________________
ધમધ-ચંથમાળા
ઊલટી ગતિ ગેપાળની, થઈ ગઈ વિશ્વા વીશ, રામજનીને સાત, અભયરામને વીશ.
ગોપાળની (ભગવાનની) ગતિ વિશ વિશ્વા (સેએ સે ટકા) ઊલટી થઈ ગઈ છે, નહિ તે નાચ કરીને લેકેનું મન રંજન કરનારી રામજનીને એક રાત્રિના સાત રૂપિયા અને ભગવાનની પરમ પવિત્ર કથા કરનાર અભયરામને ત્રીશ દિવસના ત્રીશ રૂપિયા કેમ મળે?”
કૃતિના લાભ સંબંધી શાસ્ત્રકારોએ પિકાર કરીને કહ્યું છે કે"सवणे नाणे य विन्नाणे, पच्चक्खाणे य संजमे ।
अनिनए तवे चेव, वोदाणे अकिरियनिव्वाणे॥"
શાસ્ત્રશ્રવણથી જ્ઞાન થાય છે, જ્ઞાનથી વિજ્ઞાન (વિશેષ જ્ઞાન-વિશદ જ્ઞાન) થાય છે, વિજ્ઞાન થતાં પ્રત્યાખ્યાન (સાવાને ત્યાગ) થાય છે, પ્રત્યાખ્યાન થતાં સંયમ થાય છે, સંયમ થતાં અનિહનવતા (શ્રી જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞા પ્રમાણે જ વર્તન વાની ઈચ્છા) થાય છે, અનિહનવતા થતાં તપ થાય છે, તપ થતાં કર્મની નિર્જરા થાય છે, કર્મની નિર્જરા થતાં અક્રિયાપણું થાય છે અને અક્રિયાપણું થતાં નિવણની પ્રાપ્તિ થાય છે.”
પરંતુ લક્ષમી અને લલનાની લાલચમાં લપટાયેલે જીવ તેના પર લક્ષ્ય જ કયાં આપે છે? અથવા આપે છે તે અનેક જાતની શંકાઓ કરે છે, જેમકે “ શાસ્ત્રની અમુક વાતે માની શકાય તેવી નથી. અથવા આ શાસ્ત્રોના પ્રરૂપકે સર્વજ્ઞ હતા તેની શું ખાતરી ? વળી એક શાસ્ત્ર બીજા શાસનું