________________
ધમધ-વંથમાળા
અથવા તે– "किमु कुवलयनेत्राः संति नो नाकनार्यत्रिदशपतिरहल्यां तापसी यत्सिषेवे । हृदयतृणकुटीरे दीप्यमाने स्मराग्ना
वुचितमनुचितं वा वेत्ति कः पण्डितोऽपि ॥" કમલ જેવા નેત્રવાળી દેવાંગનાઓની ઈકને શું ? હતી કે તે અહલ્યા તાપસીમાં આસક્ત થયો? ખરેખર ! હૃદયરૂપી પર્ણકુટીમાં કાળાગ્નિ દીપ્યમાન થતાં પંડિતે પણ ઉચિત અનુચિતને સમજી શકતા નથી.”
એક વાર મને રમાએ કપિલને ઉદ્દેશીને કહ્યું કે “નાથ! અત્યાર સુધી આપણે ગુજારે ગમે તેમ ચાલ્યું પણ હવે ત્રીજું જણ ઘરમાં આવશે, માટે તેના નિર્વાહને કેઈ ઉપાય કરો.”
આ સાંભળીને કપિલ બાઘા જે બની ગયે. શું ધંધ કરે તેની તેને સમજ પડી નહિ. ત્યારે મને રમાએ કહ્યું કેનાથ ! મૂંઝાવાની જરૂર નથી. આપણા ગામને રાજા સવારમાં પહેલે આશીર્વાદ આપનાર બ્રાહ્મણને બે માસા સોનાનું દાન કરે છે, માટે તેને પહેલે આશીર્વાદ આપી આવે અને બે માસા સેનું લઈ આવે. તેનાથી આપણું કામ નભશે.”
બીજા દિવસે કપિલ વહેલે ઊડ્યો અને રાજમહેલ આગળ ગયે, પણ ત્યાં કેઈ બ્રાહ્મણે આશીર્વાદ આપી દીધા હતા. બીજા દિવસે પણ તેમજ બન્યું. ત્રીજે દિવસ પણ એ રીતે જ પસાર થયે અને ચેથા દિવસે પણ કંઈ યારી આપી નહિ.
