyAnamAM viharIne vRkSone jote hate, velIone nirakhate hatuM ane. kula-choDanuM dhArI dhArIne avalokana karate hato. evAmAM tenuM dhyAna vizALa vRkSanA mULanI pAse beThelA eka navayuvAna muni tarapha kheMcAyuM. eka ja vastra, sthira Asana, dhyAnamagna dazA ane mukha upara apUrva saumyabhAva ! A kAraNe munirAjanA vyaktitvanI magadharAjanA mana para bahu UMDI chApa paDI ane sadA akkaDa Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : at : zraddhA ane zakti rahevAne TevAeluM tenuM mastaka ekAeka temanA caraNe DhaLI paDayuM. pachI vidhipUrvaka vaMdana karIne bahu dUra paNa nahi ane bahu najIka paNa nahi evI rIte te muninI sAme hAtha joDIne UbhA rahyo. thoDIvAre muninuM dhyAna pUru' thayuM eTale temaNe peAtAnI sAme hAtha joDIne UbhA rahelA nRpatine joce ane dharmalAbha ApyA. e vakhate magadharAje punaH vaMdana karyuM" ane namratApUrvaka kahyuM ke 'he munivara ! je ApanI sAdhanAmAM koi jAtane bhaMga na thatA hAya te huM eka prazna pUchavAne IcchuM chuM.' ' munie kahyu': ' rAjan! dharmakathA amArA mATe svAdhyAyarUpa che, eTale tenAthI amArI sAdhanAmAM bhaMga paDatA nathI. eTalI vAtanA khyAla rAkhIne tAre je prazna pUchavA hoya te sukhethI pUcha. ' magadharAje kahyuM: ' huM Aya ! huM eTaluM ja jANuvA IcchuM chuM ke AvI taruNa avasthAmAM bhAga bhAgavavAne madale Ape sacamanA mArga zA mATe grahaNa karyAM ? evuM kayuM prakhaLa pratyeAjana Apane A tyAga mArga tarapha DhorI gayuM!" munie kahyu': 'he rAjana! huM anAtha hatA tethI sayama mArgane grahaNa karyAM, tyAga mArganA svIkAra karyAM. > magadharAje kahyuMH nAtha na maLe e te Azcaya gaNAya, hai kAraNe Ape saMyama mArga grahaNa karyAM < Apa jevA prabhAvazALI puruSane kAI svAmin ! jo eTalA ja hAya tA huM Apane Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhodha-graMthamALA : 32 : - puSpa nAtha thavAne taiyAra chuM. Apa mArA rAjamahelamAM padhArA ane tyAM sukhapUrvaka divasA nigamana kare, ' magadharAjanA zabdoe muninA mukha para eka Adhu smita pharakAvI dIdhuM, chatAM te munisulabha gabhIratAthI khelyA: ' hai rAjan ! je vastu pAtAnA adhikAramAM hAya che, te khIjAne ApI zakAya che paNa adhikAra bahAranI vastu ApI zakAtI nathI. eTale tuM mArA nAtha thai zake tema nathI, kAraNa ke tuM peAte ja anAtha che. ' " A javAkhathI vismaya ane Azcaya pAmelA magadharAje kahyuM : he pUjya ! ApanI vAta parathI lAge che ke Ape mane barAbara oLakhyA nathI. huM aMga ane magadhane mahArAjA zreNika chuM. mArA kabajAmAM lAkhA gAmaDAM che, vizALa sainya che, atula riddhi--siddhi che ane mArI AjJA aphara che. A saMyogAmAM huM anAtha kema kahevAuM ? he bhagavan ! ApanuM kahevu kadAca asatya te na hAya?' munie kahyuM: ' rAjana! huM jANuM chuM ke tuM aMga ane magadhanA adhipati zreNika che ane hajAro hAthI, gheADA tathA lAkhA subhaTAnA svAmI che, chatAM kahuM chuM ke mArA nAtha thavuM e tArA adhikAramAM nathI; tuM pAte ja anAtha che.' magadharAje kahyuM: prabhA ! ApanAM vacanA kI asatya hAya nahi, paNa bahu vicAra karatAM e mane samajAtuM nathI ke huM kevI rIte anAtha chuM ane Apane nAtha thaI zakuM tema nathI. ' Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 33 : zraddhA ane zakti | munie kahyuM: "rAjana ! tuM anAtha ane sanAthanA bhAvane samajI zakI nathI." A javAbe magadharAjanA AzcaryamAM vadhAre karyo ane kAMIka glAni paNa utpanna karI paraMtu A zabdonI pAchaLa kharuM rahasya zuM che? te jANavAnI utkaMThA prabaLa banI hatI eTale kahyuM ke "he kRpALu ! mane anAtha ane sanAthanuM rahasya samajAvavAnI kRpA kare.' munie kahyuM: "he rAjan ! A zabdonuM sAcuM rahasya samajavA mATe tAre mAruM pUrva jIvana jANavuM paDaze, eTale tane e TUMkamAM kahI saMbhaLAvuM chuM." e vakhate magadharAja nIce beThe ane muni pitAnA pUrva jIvananI kathA kahevA lAgyA - prAcIna nagaromAM sarvottama ane RddhisiddhithI bharelI kauzAMbI nAme nagarI che. A nagarImAM mArA pitA rahetA hatA, je ghaNI mAla-milakatane lIdhe badhA dhanapatiomAM agresara hatA. huM mArA pitAne bahu lADakavA putra hatuM, tethI khUba lADakoDamAM ucharyo hato ane prakhara paMDita tathA kuzala kalAcAryo dvArA zikSaNa pAmyuM hatuM. egya uMmare eka kuLavatI kanyA sAthe mArAM lagna thayAM hatAM ane amAro saMsAra ekaMdara ghaNe sukhI hatuM. e vakhate duHkha muzkelI, mUMjhavaNa, viTaMbaNA, Ata ke pIDA zuM kahevAya tenI mane mula khabara na hatI. evAmAM mArI eka AMkha duHkhavA AvI ane temAMthI Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadha-caMthamALA : 34 : atula pIDA utpanna thaI. e pIDAne lIdhe mane muddala UMgha AvatI nahi ane jaLa vinA jema mAchalI taraphaDe tema huM taraphaDate hate. A pIDAmAMthI mane baLatari tAva lAgu paDyo ane mAruM AkhuM zarIra kaLavA lAgyuM tathA mAthuM phATa-phATA thavA lAgyuM. e duHkhanuM varNana atyAre kahI zakuM tema nathI. mArI A sthiti joIne kuzala vaidyane belAvavAmAM AvyA jemaNe bhegA maLIne mArA roganuM nidAna karyuM ane cAra prakAranI cikitsAne prayoga karyo tathA aneka prakAranAM auSadhone Azraya lIdho, paraMtu teo mane e dukhamAMthI choDAvI na zakyA. he rAjan ! e ja mArI anAthatA. vaidyo niSphaLa jatAM mArA pitAe bIjA aneka upacAra karyA paNa temAMne keI upacAra mane rogathI mukta karI zake nahi. he rAjan ! e ja mArI anAthatA ! mArI mAtA bhAre mamatALu hatI ane mane joIne ochI ochI thaI jatI hatI, te mane A duHkhamAMthI choDAvavA mATe aneka prakAranI mAnyatAo karavA lAgI, ane bAdhA-AkhaDIo rAkhavA lAgI paNa temAMnI kaI mAnyatA ke bAdhA-AkhaDI mane A duHkhamAMthI choDAvI zakI nahi e ja mArI anAthatA ! eka ja mAtAnA udarathI janmelA ane sAthe ja ucharelA evA bhAIo pitAne kAmadhaMdhe choDIne mArA pAse besatA, mArA hAtha paga dabAvatA ane sArI sArI vAta karIne mAruM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : 35 H zraddhA ane zakti mana bahelAvavAnA prayatna karatA; paNa teo mane A duHkhamAMthI mukta karI zakayA nahi, e ja mArI anAthatA ! mAre baheneA paNa hatI, je mArA para khUba vahAla rAkhatI hatI. teo mane jovAne AvatI, mArI sAthe vAtA karatI ane AzvAsananA zabdo melatI paNa tee mane A duHkhamAMthI jarA paNa cheDAvI zakI nahi. he rAjan ! te ja mArI anAthatA ! patnI premALa hatI, bahu sevAparAyaNu hatI, te mAruM mAthuM dakhAvatI, hAthapagane cAMpatI ane vajravibhUSaNa tathA khAvApIvAnuM cheoDI daIne badhA vakhata mArI pAse ja besI rahetI paNu teya mane A bhayaMkara yAtanAmAMthI cheADAvI na zakI, te ja mArI anAthatA ! mArA DhileAjAna mitrA mArI A sthiti joIne duHkhI thatA, nisAsA nAkhatA ane hareka prakAre sahAya karavAne tatpara rahetA paNa A asahya pIDAmAMthI mane mukta karI zakayA nahi. he rAjana! e ja mArI anAthatA. A rIte meM cAre khAjuthI asahAyatA anubhavI tyAre mane lAgyuM ke--Aja sudhI jene huM sukhanAM sAdhanA mAnatA hatA, te kharekhara tevAM na hatAM. dhana, mAla, Rddhisiddhi, kuTuMba-kIlA, sAjana ke mahAjana koI paNa mArI madade AvI zakayuM nahi, mane duHkhathI mukta karIne sukha ApI zakayuM nahi. eTale sukhanAM sAdhanA ke duHkha nivAraNanAM kAraNeA bIjA ja hAvA joie e vAtanI mane pratIti thaI. te vakhate mane yAda AvyuM ke ' karelAM karmAMnA ghaNAM kalpAe paNa Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : puSpa dhamadha-caMthamALA : 36 : kSaya thatuM nathI. pote karelAM zubha ke azubha karmo avazya bhegavavAM paDe che. vaLI e vakhate mane e paNa yAda AvyuM ke "karmanA hetune zodhI kADha, kSamAthI kIrti meLava. Ama karavAthI te UMcI dizAmAM jaIza." eTale mAruM mana karmanA hetuone zodhavA lAgyuM. e dhamAM huM samajI zake ke hiMsA, jUha, cerI, mithuna ane parigraha vagere pApane pathe laI janArI pravRttio che ane te ja karmabaMdhanA hetuo che, tethI karmabaMdhanamAMthI chUTavuM hoya te mAre A pApI pravRttione tyAga karIne kSamA, zAMti, tyAga Adi guNa keLavavA joIe. paraMtu A badhuM kyAre bane? huM te roga ane pIDAthI gherAI gayuM hatuM ane mArI jIvananaukA Dagamaga DelI rahI hatI. have jIvavAnI keI AzA na hatI. eTale A sthitimAM sudhAro thAya ane huM pIDAmAMthI mukta thAuM te ja e badhuM banI zake. tethI meM e ja veLA nizcaya karyo. saMkalpa karyo "je huM A rogamAMthI mukta thaIza te kSAnta (kSamAvALe), dAnta (idrinuM damana karanAro) ane nirAraMbhI (AraMbha--samAraMbha vinAne) thaIza. tAtparya ke-saMyamI banIne nirvANanI sAdhanA karIza. ane rAjana! e saMkalpa karIne jyAM meM sUvAne prayatna karyo ke mane tarata ja nidrA AvI gaI ane rAtrinA vahevA sAthe mArI vedanA paNa ochI thatI gaI. e rIte savAra sudhImAM huM vedanAthI taddana mukta thaI gaye. A badhuM zAthI banyuM te vakhate huM samajI zakyo nahi, paNa pachIthI Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtasa : 37 : cA ane zakti samajAyuM ke e camatkAra mArA saMkalpanA hatA, mArA nizcayane hatA, mArI zraddhAnA hatA ! mArI pIDA tadna zAMta thai, e joIne badhA bahu hu pAmyA ane tenA yaza pAtapeAtAnI pravRttine ApavA lAgyA, tyAre e sarvane zAMta pADatAM meM kahyuM ke mane navuM ja jIvana prApta thayuM che ane te phaLa mArA zuddha saMkalpanuM che. gai rAtre huM evA sauMkalpa karIne sUtA hatA ke jo huM A vedanAmAMthI mukta thaiza teA zAnta, dAnta ane nirArabhI thaiza; mATe Apa mane AjJA Ape. mArI pratijJAnuM pAlana mAre banatI tvarAe karavu ja joIe. mArA A zabdo sAMbhaLatAM ja sahunI AMkhamAMthI daDa daDa AMsu kharI paDyAM ane teo kahevA lAgyA ke ' saMyamI jIvana saheluM nathI, e khAMDAnI dhAra jevuM che, veLunA lADavA phAkavA jevuM che, mATe hAla sabUra kare ane avasare ucita karo, ' tyAre meM kahyuMH * A mAhamaya mithyA saspeMsAramAM rahIne huM jarA paNa AnaMda anubhavI zakuM tema nathI, mATe mane zajIkhuzIthI rajA Ape.' A rIte mArA nizcayamAM huM makkama rahyo eTale sarva sa`badhIAe chevaTe mane ISTa mArge javAnI rajA ApI ane huM... AtmakalyANane sAdhavAvALA aNugAra dhamamAM pratrajita thayA, he rAjana! A AtmA pote ja vaitaraNI nadI ane phUTa zAlmalI vRkSa jevA duHkhI che ane kAmadudhA gAya tathA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamabodha-caMthamALA : 38 : naMdanavana sama sukhadAyI che. A AtmA kumArge jAya te pite ja pitAne zatru che ane sumArge jAya te pite ja pitAne mitra che. eTale AtmAnuM damana karavuM ane tene sumArge vALa e pratyeka mumukSunuM kartavya che. prAraMbhamAM utsAha (zraddhA) ane pachI zithilatA e kAryasiddhinI rIti nathI. eTale je zraddhAthI vrata dhAraNa karyA hoya tenuM yathArtha pAlana karavuM ane temAM bhUlacUkathI koI deSa lAgI jAya che tenI niMdA ane AlocanA dvArA zuddhi karavI e sAcI sAdhanA che. A sAdhaka zraddhAne keLavI zake che, jJAnane meLavI zake che, cAritranuM yathArtha ghaDatara karI zake che ane bAhya tathA atyaMtara tapavaDe pitAnA karmanI nirjarA karIne paramapadane pAmI zake che. AvuM zramaNapaNe pALanAre pitAne nAtha banI zake che ane bIjAne nAtha paNa banI zake che. he rAjanahave huM mAre potAne nAtha banI cUkyo chuM ane tAre mArA nAtha banavAnI jarUra rahetI nathI. A che mAruM saMyama grahaNanuM kAraNa, A che mAruM tyAgamArga pasaMda karavAnuM prayojana. anAthI munine A javAba sAMbhaLIne magadhapati zreNika ghaNe prasanna thaye ane vaMdana karate thako betye ke "he bhagavad ! Ape anAtha ane sanAthane marma mane suMdara rIte samajAvyuM. he maharSi! jinezvarae darzAvelA satya mArgamAM vyavasthita thayelA Apa ja kharekhara sanAtha che, ane Apaja anAtha jInA kharA nAtha che. he yogIzvara ! meM mArA mananuM Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta: : 32 : zraddhA ane zakti kutuhala zAMta karavA mATe ApanI nirvANu-sAdhanAmAM bhaMga pADyo che, te mATe kSamA mAguM chuM. anAthI munie kahyuM: '* huM rAjana ! mumukSuone atya vastunI samaja ApavI e amArI sAdhanAnA ja eka bhAga che, tethI mArI sAdhanAnA bhaMga thayeA nathI ane tArA jevA tattvazAdhaka A hakIkatamAMthI ceAgya mArgadarzana na meLave te huM mAnatA nathI, eTale vyatIta karelA samaya mATe mane satASa che. ' ' te ja vakhate magadhapatie kahyuM: 'he maharSi ! ApanI madhura vANIe ane hRdayanI nikhAlasatAe mAruM mana pUrepUruM jitI lIdhuM che. Apa jevA tyAgI ane tapasvInI kAi paNa AjJA mAthe caDAvavAne huM tatpara chuM. ' anAthI munie kahyuM: ' rAjana ! jyAM sarva IcchAo, sava AkAMkSAo ane sarva abhilASAonA tyAga che, tyAM AjJA karavAnI hAya zuM? tema chatAM tArA peAtAnA kalyANane mATe sUcavuM chuM ke-zrI jinezvaradevanuM zAsana jayavaMtuM che, mATe tenA upadezamAM zraddhA rAkha, temAM prarUpAyelAM tattvane Adha kara ane tene jIvanamAM utAravAnA prayatna kara. e ja kalyANanA sAcA mArga che.' anAthI muninA A zabdoe magadharAjanA hRdayanuM bhAre parivartana karyuM. te mithyAI maTIne zraddhAvata anyo ane zrI jinezvaradevanA zAsana para apUrva zraddhA rAkhavA lAgyA. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadha-caMthamALA : 40 : puSpa tenuM AkhuM kuTuMba zrI vItarAga dharmanuM anuyAyI banyuM. AgaLa jatAM magadharAja zreNika prabhu mahAvIranA pratyakSa samAgamamAM AvyuM, tyAre tenI A zraddhA anekagaNI vadhI gaI ane te zraddhAnA jore ja teNe tIrthaMkaranAmakarma upArjana karyuM jethI AgAmI cAvIzImAM padmanAbha nAmanA pahelA tIrthakara thaze. 17. vyAvahArika siddhio. zraddhAnI zaktine paricaya vyAvahArika kSetramAM paNa Dagale ane pagale thAya che. "huM jarUra bhaNuM zakIza" evI zraddhAvALe vidyAvAnuM thAya che. "huM jarUra dhana kamAI zakIza' evI zraddhAvALo dhanavAnuM thAya che. A kAma huM jarUra pAra pADI zakIza" evI zraddhAvALe te kAma pAra pADI zake che. ane mAre A rega jarUra maTI jaze evI zraddhAvALo rogathI rahita banIne suMdara ArogyanI prApti karI zake che. ethI viruddha "mArA nazIbamAM vidyA nathI" evuM mAnanAre vidyA vyAsane aradhethI choDI de che ane yaza tathA lAbha baMnethI vaMcita thAya che. "lAkha maLavAnA nathI ane lakhesarI thavAnA nathI" evI mAnyatAvALAne prayatna ja e bhUla hoya che ke tene lAkha maLatA nathI ane lakhesarI thatuM nathI. "A mAruM kAma nahi, e mane nahi AvaDe, e mArAthI kema thaze?" evA muphalIsa vicAra dharAvanArAo koI paNa mahatvanuM kArya hAtha dharI zaktA nathI ane dhare che te tene pAra pADI zakatA nathI. "te jAya te mUAne samAcAra lAve" e Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM: : 41 : zraddhA ane zakti kahevatanuM vAstavika rahasya A ja che. " A vaidyathI mAro rAga nahi maTe ke A auSadhathI mane sAruM nahi thAya" evuM daDhatAthI mAnanArane te vaidya ke te auSadha kAma ApI zakatA nathI, dhULanI capaTIthI paNa sAruM thAya che ane lAkhanI davA paNa kAma ApatI nathI, e ghaTanAnI bhItaramAM zraddhAno siddhAMta ja chupAyela che. "huM sAruM chuM, mAre rega maTI rahyo che, huM pratikSaNe vadhAre sAro thate jAuM chuM" evA satata vicAra karavAthI aneka mANasoe ArogyanI punaH prApti karI che. athavA "amuka deva-devInI kRpAthI mAre rega maTI jaze" evuM daDhatAthI mAnanAranA te te re maTI gayA che. yaMtra, maMtra ane mAdaliyAnA camatkAramAM paNa kharuM kAma zraddhA ja kare che. anaMta apAra udadhine ghaghavate dekhIne buddhi vihavala banI jAya che. " A vizALa sAgara kema pAra thaI zake? emAM aneka prakAranA jokhamo samAyelAM che, emAM A jokhama che, te jokhama che, ahIM jokhama che, tahIM jokhama che, vagere." paraMtu zraddhA te sthaLe paNa sthira ja rahe che. te kahe che ke mahAsAgara apAra che, te mAruM baLa paNa apAra che. huM A ghaghavatA mahAsAgarane jarUra oLaMgI jaIza." ane te prayatnane preraNA kare che, jenA lIdhe machavAo taiyAra thAya che, hADIo banavA lAge che, naukAonuM nirmANa thAya che, moTAM meTAM vahANe saphara karavA lAge che ane chevaTe AgaTe utpanna karI mahAsAgara oLaMgavAmAM Ave che. aneka azakya jaNAtI bAbato zraddhA ane temAMthI Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhodha-graMthamALA : 42 : H puSpa udbhavatA prayatnane pariNAme siddha thai che. jyAM hAthI, ghoDA, UMTa, gADAM ane sigarAmanA vyavahAra mukhya hatA, tyAM varALa ane vIjaLIthI gADIe cAlavA lAgI che tathA peTrolanA jore moTarA ane vimAnA doDatAM thayAM che. pahelAM je sthaLanuM aMtara kApavA mATe traNa ke cAra mahinA lAgatA hatA, tyAM Aje amuka kalAkamAM ja paheAMcI zakAya che. te ja rIte jyAM koDiyAM, phAnasa ane dIvIonA vyavahAra mukhya hatA, tyAM vIjaLInI rAzanI prakaTa thai che ane maTana dukhAvatAM ja hajArAlAkhA dIvA ekasAmaTA prakaTI zake che. te ja rIte khepiyA, kAsada ane tAvaDe saMdezA pahoMcatA . ane eka bIjAnA vicAra| jANavAmAM AvatA, tyAM tAra, TelIphAna ane ziyA jevAM sAdhanA astitvamAM AvyA che, jenA lIdhe hajArA gAu dUranA sa MdezA kSaNa vAramAM maLI zake che ane vicArAnI Apale thaI zake che. A rIte khIjA paNa aneka yaMtrA zodhAyAM che ane navI navI zodhakhALeA thatI rahI che ke je spaSTa rIte zraddhA ane prayatnanuM ja pariNAma che. .. zrI umAsvAti mahArAje pAMcaseA prakaraNa graMthA banAvyA, zrI haribhadrasUrijIe caudasA cumAlIza graMthanuM nirmANa karyuM ane zrI hemaca MdrAcAye sADAtraNa kroDa zlokonI racanA karI te zu khatAve che ? zrI mallavAdIe cha mahinA sudhI vAda karyAM, zrI munisudarasUrie hajAra avadhAna karI batAvyAM ane zrI mahendrasUrie khagoLanA agharAmAM agharA nakazAo taiyAra karyAM, e badhuM zuM pracaMDa zraddhA vinA banyuM haze ? eTale zikSaNa, sAhitya, zeAdhakhALa, vijJAna, vaidaka, vyApAra, Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 43 : zrA ane zakita udyoga, rAjakAraNa ane bIjA aneka kSetromAM apUrva jaNAtI je siddhio prApta thAya che, te zraddhA ane temAMthI udbhavatA prayatnane pariNAme ja thAya che. A zraddhA je avaLI temaja sAMsArika hetuo para hoya che tethI saMsAranI vRddhi thAya che ane sAcI tathA AdhyAtmika hetuthI pravarte che tethI AtmAnuM parama hita thAya che, tethI ema kahevuM sarvathA samucita che ke zraddhA suratathI bhalI, anupama guNa AdhAra; zraddhA jananI zaktinI, karatI jaya jayakAra. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 3 : zradhdhAno vikAsa. 18. saDasaTha ela. " zraddhA kone kahevAya ane tenI zu zakti che? te ApaNe joi gayA. have tenA vikAsa kema thAya te joie, jethI ApaNuM peAtAnu jIvana zraddhAmaya ane ane tenI apUrva zaktinA lAbha mANI zakAya. 46 A viSayamAM zAstrakAroe ghaNuM ghaNuM maMthana karyuM che ane tenA viSe je kaI jANavA jevuM che, te badhAnA samAveza saDasaTha belamAM karele che. te A rIte, 2NasaLa-tinuiM, tAviLaya-tiruddhi-paMcayaronuM / azamAvaLa-mUsaLa-jIvaLa--paMcavidhAnuA // chavvihajayaNAgAraM cha bhAvaNA bhAviyaM ca chaTThANaM / iha sattasaTThilakkhaNa - bheyavisuddhaM ca sammataM // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtapu-: : 45 : zraddhA ane zi " 4 zraddhA, 3 liMga, 10 vinaya, 3 zuddhi, pa Nu, 8 prabhAvanA, 5 bhUSaNa, 5 lakSaNu, 6 yatanA, 6 AgAra, 6 bhAvanA, ane 6 sthAna e zuddha samyaktvanA 67 bhedo che. '' ' Ala, 'bheda ' ane ' aMga' eka ja vastu che. tenA vicAra ahIM anukrame karIzuM. 19. zraddAnAM cAra agA. " zuddha samyaktva zraddhArUpa che eTale pahelA vicAra zraddhAne karavAmAM Avye che. tenA mele cAra che. te A rIte " paramatthasaMthavo khalu, sumuNiyaparamatthaja ijaNanisevA / vAvannakudiTThINa ya, vajjaNamiha cauha saddahaNaM // " " paramArtha sa Mstava, paramArthane jANanAra munionI sevA, vyApannadanI ane kudRSTinA tyAga e cAra zraddhAnAM age che." paramArtha saMstava eTale paramarahasyane paricaya-tattvanI vicAraNA, tattva zabdathI ahIM (1) jIva (2) ajIva (3) puNya (4) pApa (5) Azrava (6) saMvara (7) aMdha (8) nirjarA ane (9) meAkSa e nava tattvA samajavAnAM che te saMbaMdhI zraddhAva ta AtmA A rIte vicAraNA kare. je cetanavALA che, te jIva che ane acetana che te ajIva athavA je upayAgavata che te jIva che ane upayogathI rahita te ajIva che. jIva ane ajIva e spaSTa rIte judA che paNa eka nathI. keTalAka kahe che tema A vizva mAtra eka ja caitanya sattArUpa che tema nathI, paNa temAM cetana ane jaDa evA khe Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhodha-graMthamALA : 46 : - puSpa spaSTa vibhAge na hoya te cetanamaya AtmA ane jaDarUpa kama ema e bhinna vastu saMbhavI zake nahi. ane jo cetanamaya AtmA ane jarUpa karma ema be bhinna vastu sabhavI zake nahi te puNya, pApa, Azrava, saMvara, aMdha, nirA ane mokSa paNa kevI rIte saMbhavI zake ? kAraNa ke puNya e zubha karma che ane pApa e azubha karma che; Azrava e karmanuM AvavApaNu' che ane saMvara e karmanu aTakavApaNu` che; adha karmanuM AtmA sAthe joDAvApaNuM' che ane nirjarA e karmanuM AtmAmAMthI kharavApaNuM che. te ja rIte mAkSa e AtmAnA karmanA baMdhanamAMthI saMpUrNa chUTakArA che. eTale AtmA ane kamane spaSTa rIte bhinna mAnyA sivAya AmAMnI koI vAta saMbhavatI nathI ane te badhI vastuo pratyakSa rIte anubhavI zakAya che eTale AtmA ane kama e e bhinna vastuo che, jIva ane ajIva e judAM judAM tattvA che. A vizvamAM keTalAka sAdhanasapanna ane sukhI dekhAya che tathA keTalAka sAdhanahIna ane duHkhI rRkhAya che. A bhedda karmanA zubhAzubhapaNAne laIne thAya che eTale puNya paNa che, puNyaa paNa che tathA pApa paNa che ane pApaphsa paNa che. 'pUrAnA aMjAma pUrA' ane 'sArAnuM pariNAma sAruM' e nitya anubhavanI vAta che, eTale puNyamAM pravRtta thavu ane pApanA parihAra karavA e ja mArA mATe ISTa che. havethI huM ane teTalAM puNyanAM kAmeA karIza, puNyanI anumAdanA karIza; paNa pApanAM kAmeA nahi karuM temaja pApI kAmeAne uttejana paNa nahi ApuM. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : 9 47 : zra ane zani hiMsA, jUTha, cerI, mithuna ane parigraha e pAMca bAbatothI karmane Asava thAya che ane mithyAtva, avirati, kaSAya, pramAda tathA gavaDe tene AtmA sAthe baMdha paDe che, tethI Azrava ane baMdha sarvathA heya che. samyaphapravRtti [ samiti ], nigraha [ gupti], titikSA [ parivahone sahana karavAnI zakti], kSamA vagere daza prakAranA guNe, zubha bhAvanA ane uttama cAritravaDe karmone saMvara thAya che tathA cha prakAranA bAhA ane cha prakAranA atyaMtara tapavaDe karmanI nirjarA thAya che, tethI saMvara ane nirjarA sarvathA upAdeya che. je Azrava ane baMdhane huM tyAga karIza tathA saMvara ane nirjarAmAM puruSArtha karIza te mane anaMta-anaMta sukhanuM nidhAna evuM mokSa jarUra maLaze. e ja mAruM aMtima dhyeya che ane temAM ja huM avicala rahIza. paramArthasaMstava athavA tattvavicAraNane punaH punaH Azraya lIdhA vinA jIva ane jaDanI judAI yathArtha paNe aMtaramAM utaratI nathI, eTale ja evAM deha, Idriya ane manane "huM" mAnI levAnI bhrAMti thAya che ane je kharekhara "huM" che temAM huMpaNanI buddhi thatI nathI. tAtparya ke-tattvavicAraNu bahirmukhatAmAMthI aMtarmukhatA tarapha laI jAya che ane te ja enuM kharekharuM mahatva che. A kAraNe paramArthasaMstava ke tattvavicAraNane zraddhAnuM prathama aMga mAnavAmAM AvyuM che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadhacaMthamALA : 48 : : puSpa paramArtha saMstavane puSTa karavA mATe, tatvavicAraNAne vadhAre talasparzI banAvavA mATe, jagata ane jIvananuM rahasya vadhAre UMDANathI jANavA mATe gItArtha guruone vinaya ane bahu mAnapUrvaka bhakti karavI joIe. kahyuM che ke- "gIyatthacarittINa ya, sevaabhumaannvinnyprisuddhaa| tattAvabohajogA, sammattaM nimmalaM kuNai / / " bahumAna ane vinayathI atizuddha evI tatvabaMdhane yogya gItArtha-cAritradhArIonI sevA samyaktvane nirmala kare che." ahIM e prazna uThavAno saMbhava che ke-gItArtha kene kahe?" tene uttara e che ke'giiyN bhannai suttaM, attho tasseva hoi vakkhANaM / ubhaeNa ya jutto, so gIyattho muNeyavo // ' sUtrane gIta kahevAya che ane tenA vyAkhyAnane artha kahevAya che. A baMnethI je yukata hoya tene gItArtha jANa." tAtparya ke-sarvAe prarUpelAM siddhAMtane tathA tene rahasyane je sArI rIte jANatA hoya te gItArtha kahevAya. ahIM bIje prazna e paNa pUchAvAne saMbhava che ke "guru kene kahevAya? gurunI yegyatA zuM?' tene uttara nigraMthamaharSioe nIce mujaba Ape che. "paMciMdiyasaMvaraNo, taha nvvihbhcerguttidhro| cauvihakasAyamukko, ia aTThArasaguNehiM sNjutto|| Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtae: : 49 : hA ane zakti paMcamahavvayajutto, paMcavihAyArapAlaNasamattho / paMcasamio ti gutto, chattIsaguNo guru majjha // " guru chatrIza guNavALe heAya che. te A rIte-pAMca Idriyone kAbUmAM rAkhe, brahmacaryanI nava vADAnuM pAlana kare, cAra kaSAyane jite, paMca mahAvratane dhAraNa kare, paMcavidha AcAranuM pAlana kare, tathA pAMca samiti ane traNa guptithI yukata hoya." gItArtha guruonI sevAne "muniparyuM pAsti" kahevAmAM Ave che, tene spaSTa artha e che ke-je sAdhupuruSa jitendriya, brahmacArI jJAnI, yAnI ane sUtra siddhAMtane jANakAra heya tenI niraMtara sevA karavAthI jIva ane jaDanI judAI vadhAre spaSTa rIte samajAya che, puNya ane pApane bheda vadhAre spaSTa rIte mana para aMkita thAya che, Azrava ane baMdhanI heyatA vadhAre pramANamAM najara AgaLa tare che ane saMvara tathA nirjarAnI upAdeyatA hadayanI ArapAra nIkaLI jAya che. ane e rIte mokSanI tAlAvelI vadhAre tIvra bane che. A viSayamAM saMtakavi tulasIdAsajIe ThIka ja kahyuM che keeka ghaDI AdhI ghaDI, AdhImeM puni Adha; tulasI saMgata sAdhukI, hare kaTi aparAdha. eka ghaDI, are ardhI ghaDI, are adha ghaDInI paNa AdhI ghaDI je sAdhunI saMgati thAya che, te prANunA keDe aparAdha (pApa) TaLI jAya che." Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadha-caMthamALA : 50 : eka anya kavie kahyuM che ke"cndnN zItalaM leoke, candanAdapi candramAH / gharanayothe, zatA sAdhusaMdhAma " A lekamAM caMdana zItala gaNAya che, paNa candramA tethI ghaNe vadhAre zItala che. ane candra tathA candananI zItalatAnI tulanA karIe te sAdhune samAgama tenAthI anekagaNo vadhAre zItala che. arthAt caMdana ane caMdra bAhya zAMti upajAve che, paNa sAdhune samAgama Adhi, vyAdhi ane upAdhi e traNe tApane nAza karIne AMtarika zAMti upajAve che." - sAdhusaMgatine A addabhuta prabhAva hevAthI, muniparyuM. pAstinuM AvuM apUrva mAhAsya hevAthI ja tene zraddhAnuM bIjuM aMga gaNavAmAM AvyuM che. paramArthasaMstava ke tattvavicAraNA taraphanuM AMtarika valaNa eka sarakhuM jALavI rAkhavA mATe vyApannadarzanIonA paricayane cheDavAnI jarUra che. vyApatradarzanI kone kahevAya?" tene khulAse e che ke jenuM darzana-samyakatva vyApanna-naSTa thayuM che te vyApannadarzanI kahevAya. eTale eka vAra jene jIva-achava vagere to ane tene lagatI sUkSma vicAraNAo para yathArtha zraddhA hatI paNa pachIthI kadAha, mithyAgraha ke mithyAtvane udaya thavAne lIdhe te zraddhA rahelI nathI, temAM bhaMga paDele che, te vyApannadarzanI kahevAya. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : pI : zraddhA ane zakita vaTalelI brAhmaNa tarakaDIthI paNa bhUMDI" e vAta bhUlavA jevI nathI. athavA nakaTAo hamezAM bIjAone paNa nakaTA banAvavAnI kezISamAM hoya che, tethI ja temane saMga bhayaMkara manAyeluM che. e vAta sarva kALanA sarva mahApuruSoe barAbara anubhavI che ke" te vRddhi thA, yuddha gvartana ! kupravRtterbhavejantu-rbhAjanaM duHkhasaMtateH // " kusaMgatithI-kusaMgathI kubuddhithI thAya che, kubuddhithI kupravartana thAya che ane kupravartanathI prANI duHkhaparaMparAnuM bhajana bane che." tethI zraddhAnuM saMrakSaNa karavA mATe vyApannadarzanIno paricaya na rAkhavo e sarvathA ISTa che. zAstrakAre kahe che ke " vyApannaM darzanaM yeSAM, niddnvaanaamsdgrhaiH| - teSAM saMgo na kartavyastacchaddhAnaM tRtIyakam // " kadAgraha vaDe jenA samyakatvane nAza thayela che tevA nihnane saMga na karavo e trIjuM zraddhAna (zraddhAnuM trIjuM aMga) che. " ahIM e prazna uThavAno saMbhava che ke "je ghaNuMkharI vAtane svIkAra kare che ane temAMnI theDI ja vAtane-mAtra thoDI vAtane mAnatuM nathI tene vyApannadarzanI-zraddhAbhraSTa ke nihunAva kema kahevAya ?" ene uttara nigraMtha maharSioe A rIte Ape che Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamamadha-graMthamALA : para H - " yamavarga virka, no na rok suttanidhidyuM / sesa royato vi hu, micchA diTThI muNeyavvA || " " sUtramAM nirdiSTa karelA evA eka paNa padmane ke eka paNa akSarane je mAnatA nathI te khAkInuM badhuM mAnavA chatAM mithyAdaSTi samajavA. ' * puSpa vAta sAcI che ke--agninA eka ja taNukhA ghAsanI AkhI gaMjIne saLagAvI mUke che eTale jene eka paNa pada ke eka paNa akSara para azraddhA thaI te krame krame badhAmAM azraddhAvALA thAya che ane tethI tenI dRSTinA viparyAMsa thayA vinA rahetA nathI, eTale jenI zraddhAnuM patana zarU thaI cUkayuM che, tene mithyASTi ja samajavuM. nivA kevuM tAphAna macAvI zake che, tenI neAMdha jaina zAstrakAroe kharAkhara rAkhI che, temanI e noMdha anusAra moTA nivA sAta thayA che. * vakrutya-pakSa-vatta-samuccha-Tuga-tina-addhibaLuM ca|' mahurata, pradeza, avyakta, sAmucchedika, hrikriya, trirAzika ane agnika. ' 6 jamAli nAmanA prathama nidbhava je zrI mahAvIraprabhunA jamAI thatA hatA temaNe bahu lAMbe kALe vastu utpanna thAya che, evA ahuratavAda sthApyA hatA. temaneA A vAda khATo che, tevuM samajAvavAnA ghaNA prayatna thayA, paNa te chevaTa sudhI samajyA nahi. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 17 : zraddhA ane zakti tithyagusAcA nAmanA bIjA nihava zrI mahAvIraprabhunA kevaLajJAna pachI seALa varSe RSabhapuranagaramAM thayA. temaNe AtmAnA sarva pradezAmAM jIvava nahi mAnatAM chellA pradezamAM ja jIvatva mAnyuM eTale pradezavAdI gaNAyA, paraMtu pAchaLathI AmalakA nagarImAM mitrazrI nAmanA zrAvakathI samajI gayA. sAtamu ASADhAcAnA ziSyA nAme trIjA nidbhava zrI mahAvIra prabhunA nirvANu pachI 214 varSe zvetikA nagarImAM thayA. temaNe A deva haze ke muni ? ' evI zaMkAthI munione vaMdana karavAnuM cheADI daI anyaktavAda grahaNa karyAM hatA, paNa pAchaLathI rAjagRhamAM balabhadra rAjAthI khAdha pAmyA hatA. 6 > azvamitrAcArya nAme cAthA nidbhava zrI vIra nirvANu pachI 220 varSe mithilA nagarImAM thayA. temaNe dareka vastu kSaNe kSaNe nAza pAme che evA sAmucchedikavAda sthApyA hatA paNa pAchaLathI rAjagRhanA kha'Darathika zrAvakathI sAcI samajaNu pAmyA hatA. gagAcArya nAme pAMcamA nidbhava zrI vIra nirvANa pachI 228 varSe ullukAtIra nagaramAM thayA. temaNe eka ja samaye eka AtmA upayAgavALI e kriyA karI zake che evA dvi-kriyavAda sthApyA hatA, paNa pAchaLathI rAjagRhamAM maNinAga nAmanA yakSathI mULa mAge AvyA. rAgusa nAme chaThThA niva zrI vIra nirvANu pachI 544 varSe aMtarajikA nAme nagarImAM thayA. temaNe jIva, ajIva ane rAjIva ema sarva vastumAM traNa traNa rAzi che, Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmabodha-caMthamALA : 54 : evA vAdanuM sthApana karyuM hatuM. temane samajAvavA mATe gurue rAjasabhA samakSa temanI sAthe cha mAsa sudhI vAda karyo paNa te samajyA nahi. chevaTe SaDUlaka-nAyika-matanA sthApaka thayA. gAmAhila nAme sAtamA nihava zrI vIra nirvANa pachI 584 varSe dazapuranagaramAM thayA. temaNe sarpa ane kAMcaLInI jema jIva ane karmane saMbaMdha che e abaddhika vAda sthApyo. temane samajAvavA ghaNA prayatna thayA paNa chevaTa sudhI te samajyA nahi. A anubhavathI e vAta siddha thAya che ke-vyApannadarzanInA paricayane tyAga kare e zraddhALu mATe sarvathA ISTa che ane tethI ja tene zraddhAnuM trIjuM aMga mAnavAmAM AvyuM che. jemane pitAnuM zraddhAmaya AMtarika valaNa barAbara TakAvI rAkhavuM che, temaNe kudaNione saMga paNa cheDe ja ghaTe che. kudaSTi eTale kutsita dRSTivALA, mithyAdarzanane mAnanArA. temanA vicAre ane vartana dUSita hovAthI tenI bUrI asaramAMthI bacavA mATe A nirNaya karavAnI jarUra che. teo kevI jAtanA siddhAMte pratipAdita kare che, tenA nAdara namUnA A rahyAH "na mAMsabhakSaNe doSo, na madhe na ca maithune / pravRttireSA bhUtAnAM, nivRttistu mahAphalA // " mAMsanuM bhakSaNa karavAmAM, magha pIvAmAM ke maithuna Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 55 : zraddhA ane zakita sevavAmAM koI jAtane deSa nathI, kAraNa ke prANIonI e svAbhAvika pravRtti che. bAkI e vAta sAcI ke temAMthI nivRtta thavAya te mahAphala maLe che." " piba khAda cArulocane ! yadatItaM varagAtri! tana te| na hi bhIru ! gataM nivartate, samudayamAtramidaM kalevaram // " he suMdara netravALI strI! tuM yatheSTa khA ane yatheSTa pI ! he mane hara aMgavALI mAnini ! je vaivana cAlyuM gayuM te pachI e tAruM thavAnuM nathI. kharI hakIkata e che ke-A zarIra e mAtra paugalika tane samUha che eTale choTe paDI jatAM pharIne prApta thaI zakatuM nathI. (mATe tenAthI thAya teTalAM amanacamana karI le !) AvAM AvAM aneka duSTa vidhAne temanA taraphathI thayelAM che, ane temanuM vartana paNa te ja prakAranuM che. A saMgomAM AtmA ane anAtmAne judA mAnanAra, puNya-pApane viveka karanAra, Azrava tathA baMdhane heya mAnI tenuM pratyAkhyAna karanAra temaja saMvara tathA nirjarAne upAdeya mAnI tenuM ArAdhana karanAra zraddhALu AtmA temane bhaMga kare te kaI rIte ISTa gaNAya? enuM pariNAma te eka ja Ave kezraddhALu AtmAnA adhyavasAye punaH malina thAya ane zraddhAthI vyavasthita thayeluM aMtara anekavidha zaMkAothI vyasta banIne Akhare zraddhAthI bhraSTa thAya tethI ja kudaSTivarjanane zraddhAnuM cothuM aMga mAnavAmAM AvyuM che. A rIte zraddhAnA vikAsa ane saMrakSaNa mATe je cAra Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadha-caMthamALA : 56 : bolanI prarUpaNa karavAmAM AvI che te zAstrathI pramANita che, anubhavathI siddha che ane yuktithI yukta che, tethI pratyeka sujJajane tene pitAnA jIvanamAM amala karavo ghaTe che. 20. zraddhAnAM traNa lige. eka AtmAmAM sAcI zraddhA utpanna thaI che, te jANavAnuM bAhya sAdhana zuM ?' enA uttaramAM nigraMtha mahAtmAoe jaNAvyuM che ke| "paramAgamasussUsA, aNurAo dhammasAhaNe paramo / nipurAvaje, niyame sattAruM che" paramAgamanI zuzraSA, dharmasAdhanamAM parama anurAga ane jina tathA gurunuM niyamapUrvaka vaiyAvRtya e samyaktvane oLakhavAnAM cihno che." AptapuruSee praNIta karelAM zA Agama kahevAya che. temAM je AgAme sakala padArthanA vyavasthita nirUpaNavALA che, te paramAgama kahevAya che. tene sAMbhaLavAnI IcchA te paramAgama zuzraSA. eTale je AtmAne zrI jinezvara bhagavAne arthathI prarUpelI ane gaNadhara bhagavatee sUtrathI guthelI evI dvAdazAMgI (ane tene lagatAM anya zAstra) sAMbhaLavAnI tIvra IrachA jAgatI hoya tene zraddhALu samaje. - jenA vaDe dharmanI sAdhanA karI zakAya te dharmasAdhana kahevAya. jJAna, darzana, cAritra ane tapa AvAM sAdhane che. te mATe nirgatha-pravacanamAM kahyuM che ke Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 57 : zraddhA ane zakita 'nANaM ca daMsaNaM ceva, caritaM ca tavA tahA / esa maggutti panatto, jiNehiM varadaMsihi // ' "jJAna, darzana, cAritra ane tapa e cAra prakArathI yukta makSane mArga kevaLajJAnI jinezvaree pharamAvyuM che." eTale je AtmAne jJAna ane jJAnI pratye prema thAya, darzana ane darzanI pratye prema thAya, cAritra ane cAritrI pratye prema thAya tathA tapa ane tapasvI pratye prema thAya, tene zraddhALu samaja. - jinezvara deva ane temanA mArge cAlanArA gurunI paramabhakti e jina-guru-vaiyAvRtya kahevAya. je AvuM vaiyAvRtya niyamapUrvaka karate hoya athavA daDhatAthI karate hoya tene zraddhALu samaja. tAtparya ke-jene deva, guru ane dharma pratye parama anurAga hoya tene sAce zraddhALu samaja. zAstrakAroe ghaNIvAra samyakatvane paricaya A traNa liMgavaDe ja Apela che. jema ke - "dhammassa hoi mulaM, sammattaM savvadosaparimukkaM / __ taM puNa visuddhdevaai-svvsdhnnprinnaamo||" sarva doSothI vimukta evuM samyakatva dharmanuM mULa che ane te vizuddha deva, vizuddha guru ane vizuddha tatvonI parama zraddhArUpa che." 21. daza prakArano vinaya zraddhAnI zuddhi mATe, zraddhAnAM saMrakSaNa mATe daza prakArane vinaya jarUrI che. te A rIte- Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhama bodha-graMthamALA : makara : - puSpa (1) arihaMtanA vinaya-sAMprata kAle viharI rahelA zrI sImaMdhara svAmI vagere tItha karAnA vinaya. (2) siddna vinaya-sarva karyAM khapAvIne zivasukhane pAmelA mukta AtmAonA vinaya. (3) caityanA vinaya-zrI jinezvara bhagavaMtanI prati mAe pratyenA vinaya. (4) zrutanA vinaya-sAmAyikathI mAMDIne lAkiaMdusAra patanA jinAgamAnA vinaya. (5) dharmanA vinaya-dezavirati ane saviratirUpa cAritranA vinaya. (6) sAdhunA vinaya-saviratine dhAraNa karanAra sattAvIza guNNAe karIne sahita mumukSu AtmAonA vinaya. (7) AcAryanA vinaya-AcAra pALanAra ane paLAvanAra viziSTapadmathI vibhUSita dharmAMcAyanA vinaya. (8) upAdhyAyanA vinaya-sAdhuvane zrutanuM adhyayana karAvanAra viziSTapattuthI vibhUSita upAdhyAyanA vinaya, (9) pravacananA vinaya-caturvidha zramaNusaMdhaneA vinaya, (10) darzananA vinaya-kSAyika,kSAyeApamazika ane aupamika evA traNa prakAranA samyanA vinaya. vinaya zabdathI ahIM ziSTAcAra, bahumAna, guNugAna, Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : pa DikAra samajavA thAya, sAtamuM : zraddhA ane zakita. avarNavAdane tyAga ane AzAtanAne parihAra samajavAne che. eTale arihaMta, siddha, citya, zrata, dharma, sAdhu, AcArya, upAdhyAya, caturvidha saMgha ane samyakatva aMge je ziSTAcAranuM pAlana karavuM jarUrI hoya te ziSTAcAra rAkhavo, temanA pratye AMtarika bhakti rAkhavI-AMtarika ullAsa rAkhave, temanAM stutistavana ane guNagAna karavAM, temanuM kharAba dekhAya te eka paNa akSara mukhamAMthI uracAra nahi ane temanI AzAtanA thAya tevuM kaI paNa prakAranuM vartana karavuM nahi. A daza prakAranA vinayathI zraddhALu AtmAnI zraddhArUpa pariNati kSaNe kSaNe vadhAre nirmaLa thatI jAya che ane kaMIka vAra e nirmaLatA eTalI utkRSTa hade pahoMce che ke kSAyika samyakatvanI prApti thAya che, jenuM anaMtara phala mukti che. tethI zraddhAnI zuddhi mATe daza prakArane vinaya Avazyaka manAya che. jaina dharma vinaya mUla che, tenuM rahasya paNa A ja che. 22, traNa prakAranI zuddhi zraddhAnI zuddhinI zuddhi mATe daza prakAranA vinaya uparAMta traNa prakAranI zuddhi paNa Avazyaka che. te mATe zAstrakAroe kahyuM che ke - " manovAkAyasaMzuddhiA, samyaktvazodhinI bhavet / tannA manaH zuddhi, satyaM vinAmAM puchata " mana, vacana ane kAyAnI zuddhi samyakatvanuM zodhana kare Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamaboSa-graMthamALA : 60 : : puSa che. temAM prathama manaHzuddhi karavI te e rIte ke-jinamatane satya mAna." " jIvAjIvAditattvAnAM, prarUpakaM sadAgamam / tadviparItaM vadennAtha, sA zuddhirmadhyagA bhavet // " "jIva, ajIva Adi taranI prarUpaNA karanArA AgamamAM te tanuM svarUpa je rIte darzAvyuM che, tethI viparIta bolavuM nahi te vacanazuddhi che." "khaDgAdibhirvidyamAnaH, pIDyamAno'pi bndhnaiH| jinaM vinAnyadevebhyo, na namettasya sA bhavet // " "khagAdikathI chedAvA chatAM, ane baMdhanathI pIDAvA chatAM zrI jinezvaradeva sivAya anya keIne namaskAra kare nahi, tenI kAyazuddhi thAya che." | malinatAne nAza karavA mATe zuddhikaraNa ke zedhananI kriyA karavI paDe che. A kriyA judI judI vastuo para judA judA prakAranI hoya che. jemake pArAnuM zodhana karavuM hoya te prathama vedana kriyA karavI paDe che, pachI mardana kriyA karavI paDe che, pachI mUIna kriyA karavI paDe che, pachI utthApana kriyA karavI paDe che, pachI pAtana kriyA karavI paDe che, pachI bedhana yiA karavI paDe che, pachI niyamana kriyA karavI paDe che ane chevaTe saMdIpana kriyA karavI paDe che. athavA senAne zuddha karavuM hoya te prathama tenAM patarAMne agnimAM tapAvavAM paDe che. ane tyAra pachI talanuM tela, chAza, kAMjI, gaumutra, kaLathIne kADhe Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM: zava ane zakita ane triphaLAne kADhe e pratyekamAM traNa traNa vAra bALavuM paDe che. athavA gaMdA pANIne zuddha karavuM hoya te temAM phaTakaDI ke nirmalInuM cUrNa nAkhavuM paDe che. te ja rIte mananI, vacananI tathA kAyAnI zuddhi karavI hoya te te mATenI khAsa kriyAo karavI paDe che. ahIM zAstrakAra maharSioe te kriyAone TUMkamAM ja nirdeza karyo che. teo jaNAve che kejina matane satya mAnavAthI mananI zuddhi thAya che, jinAgamathI viruddha nahi bolavAthI vacananI zuddhi thAya che ane jinezvaradeva sivAya anya keI deva AgaLa mAthuM nahi namAvavAthI kAyazuddhi thAya che, je samyaktva ke zraddhAne ati nirmala banAve che." A paNa ThIka che ane te paNa ThIka che" evuM maMtavya anabhigraha nAmanA mithyAtvane lIdhe uddabhave che eTale tene tyAga karIne satyAsatyanA nirNayamAM pravRtta thavuM ghaTe che ane temAM je satya hoya tene pakaDI rAkhavuM yegya che. e rIte zAnI parIkSA karatAM zrI jinezvaradevanAM vacane sarvathA satya jaNAya che, tethI manavaDe temane te ja prakAranA mAnavA. zraddhALu AtmAonI e aDaga mAnyatA hoya che ke -"zrI jinezvaradevAe je kaMI prarUpeluM che te satya che." vANuM manane anusaranArI hoya che. eTale mAnasika zuddhi thatAM vacanazuddhi moTA bhAge AvI jAya che, chatAM dIrghakAlanA saMskArathI, pramAdathI ke vyavadhAnathI keI vAkayaprayoga e the na ghaTe ke je jinadeva ke jinAgamanI satyatAmAM zaMkA uThAvanAro hoya. A rIte jenuM mana ane jenI vANI Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadha-graMthamALA : 62 : * puSpa khIle baMdhANI che, te kAyA vaDe paNa pitAnA aDaga nizcayane vyakta kare che, eTale ke zrI jinezvaradeva sivAya anya koIne mAthuM namAvata nathI. A viSayamAM mahAkavi dhanapAlane prabaMdha vicAravA che. ra3. mahAvi dhanapALane prabaMdha mahAkavi dhanapALa janmathI brAhmaNa hatA ane brAhmaNa dharmanA saMskAramAM ucharyA hatA paraMtu pAchaLathI jainadharmanA saMskAra pAmyA hatA ane zrI arihaMta deva, nigraMtha guru tathA sarvapraNata tomAM daDha zraddhAvALA banyA hatA. temanA mananI zuddhi" thaI hatI, "vANanI zuddhi thaI hatI ane kAyAnI paNa zuddhi" thaI hatI. te nIce prasaMga vicAravAthI samajI zakAze. ekadA bhejarAjA mRgayA ramavA nIkaLe. tyAre teNe keTalAka paMDitene paNa sAthe lIdhA hatA, jemAM mahAkavi dhanapALane paNa samAveza thato hato. rAjAe eka hariNIne zikAra karyo eTale anya prANIo ahIMtahIM deDIne pitAne jIva bacAvavA lAgyA. e joIne rAjAe paMDitene pUchyuM. jA tu virAsa! kRpA te A vyomnyutpatanti vilikhaMti bhuvaM varAhAH // " he kavirAja ! A mRga AkAza tarapha kUde che ane varAha (sUare) jamIna kheDe che tenuM kAraNa zuM haze ?" tene eka kavie uttara ApeH Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 63 : zrA ane zakita mRwvamUnAvirAje che" he deva ! ApanA zatrethI bhayabhIta thaIne mRge caMdramAmAM rahelA mRgane Azraya levA AkAza bhaNI kude che ane varAha pAtALamAM rahelA Adi varAhane Azraya levA jamInane khede che." pachI rAjAe dhanapAlane kahyuM ke tuM mArA praznane uttara Apa. tyAre dhanapALe kahyuM ke " rasAtalaM yAtu yadatra pauruSaM, kunItireSA'zaraNo hyadoSavAn / nihanyate yadvalinAtidurbalo, hA ! mahArASTarAga jhA ! " mahArAja ! A varAha ema kahe che ke-tAro puruSArtha rasAtalamAM jAo, kAraNa ke ahIM zaraNa rahita ane nirdoSa durbala prANIonI baLavAna dvArA hatyA karavAmAM Ave che, je pratyakSa anIti che. aho mahAduHkhanI vAta che ke A jagata rAjA rahita che. " " pade pade santi bhaTA raNotkaTA, na teSu hiMsArasa eSa pUryate / dhigIdRzaM te nRpate ! kuvikrama, kRpA capaLa mRge ma i." Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmabodha-kathamALA : 64 : puSa mahArAja ! A mRga UMcA thaine ema kahe che ke "he rAjA ! saMgrAmazUravIra yoddhA A duniyAmAM aneka ThekANe che, paraMtu tenAthI tAre laDavAne hiMsArasa pUre na thAya ke tuM A rIte dayA karavAnA ThekANe ja nirdaya thaI rahyo che! tethI tArA A niMgha parAkramane dhikkAra che!" dhanapALanA A varNanathI rAjA caMkI gayuM. teNe kahyuMare dhanapALa ! tuM A zuM kahe che?" te vakhate dhanapAle kahyuM ke mahArAja! huM ThIka ja kahuM chuM, kAraNa ke- "vairiNo'pi hi mucyante, prANAnte tRNabhakSaNAt / grNApAra savaita, nyata pazivA rathama ? " prANunAzanuM kAraNa utpanna thatAM zatru paNa je mAM taraNuM le te tene jAte karavAmAM Ave che, tyAre A niraparAdhI pazuo je hamezA tRNa meMmAM le che, tene kema mArI zakAya?" AgaLa jatAM eka sarovara AvyuM tyAre rAjAnA kahevAthI eka kavie kAvyamAM varNana karyuM ke "prazasta haMse dvArA, caMcaLa kamaLa dvArA, raMgane prApta thayelA taraMgo dvArA, caMcaLa bagasamUhanA kavalarUpa mo dvArA, pALa para UgelA vRkSanI DALa para pAraNAM bAdhIne temAM bALakane suvADavA mATe gavAI rahelAM gIte dvArA tathA anya aneka kriDAothI yukta ane cakavAka pakSIonAM jeDAM jemAM rahelAM che, tevuM A sarovara atyaMta zobhAyamAna che." pachI rAjAnA kahevAthI dhanapALe kAvyamAM kahyuM ke "A sarovara eka meTI dAnazALA jevuM jaNAya che ke jemAM masya Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM: : 65: zrA ane zakti vagere jalajaMturUpa akhUTa bhajana taiyAra che ane tene AreganAra bagalA, sArasa, cakravAka Adi pakSIo che, ethI ahIM kaI jAtanuM puNya thaI rahyuM che, tenI kaMi khabara paDatI nathI!" rAjAne dhanapALanI A vAta rucI nahi. have nagara tarapha pAchA pharatAM yajJane eka maMDapa AvyuM. tyAM yajJasthabhe keTalAMka pazuone bAMdhelAM hatAM, je citkAra karI rahyAM hatAM. A sAMbhaLIne rAjAe paMDitene pUchayuM ke "A pazuo zuM kahe che?" pratyuttaramAM eka paMDite kahyuM ke "A pazuo ema kahe che ke-amane balidAna mATe Dagale Dagale haze, kAraNa ke ame tRNabhakSaNathI gabharAIe chIe, amAruM peTa bharAtuM nathI, amane samajadAra puruSo paNa "pazu" kahIne tiraskAre che, ame kSudhA-tRSNAthI AkuLa thaIe chIe ane strI, mAtA Adine bheda paNa samajatA nathI, mATe he svAmI ! amane svargamAM laI jAo evI amArI prArthanA che." pachI dhanapALane pUchayuM tyAre dhanapALe kahyuM ke "A pazuo pikAra karIne ema kahe che ke-amane svarganA bhega bhigavavAnI IcchA nathI ane ame te mATe tamane prArthanA paNa karI nathI. ame te niraMtara tRNanuM bhakSaNa karIne saMtuSTa rahIe chIe eTale tamArAthI haNavAne mATe ayogya chIe. je tamArAvaDe yajJane mATe marAyelAM prANIo avazya svargamAM jatAM hoya te tame tamArA mAtA pitA, putra ane baMdhu Adine ja yajJa kema karatA nathI?" Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamAla-caMthamALA : 6 : A sAMbhaLIne khinna thayelA rAjAe dhanapALane kahyuM keare! tuM A zuM kahe che?" tyAre dhanapALe jarA paNa saMkoca pAmyA vinA kahyuM ke "mahArAja ! huM sAcuM ja kahuM chuM. kAraNa ke- " yUpaM kRtvA pazUna hatvA, kRtvA rudhirakardamam / ___ yadyevaM gamyate svarga, narake kena gamyate ?" je AvI rIte yajJathaMbha ropIne, pazuone vadha karIne tathA rudhirane kIcaDa karIne svarge javAtuM hoya te pachI narakamAM koNa jaze?" A rIte yajJa mATeno abhiprAya sAMbhaLIne rAjAe dhanapALa tarapha vakradaSTithI joyuM ane ghera pahoMcatAM ja tenA AkhA kuTuMbane keda karavAne manathI saMkalpa karyo. catura dhanapALa IzitAkArathI rAjAne A manasUbe samajI gaye, paNa jinazAsanamAM sAce zraddhAvAn hevAthI asatya vacana be nahi. AgaLa jatAM eka zivAlayamAM rAjAe praveza karyo eTale badhA paMDitoe zivane stutipUrvaka namaskAra karyo paNa dhanapALa cUpacApa Ubhe rahyo. teNe pitAnuM mastaka zivane namAvyuM nahi. A joI rAjAe tenuM kAraNa pUchayuM tyAre dhanapALe niHzaMka thaIne kahyuM ke " jinendra candrapraNipAtalAlasaM, mayA ziro'nyasya na nAma nAmyate / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 67 : zraddhA ane zakita gajendragallasthaladAnalAlasaM, zunImukhe nAlikulaM nilIyate // " "he rAjA! jinendrarUpI candrane namaskAra karavAne talapI raheluM mAruM zira huM anya keInI sAme jhukAvate nathI. madenmatta hAthInA gaMDasthalamAMthI jharate mada pIvAne utsuka bhamarAone samUha zuM kadI paNa kutarAonA mukhamAMthI nIkaLatI lALa para lIna thAya che kharo?" basa A javAbe avadhi karI. rAjAne krodha anekagaNe vadhI gaye. evAmAM puradvAranI samIpa eka vRddha strI sAmI maLI ke je eka bAlikAnA hAthanuM avalaMbana laIne vAMkIvAMkI cAlI rahI hatI ane DokuM dhuNAvI rahI hatI. te joIne rAjAe paMDitene pUchayuM ke-A DosInA hAthapaga kema dhruje che ane te pitAnuM zira zA mATe dhUNAve che? tyAre eka paMDite kahyuM " jarAyaSTiprahAreNa, kubjIbhUtA hi vAmanA / gatatAruNyamANikyaM, nirIkSate pade pade // ". jarA avasthArUpI lAkaDInA prahArathI vAMkI vaLI gayelI A vAmana strI Dagale Dagale e zodhI rahI che ke mAruM tAruNyarUpI mANeka kyAM gayuM?" pachI rAjAe dhanapAlane kahyuM ke-vakramati dhanapAla! tAre A bAbatamAM zuM kahevAnuM che?" tyAre dhanapAle kahyuM ke Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmabaMdhamALA : 28 : : puSa "kiM nandI kiM murAri kimu ratiramaNaH, kiM nalaH kiM kuberaH? kiMvA vidyAdharo'sau kimuta surapatiH, kiM vidhuH kiM vidhaataa| nAyaM nAyaM na cAyaM na khalu na hi na vA, nApi nAsau na vaiSa, krIDAM katuM pravRttaH svayamiha hi hale ! bhUpatirbhAjadevaH // " mahArAjaA bAlikA tenI mAtAne pUchI rahI che ke sAmethI AvI rahela zuM mahAdeva che? zuM viSaNu che? zuM kAmadeva che? zuM naLa che? zuM kubera che? zuM vidyAdhara che? zuM idra che? zuM caMdra che? ke brahmA che? tene DesI mastaka dhUNAvIne uttara Ape che ke-e nathI, e nathI, e paNa nathI, nahi, nahi, nahi, nA, nA, temane kaI paNa nathI, A te kIDA karavAmAM pravRtta thayelA mahArAjA bhojadeva pote che.' dhanapALane A javAba sAMbhaLIne rAjA bahu ja khuza thaI ga ane bolI UThe ke "dhanapALa ! huM tArI A adbhuta kAvyazaktithI ghaNe ja prasanna thayo chuM, mATe varadAna mAga." tyAre dhanapALe kahyuM ke "tame mArI lIdhelI vastuo pAchI ApI de." rAjAe kahyuM: "meM tAruM zuM lIdhuM che?" dhanapALe kahyuM: "mahArAja ! barAbara yAda kare. jyAre tame harine zikAra karyo tyAre mAruM kAvya sAMbhaLIne mArI eka AMkha kADhI levAne vicAra karyo hate, sarovaranuM varNana sAMbhaLIne bIjI AMkha kADhI levAne vicAra karyo hato ane yastaMbhe bAMdhelA pazuonuM varNana sAMbhaLIne mArAM AkhA kuTuMbane keda karavAno vicAra karyo hato tethI e saghaLI vastuo mane pAchI Ape." Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : zraddhA ane zakita A uttarathI prasanna thayelA rAjAe kahyuM ke "dhanapAla ! tuM sAce sarvajJaputra che ke mArA mananI badhI vAta jANuM gaye. AthI huM tArA para khuza thayo chuM ne tane eka koDa sonAmahore bakSIsa ApuM chuM." tAtparya ke-jenA hRdayamAM sAcI zraddhAe vAsa karyo che te zrI jinezvara devanAM vacanene ja sAcAM mAne che, te vacanathI viruddha vANI uccArato nathI ane mithyAtvI dene zira namAvata nathI. 24. pAMca prakAranAM dUSaNe. kaI kaI vastue zraddhAne dUSita kare che?" e praznane uttara ApatAM nircatha maharSio jaNAve che ke- "vA lA vivi, nidarazaMsanA tatsaMstavazva pazcApi, samyaktvaM dUSayantyamI / / " "zaMkA, AkAMkSA, vicikitsA, mithyASTiprazaMsA ane mithyAdaSTisaMstava e pAMca samyakatvane dUSita karanAra che." | zraddhAne zuddha rAkhavI hoya te manane zaMkAzIla rAkhavuM nahi. je vAtane eka vAra samajaNapUrvaka svIkAra karyo che, temAM vAraMvAra zaMkAo karavAthI te viSene Agraha kSINa thata jAya che ane Akhare te vastu chUTI jAya che. dAkhalA tarIke dAna karavAthI puNya thAya che evuM eka vAra barAbara samajI lIdhA pachI "dAna karavAthI puNya thatuM haze ke kema ? emAM kaMI khoTuM te nahi hoya?" te vicAra vAraMvAra karavAthI Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadha-caMthamALA : 70 : : puSpa dAna karavAnI vRtti zithila thatI jAya che ane chevaTe niyitA AvIne UbhI rahe che. tevuM ja saghaLI bAbatamAM samajavuM mATe ja zAstrakAro kahe che ke zrI jinezvaroe je kaMI kahyuM che, temAM muddala zaMkA karavI nahi. Aje eka bAbatamAM zaMkA thaI, kAle bIjI bAbatanI zaMkA thAya, trIjA divase trIjI bAbatanI zaMkA uThe. ema zaMkAnI paraMparA prajavalita thayelA agninI jema kamazaH vadhatI ja jAya ane chevaTe kazA para zraddhA rahe nahi. tethI zaMkAnI vRtti na rAkhavI e ja ucita che. - je vastune zraddhApUrvaka svIkAra karyo che, tene ja vaLagI rahevuM paNa anya vastunI AkAMkSA karavI nahi. Ijanera thavAne Icchato yuvAna IjanerI phaladAyaka che evI zraddhA jALavI rAkhe temAM ja enuM kalyANa che. ene badale je te vyApAravizArada thaIe te kema?" athavA "rasAyaNavidyAmAM niSNAta thanArane hAla sArI taka maLe che, mATe rasAyaNa vidyAne niSNAta thAuM te kema?" athavA "jIvanamAM AgaLa vadhavA mATe kAyadAnuM jJAna bahu kAma lAge che, mATe bI. e., elaela. bI. thauM te zuM khoTuM?" evA evA vicAre kare te e kadI paNa IjanerInA abhyAsamAM ucca kakSA meLavI zake nahi athavA te e abhyAsa vaccethI ja cheDI de. matalaba ke-eka dhyeya nizcita karyA pachI tene makkamatAthI vaLagI rahevAne badale anya anya vastuonI AkAMkSA karavAmAM Ave te e dhyeyane pahoMcavA mATenI enI zraddhA DahoLAya che ane temAM bhaMgANa paDavAne saMbhava UbhuM thAya che. vicikitsA eTale phalane saMdeha. "A kriyA huM karI te Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM: : 71 : zraddhA ane zakti rahyo chuM paNa tenuM phaLa maLaze ke kema?" evA vicAro vAraMvAra Ave te paNa zraddhAne asara pahoMce che ane eka vakhata e Ave che ke jyAre tenI e zraddhA saMpUrNa rIte tUTI paDe che. eka mANasane khabara paDI ke amuka sthaLethI sonuM nIkaLe tema che, eTale teNe e bAbatamAM niSNAtanI salAha lIdhI. niSNAtoe badhI tapAsa karIne jaNAvyuM ke vAta sAcI che, e sthaLethI senuM avazya nIkaLaze. have te mANase tyAMthI sanuM bedI kADhavA mATe yejanA ghaDI ane te mATe jarUrI sAdhanasAmagrI vasAvI ane kAbela mANasane rokyA. paraMtu te pite vicikitsaka hate. eTale ke manamAM vAraMvAra vicAra karate ke ahIMthI senuM nIkaLaze ke kema ? eTale thoDuM khedakAma thAya ke mANasone pUchayA karate ke kema enuM nIkaLyuM? tyAre mANaso javAba ApatAM ke hajI sudhI tenuM nIkaLyuM nathI. e rIte jamIna keTalAye phuTa pedAI paNa tenuM nIkaLyuM nahi eTale te mANase kapALa kUTayuM ane bolI UThaye ke mane pahelethI ja lAgatuM hatuM ke ahIMthI sonuM nIkaLavAnuM nathI, chatAM meM bIjAonI salAha mAnI ane lAkho pIAne nakAme kharca karyo. mArA je mUrkha bIje ke haze ?" A rIte saMpUrNa zraddhAbhraSTa thaIne teNe pitAnI e jamIna ane sAdhana-sAmagrI mAmUlI kiMmate bIjAne vecI nAkhI. have A jamIna ane sAdhana-sAmagrI kharIdanAra zraddhALu hatA. teNe vicAra karyo ke-A jamIna ghaNuM UMDe sudhI kherAI gaI che, eTale mAre bahu UMDI kheravI nahi paDe. ane teNe kAma cAlu karyuM. AzcaryanI vAta e che ke Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadha-graMthamALA : hare : puSpa te jagAne mAtra sAta-ATha phuTa UMDI khedatAM ja dhAreluM senuM maLI AvyuM ane te mANasa koDo rUpIA kamAI gaye. kahevAnI matalaba e che ke-pele mANasa je vicitkasaka na hota te hajI paNa vadhAre UMDuM khedata ane tema karata te tenA badhA parizramane badale maLI jAta, paNa vAraMvAra phalamAM zaMkA karavAthI-vicikitsA karavAthI tenI zraddhA dUSita thaI ane Akhare tUTI paDI eTale tene sarva parizrama vyartha gaye ane te mahAlAbhathI vaMcita thaye. dhameMkaraNa mATe paNa A ja dRSTAMta lakSyamAM rAkhavAnuM che. zrI jinezvara deva satya che, temanA kahelAM vacanemAM pheraphAra hAya nahi, te pachI temaNe batAvelAM vidhi-vidhAne ane anuSThAnanAM phalamAM saMdeha zA mATe rAkhave? eTale e apUrva kriyAonuM phala avazya maLe che, evI zraddhAthI temAM pravRtta thavuM ane Akhara sudhI e zraddhAne jALavI rAkhavI e ja ISTa che. mithyAtvIonI prazaMsAthI zraddhA kahevAya che ane Akhare mana DagamagI javAne prasaMga Ave che, te anubhavasiddha che. jemane satyanI sAdhanA karavI che teNe asatyathI thatA lAbhano vicAra zA mATe kara joIe? eTale mithyAtvIonI-mithyAdaSTionI karaNane vakhANavI e zraddhAne dUSita karanAra che. te ja rIte mithyASTie sAthe bahu vAte karavAthI ane temane vizeSa paricaya karavAthI zraddhA DaheLAya che, eTale mithyASTisaMstavane paNa zraddhAnuM dUSaNa mAnavAmAM AvyuM che. A viSayamAM naMdana maNiyAranuM dRSTAMta suprasiddha che ke jeNe Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 73 : zraddhA ane zakti eka vAra zrI mahAvIra prabhu pAse zrAvakanAM bAra vrate dhAraNa karyA hatAM. paNa pAchaLathI mithyASTionA saMtava-vadhAre paDatI vAtacItane prasaMga tathA paricayane lIdhe zraddhAbhraSTa thaIne puNya upArjana karavA mATe eka suMdara vAva khedAvI hatI ane tenA mehane lIdhe marIne temAM ja deDakApaNe utpanna thayo hato. 25. ATha prakAranA prabhAvake je samyakatva yA zraddhAthI yukta hoya che, te ja sAmarthya prApta thatAM zAsananI-satyanI prabhAvanA karI zake che. te mATe zAstrakAroe kahyuM che ke "pAvayaNI dhammakahI vAI Nemittio tavassI ya / vijA siddho ya kavi, aDhe pabhAvagA bhaNiyA // " "pravacanika, dharmakathI, vAdI, naimittika, tapasvI, vidyAvAna, siddha ane kavi e ATha prakAranA prabhAvaka (jinazAsanamAM) kahelA che." pravacanika eTale jinabhASita AgamonI samayAnusAra prarUpaNa karI zakanAra. te zrI vajasvAmI vagere jANavA. dharma-thrI eTale sAmAne dharma pamADavAnI adbhuta zakti dharAvanAra. te munizrI nadiSeNu vagere jANavA. vAdI eTale pramANuzAstramAM kuzala. te AcArya zrI mahuvAdI vagere jANavA. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamadhanaMthamALA : 74 : puSa nemittika eTale nimittavivA(tiSa vagere)mAM kuzala. te zrI bhadrabAhusvAmI vagere jANavA. tapasvI eTale mahAna tapazcaya karI zakanAra. te kamuni vagere jANavA. | vidyAvAnuM eTale vivAthI yukta te zrImad vajasvAmI tathA zrImad hemacaMdrasUrijI vagere jANavA. siddha eTale addabhuta siddhiothI yukata. te zrI pAdalipta sUri, zrI kAlakAcArya vagere jANavA. kavi eTale apUrva kavitvazakita dhAraNa karanAra. te zrI siddhasena divAkara vagere jANavA. ra6. pAMca prakAranAM bhUSaNe. kAyA jema bhUSaNathI zobhe che tema zraddhA pAMca prakAranA guNathI zebhe che. temAM game tevI muzkelI AvI paDe ke de vagere taraphathI upasarga thAya chatAM samyakatvathI-zraddhAthI calita na thavuM te sthiratA ke dRDhatA nAmanuM paheluM bhUSaNa gaNAya che. dharmanAM aneka kAryo dvArA zAsananI unnati karavI te prabhAvanA nAmanuM bIjuM bhUSaNa gaNAya che. devapUjana tathA SaDAvazyakAdi kriyAmAM nipuNatA rAkhavI te kyiAkuzaLatA ke kezalya nAmanuM trIjuM bhUSaNa gaNAya che. zrI jinezvaradevane tathA sAdhuone aMtarathI Adara karavo te bhakti nAmanuM ethuM bhUSaNa gaNAya che ane vividha tIrthonI yAtrA karavI tathA saMvignajanene saMsarga kare te tIrthasevana nAmanuM Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta : 5 : zahA ane zakti pAMcamuM bhUSaNa gaNAya che. tAtparya ke-daDhatA, unnatinI abhilASA, kriyAkuzaLatA, bhakti (vaphAdArI) ane uttama sahavAsa hoya te zraddhA khUba dIpI uThe che. saMtapuruSoe Apelo sadupadeza paNa A ja guNe khIlavavAnuM sUcana kare che. eka saMtapuruSa kahe che ke - " pUjAmAcaratAM jagatrayapateH, saGghArcanaM kurvatAM / tIrthAnAmabhivandanaM vidadhatAM, jainaM vacaH zrRNvatAm / sadAnaM dadatAM tapazca caratAM, saccAnukampA kRtAM, yeSAM yAnti dinAni janma saphalaM, teSAM supuNyAtmanAm // " "je puNyAtmAonA divase traNa jagatanA pati evA tIrthakarenI pUjA karavAmAM (bhakti), saMghanuM arcana karavAmAM (bhakti), tIrthonuM vaMdana karavAmAM (tIrthasevana), jinavANI sAMbhaLavAmAM ( kauzalya), sadudAna devAmAM ( prabhAvanA) tapanuM AcaraNa karavAmAM (prabhAvanA), ane prANIo pratye anukaMpA darzAvavAmAM (kauzalya), pasAra thAya che temane janma saphala che." ra7. pAMca prakAranAM lakSaNe. zraddhALu AtmAone oLakhavAnuM lakSaNa e che ke temanA hadayamAM zama hoya che, savega hoya che, nirveda hoya che, anukaMpA hoya che ane Astikya hoya che. game te apakAra karanAra pratye paNa krodha na kare te zama ke upazama kahevAya che. tenI prazaMsA karatAM maharSioe. kahyuM che ke Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 76 : zraddhA ane zakti " kSamAkhaDgaM kare yasya, durjanaH kiM kariSyati ? atRNe patito vahiH, svayameva vinazyati // " 'jenA hAthamAM kSamArUpI khaDaga che, tene durjana zuM karaze? ghAsa vinAnI jagAmAM paDele agni svayameva bujhAI jAya che. " mokSanA abhilASane saMvega kahevAya che. tene paricaya ApatAM maharSioe jaNAvyuM che ke__ " naravibuhesarasukkhaM dukhaM, ciya bhAvao amnnto| saMvegao na mukkhaM, muttaNaM kiMpi patthei / / " saMvegavALe AtmA rAjA ane idronA sukhane paNa aMtarathI duHkha mAne che, te mekSa sivAya anya koI paNa vastunI ruci dharAvatuM nathI.' bhavabhramaNanA kaMTALAne nirveda kahevAya che, eTale je AtmAne no janma dhAraNa karavuM paDe te jarA paNa gamatuM nathI, tenAmAM nirveda prakaTa thayele manAya che. kahyuM che ke saMsArAvAnA-vivanArAyaNa prajJA citte bhavedyasya, tnnirvedkvaannrH||" saMsArarUpI kArAgRhane choDavAnI jenA cittamAM daDha buddhi utpanna thaI che te puruSa nirvedavAna kahevAya che." duHkhIo pratye dayA rAkhavI te anukaMpA ke karuNa kahevAya che. te mATe laukika zAstramAM paNa kahyuM che ke Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 77 : zraddhA ane zakti. ' sarve mevA na tajIdyuM:, sarve yajJAzca mArata ! | sarve tIrthAbhiSekAca, yatkuryAt prANInAM dayA || " " he arjuna ! jIvadayAthI jeTalu puNya thAya che, teTalu puNya sarve vedo sAMbhaLatAM, sarve yajJa ane sarve tIrthAMnI yAtrA karatAM paNa thatuM nathI. ' saMtakavi tulasIdAsajIe kahyuM che ke dayA dhako mULa hai, pApamUla abhimAna; tulasI dayA na chAMDiye, jakha laga ghaTame prAna. eTale meAkSanI zraddhA dharAvanAra AtmAnuM hRdaya, anukaMpA ke karuNAthI bhareluM hAvu' ja joIe. jinavacana paranA parama vizvAsane Astikaya kahevAya che. ( asthirka vo vacane '- AstinuM pratyo vacane. vadhAre spaSTa kahIe teA jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, aMdha, nirjarA ane mekSa e navatattvAnI tathA sudeva, suguru ane sudharmamAM pUrNa pratIti hovI te Astikaya che. bIjI rIte kahIe te! je jIva ane ajIvane judA mAnatA nathI; puNya ane pApanI bhinnatAneA tathA tenA phaLanA svIkAra karatA nathI; Azrava tathA baMdhane haiya ane savara tathA nirjarAne upAdeya mAnatA nathI; tathA mAkSa nAmanI avasthA mATe za'kAzIla hAya te AstiyathI rahita che ane zraddhALu na hAvAnuM spaSTa cihna che, > Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmAMdhagraMthamALA 28. cha prakAranI yatanA : 78 : 4 zraddhALu AtmAe kaI cha khAkhatAthI sAvadhAna rahevuM joIe ? ' tenA uttara ApatAM nigraMtha maharSie kahyu` che ke-- : puSpa *' pattisthILa tathALa, sAhitya vALa 2 | jaM chavvivavahAraM na kuNai so chavtrihA jayaNA // vaMdaNaM nasaNaM vA, dANANupayANu tesi vaje / bAjAva saMhAraM, punamabAjaro na kuLapha // " " paratIrthIo, temanA devA ane temaNe svAdhIna karelAM caityA sAthe je cha prakAranA vyavahAra na karavA te cha jayaNA yatanA kahevAya che. kayA cha prakAranA vyavahAra na karavA ? tenA khulAsA e che ke (1) temane vaMdana karavuM nahi, (2) namaskAra karavA nahi, (3-4) supAtra buddhithI dAna ane anupradAna karavuM nahi tathA (5-6) temanA khelAvyA vinA prathama ja temanI sAthe AlApa ane salApa karavA nahi. 29 cha prakAranA AgAra ke apavAda utsarga mAga jANavAnI sAthe apavAda mArga jANavAnI paNa jarUra rahe che. utsarga mAga eTale rAjamArga ke mukhya mArga ane apavAda mArga eTale galIkucIneA mA ke na chUTake grahaNa karavA paDatA mArge, sauMsAravyavahAramAM keTalAka prasa`gA evA UbhA thAya che ke jyAre AMtarika zraddhA eka prakAranI hAya ane vartana khIjA prakAre karavuM paDatuM hoya. paraMtu tethI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM : : 8 : hA ane zakti zraddhAne kharekhara bhaMga thayela gaNAtuM nathI. te mATe zAstrakAree kahyuM che ke - "jAnArA gavavApA, chavi zAMti apAvavA rAyagaNavalasurakamaguruniggahavicikaMtArA // " " rAjAbhiyoga, gaNAbhiyoga, balAbhiyoga, devAliMga, gurunigraha ane vRttikAMtAra, A cha AgAre samyakatvabhaMganI rakSAne mATe karelA che." aMtaranI IcchA na hovA chatAM koI kAma rAjAnI AjJAthI karavuM paDe te rAjAbhiga kahevAya. aMtaranI IcchA na hovA chatAM koi kAma ghaNA lokonA kahevAthI karavuM paDe gaNubhiyAga kahevAya. aMtaranI IcchA na hovA chatAM koI kAma vadhAre balavAnanA kahevAthI karavuM paDe te balAbhiyoga kahevAya. aMtaranI IcchA na hovA chatAM koI kAma devanA haThathI karavuM paDe che devAliyAga kahevAya. aMtaranI IrachA na hovA chatAM koI kAma mAtA, pitA, kalAcArya vagere guruvarganA kahevAthI karavuM paDe te guru nigraha kahevAya. aMtaranI IcchA na hovA chatAM AjIvikAnI parAdhInatA aMge zuddhadharmathI pratikULa pravRtti nirupAye karavI paDe te katAravRtti kahevAya. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmabodha-graMthamALA : 80 : 30. cha prakAranI bhAvanA zraddhA ke samyakatva aMge pitAnA vicAre kevA devA ghaTe che tene khulAse cha prakAranI bhAvanAvaDe karavAmAM Avyo che. te bhAvanA A prakAranI hoya che. (1) samyaktva kevuM che? cAritra dharmarUpI vRkSanuM mULa che. (2) samyaktva kevuM che? dharmanagaramAM pesavAnuM dvAra che. (3) samyakatva kevuM che? dharmarUpI mahelane pAye che. (4) samyakatva kevuM che? jJAna-darzana-cAritrAdi guNane nidhi che. (5) samyakatva kevuM che? cAritrarUpI jIvanane AdhAra che. (6) samyakatva kevuM che? mRta-cAritrarUpI rasanuM pAtra che. A rIte mAnavAthI zraddhA ke samyaktva aMge hRdayamAM bahumAna thAya che ane tethI tenI daDhatAmAM tathA zuddhimAM jabaro vega Ave che. 31. cha sthAne. zraddhA ke samyakatva kaI tAtvika mAnyatAne AdhAre Take che?" e praznanA uttaramAM cha sthAne rajU karavAmAM AvyA che, te A rIte - "asthi jio taha nicco, kacA mottA ya punapAvANaM / atthi dhuvaM nivvANaM, taduvAo atthi chaTThANe // " Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtaH : 81 : adA ane zakita jIva che, te nitya che, te kamene kta che, te kamene bhaktA che, mekSa che ane tene upAya paNa che, e cha sthAne samyaphatvane TakAvanArAM che." A cha sthAnane vistAra A ja graMthamALAnA chaThThA pustaka dharmAmRtamAM karavAmAM AvyuM che, eTale ahIM tenI punarukti karatA nathI. paNa TUMkamAM eTaluM ja kahIe chIe ke A sthAnanI dRDha mAnyatA vinA zraddhArUpI mahela kakaDabhUsa tUTI paDe che, tethI zraddhALu AtmAoe tene avazya majabUta banAvavAM joIe. A rIte zraddhA ke samyaktvanA 27 belene vicAra ahIM pUro thAya che. tenuM tAtparya e che ke-tatvavicAraNA, yogya vAtAvaraNa ane amuka niyama pramANe cAlavAthI zraddhAne vikAsa thAya che ke jenuM paraMparAphala mekSa che. 3ra, upasaMhAra. zraddhA vinA zakti nathI, zakti vinA bhakti (ArAdhanA) nathI ane bhakti vinA mokSa nathI; mATe mokSanA abhilASI e zraddhA keLavavAne satata prayAsa kare ane te mATe nIcenI paMkitaonuM punaH punaH manana karavuM. zraddhA viNa samakita nahi, samati viNa nahi nANa; nANa vinA upaje nahi, caraNa-karaNa ahiThANa 1 caraNa-karaNa viNa karmane, heya na pUrNa vinAza karmanAza kIdhA vinA, nahi mukitanI Aza. 2 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hamabodha vaMthamALA : 82 : * pu5 e kAraNa zraddhAtaNuM, kare adhika sanmAna tarka turaMge nA caDe, zANuM ! samaje sAna. 3 TUMka jIvanamAM taMta ? rAkhe nizcaya eka, A saMsAra asArathI, chUTI javuM che cheka. 4 deva, guru ne dharmane A suMdara sAja pharI pharIne nahi maLe, sAdhe AtamakAja. pa. kSaNa kSaNa Ayu jAya che, palaTe che saMga; UbhA jue che vATaDI, vairI sama vaDa rega. 6 Aja sudhI derI ghaNI, mIDakerI hAra mUko AgaLa ekaDe, dhIrajathI A vATa. 7 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e S ' SS -: surata grAhaka bane :sahu kAi samajI zake tevI zailI ane bhASAmAM taiyAra thayelI sahu koIne vAMcavI gamI jAya tevI dharmabodha granthamALAnAM | 20 pustakAnA grAhaka banI jAva. jaina dharmanA ucca siddhAnto ane tenA AcArone suMdara Dhabe samajAvatI, harakeine uttama jIvana jIvavAmAM ati upayogI lagabhaga e'sI sI pAnAnI, AkarSaka pustikAo 1 thI 10 nI saMkhyAmAM vhAra paDI gaI che. jenAM nAma anukrame:1 traNa mahAna take, 2 saphaLatAnI sIDI, 8 sAcu ane kheTuM (syAvAda ) 4 Adaza deva, 5 guru dazana, 6 dharmAmRta, 7 zraddhA ane zakti, 8 jJAnopAsanA, huM zAritra vicAra, 10 detAM zIkhe, e che. have bAkInI 10 pustikAo zIla, tapa, bhAva, dhyAna, yoga vagere viSayo uparanI bahAra paDanAra che. A granthamALA dharma pracArArtha', hajAro rUpIAnI khATa sahana karIne sastI kIMmate dharma sevA bajAve che to judA judA viSaya upara lakhAelI AkarSaka chapAI, dviraMgI kalAtmaka TAiTala, kula 1600 pAnAnuM vAMcana, chatAM paTeja sAthe rUA. 12 mAM grAhaka thavA lakho: chuTaka pustako paNa maLI zakaze. : grAhake thavAnAM tathA pustaka meLavavAnAM ThekANAM :zA. lAlacaMda naMdalAla sI. zAMtilAla zAhanI kAM.. The. rAvapurA ghIkAMTA-vaDodarA The. 86, prinsesa sTrITa-mubaI sarasvatI pustaka bhaMDAra medharAja jaina pustaka bhaMDAra The. ratanapoLa hAthIkhAnA, The. calAlavADI gADIjInI cAla na. 1 amadAvAda muMbaI