________________
સાતમું :
: ૫૫ : શ્રદ્ધા અને શકિત સેવવામાં કોઈ જાતને દેષ નથી, કારણ કે પ્રાણીઓની એ સ્વાભાવિક પ્રવૃત્તિ છે. બાકી એ વાત સાચી કે તેમાંથી નિવૃત્ત થવાય તે મહાફલ મળે છે.” " पिब खाद चारुलोचने ! यदतीतं वरगात्रि! तन ते। न हि भीरु ! गतं निवर्तते, समुदयमात्रमिदं कलेवरम् ॥"
હે સુંદર નેત્રવાળી સ્ત્રી! તું યથેષ્ટ ખા અને યથેષ્ટ પી ! હે મને હર અંગવાળી માનિનિ ! જે વૈવન ચાલ્યું ગયું તે પછી એ તારું થવાનું નથી. ખરી હકીકત એ છે કે–આ શરીર એ માત્ર પૌગલિક તને સમૂહ છે એટલે છોટે પડી જતાં ફરીને પ્રાપ્ત થઈ શકતું નથી. (માટે તેનાથી થાય તેટલાં અમનચમન કરી લે !)
આવાં આવાં અનેક દુષ્ટ વિધાને તેમના તરફથી થયેલાં છે, અને તેમનું વર્તન પણ તે જ પ્રકારનું છે. આ સંગોમાં આત્મા અને અનાત્માને જુદા માનનાર, પુણ્ય-પાપને વિવેક કરનાર, આશ્રવ તથા બંધને હેય માની તેનું પ્રત્યાખ્યાન કરનાર તેમજ સંવર તથા નિર્જરાને ઉપાદેય માની તેનું આરાધન કરનાર શ્રદ્ધાળુ આત્મા તેમને ભંગ કરે તે કઈ રીતે ઈષ્ટ ગણાય? એનું પરિણામ તે એક જ આવે કેશ્રદ્ધાળુ આત્માના અધ્યવસાયે પુનઃ મલિન થાય અને શ્રદ્ધાથી વ્યવસ્થિત થયેલું અંતર અનેકવિધ શંકાઓથી વ્યસ્ત બનીને આખરે શ્રદ્ધાથી ભ્રષ્ટ થાય તેથી જ કુદષ્ટિવર્જનને શ્રદ્ધાનું ચોથું અંગ માનવામાં આવ્યું છે.
આ રીતે શ્રદ્ધાના વિકાસ અને સંરક્ષણ માટે જે ચાર