________________
ધમધ-ગ્રંથમાળા : ૬૨ :
* પુષ્પ ખીલે બંધાણી છે, તે કાયા વડે પણ પિતાના અડગ નિશ્ચયને વ્યક્ત કરે છે, એટલે કે શ્રી જિનેશ્વરદેવ સિવાય અન્ય કોઈને માથું નમાવત નથી. આ વિષયમાં મહાકવિ ધનપાલને પ્રબંધ વિચારવા છે. ર૩. મહાવિ ધનપાળને પ્રબંધ
મહાકવિ ધનપાળ જન્મથી બ્રાહ્મણ હતા અને બ્રાહ્મણ ધર્મના સંસ્કારમાં ઉછર્યા હતા પરંતુ પાછળથી જૈનધર્મના સંસ્કાર પામ્યા હતા અને શ્રી અરિહંત દેવ, નિગ્રંથ ગુરુ તથા સર્વપ્રણત તોમાં દઢ શ્રદ્ધાવાળા બન્યા હતા. તેમના મનની શુદ્ધિ” થઈ હતી, “વાણની શુદ્ધિ થઈ હતી અને કાયાની પણ શુદ્ધિ” થઈ હતી. તે નીચે પ્રસંગ વિચારવાથી સમજી શકાશે.
એકદા ભેજરાજા મૃગયા રમવા નીકળે. ત્યારે તેણે કેટલાક પંડિતેને પણ સાથે લીધા હતા, જેમાં મહાકવિ ધનપાળને પણ સમાવેશ થતો હતો. રાજાએ એક હરિણીને શિકાર કર્યો એટલે અન્ય પ્રાણીઓ અહીંતહીં દેડીને પિતાને જીવ બચાવવા લાગ્યા. એ જોઈને રાજાએ પંડિતેને પૂછ્યું.
જા તુ વિરાસ! કૃપા તે આ व्योम्न्युत्पतन्ति विलिखंति भुवं वराहाः ॥" હે કવિરાજ ! આ મૃગ આકાશ તરફ કૂદે છે અને વરાહ (સૂઅરે) જમીન ખેડે છે તેનું કારણ શું હશે ?”
તેને એક કવિએ ઉત્તર આપેઃ