________________
ધમબોધ-ચંથમાળા
: ૩૮ :
નંદનવન સમ સુખદાયી છે. આ આત્મા કુમાર્ગે જાય તે પિતે જ પિતાને શત્રુ છે અને સુમાર્ગે જાય તે પિતે જ પિતાને મિત્ર છે. એટલે આત્માનું દમન કરવું અને તેને સુમાર્ગે વાળ એ પ્રત્યેક મુમુક્ષુનું કર્તવ્ય છે. પ્રારંભમાં ઉત્સાહ (શ્રદ્ધા) અને પછી શિથિલતા એ કાર્યસિદ્ધિની રીતિ નથી. એટલે જે શ્રદ્ધાથી વ્રત ધારણ કર્યા હોય તેનું યથાર્થ પાલન કરવું અને તેમાં ભૂલચૂકથી કોઈ દેષ લાગી જાય છે તેની નિંદા અને આલોચના દ્વારા શુદ્ધિ કરવી એ સાચી સાધના છે.
આ સાધક શ્રદ્ધાને કેળવી શકે છે, જ્ઞાનને મેળવી શકે છે, ચારિત્રનું યથાર્થ ઘડતર કરી શકે છે અને બાહ્ય તથા અત્યંતર તપવડે પિતાના કર્મની નિર્જરા કરીને પરમપદને પામી શકે છે.
આવું શ્રમણપણે પાળનારે પિતાને નાથ બની શકે છે અને બીજાને નાથ પણ બની શકે છે. હે રાજનહવે હું મારે પોતાને નાથ બની ચૂક્યો છું અને તારે મારા નાથ બનવાની જરૂર રહેતી નથી. આ છે મારું સંયમ ગ્રહણનું કારણ, આ છે મારું ત્યાગમાર્ગ પસંદ કરવાનું પ્રયોજન.
અનાથી મુનિને આ જવાબ સાંભળીને મગધપતિ શ્રેણિક ઘણે પ્રસન્ન થયે અને વંદન કરતે થકો બેત્યે કે “હે ભગવદ્ ! આપે અનાથ અને સનાથને મર્મ મને સુંદર રીતે સમજાવ્યું. હે મહર્ષિ! જિનેશ્વરએ દર્શાવેલા સત્ય માર્ગમાં વ્યવસ્થિત થયેલા આપ જ ખરેખર સનાથ છે, અને આપજ અનાથ જીના ખરા નાથ છે. હે યોગીશ્વર ! મેં મારા મનનું
