________________
સાતમુઃ
: ૯ :
શ્રા અને શક્તિ
ખંડન કરે છે, તેા તેમાં સાચું શું સમજવું? અને કદાચ શાસ્ત્રો સાચાં હાય તે પણુ એ પ્રમાણે ચાલવાનું બની શકે તેવું ક્યાં છે ? જો એમાં લખેલુ બધું માની લઇએ અને કરવા લાગીએ તે આપણાં બૈરાં--છેકરાં જ રઝળી પડે ! ? વગેરે. પરંતુ તે વખતે એવા વિચાર કરતા નથી કે મારું જ્ઞાન અલ્પ છે, મારી બુદ્ધિ બહુ ટૂંકી છે અને મારી સમજશક્તિ ઘણી ખામીભરેલી છે, તેથી હું માનું છું કે સમજી
'
તેથી ભિન્ન પરિસ્થિતિ હોવાના પણ સંભવ છે. વળી પૂર્વાપર વિરુદ્ધ અને નિતાન્ત હિતકારી એવાં વચના સવજ્ઞા સિવાય બીજા કૈાનાં સંભવે? અને યુક્તિએ વડે ગમે તેવી સાચી વસ્તુઓનુ પણ ખ ́ડન કરી શકાય છે તે એ યુક્તિએથી જ કાં ન સ! તે જ રીતે શાસ્ત્રો નિશ્ચય અને વ્યવહાર અનેને અનુસરનારાં હાય છે, એટલે તેમાં કાઇ પણ વસ્તુનું એવું પ્રતિપાદન ન જ હોય કે જે અવ્યવહાય હાય-આચરી ન શકાય તેવું હાય. તાત્પર્ય કે-શાસ્ત્રોમાં લખેલી વાતા પ્રમાણે ચાલવાનું મને અઘરુ' લાગે છે, તે મારી પેાતાની જ નબળાઈનું પિરણામ છે. વળી શાસ્ત્રોમાં લખ્યા પ્રમાણેનું વર્તન કરતાં આનંદ-મંગલ થવાના જ સંભવ છે એટલે તેણે અતાવેલા ઉપાયાની મંગલમયતામાં શંકા કરવી તે મારા માટે હરગીઝ ઉચિત નથી.' પરંતુ અભિનિવેશથી આવિષ્ટ થયેલા આત્મા ખીજી માજીના વિચાર જ ક્યાં કરે છે? એ તા પેાતાને અનુકૂળ હાય તેવી જ દલીલે--તેવાં જ પ્રમાણેા આગળ કરે છે અને એ રીતે પેાતાને ગમતી વાત પર સમતિની મહાર મારે છે અને બાકીની વાર્તાને ઉડાવી દેવાના પ્રયત્ન કરે છે!
