________________
સાતમું :
: ૭૬ : શ્રદ્ધા અને શક્તિ " क्षमाखड्गं करे यस्य, दुर्जनः किं करिष्यति ?
अतृणे पतितो वहिः, स्वयमेव विनश्यति ॥" ‘જેના હાથમાં ક્ષમારૂપી ખડગ છે, તેને દુર્જન શું કરશે? ઘાસ વિનાની જગામાં પડેલે અગ્નિ સ્વયમેવ બુઝાઈ જાય છે. ”
મોક્ષના અભિલાષને સંવેગ કહેવાય છે. તેને પરિચય આપતાં મહર્ષિઓએ જણાવ્યું છે કે__ " नरविबुहेसरसुक्खं दुखं, चिय भावओ अमन्नतो।
संवेगओ न मुक्खं, मुत्तणं किंपि पत्थेइ ।।"
સંવેગવાળે આત્મા રાજા અને ઇદ્રોના સુખને પણ અંતરથી દુઃખ માને છે, તે મેક્ષ સિવાય અન્ય કોઈ પણ વસ્તુની રુચિ ધરાવતું નથી.'
ભવભ્રમણના કંટાળાને નિર્વેદ કહેવાય છે, એટલે જે આત્માને નો જન્મ ધારણ કરવું પડે તે જરા પણ ગમતું નથી, તેનામાં નિર્વેદ પ્રકટ થયેલે મનાય છે. કહ્યું છે કે
સંસારાવાના–વિવનારાયણ प्रज्ञा चित्ते भवेद्यस्य, तन्निर्वेदकवान्नरः॥"
સંસારરૂપી કારાગૃહને છોડવાની જેના ચિત્તમાં દઢ બુદ્ધિ ઉત્પન્ન થઈ છે તે પુરુષ નિર્વેદવાન કહેવાય છે.”
દુઃખીઓ પ્રત્યે દયા રાખવી તે અનુકંપા કે કરુણ કહેવાય છે. તે માટે લૌકિક શાસ્ત્રમાં પણ કહ્યું છે કે
