________________
ધોધ-ગ્રંથમાળા
: ૪૨ :
ઃ પુષ્પ
ઉદ્ભવતા પ્રયત્નને પરિણામે સિદ્ધ થઇ છે. જ્યાં હાથી, ઘોડા, ઊંટ, ગાડાં અને સિગરામના વ્યવહાર મુખ્ય હતા, ત્યાં વરાળ અને વીજળીથી ગાડીએ ચાલવા લાગી છે તથા પેટ્રોલના જોરે મોટરા અને વિમાના દોડતાં થયાં છે. પહેલાં જે સ્થળનું અંતર કાપવા માટે ત્રણ કે ચાર મહિના લાગતા હતા, ત્યાં આજે અમુક કલાકમાં જ પહેાંચી શકાય છે. તે જ રીતે જ્યાં કોડિયાં, ફાનસ અને દીવીઓના વ્યવહાર મુખ્ય હતા, ત્યાં વીજળીની રાશની પ્રકટ થઇ છે અને મટન દુખાવતાં જ હજારાલાખા દીવા એકસામટા પ્રકટી શકે છે. તે જ રીતે ખેપિયા, કાસદ અને તાવડે સંદેશા પહોંચતા . અને એક બીજાના વિચાર। જાણવામાં આવતા, ત્યાં તાર, ટેલીફાન અને શિયા જેવાં સાધના અસ્તિત્વમાં આવ્યા છે, જેના લીધે હજારા ગાઉ દૂરના સ ંદેશા ક્ષણ વારમાં મળી શકે છે અને વિચારાની આપલે થઈ શકે છે. આ રીતે ખીજા પણ અનેક યંત્રા શોધાયાં છે અને નવી નવી શોધખાળેા થતી રહી છે કે જે સ્પષ્ટ રીતે શ્રદ્ધા અને પ્રયત્નનું જ પરિણામ છે.
..
શ્રી ઉમાસ્વાતિ મહારાજે પાંચસેા પ્રકરણ ગ્રંથા બનાવ્યા, શ્રી હરિભદ્રસૂરિજીએ ચૌદસા ચુમાલીશ ગ્રંથનું નિર્માણ કર્યું અને શ્રી હેમચ ંદ્રાચાયે સાડાત્રણ ક્રોડ શ્લોકોની રચના કરી તે શુ ખતાવે છે ? શ્રી મલ્લવાદીએ છ મહિના સુધી વાદ કર્યાં, શ્રી મુનિસુદરસૂરિએ હજાર અવધાન કરી બતાવ્યાં અને શ્રી મહેન્દ્રસૂરિએ ખગોળના અઘરામાં અઘરા નકશાઓ તૈયાર કર્યાં, એ બધું શું પ્રચંડ શ્રદ્ધા વિના બન્યું હશે ? એટલે શિક્ષણ, સાહિત્ય, શેાધખાળ, વિજ્ઞાન, વૈદક, વ્યાપાર,
