________________
સાતમ' :
: ૫ :
શ્રદ્ધા અને શક્તિ
સયમની શક્તિ તે રુચિ ધરાવતા હાય છે, છતાં તેને આચરી શકતા નથી. ’”
દુર્લભ જ છે. ઘણા
જીવા સત્ય પ્રત્યે
આ રીતે ચારે અંગોની દુલભતા ખતાવ્યા પછી શાસ્રકાર મહિષ એ તેના ઉપસંહાર કરતાં જણાવે છે કે—
“ માનુŘમિ પ્રયાગો, લો ધર્માં મુખ્ય મુદ્દે । तबस्सी वीरियं लद्धुं संबुडे निणे रयं ॥
,,
મનુષ્યત્વને પામેલા જે જીવ ધર્મ સાંભળીને શ્રદ્ધાવાન્ અને છે, તે મળની પ્રાપ્તિ કરીને સયમી તથા તપસ્વી અને છે અને તેમ કરીને સઘળાં કર્યાં ખંખેરી નાખે છે. ',
66
આ કથનનું રહસ્ય એ છે કે-ચેારાશી લાખ જીવાયેાનિમાં પરિભ્રમણ કરી રહેલા જીવ ઘણી મુશીખતા ઉઠાવ્યા પછી, ઘણાં સંકટા ઝીલ્યાં પછી અને ઘણાં ઘણાં દુ:ખાને ઘણી ઘણી વાર અનુભવ કર્યાં પછી કથંચિત્ પુણ્યના ચેાગે મનુષ્યભવની પ્રાપ્તિ કરે છે, પરંતુ અજ્ઞાન--મહાદિ દોષાના કારણે તેની એ દુર્લભતા સમજી શકતા નથી, તેથી પ્રાપ્ત સામગ્રીના ઉપયોગ ધર્માચરણમાં કરવાને બદલે વિષયભાગમાં કરે છે અને તેમાં જ તે આન માને છે.
આ સ્થિતિમાં તેને નાટક-ચેટક જોવાનુ` બહુ ગમે છે, સિનેમા અને સર્કસે નિહાળવાનુ... અતિ પસંદ પડે છે, મેળાવડા અને પાર્ટીઓમાં અપૂર્વ રસ આવે છે અને કોઇની ચાવટ કે કુથલી થતી હોય તેમાં ભારાભાર લિજ્જતના અનુભવ થાય છે, પરંતુ ભજન કે ભાવના ગમતાં નથી, કીર્તન કે કથા પસંદ પડતાં નથી, વ્યાખ્યાન-વાણીમાં રસ આવતા નથી કે