________________
ધર્મબોધ-ગ્રંથમાળા
૯. શ્રદ્દા એ જ સમ્યકત્વ
ઃ ૧૬ :
: પુષ્પ
આ ગુણ્ણા પણ એક રીતે ઔપચારિક છે, કારણ કે ‘ સારું
"
રીતે
તે મારુ, અને સત્યના આગ્રહ' એ વાસ્તવિક રીતે ભિન્ન નથી. જે આત્મા સારું તે મારું' એમ તરફના આગ્રહવાળા જ છે. તે જ અને ‘ખાટું જતુ કરવાની હિમ્મત' એ પણ વાસ્તવિક રીતે જુદા નથી. જેને ‘સત્યના આગ્રહ' છે, તે ખાતુ કેમ કરીને પકડી રાખે ? અથવા તે ખાટું પકડી રાખે તે તેને સત્યને આગ્રહ છે એમ કેમ કહેવાય ? તે જ રીતે ખાટું જતું કરવાની હિમ્મત' અને ‘નિશ્ચયાત્મક વલણ'માં પણ વાસ્તવિક તફાવત નથી. જે ખાટુ' જતું કરે છે, તે સત્યના આગ્રહુવાળા હોય છે અને જે સત્યના આગ્રહવાળા હાય છે, તે સારું' એ મારું” એવું એક ‘નિશ્ચયાત્મક વલણુ' ધરાવતા હાય છે. તે જ રીતે ‘નિશ્ચયાત્મક વલણુ” અને ‘ઉપયેગ’માં પણ એક પ્રકારનુ સામ્ય પ્રવર્તે છે, જેને અપ્રમત્તતા કે જાગરુકતા કહી શકાય. એટલે ‘સત્ય પ્રાપ્ત કરવા માટેની આંતરિક જાગૃતિ કે રુચિ ’ એ મિથ્યાત્વના નાશના સાચા અર્થ છે અને તે જ સાચી શ્રદ્ધા છે કે જેને શાસ્ત્રકારો સમ્યગદર્શન, સમ્ય -- દૃષ્ટિ કે સમ્યક્ત્વના નામથી આળખે છે. જેમાં કોઈ વિષર્યાંસ નથી તેવું દર્શન તે સમ્યગ્દર્શન, જેમાં કોઇ વિપર્યાસ નથી તેવી સૃષ્ટિ તે સમ્યગ્દષ્ટિ અને જેમાં વિપર્યાસના અભાવ છે તે સમ્યક્ત્વ, દર્શન અને ષ્ટિએ એકાથી શબ્દો છે એટલે
માને છે, તે સત્ય
સત્યને આગ્રહ'