Book Title: Samodh Saptatika
Author(s): Jain Atmanand Sabha
Publisher: Jain Atmanand Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022095/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divAkara -pAro karAve, je 18 S.1.3.3 {tte tthAna da prakAzanA grAhakAne ogaNIzamI bheTa. attttttttttkitt O saMbodha sAtikA. &45 --35898 sec zrI 999985399 yAne 9925994 939: hitagrahaNa-ahita tyAgarUpa savegamArganuM svarUpa. 0 3850826 prasiddhakartA, zrI jaina AtmAnaMda sabhA ko bhAvanagara. *#00299909 sane 1922 ha59:59 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AtmAnaMda prakAzanA grAhakone ogaNIzamI bheTa 0000000000000ooooooh zrI sa~bodha saptatikA. cAne hitagRhaNa-ahita tyAgarUpa saMvegamArganuM svarUpa. ( aneka tattvajJAnanA viSayA ane kathAo sahita ) " presiDaoN. zrI.nuM bhAtmAnaMda sabh vIra saMvata 2448. bhAvanagara, Atma saMvata 27. ~~~~~s=000 vikrama saMvata 1978, ~~~ Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. zrI AtmAnaMda jaina graMthamALA, (naM. 43) rI - - - - - - - bhAvanagara-dhI AnaMda prInTIMga presamAM zA. gulAbacaMda lalubhAIe chApyuM. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N IA . che prastAvanA. : * *, **mo kAlakanA prakAzaka-kevaLajJAnavaDe jANanAra evA triloka gurU zrI vardhana mAnavAmie prarUpelA ane AcArya mahArAjAoe guMthela-racela zAstromAMthI udarelI gAthAvaDe "saMtoSanI" zrotAone A graMtha sAMbhaLavA vAMcavA mAtrathI utpanna thanAra hita grahaNa-ahita tyAgarUpa jJAnanI rasika mULa sittera gAthAvaDe zrImAna jayazekhara sUrIzvarajIe uparokta A graMthanuM sArtha nAma nirUpaNa kareluM che. A graMtha mULa zrImAna jayazekharasUri mahArAje racela che tenA upara zumAre pacIzaMha leka pramANa zrI bhArata samrATa akabara bAdazAhanI sabhAmAM zrI meLavanAra zrI jayasoma upAdhyAyajI mahArAjanA ziSya zrImAna guNavinayaygaNie vivaraNa saMskRtamAM karela che. caityavAsIone chatI jemaNe kharatara birUda dhAraNa karyuM hatuM, evA zrI jinacaMdrasUrinA parivAramAM zrImAna jinadattasUri mahArAja jevA camatkArika purUSo ke jemanA nAma mAtrathI kaze nAza pAme che evA dAdA gurU thayela che, temanI paraMparAe A graMthanA vRttikAra zrI guNavinayajagaNi thayelA che ke jemaNe A racanA saMvata 1651nI sAlamAM pAlIpuramAM karela che. A graMtha kharekhara ahita tyAgarUpa hovAthI te mULa ane vRti sAthe ke je ghaNI mahenata laI janasamAjanA upakAra mATe zedhI ApavAnI kRpA munirAjazrI caturavijayajIe karI ApatAM prathama amArA taraphathI be varSa upara prasiddha karavAmAM Avela che. kharekhara ekalo bedhadAyaka tema nahiM paNa sAthe seya upAdeyarUpa hevAthI, A graMthamAM Avela aneka bAbato ke sAthe keTalAkamAM te Agama ane pUrvAcAryajInA graMthomAMthI purAvA tarIke sAdata ApI eka namunArUpa banAvela hovAthI tenuM bhASAMtara karI chapAya to vadhAre manuSya lAbha laI zake, ema ukta Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muni mahArAjazrIe sucanA karavAthI teozrIne upakAra mAnatAM, tenuM gujarAtI bhASAMtara karAvI zrI AtmAnaMda prakAzanA grAhakone bheTa tarIke apAya te ghaNuM moTA pramANamAM manuSya vAMcI sAMbhaLI lAbha laI hita-mekSa sAdhI zake e hetuthI ame prasiddha karela che. A graMthamAM judA judA aneka viSaye ApelA che. prathama graMthakAra mahArAje maMgaLanA sthAnarUpa iSTadevanI stutirUpa maMgaLa, abhidheya, projana ane saMbaMdha batAvela che. tyArabAda namaskAranI caturbhagI jaNAvavA sAthe A "saMbaMdha saptati" graMthano artha kahI A graMthamAM saghaLA paripUrNa dharmAnuSThAna kahevAyela che, ke je mekSaphaLa hevAthI prathama mokSanuM kAraNa jaNAvela che. vaLI mekSa koNa meLavI zake te mATe pramANika yAne jainadharma keTale satya ane udAra che te jaNAvatAM "graMthakta mahArAja kahe che ke - " seyambaroya Asambaroya, buddhova ahava annovA // samabhAva bhAviyappA, lahaI mukkhaM na saMdeho" // vetAMbara, digaMbara, bauddha athavA koIpaNa anya samabhAvavaDe bhAvita AbhA hoya te mokSa meLave temAM saMdeha nathI "mokSa prAptimAM veSanI prAdhAnyatA nathI paraMtu samabhAvaja mokSanuM kAraNa che te batAvyuM che." uparanuM thana jainadharma ane tenA kathana karanArA mahAtmAonI pramANiktA, satyatA, udAratAne sucana karanAruM che ema sarva keI samajI zake tevuM che. AgaLa cAlatAM mokSa meLavavAnA kAraNabhUta jJAna, darzana cAritranA AdhArabhUta samabhAva Icchaka purUSoe A graMthamAM batAvelA dharmAnuSThAne pALavAnuM phaLa samyapha pUrvakaja thaI zake, te mATe prathama samyakatvanuM svarUpa sudeva, gurU ane dharmanuM-devamAM deva, gurUmAM gurU ane dharmamAM dharma tarIke je buddhi thavI te samyakatva kahevAya che jethI te triratnanuM svarUpa vistArathI aneka hakIkata sAthe sarala rIte ApavAmAM AveluM che, te sAthe dayA, pUjA vagere kAryo jineMdra prabhunI AjJA pUrvaka karavAM joIe ane te prANInA anugrahathI (jayaNa-anukaMpA) rahita hoya te AjJA bhaMgathI prANIo duHkhI thAya che, tethI te pachI ahiMsAnuM varNana, tenuM phaLa, dravya bhAva IdrIyanuM svarUpa ane tenA upara puSpasAra ane kAcabAnuM dRSTAMta ApavAmAM Avela che. tyAra bAda gurU varNanamAM pAsasthA vagere pAMca prakAranA sAdhuo avaMdanIya che. temAM brAhmaNanuM daSTAMta ApI te viSayane barA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khara samajAvela che. tyArabAda cAritranI vidyamAnatAmAM samyakatva hAlu' joie, tethI tenuM upazama, savega vagere svarUpa kahI devagatinu gamana kevI sthitie heAya te batAve che. samyakatvadhArI zrAvake yathAvakAze sAmAyika grahaNa karavuM joie, tethI sAmAyikanu svarUpa, dAna sAthe tenI amUlya tulanA, sAmAyikanA TAimamAM te karanAra bhavya prANI sAdhu jevA hoya che, kayA kArya karavAthI sAmAyika niSphaLa thAya che ? pUrvI graMtheAmAM batAvela sAmAyikanI vidhi te upara judA judA AcArya mahArAjanA abhiprAyA ane vividha graMthAnA pUrAvA ane tenA upara upadeza AcArya mahArAjonA chatrIza guNAnu varNana, khAra bhAvanA ane kSamAdi deza dharmAMnA svarUpa sAthe bahu sarasa rIte ApavAmAM Avela che. sira mahArAjanA guNunuM varNana karyA bAda te sadguNI sAdhu rivaryAM ja zAbhe che, tethI sAdhunA satAvIza guNanu varNana kahevA sAthe teozrInu vadanika paNuM jaNAvelu che. sAdhu munirAjo te zrAvakAnA pUjanika vanika hAvAthI sAthe zrAvakanA ekavIza guNanu vivaraNa karavAmAM Avela che. te uttama guNu yukta zrAvakAe parama saMvega utpanna karanAra zrI jinezvaranu Agama sAMbhaLavuM joie, jethI tyArapachI Agamanu mahAtmya, kALamAM tenI upayeAgitA, paMcamaArAnA prabhAva, siddhAMtanu bahumAna ane temAM karela kathanane aMgIkAra nahIM karanAra jamAli vagere jema mithyAdaSTi che ane jina AjJApAlakaja sa`gha che tethI saMgha kone kahevA ? tenuM svarUpa, dharma, tapa, pUjA, jinAjJA ane vidhie karavAthI zu phaLa prApta thAya che tenu varNana, dravyastava ane bhAvastavanA adhikArI kANu kANu che ? ane te hetuthI vidhi pUrNAMka karatAM tenuM zuM jjaLa utpanna thAya che ? tenu varNana te upara kaiApadInI kathA, vyastavanA munizrI kema adhikArI nathI ? tenu varNana, te stavanI vaccenuM aMtara vagere viSayAnu sudara rIte varSoMna karelu che. upara kahelA ane stava gucchamAM vasanArAnAM ja bahumAna pAme che tethI te pachI gacchanu varNana kahevAmAM Avelu che. zrI mahAvIra prabhue kathana karela gacchamAM zilavaMta sAdhue ja vaMdana karavA ceAgya che, tethI tyAramAda zila ( brahmacanA phaLanu* varNana karela che. zilavaMta purUSAe kAnA saMga karavA joie ? te mATe uttama ane kumitranuM varNana ApavA sAthe tethI utpanna thatAM guNu tathA doSAnuM svarUpa divAkaranI kathA ane sAthe bIjA aneka nAnA dRSTAMtA vaDe ApavAmAM AveluM che. zilavaMta sAdhuoe tathA zrAvakAe mithyAtva tajavu joie, tethI prathama Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanuM duSTapaNuM batAvI tenA Abhigrahika vagere pAMca prakAranA bhede jaNAvela che, sAthe upAdhithI je cAra prakAranuM deva, gurU, saMbaMdhI ane laikika tathA lakattara mithyAtva te jema sUtramAM batAvela che tenuM varNana ane te jenAthI utpanna thAya che, te utsutra tenI duSTatA tathA phaLanuM svarUpa ane te tyAga karanAre jaNApUrvaka pravRti karavI joIe jethI jayaNa, dharmane kema utpanna karanArI che te graMthakAra mahArAje jaNAveluM che. jayavaMta mahAtmAoe kaSAyamAM pravRti na karavI joIe tethI te pachI cAra prakAranA kaSAyo ane tenA phaLanuM varNana, te upara be sAdhuonI kathAo ApI A viSaya pUrNa karyo che. tyArabAda pApabhramaNa kone kahevA? te batAvela che, pApa zramaNupaNuM pramAdathI utpanna thatuM hovAthI tyArabAda magha, viSaya, kaSAya, nidrA ane vikathA e pAMca prakAranA pramAdanuM ane tenA phaLanuM varNana karela che. sAthe vikathA upara rohiNInI kathA ApI te viSaya sArI rIte samajAve che. pramAdane parihAra jJAna ane kriyAvAna sAdhuoe kara joIe, jethI te pachI ekalA jJAnanuM ane ekalI kriyAnuM iSTa phaLamAM asAdhapaNuM-nirarthakapaNuM ane baMnenA saMyoganI siddhithI ISTa phaLa prApta thAya che, tenuM svarUpa ane te upara AMdhaLA ane pAMgaLAnuM daSTAMta ApI TuMkAmAM jJAna kriyAnuM svarUpa jaNAvela che. have cAritra vinA ghaNuM jJAna paNa ISTa phaLane sAdhI zakAtuM nathI ane cAritrayukta alpajJAna icchita phaLane Ape che, te upara kAcabAnuM dRSTAMta Apela che ane tattvArtha sUtranA "samyaga, darzana, jJAna cAritrANi mekSa mArga:" A sUtra ApI mekSanA kAraNabhUta traNa sAthe hoya tyAre thAya ema siddha karI batAvyuM che. upara jaNAvela cAritra 11 pratimA vahana karanAra zrAvaka svikAre che, jethI te pachI zrAvakanI agyAra pratimAnuM varNana vidhi sahita vistArathI ApavAmAM Avela che. graMthakAra mahArAje A viSayamAM kaheluM che ke te zrAvaka 11 pratimAone bhAvI-vahana karI pratrajyA grahaNa kare athavA pitAnI ucitatA jANI gRhastha bhAvane prApta kare, sivAya vaLI agya manuSyoe pravra jyA grahaNa karavI niyamataH anartharUpa che, tethI dhIra manuSya AtmAnI tulanA karI evI rIte pravajyA grahaNa kare che, matalaba ke adhikArIpaNuM tyAre prApta thAya che. jo ke keTalAka viziSTa manuSyane samyak pratrajyA saMbhave che te paNa sA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnya rIte A krama cAya saMgata che vagere hakIkata jaNAvI A adhikAra samApta karyo che. AvA utkRSTa-uttama zrAvake paNa brahmacArI thavuM ja joIe tethI te pachI graMthakAra mahArAja brahmacaryanuM svarUpa jaNAve che. maithunanA sevanathI navalAkha sUkSma jIvonI hAnI thAya che, temaja pAMca mahAvratane paNa bhaMga thAya che. jema maithuna chava saMsaktimAM hetu che temaja madha, madha, mAMsa ane mAkhaNamAM paNa tenA varNa jevA anaMta jaMtuo utpanna thAya che je varyAM che, tenuM varNana zAstrAdhAra sAthe batAvavAmAM AveluM che ke je tIrthakara bhagavAne kahela che. jethI te pachI "tIrthakarapaNAnuM kAraNuM" graMthakartA mahAzaya jaNAve che. jemAM prANIo tIrthakarapaNuM zIrIte pAme che ? AjJA sahita jinadravyanI vRddhithI thatuM phaLa ane AjJA rahita jinadravyanI vRddhithI AtmAne thatI hAnI temaja sAthe jJAnadravya ane sAdhAraNa dravya Adara pUrvaka AjJA sahita tenI vRddhi kema thAya ? vagere daSTAMta pUrvaka batAvavAmAM Avela che. jinezvara bhagavAnanI bhAvanI vizuddhi pUrvaka karAyela pUjA praNidhAnadhilAbha utpanna kare che tethI niMdrapUjAnA prakAre, tethI thatuM phaLa vagere batAvela che. tyArabAda bhAvapUrvaka gurUvaMdanathI zuM phaLa prApta thAya che ? te upara zrIkRSNa tathA vIra sALavInuM dRSTAMta ApI te viSaya samApta karyo che. - sAdhuvaMdana karyA chatAM zrotAonuM bhavyapaNuM vicArI aNuvrata vagerenA phaLa pratipAdana karatAM paiSadhanA phaLane have darzAve che. prathama piSathI thatuM phaLa batAvI, pachI tenI vistAra pUrvaka vidhi aneka graMthonA AdhAre sAthe ApI, apramatta ane pramattapaNe karavAthI tenuM phaLa zuM maLe che te purUSada ane kareNuMdanI kathA ApI ghaNI sArI rIte jaNAvela che. chevaTe A graMthanuM paThanaphaLa darzAvI chevaTe ati maMgaLarUpa pitAnA gurUnI paTTa paraMparA ApI gurU bhakti paNa A graMthartA mahAtmAjIe batAvI che. A graMthanA vivaraNakartA zrImAna guNavinayajI gaNi mahArAje damayaMtI kathA TIkA, vicAra ratnasaMgraha, Idriya parAjaya zataka, vairAgyazataka vRtti vagere gra janasamAjanA upakAra mATe racelA che. Aleka paralekanI sukhasaMpattinA sAdhanabhUta A graMtha, mekSa tarapha abhilASa ane saMsAra tarapha vairAgya jenA manamAM vidyamAna hoya evA bhavya prANuone tenA paThana pAThanathI bodha thatAM caudarAeleka zikhararUpa mekSasthAnane pAme evI paramAtmAnI prArthanA karI A prastAvanA samApta karIye chIe. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haju sudhI paNa kAgaLa tathA chapAI vagerenI meghavArI cAlatI hovAthI jyAre dareka pepara-mAsikenA mAlekee tenuM lavAjama vadhAryA chatAM A sabhAe janasamAjane ochI kiMmate vAMcanane baheLe lAbha ApavAnI khAtara zrI AtmAnaMda prakAza mAsikanuM lavAjama tenuM teja rAkhela che. ane daravarSe bheTa tarIke dasa pharamanI buka ApavAne dhAro chatAM zumAre vIsathI pacIza phoramane daLadAra maheTe graMthe dareka varSe A mAsikanA grAhakene keTalAka vakhatathI bheTa ApavAnI udAratA haju sudhI A sabhAeja cAlu rAkhela hevAthI A egaNuzamA varSanI mAsikanI bheTa tarIkeja A apUrva graMtha amArA mAnavaMtA grAhakene prema pUrvaka arpaNa karIe chIe. jenI kadara amArA sujJa grAhake karyA sivAya raheze ja nahi. A graMtha chapAvavA mATe paMnyAsajI mahArAja zrI umaMgavijyajI mahArAjanA upadezathI eka rakama zeTha javAnamala mannAjI tathA mUlacaMdajI vAlAjI taRgaDha-mAlavA nivAsI taraphathI sahAya mATe maLI che. je mATe ukata mahAtmAno upakAra mAnavA sAthe sahAya ApanAra gRhasthane dhanyavAda ApIye chIe. A graMthanuM bhASAMtara sAvaMta munirAja zrI karavijayajI mahArAje tapAsI Apela che tethI temane tathA chapAvyA bAda pharma tapAsI javA mATe baMdhu zrI kuMvarajI ANaMdajIne upakAra mAnavAmAM Ave che. A graMthamAM presa deSa ke dRSTi deSathI keIpaNa sthaLe khalanA rahI gayela heya te mATe kSamA yAcIye chIe. prasiddha kartA. che. sa Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA. naMbara. . viSaya, 1 maMgaLa, abhidheya, projana ane saMbaMdhanuM varNana. 2 cAra prakAranA namaskAranuM varNana. 3 mekSarUpa phaLanuM varNana. 4 samyakatva darzananuM svarUpa. 5 devagurU dharmane saMkSipta artha. 6 dharmaviSe kahevAtI ahiMsAnuM svarUpa. . 7 aDhAra deSa rahita deva tattvanuM svarUpa. 8 gurUtattva varNana. 9 bAhya Avyetara parigrahanuM varNana. 10 dravya, bhAva idrIyanuM svarUpa. 22 11 IdrIya upara puSpasAra ane kAcabAnuM daSTAMta. 23-25 12 cogavahana karyA vinA siddhAMta bhaNAvavA mATe karela niSedhanuM varNana. 26 13 pAMca samiti, traNa guptinuM varNana. - 28 14 kevA prakAranA sAdhuo avaMdanIya che ? 15 vizuddha munio pAsaththA sAthe rahetA niMdanika thAya te upara caMpa kamALAnI kathA. 16 samyakatvanI durlabhatAnuM varNana. 17 sAmAyikanuM svarUpa ane tenuM mAhAbhya. 18 zuM kArya karavAthI sAbhAyika niSphaLa thAya ? 19 sAmAyikanI vidhi. 20 AcAryanA chatrIsa guNonuM varNana, daza kSamAdi dharma, bAra bhAvanAdi vigere. 21 sAdhuonA satAvIza guNanuM svarUpa. 22 zrAvakanA ekavIza guNanuM varNana. 23 zrI AgamanA mAhAbhyanuM varNana. 24 paMcama ArAnA prabhAvanuM varNana. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 (75 25 saMdha kone kahe ? 26 jina AnA phaLa varNana. 27 dharma, tapa, pUjA, jinaAzA pramANe kema kare che ane tenuM phaLa. 58 28 dravya stava, tathA bhAva stavanA adhikAra keNu? ane tenuM zuM phaLa ? 64 29 dravya stava upara draupadInI kathA. 30 jinezvaranI pratimA vairAgyanI vRddhi karanAra zI rIte che? 31 gacchanuM svarUpa. 3ra sarva vratamAM prAdhAnya zIlavata zI rIte che? 33 sumitra mitra saMganuM varNana ane te upara dIvAkaranI kathA. 34 mithyAtva tathA tenA phaLanuM varNana. 35 jyaNunuM svarUpa. 36 kaSAya ane tenA phaLanuM varNana te upara be sAdhunuM daSTAMta. 37 pApa zramaNanuM svarUpa. 38 pAMca prakAranA pramAdanuM varNana 39 vikathA upara rahINinI kathA. 101 40 jJAna ane kriyAnuM svarUpa, 108 31 cAritra mahimAnuM varNana. 110 4ra zrAvakanI (11) paDimAnuM svarUpa. 113 43 brahmacaryanuM svarUpa. 44 tIrthakarapaNunA kAraNanuM varNana. deva dravya, jJAna dravya, sAdhAraNa dravyavardhakane dharmaprApti, bhakSakane saMsAravRddhi tenuM varNana. 5 jina pUjA upara eka daridra DozInuM dRSTAMta 133 46 zrI jineMdra pUjA tenA prakAre tathA phaLanuM varNana. 47 sAdhuvaMdana phaLavarNana tathA te upara zrI kRSNa tathA vIrA sALavInI kathA. 135 48 piSadhanuM svarUpa, vidhi ane phaLa varNana. 138 49 piSadha upara purUSadata ane kareNuMdattanuM daSTAMta. 147 50 graMthakAranI padAvalI (prazasti) . 120 127 1pa7 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhi patraka. pAnuM lIMTI azuddha zuddha 7 4 svikAranArane kevaLajJAnanI e svIkAranArane ane kevaLajJAnanI 14 3 na Apela ... ... AjJA na Apela 16 25 bhinna thavAnA svabhAvavALuM, adhruva. bhinna thavAnA svabhAvavALuM-vi vaMza thavAnA svabhAvavALuM adhruva. 20 21 jemAM .. 23 28 jema ... ... ... jema navo . , 23 28 A sAcuM varte che. ... ... A sAcuM kahe che. 23 28 praveza kare che ... praveza kare che te badhuM gayuM 26 18 sugama che sugama che temane 34 25 vartamAna ... ... vartatA sArA 38 28 iMdrapaNuM .. ... indrapaNuM prApta thAya che. 47 21 sAdhuone... sAdhuone upalakSaNathI samakitI 67 18 jinensegha jinasedha 106 3 sukha pAme mekSa sukha pAme 114 6 preSa , 114 12 pratimAvata vrata pratimA 115 10 zalyo ... 116 9 cAre * traNe * 120 5 azru ... 121 21 A ... 122 14 dvIpasamudramAM dvIpane be samudramAM 122 20 avagAhanAvaDe avagAhanAvALA 122 22 AyuSyavALA AyuSyavALA utpanna 123 13 sane ... ... ... ane : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : . have Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 12 hatA .. .. ke karyo hato 134, 2pa karavA ... ... dhavA 1362 myakatva.. ... .. sakatva 138 6 dhAraNa karatA .. ... vadhAre hota 129 13 piSadha ... ... ... vidhanuM 143 24 kazu . . . . nAmulya 146 26 palehaNuM... . .. paDilehaNuM , 149 27 soMpe . A sapi athavAdInA Ape - sucanA:pA. 12mAM 27mI lAInamAM je be leka che te gAthAne artha pA. 130mAM cothI thI sAtamI lIMTImAM che tema jANavuM. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / nyAyAMbhonidhi zrImadvijayAnaMdasUrIzvara pAda padmabhyo namaH // zrI saMbodha saptatikA graMtha. satya kIrtivALA, vikasvara guNarUpI puSpavALA, atula phaLane ApanArA ane vilasatI evI zreSTha siddhio ApavA kalpavRkSa samAna evA zrI pArzvanAtha prabhune praNAma karI de che ane manuSyanA samUhovaDe pUjAyelA, mokSalakSmIvaDe sahita, hamezAM hitakAraka AtmalakSamI vaDe vadhatA jayavALA zrI vardhamAna jinezvarane stavIne, rAjAonI paMktio vaDe namaskAra karAyelA, yazanI ujajavalatAvaDe caMdrathI adhika evA apramatta zrI jinadattasUrine hRdayamAM dhAraNa karIne-kuzalane karanAra, sakala janenA vAMchitanI puSTimAM kuzala, jJAnAdi klAo vaDe sahita ane kalikAlane viSe dedIpyamAna mahimAvALA zrIjinakuzalasUrine stavIne, zrImad jayasema vAcaka nAmanA gurUmahArAja pAsethI AgamanA rahasyane jANIne, meharUpI nidrAmAM sUtelA prANuone jAgrata karanAra evA saMbodhasaptatikA nAmanA graMthanI amo (vAcanAcArya guNavinaya) vRtti karIe chIe. 5 ahIM zAstranI zarUAtamAM saMkSepa rUcivALA evA graMthakAre paNa prathama ziSTa purUSanA niyamane anusaravA ane vinenI zAMti vAte zreSTha maMgalanA sthAnarUpa ISTadevanI stuti karavI. joIe. tathA "zAstranI zarUAtamAM dharma, artha, kAma ane mokSa Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zI saMbadha sahatikA bhASAMtara e purUSArthane upakAraka abhidheya (graMthamAM AvatA viSaya) ne sAMbhaLIne tene jANavAnI IcchA vagere kAraNe vaDe prerAyelA manuSyo sAMbhaLavA vageremAM pravRtti kare e mATe abhidheya paNa kahevuM joIe, tathA abhidheya kahevA chatAM ane vividha kartavyo sAMbhaLavA lAyaka hovA chatAM paNa nAnAmAM nAnA kAryamAM manda manuSya paNa vinA prayajana pravRtti karatA nathI, mATe prayAjana batAvavAnI paNa jarUra che. tathA maMgala, abhidheya ane prayojana batAvelAM hoya chatAM paNa "zAstranA saMbaMdhane sAMbhaLIne zrotAone te te graMtho pratye Adara thAya che, A kAraNane laIne zAstranI zarUAtamAM te saMbaMdha aneka prakAre kahevAya eTale saMbaMdha paNa jaNAvavAnI AvazyakatA che evuM vicArI e cArene pratipAdana karavAne IcchatA zAstrakAra (jayazekharasUri) prathama gAthA kahe che. namiUNa tiloyaguruM, loyAloyappayAsagaM vIraM / saMbohasattarimahaM, raemi uddhAragAhAhiM // 1 // mULagAthAne artha-traNa lekanA gurU, loka ane alakanA prakAzaka vIra paramAtmAne namaskAra karIne huM (jayazekharasUri) uddhAra gAthAo vaDe saMbodha saptatikA nAmanA graMthane racuM chuM. 1 - vyAkhyArthI-A gAthAmAM pahelAM be padavaDe ISTadevanI stuti tathA pAchaLanAM be pade vaDe abhidheya jaNAvela che. saMbaMdha ane prajana te sAmarthyathI jANI zakAya che. te AvI rIte- saMbaMdha te "upAyopeya " athavA "sAdhya sAdhana" nAmane che. temAM A zAstra upAya athavA sAdhana che ane zAstranA arthanuM sabhya jJAna e sAdhya athavA upaya che. prayojana kartAnuM ane zretAnuM, te ekeka anantara ane paraMpara evA be bhedevALuM che. temAM kartAnuM anantara prayajana jIvanA upara upakAra ane paraMpara prayajana mokSanI prApti che. tathA zretAnuM anantara prayojana zAnA arthanuM parijJAna ane paraMpara prayajana tene paNa mANanI prApti che; e saMkSepArtha ko. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgaLanA sthAnarUpa iSTadevanI stuti. have vistArarUpe artha kahevAya che-ahIM (graMthanI zarUAtamAM je ke kAyA ane manadvArA karAyele namaskAra paNa vine nAza karanAra che, to paNa saghaLA zrotA vagerenA samasta vinAne nAza thAya e mATe A graMthamAM devanI stuti karavA pUrvakaja pravRtti karavAvaDe "ISTadevanI stutinI buddhithI atyaMta sthiratA thAo." evI IcchAthI vA hetuthI zAstranA prAraMbhamAM vacanArA abhISTadevanI stuti karelI che. namaskAra paNa zAstrane yegya hoya te barAbara ucita gaNAya che. zAstra cAra prakAranAM hoya che. 1 thoDA akSarovALuM paraMtu vizALa arthavALuM. 2 ghaNuM akSarovALuM paNa thoDA athavALuM. 3 ghaNA akSaravALuM ane ghaNA arthavALuM. ane 4 thaDA akSaravALuM tathA thoDA arthavALuM. A (sottara) zAstrane apAkSara ane mahAtha evA pahelA prakAramAM samAveza thAya che. tethI namaskAra paNa tevA ja prakArane "mA " ItyAdi padathI kahe che. nA A lekamAM namaskAra cAra prakAre thaI zake che. 1 dravyathI, chatAM bhAvathI nahi te pAlaka vagerene, ra-bhAvathI, chatAM dravyathI nahi te anuttara vimAnanA dene, dravyathI paNa nahi ane bhAvathI paNa nahi te kapilA vagerene 4, dravyathI ane bhAvathI, jinezvara Adine namaskAra karatA, upayogavALA, vacana guktivALA ane samagra prakAre kAyAne sthApana karanArA samyagdaSTine. temAMthI vidananI zAMti mATe ekAntika amogha maMgalarU5 cothA prakAranA namaskAravaDe praNAma karIne e bhAva che kone? vIrane, karmanuM vidAraNa karavA thakI ane tapavaDe virAjatA hovAthI ane zreSTha vIryayukta hovAthI jagamAM je "vIra" e pramANe prakhyAti pAmelA che tene, kahyuM che ke" vidArayati yat karma, tapasA ca virAjate / tapoSIryeNa yuktazca, tasmAd vIra iti smRtaH // 1 // 1 pAlaka kRSNane putra hato paNa abhavya hatA. 2 zreNika rAjAnI dAsI, te paNa abhavya hatI, Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara. - te vIne--zrI va mAnasvAmine, kevA prakAranA? trijogu' traNa lAMkanA (tAtsyAt tAthaveza: e vacanathI ) arthAt traNa leAkamAM rahenArA deva, manuSya, tiryaMca, asura vagerenA gurU-tattva samajAvanAra tene-traNa bhuvanamAM rahevAvALA prANIone uddezI dharmanA upadeza karanArane, vaLI kevA ? 'hoddAjomAA lAka-je caiAda : rajIsvarUpa keDa upara sthApela hAthavALA ane tiI phelAvelA pagavALA purUSanA AkArarUpa, dharmAstikAya vagere cha dravyeAthI paripUrNa che, ane aleAka phakta AkAzAstikAya rUpa che; tenA prakAzaka-kevalajJAnavaDe jANakAra evA. 'a' e padmavaDe peAtAnA nirdeza karyo che. udghAyAma: ' prAcIna AcAryAe racelAM zAstromAMthI uddharelI gAthAAvaDe sAdhanI-- zrotAone A graMthanA sAMbhaLavA mAtrathI ja utpanna thanAra hita grahaNu, ahitatyAgarUpa jJAnanI 'saptatti: ' sIttera gAthA te vaDe gu Mcela graMthane 'cayAmi' racu chuM. A pramANe sAra che--A 'saMyogasaptati' huM... mArI potAnI matipUrNAMka nathI kahetA, para Mtu pUrvAcArya viracita ghaNA artha vALI sa MvegarUpa gAthAone svapa ranA hita vAste ekatra karIne lakhuM chuM. e kahevAvaDe graMthakAre potAnA A graMthanuM nAma darzAvyuM che. 1 temAM saghalAM paripUrNa dharmAnuSThAnanu mAkSalahAvAthI pahelAM mokSanu kAraNa batAvavApUrvaka meAkSarUpa laneja darzAvatA kahe che-- seyambaro ya Asambaro ya, buddho va ahava anno vA / samabhAvabhAviyappA, lahaI mukkhaM na saMdeho // 2 // zvetAMbara, diga Mbara, auddha athavA kAI paNa anya samabhAvavaDe bhAvitAtmA heAya, te meAkSa meLave temAM sa Mdeha nathI. 2 gAthA ' ' " vyAkhyA khetAbhya:' sapheda vastravALA, upalakSaNathI rajoharaNa, mukhavastrikA Adi AdhikaupakarA sahita sthaviraka pI vagere, zvetAMbarapaNuM mahAvIrasvAminA tInA sAdhuonI apekSAe jANavu. e padavaDe siddhanA paMdara bheTTAmAMthI binabipattisthatistha ' e gAthAmAM kahela ' svaliMgasiddha ' evA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAkSarUpalanuM vajjuna. > bhe dekhADyo. temAM peAtAnAM cihna rajoharaNAdi rUpamAM rahyA chatAM je siddha thayA te svaliMgasiddha che.. tathA bhANAbhya:' diga khara-paheravA vagerenA vastrothI rahita leAkaprasiddha jainanA ekadezI mata vizeSa. ( gAthAmAM je be 'ca'zabdo che te tene viSe rahela avAntara bhedane sUcavanArA che.) tathA nAdaH mauddhamatAnuyAyI, upalakSaNathI taiyAyika vagere khIjAM darzanAne dhAraNa karanArA valkalacIrI vagere sAdhue jANavA. e padavaDe anyaliGgasiddhA' * evA bheda dekhADayo. athavA anyA vA " upara jaNAvela e bheddAthI bIjA gRhasthanA liMgane dhAraNa karanAra marudevI vagere. * samamAthamAviyA ' samazabda sAmAyikanA arthavALA che. tene mATe ' Avacanirutti' mAM kahyuM che. 6 " sAmaM samaM ca sammaM, igamii sAmAiyassa egaThThA / nAma-vaLA-vipa, mAnama ya tetti niSleH // 99 " , artha--ahIM zAma lattama v samyak r e dezI padamAM kyAreka pradeza arthamAM vaparAya che. saMpUrNa zabdanA avayavane uddezIne kahe che ke 'sAmAciAlyuM padmArthAna 'sAmAyikarUpa ekaja ane te kahe che. e paTTAnA nikSepAne batAvatA kahe che. nAma, sthApanA, dravya ane bhAvamAM nAmAdi viSayamAM e a thayA. te sAma vagerenA nikSepa karavA. te A pramANe-nAmasAma, sthApanAsAma, dravyasAma ane bhAvasAma. evI rIte sama ane sabhyapadanA nikSepA paNa jANavA. temAM nAma ane sthApanA prasiddhaja che. dvavyasAma vagerene pratipAdana karatAM kahe che-- '' mahurapariNAma sAmaM, samaM tulA samma khIra khaMDajuyaM / dore hArassa ciI, igameyAiM tu davvaMmi // 1 // "" a--ahIM AdhathI madhura pariNAmavALuM sAkara vagere dravya te vyasAma. ' sama tuA ' bhUta artha vicAravAmAM sama tulAdravya. 'savuM' * khIra khAMDanuM mizraNa te dravyasamyak tathA sUtarane dvArA mAtIone anusarIne bhAviparyAyanI apekSAe ' hAra 'meAtIonA samUhamAM praveza kare tedravyaIka. AthIja kahyuM cheke-ATalAM dravyamAM ATalAM udAharaNA dravyamAM arthAt dravya Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayamAM. kahe che zrI samAdha sapratikA--bhASAMtara. have bhAvasAma vagerenuM pratipAdana karatA chatAM " AuSamApa paradukkhamakaraNaM rAgadAsamajjhatthaM / nANAiti tassAyapAyaNaM bhAvasAmAI // 1 // 99 tathA ' a--peAtAnI upamAe (samAna) khIjA jIvAne gaNIne bIjAne du:kha na karavuM e bhAvasAma jANavuM. ( A gAthAmAM anusvAra che te alAkSaNika che. ) sAra e che ke-peAtAnI jema bIjAne du:kha nahi karavAnA pariNAma te bhAvasAma 'jJAnadezamAvya, ' rAgadveSane nahi sevavA vaDe madhyasthapaNu ' samaH * satra peAtAnI tulyasvarUpe vavuM tathA jJAna vagere traNa ekatra ( samyag e pramANe jANI levuM. ) te AvI rIte- jJAna, darzIna ane cAritra e traNanI yAjanAnuM ja sArI rIte mAkSanuM sAdhakapaNuM hAvAthI e bhAvanA 'salya ' padmavarDa sAma vagerenA saMbaMdha che. Atmani pretanuM ' AtmAmAM praveza ' ja ' kahevAya che. ethIja kahe che. mAyasAmAji' bhAvasAmAdimAM A udAharaNA che. e gAthA thayA. ( sAmAyika zabdanI yeAjanA tA AvI rIte jANavI. ahIM AtmAmAMja. 'jJAna ' nairUktanipAtana thakI, 'je lakSaNavaDe na anelu hAya te saghaLuM. nipAtana thakI siddha thAya che. ' e nyAyathI sAman zabdanA nakAranA Aya Adeza thavAthI sAmacim evI rIte sama zabdanA AyAdeza athavA samanA Aya samAya teja sAmAyim. evI rIte khIje paNa jANuvu'. tethI samarUpa je bhAva-adhyavasAya athavA samapaNu - rAgadveSarahitapaNa evA bhAva che. tenAvaDe bhAvita-vAsita tenA svarUpe pariNamelA AtmA-jIva jenA hAya, evA prakAranA hAtA chatA 'mA~ ' sarva karmanA nAza rUpa mokSane meLave che. emAM zaMkA nathI. bhAvArtha eja che ke je samAtmA rAga-dveSathI rahita hAya che, teja meAkSa padavIne prApta kare che. kahyu che ke-- evA "" rAnothI hi svAtAM, tapatA ji prayoganam ? / tAvela ddina cAtAM, tapalA ji pronanam ? || A1 a--" jo rAgadveSa che, to tapa vaDe zuM prayeAjana che ? Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samad darzananuM svarUpa ane je te banne nathI te tapa karavAnI zI jarUra che? 1" ethI mokSaprAptimAM veSanI pradhAnatA nathI, paraMtu samabhAvaja mokSanuM kAraNa che. ema sUcavyuM. ahIM anyaliMge, gRhiliMge je mokSanuM pratipAdana karyuM te bhAvathI samyakatvane svIkAranArane kevaLajJAnanI prApti pachI tarataja kALa karanArane mATe jANavuM. anyathA je teo potAnuM lAMbuM AyuSya juve te sAdhunA veSane avazya svIkAre. 2 have paMceMdriyapaNuM, manuSyapaNuM, Aryadeza, uccakulamAM utpanna thavuM. vagere saddharmanAM sAdhanAnI sAmagrIvaDe zobhatA e paNa mekSanAM kAraNa jJAna, cAritranA AdhArabhUta samabhAvanA Icchaka bhavyapurUSe zrI samyagdarzanane viSeja yatna karavo joIe. kAraNa ke-saghaLAM dharmAnuSThAne pALavAnuM phala samyakatva pUrvakaja thaI zake che. te mATe AcArAMga niryukitamAM ( gA. ra22 mAM) kahyuM che ke tamhA kammANIyaM, je umaNo daMsaNammi pyyejaa| caMtAvato di ra Na, dunti tA-nA-2rfkha 2 " artha-"te kAraNathI karmarUpI sainyane jItavAnA manavALA prANuo darzanamAM prayatna kare. kemake samyakatvavAn purUSanAMja tapa, jJAna ane cAritra saphala thAya che. te samyakatva, sudeva, sugurU ane sudharmanA upara deva gurU ane dharmabuddhirUpa kahevAya che. kahyuM che ke"yaa deve devatAbuddhirgurau ca gurutaamtiH| ine ja dharmapa: suddhA, vagema mukhya che ?" artha "devamAM je deva tarIkenI buddhi, gurU tarapha gurUpaNunI mati ane dharmanA upara zuddha dharmabuddhi A samyakatva kahevAya che." athavA "ttarathA sAmenA ja pati' e sUtranA kathana pramANe "tatvanA svarUpamAM zraddhA te samyakatva kahevAya che. emAM asathrahapaNuM nathI. " ema jANune tenA AdhArabhUta traNe tatvonA svarUpane ja kahe che - aTThadasadosarahino, devo dhammo ya niuNadayasahiyo / muguru ya bambhayArI, ArambhapariggahAvirao // 3 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI mAdha saptatikA--bhASAMtara. gAthA - --aDhAra DhASAthI rahita te deva, nipuNa dayAsahita te dharma ane AraMbha-parigrahAdithI viramela brahmacArI te sugurU jANavA. 3 vyAkhyA evA prakAranA deva, dharma ane gurU traNa tattva che. aDhAra dASA ajJAna vagere AgaLa kahevAze te doSothI rahita deva arjuna che. temAM 'iita ' eTale paramAnanda padamAM vilAsa kare te deva. ' deva ' e pramANe kahyu chate sAmAnyapaNe hari, hara vigere leAka prasiddha devA paNa AvI jAya; tethI bhinna jaNAvavA ' cAvacoSarahita: ' e praDha vizeSaNavaDe yukta arhan devanI siddhi karI che. bhAvArtha evA che ke-deva buddhivaDe AvA prakAranA devaja dhyAna karavA lAyaka che. tathA " yo ya nikaLacA oi" ( e padamAM ca zabda samuccayane sUcave che. ) durgatimAM prasaratA ( paDatA ) jantuone je dhArI rAkhe te dhama kahevAya che. kahyuM che ke " '' ,, durgatiprasRtAn jantUn, yasmAd dhArayate tathA / dhatte caitAn zubhe sthAne, tasmAd dharma iti smRtaH // 1 // a--" je kAraNathI krutimAM prasaratA jantune dhArI rAkhe che. ane te jantuene zubha sthalamAM sthApe che, te hetuthI 8 dharma ' kahevAya che. " lokaDhivaDe dravyadharma paNa dharma kahevAya, tethI tenAthI judo ALakhAvavA 'nipuLAlati: ' ema kahyu che. nipuNa eTale jinezvaranI AjJA pALavA pUrvaka je yA arthAt hiMsAnA tyAga te vaDe sahita. sAra evA che ke--saghaLu anuSThAna kRpA sahitaja karAtu hatu siddhinA kAraNabhUta thAya che. kahyu che ke-- ' " viSa pi dhammaviSa, cApamudde jJibindu-ALApa / bhUyamaNuggaharahiyaM, ANAbhaMgAu duhadAi // 1 // 39 a--< pUjA vagere dhama kRtya paNa jine dra paramAtmAnI AjJApUrvaka karavuM joIe ane te jo prANIonA anugrahathI ( jayaNA-anukaMpA ) rahita hAya teA (jine dranI) AjJAbhaMgathI vadhAre du:khadAyI thAya che " temaja kahyu che ke-- Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ahiMsAnuM varNana.. sadhe jIvA vi icchanti, jIviu na mrijiuuN| tamaMda pachidaM , nipajyA vagati 6 .." artha-" dareka jIvo jIvavAne Icche che, maravAne koI cAhatu nathI. mATe ghara evA prANivadhane nirgatha purUSe varje che." bIjAoe paNa kahyuM che ke "mAtRvat paradArANi, paradravyANi loSThavat / : sAmavata matAni, : paracatita rati !" artha-"je manuSya paranArIne mAtA samAna, paradravyane mATInA DhephA samAna ane dareka prANIne pitAnI samAna juve che, teja vAstavika rIte dekhe che." temaja vaLI kahyuM che ke - " evaM khu nANiNoM sAraM, jaM na hiMsanti kiMcaNaM / ahiMsAsamayaM ceva, etAvantaM viyANiyA // 1 // " artha-" nizcaye karIne jJAnine sAra e ja che ke jethI teo koI paNa jIvanI hiMsA karatA nathI. ahiMsAno siddhAnta eTaleja che ema jANavuM." dhi tApa vilA, pAi padamUaru? jaM ittiyaM na nAyaM, parassa pIDA na kAyavvA // " artha-parALa samAna (nirarthaka) kareDA pade bhaNavAthI zuM? ke jethI eTaluM paNa na jANavAmAM Ave ke bIjAne pIDA na karavI. "mAteva sarvabhUtAnAmahiMsA hitkaarinnii| ahiMsaiva hi sNsaarmraavmRtsaarnniH||1|| artha-"ahiMsA e saghaLA prANIone mAtA samAna hita karanArI che. ahiMsA ja saMsArarUpI marUbhUmimAM amRtanI nIka samAna che. " "ahiMsA duHkhdaavaagnipraavRssennydhnaavlii| bhavabhramarugArtAnAmahiMsA paramauSadhI // 1 // " Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sa Mbadha sAtikA-bhASAMtara. "" a-- ahiMsA e du:kharUpI dAvAnaLane bhUjhavavAmAM varSAkALanAM vAdaLAMenI ghaTA samAna che. ahiMsA e saMsArane viSe bhramaNa karavA rUpa rAgathI pIDita manuSyone zreSTha auSadhi samAna che 1 '' 10 dIrghamAyuH paraM rUpamArogyaM zlAghanIyatA / ahiMsAyA: he sarca, jimanyat Amalaiva mA || j|| '' a--" lAMkhuM AyuSya, zreSTha rUpa, nIreAgIpaNuM, prazaMsA e saghaLuM ahiMsAnu phaLa che. vadhAre zu? te vAMchita vastune ApanAra che. " 66 ahiMsA prathamo dharmaH, sarvazAstreSu vizrutaH / yatra jIvadayA nAsti, tat sarvaM parivarjayet // 1 // 29 69 a--" sarva zAstromAM prasiddha ahiMsA e mukhya dharma che. jemAM jIvadayA na hoya te saghaLuM tyAga karavu joie. ke ,, 25 " " sathe thavAna tat ryuM:, sarje yajJAya mArata ! 1 sarve tIrthAbhiSekAzca yat kuryAt prANinAM dayA // 1 // a--he yudhiSThira ! prANIonI dayA je kare che, tevu saghaLA vedo, saghaLA yajJA ane saghaLA tIrthonA abhiSekA karI zakatA nathI. * 66 dhruvaM prANivadho yajJe, nAsti yajJastvahiMsakaH / sayaMsathe itaiya, cAyajJo yudhiSTi !! 2 n "" - artha - he yudhiSThira ! yajJamAM avazya prANInA vadha thAya che; hiMsA vagara yajJa thatA nathI; tethI dareka prANIe tarapha ahiM - sA e dayAyajJa ja kharA yajJa che. "" " anye tamatti mAAma:, pazumilai yanAmade / hiMsA nAma bhaved dharmoM, na bhUto na bhaviSyati // 1 // a--" je ame pazue vaDeyajJa karIe chIe te atizaya aMdhakAramAM DukhIe chIe. hiMsA e kadApi dharma hAi zake ja nahiM, kadApi thayA nathI ane thaze paNa nahi. " temaja zrI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsAnuM varNana AcArAMgasUtramAM bIjAM adhyayanamAM trIjA uddeza mAM "rathi kADhataLAno" e sUtranI vyAkhyAmAM A ja rahasya sUcavela che. te AvI rIte kALa eTale mRtyunuM anAgamana arthAt nahiM AvavAno avasara nathI. sArAMzopakama AyuSyavALA prANInI evI kaI paNa avasthA nathI ke jemAM karma rUpI agninI aMdara rahenAra jIva lAkhanA geLAnI jema pIgaLe nahi. kahyuM che ke-- " zizumazizu kaThoramakaThoramapaNDitamapi ca paNDitaM, . dhIramadhIraM mAninamamAninamapaguNamapi ca bahuguNam / / yatimayati prakAzamavalInamacetanamatha sacetanaM, nizi divase'pi sAndhyasamaye'pi ghinazyati ko'pi kthmpi|1| artha-"bALaka hoya athavA yuvA ke vRddha hAya, kaThora hoya ke kemaLa hoya, paMDita hoya ke mUrkha hoya, dhIra hoya ke capaLa hoya, mAnI hoya athavA mAna rahita hoya, guNethI rahita hoya athavA ghaNu guNa sahita hoya, yati hoya ke gRhastha hoya, khule beThA hoya ke chAnI rIte saMtAI gayela hoya, jaDa jevo hoya athavA cetana hoya, game te hoya tene rAtre, divase athavA saMdhyA kALe koI paNa vakhatene koI paNa rIte kALa vinAza kare che." evI rIte mRtyunuM sarvatra duHkhadAyakapaNuM vicArI ahiMsA vagerenA pAlanamAM ekAgratA (sAvadhAnatA) rAkhavI. zrI sUtrakatAMgasUtramAM vIrastava nAmanA adhyayanamAM paNa kahyuM che ke "dANANa seTTha abhayappayANaM, saccesu SA aNavajjaM vayanti / tavesu vA uttamabambhaceraM, louttame samaNe nAyaputte // 1 // artha-"saghaLAM dAnamAM abhayadAna ane saghaLAM satyamAM niSpApatA zreSTha kahevAya che. saghaLAM tapamAM brahmacarya uttama tapa che. ane saghaLA lekamAM uttama zramaNa jJAtapu mahAvIra svAmI che. 1." bIjA graMthomAM paNa kahyuM che ke" krIDAbhUH sukRtasya duSkRtarajaHsaMhAravAtyA bhavodanvannaurvyasanAgnimeghapaTalI saMketadatI shriyaa:|... niHzreNitridivaukasaH priyasakhI mukteH kugatyargalA / raju riyata paiva mag : : / ? " Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara. artha-puNyane kIDA karavAnI pRthvI, pAparUpa dhulane nAza karavAmAM pavananA samUha rUpa, saMsArarUpa samudrane taravAmAM vahANa samAna, saMkaTarUpa agnine zAMta karavAmAM meghamaMDaLa samAna, lakSamInI sAthe saMketa karI meLavI ApavAmAM dUtI samAna, svargamAM ArahaNa karavAne nIsaraNuM samAna, mukitanI vahAlI sakhI ane kugaMtine aTakAvavAmAM agalA samAna evI kRpA-dayA dareka prANi tarapha kare. bIjA saghaLA kalezethI sayuM." tathA "jI" dharmazAstranA arthane upadeza Ape te gurU jJAna-Adi guNagaNavaDe yukta hovAthI ane zreSTha zAstronA upadeza kapaNuvaDe gairavane cagya evA zreSTha gurU te sugurU te koNa? " pA" brahmacaryazabda maithuna thakI virAmane vAcaka che; ane egha thakI saMyamane vAcaka che. tevuM brahmacarya jene hoya te brahmacArI arthAta brahmacarya pALanAra. badhA dharmomAM dukhe karI pALI zakAya e brahmavata samAna bIje koI paNa dharma nathI. kahyuM che ke -.. "jaha ThANI jai moNI, jai muMDI vakkalI tavassI vaa| patthito abaMbhaM, baMbhA vi na royae majjhaM // 1 // artha- je sthAnI, manI, muMDa, valkaladhArI agara tapasvI brahmA paNa je abrahma (maithuna) nI prArthanA karanAra hoya te te mane rUcata nathI. tathA kahyuM che ke - "cha manamA, tathA ki duvAta akkhaliyasIladhavalA, jayaMmi viralA mahAmuNiNo // 1 // jaM loe vi suNijjai; niyatavamAhapparaMjiyajayA vi| . vAcA-visarmitta-murisit f vmA 2 artha chaThTha, aThThama, dazama vagere prakAranAM atyaMta Ugra tapane tapatA chatAM paNa akhalita zIla vaDe ujvala evA mahAmunio jagamAM viralA ja jovAmAM Ave che. kAraNa ke - lekamAM paNa saMbhaLAya che ke-potAnAM tapanA mAhAmyavaDe 1 Asana karI eka sthAne rahenAra, Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsAnuM varNana. 13 jagane raMjita karanAra dvaipAyana, vizvAmitra pramukha RSiyA paNu peAtAnA zIla thakI bhraSTa thayA hatA 2; e kAraNathIja khIjA graMthAmAM kahyu` che ke-- (( na hu kiMci aNunnAyaM, paDisiddhaM vA vi jiNavarindehiM / muttuM mehuLamAva, te vinA rAmolleai | z' bhAvA--tIrthaMkarAe sAvadyarUpa kAMi paNa anujJA Apela nathI. temaja asaMstaraNAdimAM sAvadyane paNa aMgIkAra karelA hAvAthI sAvadyarUpa ekAMte niSedhela nathI. utsarga ane apavAda e e bheDho vaDe karIne ane sarvatratAmAM saMmati ane niSedha karela che. pUjya zrI jinavallabhasUrie kahyu che ke-- " saMtharaNaMmi asuddhaM, doNha vi giNhaMtarditiyANa hiyaM / bArakintuLa, taM caiva ci asaMtharatne // 6 // " a. saMthArAmAM azuddha, grahaNa karanAra ane denAra tene paNa rAgInA DhaSTAntavaDe hita che ane teja asaMthArAmAM hita che. 1 29 paraMtu maithunabhAvane mukIne arthAt cAthAtratanA bhaMgane cheDIne; kAraNa ke-temAM utsarga ane apavAda nathI. kemake te rAga-dveSa vinA saMbhavatuM nathI. ane te rAga-dveSa ja saMsAranA mULa ArabhanA thAMbhalA che. kahyuM che ke-- "" ko dukkhaM pAvijA ?, kassa va sukkhe hi vimhao hujjA ? | ko va na lahijja mukkhaM ?, rAgaddosA jai na hojA // 1 // a- " jo rAga ane dveSa na heAta tA A jagamAM kANu du:kha pAmata? athavA kAne sukhamAM vismaya thAta ? athavA meAkSane kANu na meLavata ? arthAt rAga ane dveSanA abhAvamAM jagamAM kAI du:khI hAi zake nahi ane sarva koI mokSamAM nivAsa karanAra thaI sukhI hAvAthI keAIne paNa sukhamAM Azcaya thAya nahi. 1 "" tethI brahmacarya vAn ema kahyu che. e vratanA ArAdhaka asatya khelatA nathI. tathA adatta vastune paNa grahaNa karatA nathI. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrI saMbadha saptatikA-bhASAMtara ethI bIjuM ane trIjuM mahAvrata uparathI jANI levuM. duHzIla manuSya asatya ja bese che. kAraNa ke-"kAmI purUSane satya hatuM nathI" tathA tIrthakarAdie na Apela vastune ja te svIkAre che. vaLI ke? "grAmaparivahAviro" AraMbha-jIvane upadrava kara. AraMbhapada saMraMbha ane samAraMbhanuM upalakSaNa che. kahyuM che ke-"saMka95 te saMraMbha, paritApa karanAra samAraMbha hoya che. saghaLA zuddhanayathI te upadrava te AraMbha jANa." ane parigraha-dhanadhAnyAdine svIkAra. te AraMbha ane parigraha banethI nivRtta thaelA hovA joIe. (mULamAM prAkRta hovAthI dIrgha thaela che. samAhAradvanda kaye chate AraMbha ane parigrahathI virAma pAmelA ema thaI zake, paraMtu adravyavAci virUddha padArthone dvAda ekavat vikalpe kahela hovAthI kAma ane krodhanI jema A bannene paNa paraspara virodha na hovAthI eka varbhAva ghaTate nathI.) A vizeSaNe vaDe prathama paMcamahAvratanI sUcanA karI tethI paMcamahAvratadhAraka jaganA jaMtuone vistAra karanAra susAdhu hoya che. ema kahyuM. 3 - pUrvamAM aDhAra deSathI rahita deva hoya che, ema kahyuM te aDhAra de nIcenI be gAthAmAM jaNAvavAmAM Ave che. te dethI rahita devane namaskAra karUM chuM. abANa koha maya mANa loha mAyA~ raiI aparaI / niddoM soya aliyavayaNa coriyoM macchara bhayauM ya // 4 // pANivaha pema kIlApasaMga hAsauM ya jassa iya dosA / . aTThArasa bi paNaTThA namAmi devAhidevaM taM // 5 // gAthArtha -ajJAna 1, krodha 2, mada 3, mAna 4, lebha 5, mAyA 6, rati 7, arati 8, nidrA 9, zoka 10, mRSA bhASaNa 11, cArI 12, matsara 13, bhaya 14, prANivadha 15, prema 16, kIDA prasaMga 17, hAsya 18. e aDhAre doSa jenA nAza pAmyA hoya te devAdhidevane huM praNAma karuM chuM. 4-5. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsAnuM varNana. 15 vyAkhyArtha-ajJAnasaMzaya, adhyavasAya ane viparItatArUpa mUDhatA 1, krodha-kepa 2, mada=kula, baLa, aizvarya, rUpa, vidyA ItyAdine (vaDe ) ahaMkAra karavo te athavA bIjAne parAbhava karavAmAM kAraNarUpa 3, mAna durAgrahanuM na mUkavuM te athavA yukta vacananuM na grahaNa karavuM te , lobha lubdhatA Asakti 5, mAyA=bha 6, rati=ISTapadArtha upara mananI prIti 7, arati=niSTa saMgathI utpanna thatuM mAnasika du:kha 8, nidrAzayana-uMgha levI te 9, zoka=cittanI vihRlatA 10, alika vacana=asatya bolavuM te 11, cerikA=bIjAnA dravyane apaharavuM te 12, matsara=bIjAnI saMpattine na sahana karavI te 13, bhaya =bIka 14. prANiva=prANiyAne nAza karavo te 15, prema=snehavizeSa 16, kIDAprasaMga krIDAmAM Asakti 17, hAsahAsya 18 e aDhAre de jenA bilakula naSTa thayA hoya te devAdhidevane bhaktithI namra banI namaskAra karuM chuM. sarva dethI rahita hovAthI teja deva sarvadevomAM viziSTa che. 4-5. evA prakAranA devAdhideve sura, asura, nara, tiryaMcAnI pAse ahiMsA rUpa dharma prarUpe tethI ahiMsAne ja nIcenI gAthAmAM varNave che. sabbAno vi naIo, kameNa jaha sAyarammi nivaDaMti / taha bhagavaI ahiMsaM, savve dhammA samalliti // 6 // gAthArtha-jema badhI nadIo anukame samudramAM Ave che; tema badhA dharmo bhagavatI ahiMsAne AvI maLe che. 6 - vyAkhyArtha-samasta gaMgA, siMdhu vagere nadIo jevI rIte lavaNasamudra vageremAM paraMparAe praveza kare che, tevI rIte pUjya dayA pratye chae darzananA ISTa dha Azrita bane che. bhAvArtha : eja ke e darzane dayAne mAne cheja, 6 ahiMsAnA ArAdhaka sAdhuo ja hoya, tethI be gAthAo vaDe teone ja zaraNarUpe svIkAratA kahe che ke- Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zrI saMbadha samitikA-bhASAMtara. sasarIre vi nirIhA, bajhabhitara pariggahavimukkA / dhammovagaraMNamittaM, dharati cArittarakkhaTThA // 7 // paMciMdiya damaNaparA, jiNuttasiddhantagahiyaparamatthA / paMcasamiyA tiguttA, saraNaM maha erisA guruNo / / 8 // . .. gAthArtha-pitAnA zarIra upara paNa pRhA vinAnA, bAhya ane atyaMtara baMne prakAranA parigrahathI rahita, tathA jeo cAritranI rakSA mATe mAtra dharmanAM upakaraNone ja dhAraNa kare che. 7 jeo pAMca iMdriyone damavAmAM tatpara che. ane jinheMdra paramAtmAnA siddhAMtathI jemaNe paramArtha grahaNa karyo che, jeo pAMca samiti tathA traNa guNiyukta che, evA gurUmahArAja mAre zaraNarUpa . 8 vyAkhyArtha-AvA prakAranA gurUo mane zaraNarUpa thAo. ( avA" evuM adhyAhArathI ahIM jANuM levuM) kevA prakAranA gurUo? pitAnA deha tarapha paNa nispRha.. " maMsaThuiruhiraNhArUvaNaddhakalamalayameyamajAsu / . puNNammi cammakose duggandhe asuibIbhacche / / 1 // saMcArimajaMtagalaMtavaccca muttNtsylpunnnnmmi| he dogA kiM jALuM galu?i 2 " bhAvArtha-mAMsa, hADakAM, lehI, yuthI maDhela ane vIrya, mala, meda, majAthI pUrNa tathA apavitratAthI bIbhatsa dudhi cAmaDAnA kezarUpa azucinA kAraNabhUta A dehane viSe rAganuM kAraNa zuM hoya ? 1. arthAt vAstavika rIte vicAratAM zarIramAM rAga karavAnuM koI kAraNa nathI. tathA zrIAcArAMgamAM kahyuM che ke" bheuradhamma viddhaMsaNadhamma adhuvaM praNitayaM asAsayaM cyaavccara viparipAmava" ItyAdi. bhAvArtha -" bhinna thavAnA svabhAva vALuM, adhuva, anitya, azAzvata, caya-apacaya svabhAvavALuM ane pheraphAra thavAnA svabhAvavALuM A zarIra che. temaja "dIptobhayAgravAtAridArUdaragakITavat / janma-mRtyubhayAzliSTe zarIre bata! sIdasi // 1 // " Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurU varNana. 17 bhAvArtha - dIpta thayelA banne taraphanA agrabhAgavALA vAtAri jhADanA lAkaDAnI aMdaranA kIDAnI mAphaka he jIva! janmamaraNa e banne vaDe vyApta thayelA evA A zarIramAM khedanI vAta che ke tuM sadAya (muMjhAI duHkhI thAya) che. 1" e pramANe bhAvanA bhAvatA jeo zarIra rakSAne paNa nathI karatA, te parijana AdinI rakSAmAM to temanI pravRttine bilakula abhAva hoya ja. e apizabdano artha sUcave che. vaLI kevA prakAranA? "vAhyAbhyantarapahirimuvarAja' (dvandrasamAsanA anta rahele parigraha zabda bannene joDAya che.) bAhya parigraha ane AtyaMtara parigraha. temAM bAhya parigraha dhana, dhAnya, khetara, vAstu, rUpuM, sonuM, copagAM, be pagAM ane bIjI dhAtuo ema nava prakAre manAya che. AtyaMtara parigraha. 1 mithyAtva, 3 veda, 6 hAsyAdi, 4 kaSAya e bheda vaDe cauda prakAre jANa. kahyuM che ke "micchattaM veyatigaM hAsAI chakkagaM ca bodhbdh| kohAINa caukaM caudasa a&ibhatarA gaNThI // 1 // " ene bhAvArtha upara AvI gayA che. te banne prakAranA parigrahothI hita hoya che. bAhya parigrahamAM prANivadha ItyAdi jarUra thAya che. te AvI rIte-gadheDAM, uMTa vagere jIvone parigraha hete chate tenAthI utpanna thatI jIvahiMsA, tathA ISya vagere kArasethI mithyA prazaMsA karavA vaDe mRSA, jakAta vagerene bhaMga karavAthI adatta, gAya vagere tarapha sAMDha vagerene mUkavAthI mithuna, pitAnI kAyA vaDe paNa brahmacaryanuM pALavuM ja muzkela che. hene paNa kaThinatAthI pALate koNa bIjAone brahmacaryanA khaMDanamAM nathI pravartAvata? e pramANe parigrahathI sarva vratanA aticArane saMbhava rahe che. tathA kahyuM che ke "mayalANathanimittaM AyAsakilesakAraNamasAraM / mAna baLa thI ja du sumA ta itay fu i ? '' Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha sahatikA-bhASAMtara. bhAvArtha-"sakala anarthonA nimittabhUta ane AyAsa tathA kalezanA kAraNarUpa temaja asAra evA dhanane jANa buddhimAna purUSa temAM leza mAtra paNa lubdha thatuM nathI. 1" tathA- " arthAnAmarjane duHkhamarjitAnAM ca rkssnne| / ... Aye duHkhaM vyaye duHkhaM dhigartha duHkhasAdhanam // 1 // " - bhAvArtha " dravyanA meLavavAmAM du:kha, meLavela dravyanuM kSaNa karavAmAM duHkha, dravyanA lAbhamAM duHkha ane dravyanA vyayamAM paNa du:kha raheluM che. evA du:khanA kAraNabhUta dravyane dhikkAra ho. 1" tathA kahyuM che ke - " rAjA rokSyati kinnu me hutavahI dagdhA kimetad dhanaM ? kiM cAmI prabhaviSNavaH kRtanibhaM lAsyantyado gotrikAH ? / moSiSyanti ca dasyavaH kimu tathA naMSTA nikhAtaM bhuvi ?, cAvamAM yuroDathArtatA dulita: 2" bhAvArtha-"zuM rAjA ane daMDaze?, agni mhArA A dhanane zuM bALI nAkhaze?, geganA mANase A ghanane sarakhe bhAge vahecI levAmAM samartha thaze?, cAra leke zuM corI jaze?, pRthvImAM dATeluM zuM nAza pAmaze? evI rIte rAta divasa ciMtavato dhanavAna duHkhI rahe che." temaja kahyuM che ke - "artha naviTAni vidurastanata, prAMdyacchanAbhighAtotthitazikhikaNakaM janyamanye vizanti / - zItaLar. samIrapitatanudatA zivA tais, zilpaM cAnalpabhedaM vidadhati ca pare nATakAyaM ca kecit // 1 // " - bhAvArtha:-"dravyane mATe keTalAka manuSya magara Adi jaMtusamUhathI vyApta evA samudramAM ulaTathI tare che ( dariyA mArge musApharI kheDe che,) bIjA keTalAka ja uchaLatA zastronA prahArathI utpanna thaela agnikaNIyAvALA yuddhamAM jAya che, bIjA keTalAka prANuo TADha, taDake, pANI, pavananAM kaSTothI zarIrarUpI latAne glAni thAya tevI rIte khetI kare che ane bIjA keTalAka aneka prakAranI zipa kaLAne tathA nATakAdi kare che. 1" tathA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * gurU varNana. dhana nA riti mRtyu najamrfka ja ; neSTAniSTaviyogayogahRtikRt sadhyaG na vA pretya c|| cintAbandhuvirodhabandhanavadhatrAsAspadaM prAyazA, tti nirikSaNa kSatti zremAvA kSatti che " bhAvArtha - dravya vyAdhione aTakAvI zakatuM nathI, maraNa, janma, jarAne nAza karavAmAM samartha nathI, ISTane viyega TALanAra nathI, aniSTa cegone haranAra nathI, athavA paralokamAM sAthe AvatuM nathI, prAye ciMtA, baMdhuo sAthe virodha, baMdhana, vadha ane bhayanuM sthAna che; evA dravyane AtmajJAnI vicakSaNa purUSa kSaNamAtra paNa semakuzalatA karanAra jetA nathI, 1" tathA kahyuM che ke - . ' dravyanA athI prANio rAjAne seve che, vinaya dekhADe che, sabhyatApUrvaka vacana le che, rAtadivasa teonI AgaLa de che, teonA paga mardana kare che, azuci sthAnane dhe che, teonA vacana pramANe sarva adhama karmone kare che, athavA vepAramAM pravarte che, mugdha vizvAsI manuSyane Thage che, dezAMtaramAM jAya che, TADha, tApa, vedanAne sahana kare che, sudhA, tRSA sahana kare che, mULa dravyanA nAzathI kaleza pAme che. bahu kahevAthI zuM ? " taM natthi jaM na patthiti, neya sevaMti jaM na pnnmNti| kiM kiM na kuNaMti narA, naDiyA AsApisAIe // 1 // " bhAvArtha:-"AzApa pizAcIvaDe viDaMbanA pAmelA manuSya, tevI kaI vastu nathI, te kaI purUSa nathI ke jenI pAse je vastunI prArthanA na kare; te kaI nathI ke jene na seve, praNAma na kare. teo zuM zuM nathI karatA ? arthAt na karavAnuM paNa saghaLuM AtyaMtara parigraha te doSarUpaja kahevAya che. kAraNa ke mithyAtva vagere AMtarika parigraha anaMta bhavamAM bhramaNa karAvanAra che. evI rIte parigrahane sakala anarthonA kAraNarUpa jANIne jeo sarvathA durjananI saMgatinI mAphaka te baMne prakAranA parigrahanA Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMbadha saptatikA-bhASAMtara. tyAga karanArA hoya che. tathA jeo saMyamanA paripAlana mATe (vLamA emAM rahele mAtra zabda jAkhamAmAnA e vAkyanI mAphaka bIjAnI nivRttirU5 arthavALe che.) dharmanAM upakaraNaneja dhAraNa kare che. temAM jinakapi munione nIce jaNAvela upadhi rAkhavAnI hoya che. patta jattAvA, pacava ja yA | paDalAi~ rayattANaM, gocchao pAyanijogI // 1 // - " tinneva ya pacchAgA rayaharaNaM ceva hoi muhapattI / * kA phuvAravidyA, vadI niuiarf / I 2 " ' bhAvArtha-jenA vaDe vratadhArI upakRta thAya te upakaraNa, AtmAnI samIpe saMyamane TakAvI rAkhavA vastunuM grahaNa karavuM te upagraha, upagraha jenuM prayojana hoya te aupagrahika. arthAta kAraNa prApta thaye chate saMyamayAtrAne vAte je grahaNa karAya, paraMtu nitya nahi te aupagrahika temAM paNa eyika upadhi 1 gaNanA pramANuvaDe, 2 pramANu pramANavaDe. ema be prakAre che. temAM gaNanA pramANe eka be traNa ItyAdi prakAre ane pramANe pramANa te laMbAI, pahoLAI ItyAdi prakAre. evI rIte aupagrahika upadhinA paNa be bheda jANuM levA. temAM ahIM jinakapionI aidhika upadhi gaNanA pramANathI pratipAdana karavAmAM Ave che. temAM pAtra=pAtarAM. 1, pAtrabaMdha=je cokhaMDA vastranA kaTakAvaDe pAtarAM dhArI rakhAya te (jheLI) 2, pAtrasthApana=kaMbalamAM vastra ke jemAM pAtarAM sthApana karavAmAM Ave che 3, pAtrakesarikA=pAtra pratyupekSaNika ke je cilimilikA (caravalI) evAM nAmathI prasiddha che. 4, paTala=(paDelAM) bhikSA mATe bhramaNa karatAM je pAtarAonI upara rakhAya che 5, rajastrANa=pAtarAMnAM vIMTaNa (prAkRta hovAthI sUtramAM ekavacana batAvyuM che.) 6, gecchaka= (guccha ) kAmaLanA kaTakArUpa hoya che ke je pAtarAM upara rakhAya che 7, A sAte prakAranA pAtarAMone parikara che. tathA traNaja pracchAdaka=prAvaraNa 1 zarIra upara oDhavA-dhAraNa karavAnA kapaDAM. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - " gurU varNana. vastra, be sUtramaya ane eka unamaya maLIne hoya che. tathA joharaNuo 11 ane muhapatti 12. A bAra prakArano upadhi utkRSTathI jinakapione heAya che. ane sthavira kalpione te vaida prakArane upadhi hoya che, te A pramANe- " ee ceva duvAlasa, mattaga airega cAlapaTTo u / eso caudasarUvA, uvahI puNa therakappammi // 1 // ". bhAvArtha- jinapione upara batAvelI pAtarAMthI laIne muhapattI sudhInA bAra prakAranI upAdhi uparAMta mAtarIyuM (pAtra vizeSa) 13 ane calapaTTo 14, e baMne meLavatAM sthavira kapione gaNanA pramANathI cauda prakAranI upAdhi hoya che. 1" kAraNa vinA adhika upakaraNe grahaNa karavAmAM pAsasthApAnuM thAya che. e saMbaMdhe zrI dharmadAsa gaNi kSamAzramaNujIe upadezamALAmAM kahyuM che ke - jaurvirgvmALa , karinna vada 4nA | 2. " bhAvArtha - dharmakathA AjIvikA vAste bhaNe ane te kathAone kahete chate ghare ghare bhame temaja gaNanAdi pramANa vaDe adhika upagaraNuM vahana kare (rAme) kahyuM che ke - "nijA vanavA, the cAdaravA ajANaM pannavIsaM tu, ao uDDhe uvggh| // 1 // " bhAvArtha-jinakapio bAra prakAranI upadhione dhAraNa karanArA hoya che, tathA sthavira kapio cauda prakAranI upadhine dhAraNa kare che, sAdhvIone paccIza prakAranI upAdhi rAkhavI kahI che. tethI adhika hoya te upagraha kahevAya che." e pramANe, tathA pramANu pramANa vaDe- kApa maravmaror, jhAjhA gayA tthA ' Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMbodha saMpratikA-bhASAMtara, bhAvArtha--potAnA zarIra pramANe (lAMbA) ka65 (kapaDA) aThThI hAtha pahoLA hoya che. ItyAdivaDe upara mujaba kahAthI adhika upakaraNa (svecchAthI) vahana kare te te pAsa kahevAya che. vaLI te kevA prakAranA? "jajipipA" iMdriya ("ri paramezva' e dhAtuthI sarva upalabdhi bega paramezvaryanA saMbaMdhathI iMdra jIva) jIvanuM ciha, jIve joyeluM, sparzeluM ItyAdi. ( "jijijimi ' ItyAdi sUtravaDe nipAtana karavAthI siddha thAya che. ane te Indriya be prakAre che. 1 dravyandriya, 2 bhAveMdriya. temAM nivRtti upakaraNamAM dravyendriya kahevAya che ane labdhi, upayoga e bhAdriyamAM kahevAya che. sparza vagere je pAMca idri che, tenA damavAmAM tatpara. arthAt anAdi bhavanA abhyAsathI pitapetAnA viSayamAM uchuMkhalapaNe pravartanAra (iviye)ne pitAne vaza karanArA. vaza nahi karela evI te iMdriya anarthanA kAraNarUpa che. kAraNa kahyuM che ke-- " tavakulachAyAbhaMso, paMDiJcapphaMsaNA annitttthphii| .. vasaNANi raNamuhANi ya, iMdiyavasagA aNuhavaMti // 1 // " bhAvArtha"iMdriyone vaza thayelA purUSe tapathI bhraSTatA, kuLathI bhraSTatA, kAMtine nAza, pAMDityane hAsa, aniSTa mArga ane yuddha vigere saMkaTane anubhave che. 1" tathA- " AtmabhUpatirayaM cirantanaH piitmohmdiraavimohitH| kiGkarasya manasA'pi kiGkarairindriyairahaha kingkriikRtH||1||" | bhAvArtha-moharUpI madirAnA pAnavaDe mUDha thayele e A lAMbA kALane paNa AtmA rUpI rAjA, ghaNA Azcarya ane khedanI vAta to e ja che, ke pitAnA kiMkara-mananA iMdriya rUpI kiMkaree tene kiMkara karyo che. 1" tathA anyatra kahyuM che ke- "jayo yad bAhubalini, dazavaktre nipAtanam / .. jitAjitAni rAjendra ! hRSIkArapatra kAraNam // 1 // " Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurU varNana. 1. 23 bhAvArtha-"he rAjendra ! bAhubalinI je jIta ane rAvaNanuM je maraNa nIpajayuM. emAM vaza karela ane vaza nahi karela evI iMdriye ja kAraNa che. 1" temAM zrotraMdriyanA viSaya upara udAharaNa- vasaMtapura nAmanA nagaramAM puSpasAra nAme eka gAMdharvika ( gayo hato. te atyaMta madhura svaravALA ane kurUpI hatA. teNe lekanA hRdayane harI lIdhAM hatAM. te nagaramAMthI sArthavAha dezAMtaramAM gayA hatA. tenI strI bhraSTa hatI. teNe koIpaNa kAraNa vAste dAsIone mekalI. te dAsIo sAMbhaLavA beThI tethI teNuM e jatA kALane jAya nahi. lAMbe kALe AvelI te dAsIo kahevA lAgI ke-svAmini ! zeSa na kare, ame je Aje sAMbhanyuM che te pazuone paNa lebhAve tevuM hatuM, to hazeThANI ! catura manuSyane lebhAve temAM zuM pUchavuM? "kyAM ?" ema zeThANuMe pUchayuM tyAre dAsIoe teNIne kahyuM. tyAra pachI teNe pitAnA hRdaya sAthe ciMtavavA lAgI ke "huM kevI rIte joIza? kaIka divasa te zaheramAM devatAnI yAtrA thaI. ane saghaLuM zahera gayuM. te gayA paNa gayA. loka paNa prarphoma karIne pAchA phare che ane prabhAtakALa vate che. te gaye paNa gAna karIne thAkI gayA chata nagaranI bahAranA bhAgamAM sUtA. te sArthavAhanI strIe paNa dAsIo sAthe AvIne praNAma karI devaLane pradakSiNe karI. dAsIoe kahyuM ke-A te che " saMbhrAMta thayelI evI te zeThANuM te tarapha gaI. pachI lAMbA dAMtavALA kurUpI evA te gavaiyAne kahevA lAgI ke "hAra rUpavaDe ja gAyana joI lIdhuM. teNunA AvA tiraskArane A naveyAe naTe dvArA jANo. tene amarSa utpanna thayo. teNunA gharanI samIpamAM prabhAtakALanA samaye gAvAne AraMbhya. (teNInI cAlacalaNa gAyanamAM UtArI) jevI rIte kuzalAdi pUche che, jema tyAM ciMtave che, jemAM lokone visarjana kare che, jema Avele gharamAM praveza kare che. tenuM ciMtavavA lAgI "sAcuM vate che." tethI. Ane abhyathAna karUM. evuM vicArI AkAza Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI subodha satikA-bhASAMtara. taLathI pitAnA dehane paDatA mUko. ema e zeThANuM maraNa pAmI. evI rIte zrotraMdriya du:khanA kAraNarUpa thAya che. evI rIte cakSuriMdriya-je kAraNathI strIonAM mukha, netra, dAMta, adhara, stana, sAthaLa vagere jevA vaDe pUrNa caMdra, kamaLa, kuMdakaLI, pravAla, suvarNa kalaza, keLathaMbha Adi upamAo ApavAthI sa, mAMsa, carabI, lehI, snAyu, cAmaDuM, hADakAMrUpa prastuta vastu svarUpane dUra karavA pUrvaka mithyA ka5vAmAM pravRtti kare che. te mATe kahyuM che ke " rUvanivesiyanayaNo, ramaNINa vilAsahAsaramaNINa / yAda athANuthakALo, hasika jana I ? ", bhAvArtha-vilAsa, hAsyAdivaDe ramaNika evI ramaNuMonA rUpamAM netra sthApana karato e ajJa manuSya dIvAnI jhALamAM pataMgIAnI mAphaka baMdhAya che. 1 nivRtti te __"na zakyaM rUpamadraSTuM, cakSuciramAgatam / rAgadveSau tu yau tatra, tau budhaH parivarjayet // 1 // bhAvArtha-"daSTigocara thayela rUpa na jevuM e azakya che, paraMtu te rUpa jovAmAM je rAga dveSa thAya tene buddhimAna purUSe tyAga kare joIe. 1" nAsikA-iMdriya paNa sugaMdha ane durgadhanA kAraNarUpa hovAthI rAga-dveSavaDe AtmAne karmane baMdha karAvanAra che. tene mATe kahyuM che ke , " asuhesu mA virajaha, mA sajaha surbhigndhdbvesu|| jayafmasaMga fmanapatra raju kayA nidaLa ? " . bhAvArtha--azubha (durgadhi) padArthonA viSayamAM virAga na kare ane surabhi (sugaMdhI). padArthomAM Asakti na kare. kAraNa ke gaMdhanI AsaktithI nizcaye bhamarA tathA sarpo maraNa pAmyA che. 1" evI rIte jindriya mATe paNa samajavuM. kAraNa ke-ISTa, aniSTa AhArene viSe rAga ane dveSa upaje che. jema Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurU varNana. " mahurajapAnamasAirasavisesehiM mohiyA muddhaa| mathArapArA, mIna vinAmuvatinA ? " bhAvArtha-"madhura anna, pAna, mAMsa Adi rasa vizeSavaDe mehita thayelA mugdha mAchalAMe gaLAne viSe yaMtrapAlavaDe baddha thaIne vinAza pAme che. " spazendriya paNa azubha adhyavasAyanA kAraNabhUta hovAthI durgatinuM kAraNa che. jemake- " -vijayA-jayanAnsa saritA saMga | phAsesu gaDhiyahiyayA, bajhaMti gayavya dhIrA vi||" bhAvArtha-" snAna, vilepana, zayana, Asana ane suMda. rIonAM aMgenA sparza viSe Asakta hadayavALA dhIrapurUSe paNa hAthInI mAphaka baMdhAya che. 1" evI rIte ekeka iMdriyanA viSayathakI paNa anartha thAya che, te pachI je prANI pAMce IdrivaDe pravRtti kare, te ghaNu lAMbA kALa sudhI saMsAramAM jarA, maraNadine prApta kare (e svAbhAvika che.) jema te kAcabAne banyuM hatuM. tenuM udAharaNa- - gaMgA nAmanI mahAnadInA kinAre gaMgAdraha che. tyAM ghaNuM magaramaccha, kAcabA vigere jaLanivAsI prANIo vase che. temAMnA be kAcabAo sthaLamAM vicaranArA ane kIDA, deDakAM vagerenA mAMsamAM Asakta hatA. te drahanI cItarapha bhramaNa karatA te kAcabAone caMDa-bhayaMkara zabda karatA (cIsa pADatA) kSudra pApI ziyALoe joyA. kAcabA potAnI tarapha AvatA zIyALAne joI pitAnA cAra paga ane (pAMcamA) mAthAne gopavI daI ceSTArahitakaMpanarahita thaI nijIvanI jema rahyA. ziyALe paNa AvIne te kAcabAone ahiMthI tahiM pherave che, calAve che, sparza kare che, upADe che, pADe che, paraMtu jyAre kAMIpaNa karI zakavAne asamartha thAya che. tyAre te ziyALe kaI najIkanA bhAgamAM gayA ane guptapaNe rahyA. te be kAcabAmAMthI eka kAcabAe pAchaLathI te Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mI saMbaMdha saptatikAbhASAMtara ziyALane dUra gayelA jANe paga pasAryA ane Doka uMcI karI, teTalAmAM zIvratAthI AvI eka ziyALe te kAcabAne mukhavaDe pakaDyo ane khaMDakhaMDa karyo. bIjo kAca te thAkI gayelA ane parizramane pAmelA ziyALe gayA tyAM sudhI potAnA aMgane saMkecI rAkhavApUrvaka sthiraja rahyo. ane kSaNetara pachI pAMkharUpa pAMjarAmAMthI pahelAM eka pagane kahADyo, pachI bIjA pagane ane chevaTe mAthAne bahAra kADhyuM. e pramANe karavAthI te AtmAnA sukhapUrvaka vicaryo.' A daSTAMtane upanaya Idriyone gepavavA na gAvavAnA guNa deSapUrvaka jANI le. tathA jinezvaree kahela siddhAMta arthAta aMgapraviSTa, anaMgapraviSTa evA bhedavALAM tIrthakaree prarUpelAM Agamane vegavahanapUrvaka sadgurUnA mukhakamalathakI jeoe paramArtha-rahasya svIkArela hoya te jinosiddhAkRttiparamANaH jANavA. kAraNa ke gavahana karyA vinA siddhAMta bhaNavAne AgamamAM niSedha karyo che. te mATe zrIThANAMga satramAM kahyuM che ke-"traNa vAcanAne ayogya jaNAvyA che. te AvI rIte-avinIta 1, vikRtipratibaddha 2, azAMta paramakrodha3.": ItyAdi sUtra sugama che. " vAvanA :" sUtrane abhyAsa na karAve. A kAraNathI ja artha paNa na saMbhaLAva. kAraNa ke sUtrathI arthanI adhikatA che. temAM avinIta-sUtra tathA artha ApanAranA vaMdanAdi vinayathI rahita 1. tene bhaNAvavAmAM deSa che. jethI kahyuM che ker4 ji tAja janma, gALI raMgo zizu supaf 1 mA nAsika pa vAre va teT ?" A bhAvArtha-"avinIta zruta bhaNyA vinA paNa jyAre stabdha rahe che, te zratane prApta karyA pachI te zuM kahevuM ? arthAta adhika avinIta-vinayahIna stabdha thAya che. mAnayukta prANuM kSata thayelAne kSAranuM siMcana karavAnI mAphaka adhika naSTa thAya che. 1 " Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurU varNana. bhAvArtha-svayaM palAyana karatA gAyonA samUhane patAkA (dekhavAthI) batAvavAthI vega vadhe che. (paNa ghaTato nathI) deSane udaya thaye chate zamana-upazamana (zAnti) nidAnatulya ja thAya e artha che. vicAhIyA vinA, te je ja umA rAti vidiyA, juva toLAtuM ? " . | bhAvArtha "vinayapUrvaka bhaNelI vidyA A loka ane paralekamAM phaLa Ape che, pANI rahita dhAnyanI mAphaka vitarahita vidyA phaLa ApatI nathI. 1" - - tathA vikRtimAM pratibaddha arthAta ghI vagere rasamAM vizeSa Asakta upadhAnane karI zakatuM nathI e Azaya che. AmAM paNa deASa ja che. . . " atavo na hoi jogo, na ya phalae icchiyaM phalaM vijaa| vi Ati vikaTamari, agrit gr fair III" bhAvArtha-jema sAdhanahIna vidyA vipula avaguNune phaLe (Apa) che, paraMtu te vidyA Icchita phaLane ApatI nathI, tema tapa vinA joga thaI zake nahi. 1" avyavasita-anupama-upazAMta nahi thaela prAbhUtanA samAna prAbhUta narakamAM pADavAmAM kuzaLa paramadha jene hoya te acaMtitabhratija samaje. tathA "vinIta 1, avikRtipratibaddha 2, vyavasita prAbhRta 3. e traNe vAcA ApavAne gya che. tathA siddhAMtane bhaNavAthI gatine paNa pheraphAra thAya che. kAraNa ke cada pUrvadharanI jaghanyathI lAMtakadevalokamAM utpatti dattagni divasa e vacanathakI jANavI. sidvAnta bhaNyA vinA devapaNAne pAmyA chatAM paNa zeka kare che. kAraNa ke zrIThAkuMgasUtramAM kahyuM che ke - Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha saptAMtakA-bhASAMtara deve traNa sthAnavaDe paritApane pAme, te AvI rIteaho ! te baLe, chate viye, chate purUSArthe, kSema ane subhikSatAnI prAptimAM AcArya, upAdhyAya vidyamAna hatA chatAM paNa nirogI zarIravaDe ghaNuM zratane abhyAsa na karyo 1, aho ! A lekamAM Asakta:pratibaddha ane paralokamAM parAbhukha evA meM viSayatRSNADe lAMbA kALa sudhI sAdhudharma paripAlana karyo nahi 2, aho ! maheM dvigArava, rasagArava, zAtAgAravavaDe ane bheganI abhilASAmAM Asakta thaI vizuddha cAritra sparyuM (pALyuM) nahi 3, A traNa sthAnakevaDe deve paritApa pAme che." . A kAraNathI tapasyAnuM vahana karavA pUrvaka jemaNe siddhAtane sAra grahaNa karyo che. tathA Iyasamiti, bhASAsamiti, eSaNAsamiti, AdAnanikSepasamiti, pArijhApanikAsamiti. e pAMca samitivaDe yakta gamana vagere kRtyomAM pravRtta thayelA tathA gopana=zuti ("jAM rie sUtrathI kti pratyaya thaye che.) AvatAM karmarUpI kacarAne nirodha e Azaya che. akuzalathI nivRtti ane kuzaLamAM pravRttirUpa mane guNi 1, vacanagupti 2, kAyamusi3. ema traNa gumiovaDe gusa, kahyuM che ke - jAnurimAno, juno ripi kuti bhAvaLyA akusalanivittirUvA, kusalapavittissarUvA ya // 1 // " bhAvArtha-"mane gupti 1, vAgUmi 2, kAyapti 3. e traNa guptio jANavI. tenA svarUpane kahe che. akuzaLa= kharAba mana, vacana ane kAyAnA nidharUpa, temaja kuzaLa mana, vacana ane kAyAnI pravRtti svarUpa te hoya che. 1" | vivecana-ahiM mane gupti traNa prakAranI che. A ane raudra sthAnane anusaranAra ka95nAone samUla viga te 1, zAstrane anusaranArI, paralekane sAdhanArI, dharmadhyAnanA anubaMdhavALI madhyasthapaNAnI pariNati 2, kuzaLa ane akuzaLa manevRttinA nidhavaDe ganirAdha avasthAmAM thanArI pitAnA AtmAmAM lInatArUpa 3. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurU varNana. - 29 vAmi be prakAranI che. mukhavikAra, netravikAra, vikAra, AMgaLIo mareDavI, UbhA thavuM, udharasa ANavI, huMkAra kara, kAMkarA pheMkavA. ItyAdi prajAsUcaka ceSTAone parihAra karI Aje hAre na belavuM' e abhigraha kare te prathama vAgupti 1, ( kAraNa ke ceSTAovaDe potAnA prajanane sUcavanArano mana karavAne abhigraha niSphaLa ja jANa.) tathA vacana, pUchavuM, bIjAe pUchela arthane khulAso kare. ItyAdimAM loka tathA Agamane virodha na thAya tema muhapattIvaDe mukhakamaLane DhAMkI bolanArane paNa vANanI pravRttinA niyaMtraNarUpa bIjI vAgRti samajavI 2, vAgruptinA A be bhedavaDe sarvathA vANIne niSedha ane samyabhASaNarUpa vANunI pravRtti e banne pratipAdana karyA, bhASAsamitimAM te samya vASpavRtti ja che; ema vAgRti ane bhASAsamitimAM taphAvata che. kahyuM che ke , " samio niyamA gutto, gutto samiyattaNami bhynnijo| kusalavayamudIraMto, jaM vayagutto vi samio vi // 1 // " bhAvArtha-guptimAna purUSa nizcaye samitiyukta hoya, samitiyuktamAM guptinI bhajanA samajavI. jemake-kuzaLa prazasta vacanane bolanAra vacanagupta ane samitiyukta paNa kahevAya che. 1 kAyagupti be prakAranI che. ceSTAonI nivRttirUpa 1, Agamane anusarI ceSTAonA niyamarUpa 2. temAM devasaMbaMdhI, manuSya vagere saMbaMdhI upasargonI prAptimAM ane sudhA=bhUkha, pipAsAtRSA ItyAdi parISaha vagerenA saMbhavamAM kAusagga kare ItyAdivaDe kAyAne je nizcala karavI te, ane saghaLA cagenI niSedha avasthAmAM je sarvathA kAyAnI ceSTAone nirodha kare te pahelI kAyamurti 1, tathA gurUne prazna kara, zarIrane, saMstArakane tathA bhUmi vigerene pratilekhavI ane pramArjana karavuM e vigere. siddhAMtamAM kahelI kriyAnA samUha pUrvaka sAdhue zayana vigere karavuM joIe, tethI karIne zayana, Asana, nikSepa (mUkavuM) ane AdAna (grahaNa karavuM) vigere kriyAmAM svachaMda ceSTAne tyAga Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara. karIne je niyamitapaNe kAyAnI ceSTA karavI, te bIjI kAyamusi kahevAya che. 2. 8. AvA prakAranA sAdhuo gurU (muni ) guNe karIne rahita pAsatkAdika hoya che, teone vAMdavA joIe nahIM, e vAta kahe che- - pAsattho zrosanno, hoi kusIlo taheva sNstto| - ahachaMdo vi ya ee, avaMdaNijjA jiNamayammi // 6 // gAthArtha-pAsa, esanna, kuzIla, saMsakta ane yathAchaMda e pAMca jinezvaranA matamAM avaMdanika kahelA che. 9 * vyAkhyArtha-temAM darzanAdinI pAse rahe e pAzvastha, athavA mithyAtva vigere baMdhanA heturUpa pAzamAM rahenAra pAzastha. te pAsa sarvathI ane dezathI ema be prakAre jANo. temAM sarvathI jJAna, darzana ane cAritranI pAse rahe te sarva pAstha kahevAya che. je sAdhu zayyAtarapiMDa, abhyAhutapiMDa, niyatapiMDa, nIca piMDa (durgachanIya kULane) agrapiMDane vinA kAraNe vApare te deza pAzvastha gaNAya che. tathA gRhasthanA gharanI nizrAe vicare, vinA kAraNuM sthApanA kalamAM praveza kare saMkRti jevA jAya temaja gRhasthono paricaya kare te sAdhu paNa dezapAlyo kahevAya che." sAdhusAmAcArInA paripAlanamAM je maMda-zithila hoya te avasagna jANo. "esanna paNa sarvathI ane dezathI ema be prakAre hoya che. pITha, phalaka vigerenAM sadAkALa vAparanAra Asakta -sthApanApiMDa rAkhelA AhAranuM bhajana karanAra sarvathA esanna jANa. Avazyaka, svAdhyAya, pratilekhana, bAna, bhikSA, AhAra ItyAdimAM, AvavA javAmAM, sthAnamAM, sUvA besavAmAM upayoga pUrvaka pravRtti na kare athavA gurUvacana balAdikathI kare te paNa nyUnAdhika kriyA kare, tene dezathI esanna kahevAmAM Ave che. jema avinIta baLada dhaMsarIne bhAMgI nAkhe che. tema gurUmahArAjanA vacanane nahi karate sAdhu paNa balAtkArathI kriyAne nAza kare che. 1 jamaNavAra sukhaDI-pakavAnna. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurU varNana. 1 ' jenu zIla kharAba hAya te kuzIla kahevAya. jJAna, darzonu ane cAritramAM ema traNa prakAranA kuzIla vItarAga paramAtmAe avaMdanIya prarUpela che. kAla vigere jJAnAcAranI virudhanA karanAra jJAnakuzIla, daza nAcAranI virAdhanA karanAra danakuzIla ane kautuka, bhUtika, praznAprazna, nimitta, AjIva, mAyA, lakSaNa, vidyA, maMtra ityAdithI AjIvikA calAvanAra sAdhu cAritrakuzIla kahethAya che. khIjAone sAbhAgyAdi mATe snAnAdi karAvavu te tuka kahevAya che. tAvavALA vigerene bhasma ApavI te bhUtikama kahela che. svaxvidyAnuM kathana athavA karNa pizAcikA vidyA, maMtra vigere dvArA je khIjAone kahe te praznAprazna, bhUta, bhaviSyAdi bhAvAnu kathana nimitta kahevAya che. jAti, phula, zilpa, karma, tapa, guNu, sUtrAdi sAta prakAranuM AjIva kahevAya che. zaDhatAthI khIjAne Thagavu te mAyA, strI, purUSAdikanAM lakSaNA kahevAM te lakSaNa, vidyA ane matra e prasiddha che. temaja saMsakta, jema pAsatthA vigere avadainika che, temaja saMsakata paNa avanika che. te pAsasthAdikane azvA tapasvine prApta karIne doSa, guNanA samIpavatI thAya che. kahyu che ke- jema gAyAne cArA ApavAnA vAsaNamAM tenu ucchiSTa ane anucchiSTa sarva ghAsa mizrita thaI jAya che. e pramANeja jeTalA mUlaguNa ane uttara guNunA dASA ane guNA che, te temAM samIpa rahelA DAya che. tethI te saMsakta kahevAya che. rAjaviSaka vigere athavA jema bahurUpI naTa athavA haLadaranA raMga vigere ghaNA varSoM nI meLavaNI; evIja rIte zuddha yA azuddha jevAnI sAthe maLe tevA prakAranAja thAya che. tethI te sa Msakta kahevAya che. rAga, dveSa, mAhane jItanArA jinezvarAe te sa`sakta sakliSTa ane asaMkilaSTa ema e prakAre kahela che. pAMca prakAranA zravamAM pravatelA, traNa prakAranA gAravamAM Asakta ane sro, gRha vigeremAM saMkaleza pAmanAra sakliSTa nAmanA saMsakta kahevAya che. pAsadghA vigeremAM yA savigna sAdhuomAM jyAM maLe tyAM tevA prakAranA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha samatikA-bhASAMtara. dharma upara premavALe athavA zithila thAya che. tene asaMkilaSTa saMsakta kahevAmAM Ave che. AgamanI apekSA rAkhyA sivAya svecchayA je pravRtti kare, te sAdhu yathAchaMda kahevAya che. kahyuM che ke-"utsutrane Acarate, usUtraneja prarUpate sAdhu yathAIda athavA IcchA chaMda kahevAya che. usUtrane, zAstramAM na upadezeluM, svachaMdathI vikalpeluM, anuvAda vinAnuM, bIjAne kaleza pamADe che. tethI te belanAra yathAchaMda jANo. svachaMda matithI vikalpa karanAra, kAMIka sukhazAtA. vikatimAM Asakta traNa gAravavaDe saMsAramAM DUbe che. tene yathANaMda jANa." e pAsatthA vigere jinezvaranA matamAM avaMdanIya kahyA che. paraMtu lekamAM nahi. 9 - have pAsatthA vigerene vaMdana karanAramAM zuM che? e kahevAya che - "pAsatthAdI vaMdamANassa, neva kittI na nijarA hoi / jAvai kAyakilesA, bNdhe| kammassa ANAI // 10 // gAthAtha-pAsatthA vigerene vaMdana karanAranI kIrti athavA nirjarA thatI nathI, kAyakaleza ane AjJAbhaMga Adi karmane baMdha thAya che. vyAkhyArtha-uparyukta lakSaNayukta pAsasthA vigerene namaskAra karanAranI "aho ! A puNyazALI che" ityAdi prakAranI kIrti thatI nathI, paraMtu "jarUra A paNa AvAja svarUpavALe che ke A pAsasthAdine vaMdana kare che. evI apakIrti thAya che. tathA karmanA kSayalakSaNavALI karmanI nirja thatI nathI, kAraNake tIrthakaranI AjJAnI virAdhanA karavAthI teo nirguNa che. (je ekaThuM karAya te) kAya=deha tene namAve e vigere prakArane kaleza utpanna thAya che. kAraNa ke vaMdana te sivAya thaI zakatuM nathI. tathA je karAya te karma. jJAnAvaraNa vigere prakAranuM." tene vizeSa racanAvaDe AtmAmAM sthApavuM, athavA pitAnA svarUpane tiraskAra karanAra AtmAne baMdha te karmabaMdha thAya che. tathA AjJAbhaMga Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' guru varNana. 33 vigere dene pAme che. bhagavastratikU-pratyenIka (AjJA lepI) virAdhaka hoya tene vaMdana karavAmAM AzAbhaMga kevI rIte? tene jene bIjAe paNa vaMdana kare e anavasthA, teone vaMdana karatA joI bIjAone mithyAtva, kAyalezathI athavA devatAo thakI AtmavirAdhanA, teone vaMdana karavAthI teoe karAtI asaMyamanI anumodanAthI saMcamanI virAdhanA ItyAdi dethI karmabaMdha thAya che. 10 1. pAsasthA vigere nirdayatAvaDe AraMbhayukta ja hoya che. AthI te bhAvapradhAna guNazAlinA vaMdanano AsvAda letA pitAne tathA niSkAraNa namaskAra karanAra evA bIjAone je phaLa utpanna kare che. te daSTAMtadvArA kahe che - jaha lohasilA appaM pi, bolae taha vilaggapurisaM pi / iya sAraMbho ya guru, paramappANaM pi bolei // 11 // gAthArtha-jema loDhAnI zilA pitAne tathA pitAne vaLagelA purUSane paNa buDADe che, temaja AraMbhayukta gurU pitAne ane parane bAve che. 11 * vyAkhyAtha-("yathA zabda upamAmAM che.) leMDhAnI zilA pitAne paNa samudranI aMdara buDADe che. tathA potAnA para caDela rUSane paNa DabAve che. ahi pASANathI zilA paNa bhAre hovAthI pitAne ane parane baDADavAmAM potAnA svabhAvathI samartha che. jema kahyuM che ke-"he vIra ! je pattharAo dura sAgaramAM pite DUbe che ane parane bagADe che. te pattharAo paNa tare che ane vAmaNa ne tAre che, e pattharanA guNe nathI, samudranA guNa nathI, vAnarAonA guNe nathI, paraMtu te A zrImad rAmacaMdrajIne pratApa-mahimA skurAyamAna thAya che." loDhAnI zilA te tenAthI paNuM bahuja bhAre hoya che to tene mATe zuM kahevuM? A prakAre pRthvIkAya vigere javAnI hiMsA karanAra, ("ca" zabdathI) brahAcarya parizaSTa gurU vaMdana karanArane ane pitAne paNa saMsArarUpI sAgaramAM buDADe che. Avazyaka niryuktimAM kahyuM che ke Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrA saMbaMdha sAsatikA-bhASAMtara. je jamamAM , pApa ni jamavAranA te ti zuMmaTA, poda ja yuvu sela ? " bhAvArtha "brahmacaryathI bhraSTa je manuSyo brahmacArine page lagADe che. te lUlA-laMgaDA thAya che ane teone bedhibIja bahu durlabha thAya che" vizeSArtha -je pAsasthA vigere brahmacarya thI rahita chatAM abhimAnathI pitAne vaMdana karanAra bradAcAri tarapha paga sthApe che, arthAt teone vaMdana karavAmAM niSedha karatA nathI, teo tethI upArjana karela karmanA ( nArakapaNuM vigere prakAranA) vipAkane meLavIne ghaNAM kaSTathI manuSyatva meLave che, tyAre paNa bhUlA-pAMgaLA thAya che. ane jinazAsananA jJAnasvarUpavALI, sakaLa duHkhanA vinAzarUpa badhi teone ekavAra maLelI hovA chatAM paNa teo anaMta saMsArI hovAthI bahu durlabha thAya che. tathA "jeo cAritrathI atyaMta bhraSTa hovA chatAM sArA sAdhuonA parivAvALA zAstrokta kiyAkalApane karanAra guNazAli sAdhuvane vaMdana karAve che. teo pitAnA AtmAne sanmArgathI atyaMta dura kare che." evI rIte vaMdana karanAra ane vaMdana karAvanAra bannene deSane saMbhava hovAthI pAsasthA vigerene paNa vaMdana na karavuM joIe. hema ja jeo guNavAnuM hovA chatAM paNa teonI sAthe saMsarga kare teone paNa vAMdavA nahi joIe. te bIjA graMthamAMthI darzAvavAmAM Ave che - . " jema viSTA vigere azuci sthAnamAM paDelI caMpakamAlA svarUpathI suMdara hovA chatAM paNa azuci sthAnanA saMsargane lIdhe mastaka upara dhAraNa karAtI nathI, tema pAsasthA vigerenA sthAnamAM vartamAna sAdhuo paNa apUjya, avaMdanIya jANavA. pAsasthA vigerenAM sthAne upAzraya, bahirbhumi vigere levAya che. bIjAe zayyAtarapiMDa ItyAdinA upaga svarUpavA sthAne kahe che. jenA saMsargathI pAsasthA vigere thAya che. paraMtu e sArI rIte ghaTanA nathI, kAraNa ke teo paNa tabhAvarUpaja thAya che caMpakamAla udAharaNane upaya paNa evI rIte ja sAre ghaTe che Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurU varNa na caMpakamAlA kathA. capAnA puSpanA premI eka kumAra potAnA mastaka upara caMpakamAlA sthApana karI gheADA upara besIne jatA hatA. gheADAvaDe ucchaLatA kumAranI te caMpakamAlA azuci sthAnamAM paDI. * huM grahaNa karUM ' evuM vicArI, azuci joi mUkI dIdhI. te kumAra caMpAnAM puSpA vinA dhaiya pAmatA na hatA, teA paNa teNe tene sthAnanA doSathI mUkI dIdhI. evI rIte caMpakamAlAnA sthAne sAdhue, azucinA sthAnamAM pAsasthA vigere jANavA. je vizuddha te ( pAsA vigere ) nI sAthe maLe athavA sa vAsa kare tenA paNa parihAra karavA joIe. tene mATe cAlu artha sAdhavA mATeja bIjuM dRSTAMta kahe che. (C "" nidiMtakuLamAM vasanAra cauda vidyAnA pAragAmI pazu nidvita thAya che. zakunizabdathI cauda vidyAsthAnA levAya che. zikSA 1, 35 2, vyAkaraNa 3, chanda 4, jyAtiSa 5, nirukti 6. e cha maga, 4 veda 10, mImAMsA 11, nyAyavistara 12, purANu 13 ane dhama zAsa 14. e caudda vidyAsthAne kahevAya che. " 31 << " ema ja pAsaDthA vigere kuzIla sAdhue madhye vasanAra suvihita sAdhue paNa niti thAya che. " A viSaya upara eka kathA kahevAmAM Ave che. 6. eka brAhmaNane cauda vidyAsthAneAnA pAragAmI pAMca putra hatA. temAMthI eka baTuka eka dAsI sAthe lAgyuM--Asakta thayA. te dAsI midarA pItI hatI, A pItA nahi. teNIe kahyu ke jo tu pIe te ApaNA suMdara prema thAya; anyathA vilakSaNa saMcAga kahevAya. ' evI rIte bahu vAra khelatI teNIe tene madirA pIvarAvI. prathama chAnA pItA, pAchaLathI prakaTarItyA pIvA lAgyA. pachI ati prasaMgathI mAMsa bhakSaka thayA. durAcArI jane sAthe sahavAsa karavA lAgyuM. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara. teonI sAthe ja khAvA, pIvA ane vasavA lAgyo. pachI tenA pitAe ane svajanoe tene sarvabAhA karyo ane tene gharamAM praveza baMdha karyo. anyadA tene snehAsakta bIjo bhAI tenI keTaDImAM praveza karI pUchate ane tene kAMIka Apate. tethI tenA pitAe tene Thabako ApI bahAra kADhI mUkyuM. trIje mahelA bahAra rahyo chate pUchavA lAgyuM ane kAMIka Ape che tethI tene paNa bahAra karyo. ceAtho paraMparAe apAve te tene paNa bahAra karyo. pAMcame gaMdha paNa Icchate nahi. evI rIte teNe indriyane kAbumAM rAkhI tethI tene sarva gharano svAmI banAvyuM. bIjA cAre putrane bahAra karyA. teo lekamAM niMdita thayA. A daSTAMtane upanaya A pramANe che-jevA durAcArI tevA pAsasthA vigere, jevo brAhmaNa tevA AcArya, jevA putre tevA sAdhuo, jema teone bahiSkAra karavAmAM AvyA. evI rIte bahiSkAra karavAmAM Ave che. kuzIlI A sAthe saMsarga karI pravacana (saMgha) mAM niMdita thAya che, je kuzIlIAnA saMgane tyaje che te pUjya thAya che. ane sAghananta mokSane pAme che. evI rIte kuzIlIAoe pitAnA saMga karanArAne paNa viNasADyA che. te mATe kahyuM che ke- ' "je jovAnI sAthe mitrI kare, te thoDA vakhatamAM te thAya che, pupanI sAthe vasatA tala paNa phUlanI gaMdhavALA thAya che. kiDakammaM ca pasaMsA, suhasIlajaNammi kammabaMdhAya / pamAyaTANA, te te kavayiA huti 22 .. gAthArtha-sukha zAtAmAM laMpaTa pAsasthA vigerene vaMdana karavuM, prazaMsA karavI tethI karmabaMdha thAya che. je je pramAdasthAne che; te te puSTa thAya che. 12 vyAkhyArtha-zAtAlaMpaTa pAsasthAdi lekane rivarsa vaMdana karavuM, "namana vigere karavuM" tathA "A bahathata athavA vi nayavAna che." evA prakAranI prazaMsA karavI te jJAnAvaraNIya vigere 8 prakAranA karmanI vizeSa racanA mATe thAya che. kAraNa ke prazaMsA karavAthI teo "ame pUjya ja chIe" ema Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurU varNana. atyaMta nirapekSa banI jAya che. vaLI teone vaMdana prazaMsA karavAmAM je denI puSTi thAya che, teja kahe che. athavA karmabaMdhanAja kAraNane kahe che. je je pAsasthA vigerenAM pramAdasthAne che, ke jemAM pAsasthA vigere khinna thAya che; te te samarthita thAya che, anumata thAya che. pAsA vigerenI prazaMsA karavAmAM teonI sarva pramadapravRtti paNa prazaMsita thaI jAya che." e kahevAnuM kArya che. pApanI anamedanAthI mahAna doSa thAya che. ahiM keTalAka sarvathAja acAritrine pAsasthA mAne che. paraMtu sahudane te yuktiyukta jaNAtuM nathI. kemake ekAntathI pAsae acAritrI hoya te sarvathI ane dezathI pAsae evA be vikalpanI kapanA vyartha thAya, kAraNa ke banne vikalpamAM cAri. trano abhAva samAna che. te e be bhedanI kalpanAthIja jaNAya che ke aticAra sahita cAritra pALanArane paNa pAsae mAnavAmAM Ave che. A kathana kAMI amArI buddhithI kahevAmAM nathI AvyuM. nizIthacUrNimAM paNa evuM jovAya che. ' "pAsalya sUtrapAruSImAM bese che, athavA arthapaSI karate nathI, darzanAticAromAM vate che, cAritramAM vartate nathI athavA aticArone varjata nathI; evI rIte pAsae svastha rahe che." A pAThathI pAsasthAne sarvathA caritrane abhAva nathI jaNAta, paraMtu aticAra sahita cAritrapaNuM paNa jaNAya che. 12 - cAritranI vidyamAnatAmAM avazya samyakatva hoya ethI samyakatvanuM svarUpa kahe che- arihaM devo guruNo, susAhuNo jiNamayaM maha pamANaM / incAi suho bhAvo sammattaM viMti jagaguruNo // 13 // gAthArtha-arihaMta deva, susAdhu gurU ane jinezvara prabhune mata mAre pramANa che. ItyAdi zubha bhAvane jagadguru tIrthaMkara paramAtmA samyakatva kahe che. vyAkhyArtha-namra deva samUhe racelI azokavRkSa vigere Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zrI saMdha saptatikA- bhASAMtara. ATha mahApratihAryarUpa pUjAne cagya hoya te ane kahevAya che. kahyuM che ke "arahaMti vaMdaNanamaMsaNANi arahaMti pUyasakAraM / siddhigamaNaM ca arahA arahaMtA teNa vuccaMti // 1 // " "vaMdana, namaskAra, pUjAsatkAra ane siddhigamanane vegya havAthI arihaMta ahaMna kahevAya che." athavA kaTa (sAdaDI) kuTi (oraDI) vigere sthaLamAM paNa akhalita nirAvaraNa kevaLajJAnavaDe jagatanA samasta bhAva jenAra hovAthI jenAthI kAMIpaNa gupta (chAnuM) nathI, tethI te arahA, athavA ratha vigere sakala parigraha jene nathI te artha uparathI araha, athavA kaI paNa svajanAdimAM saMga nahi pAmatA te arahanuM athavA "da cAra dhAtune nayapUrvaka prayoga karavAthI rAga, dveSAdinA kAraNa bhUta manahara athavA aniSTa viSanA saMsargamAM paNa vitarAga vigere nijabhAvane tyAga na karanAra arahana vItarAga deva kahevAya che, tathA mokSamArgane sAdhanArA uttama sAdhuo gurU tathA jinezvara paramAtmAe racele Agama e traNa jinezvaranI AjJA ArAdhavAmAM sAvadhAna evA mAre pramANa tattvarUpa che. ItyAdi (ahiM Adi zabdathI upazama, saMvega vigere svarUpavALe) mithyAtvAdi kalaMkarUpI kicaDathI rahita zubha bhAva (tatvane adhyavasAya) samyakatva che. ema tribhuvananA gurU tIrthakare pharamAve che. 13 have samyakattvanI durlabhatAne prakaTa karatA kahe che - labbhai surasAmittaM, labbhai ya pahuttaNaM na saMdeho / vi nIra nA name, suratha vasamAM II 24 . gAthArtha-devanuM svAmitva ane manuSyanuM svAmitva te meLavI zakAya che. emAM saMdeha nathI, paraMtu phakta ciMtAmaNiratna samAna durlabha samyakatva pAmI zakAtuM nathI. 14 vyAkhyArtha-puNyanA prabhAvathI devenuM svAmipaNuM athAt iMdrapaNuM kahyuM che ke Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurU vana. 39 " hitApadezathI maNiratnajaDita mukuTadhArI, capala kuMDala AbharaNavALA, airAvaNa vAhanavALA zaka thayA. " vaLI pRthivInu adhipatitva-naranAthapaNuM meLavI zakAya. emAM sa MdehazaMkA nathI. vizeSatA eja che ke dezavirati, sarva viratithI rahita phakta ekalu tattvAmAM zraddhArUpa samyakatva paNa ( dezavirati yA sarvavirati sahita tA dUra raheA ) ciMtAmaNiratnanI jema meLavI zakAtu nathI, jema leAkamAM bhAgyahIna jIvAne ciMtAmaNi durlabha hAya che, tema samyakatva apapuNDavALA prANiyAne maLI zakatu nathI. tene mATe paNa kahyu che ke bhAvA"sAbhAgya tathA rUpa sahita devAnI ane manudhyeAnI saMpatti meLavI zakAya che, para Mtu saMsArarUpI samudramAM vahANu samAna samyakatva pAmI zakAtuM nathI. 1 ' have samyakatvaneAja devagatimAM gamanarUpa bIjo guNu kahe che-- sammataMmi uladve, vimANavajaM na baMdhae AuM / jai ya na sammattajaDho, ahava na baddhAu puvi // 15 // gAthA-samyakatva prApta kaye chate, jo samyakatvanA tyAga na kare athavA pahelA ( samyakatva meLavavA pahelAM) AyuSyanA adha na karyo hoya; tA vimAna sivAyanA AyuSyane na AMdhe. vyAkhyA--samyakatvadhArI jIva ahi' utkRSTathI teja bha vamAM siddha thAya. kALa vigere saMpUrNa sAmagrInA abhAvathI je te bhavamAM nirvANu na pAme; te jIva paNa samyaktva meLaLye te sAdhama vigere devaleAka sivAya AyuSya na bAMdhe. arthAt nArakI, ticaica, bhavanapati, vyaMtara, jyAtiSI vigere gatinA rAdhakarI vemAnikadeveAmAMja jAya. atiprasa MgadoSanuM nivAraNa kahe che. * jo chellA samaye samyakatva rahita na thAya. ' ( mithyAtve na jAya ) upalakSaNathI vaira vigere kAraNeAvaDe jo kaluSita samyakatvavALA pazu na thAya. athavA zreNika vigerenI jemanizcala samyakatvadhArI paNa jo pahelethI AyuSya madha karanAra na thayeA hAya pahelethI AyuSya Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMbadha saptatikA-bhASAMtara. baMdha karanAra samyakatvI aniyamitapaNe cAre gatimAM paNa utpanna thAya che. deve ane nArakI ja samyagraSTi hoya te paNa manuSyamAMja utpanna thAya che. kAraNake teone devagatine niSedha che ema samajavuM. - have samyakatvadhArI zrAvake yathAvakAze sAmAyika grahaNa karavuM joIe. Avazyaka cUrNamAM kahyuM che. "jyAre samaya hoya tyAre sAmAyika kare." AthI tenI adhikatA darzAvatA kahe che- divase divase lakkhaM, deha suvaraNassa khaMDiyaM ego / ego puNa sAmAiyaM, karei na pahuppae tassa // 16 // - gAthArtha_eka manuSya pratidivasa lAkha seniyAnuM dAna kare ane eka manuSya sAmAyika kare, temAM dAna karanAra sAmAyika karanAranI barAbara samartha thaI zake nahi. 16 vyAkhyArtha-jJAna, darzana ane cAritrarU5 sama ne A lAbha te samAja eja sAmAyika. (vinA gaNamAM pATha hovAthI Thapha pratyaya svArthamAM thAya che.)ziSya zaMkA kare che ke-te gaNamAM samaya zarada kahela che. te samAya zabdamAM kema pratyaya thAya? javAbamAM jaNAvavAnuM ke " pavitAnyAmati " e nyAyathI. athavA sama rAga, dveSa rahita jIvana gAya lAbha te tamArA kahevAya.. rAga dveSa rahita jIva dareka kSaNe ciMtAmaNi, ka9pavRkSavigerenA prabhAvane nyUna karanAra, upamA hita sukhanA kAraNabhUta apUrva jJAna, darzana, cAritranA paryAye sAthe joDAya che. je kriyAnuSThAnanuM prayojana samAra hoya te sAmAyika, pApakArI pravRttinA parihArarUpa ane nirdoSa kriyAnA vAraMvAra sevanarUpa vratavizeSane kahevAmAM Ave che. sarva prakAranA AraMbhathI nivRtta thayelA pAchA osarelA gRhastha (zrAvake) grahavAsarUpa mahAsAgaranI niraMtara uchaLI rahelI bahu bahoLI pravRttirUpa kAlonA samUha ane Avarta (bhamarI) thI utpanna thayelI AkulatAne nAza karanAra, atyaMta pracaMDa meha rAjAnA sainyane tiraskAra karanAra mahA subhaTa samAna A sAmAyika pratidivasa vacce vacce avakAze yatnapUrvaka karavuM joIe. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikanA phaLanuM varNana. paramamunioe kahyuM che ke -"gRhasthadhamIne pApakAri gone tyAga karavA mATe phakta sAmAyika parama prazasta kAraNa che, ema jANI budhajane AtmahitarUpa paramArtha kare joIe." "jethI sAmAyika kaye chate zrAvaka sAdhu je thAya che, e kAra thI sAmAyika ghaNIvAra karavuM joIe." kaI eka dAnazUra pratidivasa yAcakalekane lAkha sonaiyA Ape, ane tevuM dAna karavAmAM azakta keIeka manuSya sAmAyikanA aticArane tyAga karI sAmAyika kare; te lAkha senaiyAnuM dAna karanAra te sAmAyika karanAra samAna na thaI zake. lAkha seraiyAnAM dAnathI paNa sAmAyika karavAmAM adhika phaLa che. e kahevAno Azaya che. 16 have sAmAyika karanArane e phaLa zAthI? eja kahe che, athavA sAmAyika karanAranuM vizeSaNa dvArA kartavyasvarUpa ja kahe che - niMdapasaMsAsu samo, samo ya mANAvamANakArIsu / samasayaNapariyakhamaNo, sAmAiyasaMgo jIvo // 17 // gAthArtha-sAmAyikamAM rahelo jIva potAnI niMdA ane prazaMsAmAM tathA potAnA mAna karanAra ane apamAna karanAra upara samAna hoya che. tathA svajana ane parajana pratye paNa samAna manayukta hoya che. 17 - vyAkhyAtha-sAmAyika vratavaDe yukta prANu bIjA potAnA deze khullA kare athavA potAnA guNanI prazaMsA kare e baMnemAM samAna arthAta niMdAvaDe roSa na pAme ane prazaMsAvaDe teSa na pAme. vaLI mAna-satkAra, apamAna-avagaNanA karavAnA svabhAvavALA loka upara tulya. keTalAka satkAra kare ane keTalAka tira skAra kare; paraMtu tenA upara rAga, dveSa nahi karavAthI samAna cittavRtti rAkhe che. tathA svajana ane parajananA tarapha samAnacitta dharAvanAra hoya che. sAmAyika yukta manuSya svajana ane parajanane eka sarakhI daSTithI jue che. e kahevAnuM tAtparya che. 17 . have sAmAyika je karma karavAthI niSphala thAya te kahe che - Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sabaMdha caratikA-bhASAMtara. sAmAiyaM tu kAuM, gihakarma jo ya ciMtae sddddho| aTTavasaTTogo , niratthayaM tassa sAmaiyaM / / 18 / / gAthArtha-je zrAvaka sAmAyika karIne ArtadhyAnavasathI pIDita thaI ghara saMbaMdhI kAma ciMtave, tenuM sAmAyika nirarthaka jANavuM. 18 : - vyAkhyAtha-je zrAvaka navamA vratarUpa sAmAyika karIne AdhyAnanI parataMtratAvaDe vyAkulatA pAme chate ghara saMbaMdhI kAmakAjane jemake--"Aje ghare ghI nathI, hiMga, lavaNa, iMdhaNa nathI, Aje te bhejana thayuM paNa kAle kuTuMbanuM zuM thaze ? gAyo tarazI che, mArI strI gharamAM pravRttivALI che, Aje paNa AvelA che." ItyAdi prakAre ciMtave, ethI mananuM durbAna e upaga zUnyatA vigerethI sAvadhaciMtA vigeremAM pravartavuM te sAmAyikane aticAra kahe che. te ciMtavavAnuM phaLa kahe che. ArtadhyAnane vaza thanAranuM sAmAyikaniSphaLa jANavuM. dharmadhyAnamAM pravartavAthI ja sAmAyikanI saphaLatA che ema samajavuM. - temAM sAmAyika karavAnI vidhi pUrvamAM AvI rIte jevAya che. Avazyaka brahavRttimAM-" ahIM addhimAna ane trAddhi vinAno ema zrAvaka be prakAranA hoya che." ityAdithI zarUAta karI A vidhie jaI trividhe sAdhuone namI pachI sAmAyika kare, "he bhagavan! huM sAmAyika karUM chuM, jyAM sudhI sAdhuonI parya pAsanA karUM tyAM sudhI be prakAranA (karavA ane karAvavA AzrI) sAvadha yeganuM trividha paccakhANa karuM chuM." ema karyA pachI ricaya paDikakame, pachI AvI AcArya vigerene vAMde." tathA paMcAzaka vRttimAM-"A vidhie jaI trividhe (mana, vacana, kAyAvaDe.) sAdhuone namI sAmAyika kare, ri mara!" ItyAdi uccAryA pachI rAzi paDikame, pachI AcanA karI AcAryAdine vAMde." tathA navapada vivAraNamAM-Avele (zrAvaka) trividha sAdhuone namaskAra karI temanI sAkSie pharI "fma ma" ItyAdithI ja Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikanA phaLanuM varNana. vAmi pratyAdisUtra uccArI sAmAyika kare, pachI yiAvahiA paDikkame ane pachI AgamananI AleAcanA kare. " lhema ja pacAzacUrNimAM paNa zrI yadevasUrie kahyuM che ke A vidhie jaI trividhe sAdhuone namaskAra karI sAmAyika kare, * mite-" ityAdi pATha uccAryAM pachI yAdiyA paDe me" ItyAdi. evI rIte ghaNA graMthAmAM sAmAyika ucco pachIyiAniyA paDimavA.' ema jaNAvanArAM pramANA vidyamAna hAvA chatAM jeA sAmAyika uccaryA pahelAM yiAdiyA pakime che. teone suhRdbhAvathI pUchavu joie ke--"tame kayA graMthanA abhiprAyavaDe ema karAvA che ? tevA bhAvane jaNAvanAra kAI paNa zAstra jovAmAM Avatu nathI ?? A saMbaMdhamAM vizeSa jijJAsue amArA gurU zrIjayasAma upAdhyAjIe racela sthApana thiApagividhAviyarna jovu. sAmAyikanA upadeza karanArA sUri te guNavAna heAya che. ethI temanA guNA kahe' che 6 ' 1 sAmAyika uccAryAM pahelAM ricAdiyA paDimavA.' ema svIkAra karanArAneA AvA abhiprAya che. 'sAmAyika uccaryA pachI navAvA DijhamavA.' ema sUcavanArA je pAThe TIkAkAre upara jaNAvyA che. te pAghane teja artha sthUlabuddhi jIvAnI dRSTimAM tatkAla tA bhAse che, para Mtu sUkSmadaSTithI tApa nI gaveSaNA karatAM tenA viparIta aja thAya che. te AvI rIte uparyukta pArDamAM pratipAdana kareluM thiItimA te AlocanA sabadhi che ? athavA vaMdana sadhi che ? yA sAmAyika sadhi che ? pratyuttaramAM tameA pahelA be pakSa mAnya nahi karI zakeA, kAraNa ke tema karavA jatAM uparyukata pAThAthI tamArA pakSa puSTa thai zakaze nahi; kemake cinI pazcimyA sivAya jema paDilehaNAnA AraMbha karAtA nathI, tema AlAcanA, vaMdanAdi paNa riyAdiyA paDikakamyA vinAM karI zakAya nahi e viSayamAM bannene ekaja mata che. A kAraNuthIja pratikramaNunI ukitamAM paNa tyAM tyAM AleAcanA karavAne upadeza ane AcAryane vaMdana karavAnA upadeza sArI rIte saMgata jaNAya che. 'pRcchA ' (Ata) evuM pada paNa ApanA pakSane sAdhI zakatu nathI, kAraNa ke eka vidhi samApta karyA pachI khIjA vidhine darzAvavAnA samaye ta Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sa Mdha samrutikA bhASAMtara. 4 DisavAre vasa, aMtimAre haiM saviddo dho vArasa ya mAtrAo, sUrijI kruti TIla // ? // gAthA--pratirUpa vigere 14 guNNA, kSamA vigere 10 prakAranA dharma, ane 12 prakAranI bhAvanA. e sUrimahArAjanA 36 guNA che. 19 (pacchA) padanA prayoga karavA e graMthakAronI lakhavAnI zailIne sammata che. trIjo pakSa svIkAravAmAM Ave te te paNa ucita nathI, kemake ' ahi sAmAyikavidhi pUrNa che? athavA apUrNa che? prathama pakSe, vidhi pUNuM che, ema jo kahevAmAM Ave te muhapatti paDilehavI, sAmAyika sadisAvuM sAmAyika DAuM, esaNe sadisAvuM besaNuM ThAu, sajjhAya sadisAvuM, sajjhAya karUM. e Adeza nahi kahela hAvAthI spaSTa rIte (te vidhi) kalpita kahevAya, anyathA vidhimAMja ze dAgraha ? tA pachI vaimi mate ItyAdi pATha AcArya mahArAje zA mATe kahyo? ema paNa tamArAthI kahI zakAze nahi kemake te pAThe sa sAmAyikanA bhedane darzAvavAnA tApa rUpa che; jo ema na heAya te teTalAja sAmAyika sUtranA pATha mAnya rAkhavAnA ( aniSTa ) prasaMga upasthita thAya che. A hetuthIja ahiM nAya ityAdi padavaDe atideza karyAM nathI. zrImad abhayadevasUrinA ziSya zrImAn paramAnaMdasUrijIe paNa pote karelI sAmAcArImAM sAmAyika ucarcA pahelAM riyAvahiyA paDikakamavAnuM pratipAdana karela che. hemaja bannee (kharatara ane tapAgacche) svIkArela zrImad vAdivetAlazAMtisUrijIe paNa zrIuttarAdhyayana sUtranI bRhatkRttimAM tevI rIteja pratipAdana karyuM" che. te bannenA pATho nIce pramANe che--" jeNe sAmAyika (vrata) aMgIkAra karyuM... hAya teNe ane sa MdhyAe sAmAyika grahaNa karavu. tenA vidhi A pramANe che. 'peAsahazAlAmAM sAdhusamIpe athavA dharanA eka bhAgamAM riyAvahiyA pazcimI kSamAlamana pUrvaka muhapatti paDilehI pahele khamAsamaNe sAmAyika sadisAvu ? Aje khamAsamaNe sAmAyika ThAuM? e pramANe kahI ardhA namyA chatA namaskArapUrvaka jattama mate sAmAndva ItyAdi pATha khAlI" AlAvA e prathama pATha che. sa sAmAyika svIkAranAre te (sAmAyika) nA racanAranI stuti karavI joie." e uttarAdhyayananA 29mA adhyayananI vRttimAM rahelA bIjo pATha che. khIjA pakSa (apUrNa vidhi) mAM te carcAja tajavI (na karavI) kAraNa ke sAmAyikanI vidhija ahi pratipAdana karI nathI. ethI anuSTheyarUpa hAvAthI riyAvadiyA pahelAM paDikakamavA.' ema svIkAravu ucita che. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUri guNa vana. vyAkhyA sUrinA A 36 guNA che. te AvI rIte--pratirUpa vigere 14 guNA. (prAkRta heAvAthI mULamAM ekavacana mUkyu che.)temAM "Diyo taiyarII, jInappaToLAmo mahuvadho / gaMbhIro dhImaMto, uvaesaparo ya Ayario // 1 // apparisAvI somo, saMgahasIlo abhiggahamaI ya / vithaLo acavajo, pataMDhiyo guru hor // 2 // " pratirUpa 1, tejasvI 2, yugapradhAnAgama 3, mAkya 4, gaMbhIra 5, dhImAna 6, upadezatatpara cha, aparizrAvI 8, sAmya 9, saMgrahazIla 10, abhigrahamati 11, avitthana 12, acapala 13 prazAMtabhRdaya 14. e 14 guNayukta gurU te AcArya kahevAya che. 66 vivecana--vizeSa prakAranI avayavAnI racanAvaDe jenu` rUpazarIranI AkRti suMdara-suyeAgya hAya te pratirUpa (A vizeSaNavas zarIra saMpatti kahI ) athavA pradhAnaguNa sahita haiAvAthI, tIrthakara vigere taraphanI buddhi utpanna karanAra hAvAthI tIrthaMkarAdinA pratibiMbarUpa jenA AkAra hAya te pratirUpa 1, tejasvI tejavALA dedIpyamAna 2, vartamAnakALamAM bIjA janAnI apekSAe ahu hAvAthI jenu zrutajJAna utkRSTa hAya te yugapradhAnAgama 3, madhuravAkya=praya hitakara vacana melanAra4, gaMbhIra=tuccha na hoya te, khIjAethI jenA hRdayanI guhya bInAe lai na zakAya tevA 5, dhRtimAna=4nA cittamAM kapa na hAya te dhIrajavALA 6, saDhuMcanAvaDe mAga mAM pravartAvanAra te upadezatatpara 7, chidra vinAnA zilAnA pAtranI jema bIjAe kahela nijaguhmarUpI pANIne na jhare tevA te apratizrAvI 8, peAtAnI AkRtivaDeja AlhAda upajA* * vanAra te sAmya 9, te te prakAranA guNA vicArI ziSya, vastra, pAtra vigerene grahaNa karavAmAM tatpara; kAraNake tevA prakAranA guNu gaNunI vRddhi karavAmAM hetubhUta che. tevA guNavALA eTale sa MgrahuzIla 10, drabyAdimAM vividha prakAranA niyamA te abhigraha, tevA abhigraha pote grahaNa karavAmAM ane anyane grahaNa karAvavAmAM jenI mati hAya te abhigrahamatika 11, avikartyana=mahuM na khelanAra athavA Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zro samaya saptatikA-bhASAMtara. peAtAnI praza MsA karanAra 12, acapala sthira svabhAvavALA 13, prazAMtahRdaya=jenuM citta krodhAdinA sparzIne na pAmatuM hoya te 14. evA prakAranA zuSNeAvaDe zreSTha gurU te AcAya kahevAya che. tathA kSamA vigere 10 prakAranA dhA " kuMtI yAmavAva, muttI tatha-kainame ca yoSatve / sacaM soyaM AkiMcaNaM ca baMbhaM ca jaidhammo // 1 // " kSAnti 1, mAdava 2, Arjava 3, mukti 4, tapa 5, saMyama 6, satya 7, zaiAca 8, Akicanya9, prAcaya 10. e dasa prakArane yatidharma jANavA. samatha athavA asamartha saMbaMdhI sahana karavAnA pariNAma, arthAt sarvathA krodhanA tyAga te kSamA 1, nirahu kArI te mRdu, tenA bhAva athavA karma te mA va arthAt namratA, nirabhimAnavRtti 2, jenuM mana, vacana ane kAyAnuM ka`. vakra na hAya te jI=saraLa tenA bhAva athavA kama saraLapaNu te, A va= mana, vacana, kAyAnI vikriyAnA tyAga arthAt mAyArahitapaNuM 3, bAhya ane AbhyaMtara vastuonI tRSNAnA cheda arthAt leAbhanA tyAga te mukti 4, rasa vigere dhAtuo athavA kama jenAvaDe tape te anazana vigere khAra prakAranuM tapa 5, AzravathI virati karavI te sayama 6, mRSAvAdathI virAma pAmavA te satya cha, saMyamamAM niraticAratA te zAca 8, dravyanA abhAva, upalakSaNathI zarIra ane dharmanAM upakaraNA vigeremAM paNa mamatAnA abhAva te Akicanya 9, brahmacarya'nI 9 gupti sahita brahmacarya pALavuM te brahma 10. A dasa prakAranA yatidharma che. khIjI rIte temAM lAdhava= dravyathI ochI upadhi rAkhavI ane bhAvathI gauravanA tyAga karavA te. tyAga=sa sagA tyajavAM te athavA sayamione vastrAdi ApavAM te, bAkI upara pramANe kahevAmAM Ave che. tathA khAra bhAvanA--1 anityabhAvanA, 2 azaraNabhAvanA, 3 sa sArabhAvanA, 4 ekavabhAvanA, 5 anyatvabhAvanA, huM azu citvabhAvanA, cha AsavabhAvanA, 8 savarabhAvanA, 9 nirAbhAvanA, 10 leAkasvabhAvabhAvanA, 11 eduirlabhabhAvanA, 12 dharma Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * bAra bhAvanAnuM varNana che kathanAra ahaMna che. e uparyukta bAre bhAvanA pratidivasa bhAvavI joIe. te bhAvanAonuM kAMIka svarUpa amenirUpaNa karIe chIe. . temAM saMsAramAM sarva padArthonI anityatA vicAravI te anityabhAvanA 1. prANiyone maraNa vigere bhayavALA A saMsAramAM keIpaNu zaraNu nathI ema ciMtavavuM te azaraNabhAvanA 2, jIne corAzI lAkha yonimAM paribhramaNa karavuM paDe che ema vicAravuM te saMsArabhAvanA 3, ekaleja jIva utpanna thAya che, ekaleja karmone ekaThAM kare che, ekaleja te karmone bhegave che. ItyAdi vicAravuM te ekatvabhAvanA , dehathI jIva jUde thaye chate putra, strI, dhana vigere padArthothI atyaMta bheda thAya che. A kAraNathI vAstavika rIte lekamAM keIne paNa saMbaMdha nathI, ItyAdi ciMta. vavuM te anyatvabhAvanA 5, sAta dhAtumaya dehanAM nava dvAre niraMtara savyA kare che, mala, mUtra, zleSma vigere bIbhatsa vastuo sahacAri hoya che. AthI dehanuM zuciva kyAMthI hoya ? ItyAdi vicAravuM te azocabhAvanA 6, saMsAramAM rahela samasta jIvone mithyAtva, kaSAya, avirati, pramAda, AtadhyAna, dradhyAna vigere hetuo vaDe niraMtara karmo baMdhAya che ItyAdi ciMtavavuM te AsavabhAvanA 7, mithyAtva vigere karmabaMdhanA hetuone saMvaranAra samyakatva vigere upAyone vicAravA te saMvarabhAvanA 8, nirjarI be prakAranI che 1 sakAmA, 2 akAmA. temAM sakAmA nijerA sAdhuone ane amA ni jarA ajJAnI chone hoya che. bAra prakAranA tapavaDe je karma kSaya karavAmAM Ave te sakAmanirjarA ane tiryaMca vigere ane taraza, bhUkha, cheda, bhAra upADa vigere anicchAe kaSTa sahana karavAmAM je karmane kSaya thAya te akAmanirjarA jANavI. evA prakAranI nirjarAbhAvanA 9, keDa upara hAtha sthAthI paga tirachA pahoLA karI rahela purUSa jevA AkAravALA dharmAstikAya vigere cha drAthI bharela cauda rAjalakanuM ciMtavavuM te lakasvabhAva bhAvanA 10,anaMtA koLe manuSyapaNuM vigere sAmagrI maLavA chatAM paNa prAce dhibIja chAne durlabha che ItyAdi Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zrI saMkhAdha sAtikA-bhASAMtara. vicAravuM. te dhidu bhabhAvanA 11, have dharmanA kathana karanArA arjuna che. e khAramI bhAvanA.-- " kevaLajJAnanA prakAzavarDa leAkAlAkanu avaleAkana karanArA arihaM tAja yathArtha dharmanuM kathana karavAmAM ati kuzaLa che, paraMtu khIjA nathI. nizcaye vItarAga paramAtmAja sarvatra pApakAra karavAmAM udyamavata thaI kyAMya paNa asatya na mele tethI temanA prarUpelA dharma satya che. jinezvarAe kSAnti(kSamA ) vigere daza prakAre dharma kahyo che, je dharma ne vidhi pUrvaka karatA jaMtu sa MsArarUpa samudramAM DUbatA nathI, pUrvAparamAM virAdhavALAM, hiMsA vigere karAvanArAM, vicitra prakAranAM vacanA peAtAnI IcchAe prakaTa karanAra mithyA mata sthApakAe prarUpela sagatinA vireAdhi saghaLA dharmAM sArI rIte kahevAyalA che ema kema kahevAya ? ane je teonA siddhAMta (mata) mAM kvacit yA, satya vigerenI puSTi jovAmAM Ave che, te mAtra vacana rUpaja che, ki Mtu vAstavika nathI ema vidvAna purUSo jANI zake che, je ana la madathI unmatta thaela hAthIonI zreNi sahita sAmrAjya maLe che, je samasta janAne pramAda utpanna karanAra vaibhava meLavAya che, je pUrNa caMdra samAna jhaLahaLatA guNanA samUha prApta thAya che, ane je parama sAbhAgya pragaTe che te samasta dharmanI lIlA che. je kallolAnI zreNithI AkuLa samudra pRthvIne jalamaya nathI anAvatA, je megha jalanI bharapUra vRSTithI sakaLa pRthvIne Ana Mdita kare che, je jagamAM saghaLA aMdhakAranA nAza karavA sUrya, caMdra uDDaya pAme che; te samasta avazya dhanuja mAhAtmya che. A leAka ane paraleAkamAM hitasamUhane utpanna karanAra, maM rahitanA baMdhu, mitra rahitanA mitra, rAganI pIDAthI pIDitAne auSadharUpa, nirdhanatAthI pIDita manavALAone dhanarUpa, anAtheAnA nAtha, guNarahita janAne guNanA khajAnA eka dharma ja jayavata vate che, arihaMta paramAmAe kahelA A dharma ja RRtya che. ema vicArI buddhizALI purUSe sarva prakAranI vibhUti karanAra dharma mAM atyaMta dRDha rahevu joie je bhavya prANI A bhAvanAomAMthI nirmala eka bhAvanAne paNa nira Mtara bhAve, te te paNa prANiyAne du:kha mApanAra samasta Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muni guNuM varNana. 49 pApAnA nAza kare che tApachI samasta jaina siddhAMtane jANanAra je manuSya AdarapUrvaka bAre bhAvanAe bhAve te anupama atula sukhane pAme temAM zuM Azcaya ? arthAt temAM Azcaya pAmavA jevu nathI." 19 R sUri mahArAjAe sadguNI sAdhuothI parivaryAja zAthe che, ethI sAdhuonA guNane kahevA pUrvaka sAdhuonu vadhapa kahe che.-- chavvaya - chakAyarakkhA, paMciMdiya lohaniggaho khaMtI / bhAvavisuddha paDilehAikaraNe visuddhI ya // 20 // saMgamanod nuttaya, asanamA--vayA-jAya--saroddo / sIyAipIDasahaNaM maraNaM uvasaggasahaNaM ca // 21 // sattAvIsaguNehiM, eehiM jo vibhUsi sAhU | so paNamijja bhattinbhareNa hiyaega re jIva ? // 22 // gAthA ----cha vrata ane chakAyanI rakSA, pAMca iMdriyAne vaza rAkhavI, lAbhanA nigraha karavA, kSamA, aMta:karaNanI vizuddhi, paDilehaNa vigere karavAmAM vizuddhi rAkhavI. (20) saMyamanA yAgamAM yukta thavu, akuzaLa mana, vacana ane kAyAneA rAdha karavA, zIta vigere pIDA sahana karavI, maraNAMtika upasargane sahana karavA, (21) e satyAvIza guNeAvaDe je sAdhu vibhUSita hAya tene he jIva! bhaktithI bharapUra hRdayavaDe praNAma karavA joIe. 22 - vyAkhyA --pUrvokta 'sattAvIza guNAvaDe je muni ala'kRta hAya tevA sAdhune AdaranI adhikatA pUrvaka aMta:karaNathI (manavaDe) huM Atman ! namaskAra karavA joie. 'guNavAn pAtrane bhAvanI pradhAnatAe karelA namaskAra guNane mATe thAya che. ' ema sUcavyuM. have sAdhunA guNNAne gaNatAM chatAM kahe che. jIva ItyAdi. prANAtipAta viramaNa vigere lakSaNavALAM rAtribhAjana viramaNu paryaMta cha vrata (prAkRta heAvAthI vibhaktinA leApa thayeA che. ) 19 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha satika bhASAMtara. pRthivI vigere chakAyanI sArIrIte rakSA karavI, zrotra (karNa) vigere pAMca indriyone nigraha (ISTa, aniSTa zabdAdimAM rAga, dveSa na kara) lebhane nigraha virAgipaNuM, kSamA-krodhane nAza, aMtaHkaraNanI zuddhi. paDilehaNa vigere pravRttimAM vizuddhi, (zAstrokta paDilehaNAdi kriyA sArI rIte upayoga rAkhI kare,) saMyamagamAM AtmAne jeDa, akuzaLa mana, vacana, kAyAne nirodha (aTakAvavuM) kuzaLa mana, vacana, kAyAne na aTakAvavAM, zIta vigere pIDAo sahana karavI, kalyANamitranI buddhipUrvaka maraNatika upasargane sahana karavA. e sAdhu anagAranA guNe che. 20, 21, 22. anagaranA guNo kahyA, have zrAvakonA guNe traNa gAthAvaDe kahe che - dhammarayaNassa juggo, akkhuddo saMvavaM paigaisomo / logappiyo aMkUro, bhIrU asaDho sudakkhiNNo // 23 // lAluo dayAlUM, majjhattho somadihi guNarA~gI / sakaha supakhejutto, sudIhadaMsI visesainnU // 24 // buDDANugo viNIo, kayaeMNuo parahiyatthakArI ya / taha ceva la lakkho , igavIsa guNehi saMpalo / / 25 / / gAthArthaakSudra 1, rUpavAna 2, prakRtisema 3, lekapriya 4, akara 5, pApabhIrU 6, azaTha 7, sudAkSiNya 8, lajajALuM , dayALu 10, madhyastha-saumyadaSTi 11, guNarAgI 12, satyathArAgI 13, supakSayukta 14, sudIrghadazI 15, vizeSajJa 16, vRddhAnuga 17, vinIta 18, kRtajJa 19, parahitakAraka 20, dharmarUpa lakSyane meLavanAra 21 e 21 guNavaDe yukta manuSya dhamaratnane yogya jANavo. 23, 24, 25. vyAkhyArtha-A 21 guNavaDe yukta manuSya dharmomAM ratna samAna zrI jinezvare prarUpela dezavirati-dharmaratnane meLavavA yogya che. guNa ane guNine kathaMcit abheda manAte hovAthI guNinuM pratipAdana karavA pUrvaka te guNeneja kahe che. prathama akSudra-tuccha Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka guNa tathA AgamanuM mAhAtmya. 51 matithI rahita 1, rUpavAna--prazaMsanIya rUpazAli arthAt spaSTapa ceMdriya 2, prakRtisAma-svabhAvathI pApakama na karanAra 3, leAkapriya -sadA sadAcaraNa karanAra 4, akrUra-matsara vigerethI jenA pariNAma dUSita na heAya te 5, bhIrU-mAlAka ane paraleAkanA apAya (ka) thI bhIrU 6, azaDha-anyane nahi DhaMganAra 7, sudAkSiNya-prArthanAne bhaMga karavAmAM bhIrU 8, lajajALu-akA nA tyAga karanAra huM, dayALu -prANIyA pratye dayA karanAra 10, madhyastha rAga-dveSathI rahita AthIja A sAmaSTi--satya dhama vicAraka hAvAthI doSAnA dUthIja tyAga karanAra 11, guNarAgI-guNanA pakSa lenAra 12, satkatha--jene dha kathA priya hoya te 13, supakSayukta-suzIla ane anukULa piravAra sahita hAya te 14, sudI dazI-ghaNI sArIrIte vicArelA, pariNAme su Mdara evA kAya ne karanAra 15, vizeSajJa--pakSapAta rAkhyA vinA guNa doSanI vizeSatAne jANanAra 16, vRddhAnuga--Tharela-- paripakava buddhivALA purUSane sevanAra 17, vinIta-guNAvarDa karI vaDIla janeAnuM gArava karanAra 18, kRtajJa-paranA peAtAnI tarapha thayela upakArane na bhUlanAra 19, parahitArtha kArI-nispRha thaI khIjA taraphathI badalA athavA AzA rAkhyA vinA parIpakAra karanAra (sudAkSiNya prArthanA karAyA chatAja paropakAra kare che, A te svayameva anyanuM hita karavAmAM AnaMdI hAya che. tethI e mane guNanA bheda che. ) 20, temaja labdhalakSya jeNe dharmonuSThAnanAM vyavahArarUpa lakSyane meLavyu hAya tevA, arthAt jene sahelAithI zikSA ApI zakAya te 21. e 21 guNAthI yukta manuSya dharatnane ceAgya che. tyAM '21 guNA jene hAya te zrAvaka kahevAya che. ' evA artha jANavA. 23, 24, 25. sAdhuoe ane zrAvakAe parama sa Mvega utpanna karanAra zrI jinezvaranA Agama sAMbhaLavA joie. ethI tenuM mahAtmya prakaTa karatA kahe che. kattha amhArisA pANI, dusamAdosadUsiyA / hA ! aAdAra kuMtA, na huMto gAmo | 26 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI saMdha satakiA-bhASAMtara. ' gAthArtha-je jinezvara prabhuno Agama na hota te hA ! amhArA jevA duSamakALanA doSathI dUSita anAtha prANiyenuM zuM thAta? te kahI zakAtuM nathI. 26 vyAkhyArthaamArA jevA pApanI bahulatAvALA prANiye kyAM ? kevA prakAranA ? 21 hajAra varSanA pramANavALA pAMcamA ArAnA prabhAvathI saghaLA zubha bhAve hAsa pAme che. "AyuSya 1, dravya 2, svAcya 3, vidyA 4, aizvarya pa, e pAMcane mAranAra hovAthI paMcamAraka kahevAya che. " ahiM duSamasuSama nAmanA cothA ArAmAM utpanna thayelAja bhavya prANi sAkSAt jinezvara prabhunA mukharUpI caMdrathI prakaTela bahoLA vacanarUpI amRtanuM pAna karanArA hoya che. hA ! kheda sUcave che. je arihaMta prabhune siddhAMta na hota te amArA jevA svAmirahita sevakenuM zuM thAta? arthAt A kalikAlamAM jinezvaraprabhune Agamaja AdhAra che. 26 * have AgamanI ja pradhAnatA prakaTa karatA kahe che. bhAgamaM AyaraMteNaM, attaNo hiykkhikhaa| titthanAho gurU dhammo, savve te bahumamiyA // 27 // gAthArtha-pitAnuM hita IcchanAra, Agama pramANe AcaraNa karanAra manuSya tIrthakara, guru ane dharma e sarvanuM bahumAna karyuM. ema kahI zakAya. 27 vyAkhyArthI-pitAnuM hita IcchanAra, arihaMta prabhue racela siddhAMtamAM kahela AcArane svIkAranAra manuSya arihaMta (deva), dharmAcArya ane dharma e sarvanuM gaurava kare che. kahevAne Azaya eja che ke-je AtmahitaSi puruSe zrIsiddhAMtanuM bahumAna karyuM. arthAt te siddhAMtamAM kahela saghaLuM aMgIkAra karyuM, nahi ke jamAli vigere niTsanI jema siddhAMtanA eka aMzane paNa apramANika karyo hoya teNe arihaMta, guru ane dharmane bahu mAnya karelAja che. je AgamanA ekapadane paNa na svIkAre te samyaka Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dha varNana. 53 tvathI rahita jIva nihavanI paMktimAM gaNAya che. kAraNa ke zAstrano A pATha che. - sUtramAM kahela vacanamAMthI eka pada tarapha paNa aruci dharAvanAra mithyAdaSTi jANo." 27 Agama zrI saMghane vija pratiSThA pAme che, kevA prakArane saMgha na kahevAya e kahe che- suhasIlAo sacchaMdacAriNo veriNo sivapahassa / ANAbhaTThAo bahujaNAo mA bhaNau saMghutti // 28 // gAthArtha-sukhazIlIA, svachaMdacAri, mokSamArganA vairI, paramAtmAnI AjJAthI bhraSTa thaelA evA ghaNuM janene paNa saMgha ema na kahe. 28 vyAkhyArtha-AvA ghaNA lokone paNa saMgha ema na kaho. kone ? e kahe che, zAtAlaMpaTa tathA svecchAe cAlanAra gurUnI AjJAe na pravartanAra tevAne, mokSamArganA draSione zA mATe e pramANe? e kahe che-bhagavaMtanA AdezathI cuta thayelA hevAthI tevAone. sarva anuSThAna vigere AjJApUrvaka karAya teja saphaLa che ane AjJArahita to niSphaLa ja samajavuM. jema kahyuM che ke -" ArAdhelI AjJA mokSa ApanAra thAya che ane virAdhelI AjJA saMsAra ApanAra thAya che." 28 AjJAthI bhraSTa bahoLA leke paNa "saMgha" kahI zakAya nahi, paraMtu AjJA dhAraNa karanAra a5 vyakitane paNa saMgha kahI zakAya che. eja darzAve che - ego sAhU egA ya sAhUNI sAvatrao ya saDDI ya wigo saMvo, seso purA siMdhAvyo che raha . gAthArtha-eka sAdhu, eka sAdhvI, eka zrAvaka ane eka zrAvikA jinezvaranI AjJA pAlanAra e saMgha che, paraMtu bAkIne ( jinezvaranI AjJA na mAnanAra) te asthine samUha kahI zakAya, e saMgha na kahevAya. 29 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMbodha sasatika bhASAMtara. vyAkhyArtha-eka sAdhu muni, eka sAdhvI, eka zrAvaka ane eka zrAvikA e cAravaDe maLele AjJApradhAna saMgha che. ane bIje jinezvaranI AjJAthI rahita bahoLo sAdhu vigere leka samudAya paNa hADane samUha kahevAya. arthAt tenI mAphaka asAra che. keTalAka te "bAkIne AjJAbAhya saMghAta-jo che paNa saMgha nathI." evI vyAkhyA kare che, paraMtu saMghapaka bahagvRttimAM vRttikAra pUrva pAThanA arthanuM ja samarthana karela hovAthI te pAThAMtara upekSaNIya che. 29 puna: saMghanuM svarUpa ja kahe che- nimmalanANapahANo, daMsamajutto crittgunnvNto| / titthayarANAjutto, vuccai eyAriso saMgho // 30 // gAthArtha -nirmaLa jJAnavaDe pradhAna-mukhya, samyakatva sahita, cAritra guNa yukta, tIrthakaranI AjJA mAnanAra AvA prakArano saMgha kahevAya che. 30 vyAkhyArtha-AvA prakArane saMgha kahevAya che. kevA prakAra no ? ujavala jJAnavaDe mukhya. saghaLuM anuSThAna jJAnapUrvaka karAya teja saphaLa thAya che. jema kahyuM che ke - " paDhamaM nANaM tao dayA, evaM ciTThai svvsNje| HTort ?, ji vA nA che-? ? " bhAvArtha - prathama jJAna, ke jethI jIvanuM svarUpa, tene rakSaNa karavAnA upAya vigere jANI zakAya. tevA prakAranA jJAna pachI dayA-saMyama te ekAMte sarvathA upAdeya hovAthI bhAvapUrvaka karI zakAya che. AvI rIte jJAnapUrvaka kriyA svIkAranAra sarva pravrajyAdhArI saMyamI hoya che. je ajJAnI-sAdhya, tenAM upAya, tenuM phaLa vigere saMbaMdhijJAnathI rahita, te zuM karaze? sarvatra aMdha tulya hovAthI tenI pravRtti niSpaje che. athavA pravRtti karate te . suMdara hita athavA pApane samacita zuM jANaze arthAt samyajJAna nahi hovAthI samasta kAraNane abhAva hovAthI tenuM karavuM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgha varNana. papa bhAvathI (satya rIte)nahi karavA barAbara che. jema Aga lAgavAnA samaye aMdhanuM elAyana athavA ghuNAkSara nyAyavat nirarthaka pravRtti thAya che. * * * * vaLI kevA prakAranA ? samyakatvayukta jJAna, darzananA eka svAmitva sUcavavAne tarataja "darzanayukta" vizeSaNa mUkela che. jema kahyuM che-"jyAM jJAna tyAM nizcaye darzana ane jyAM darzana tyAM nizcaye jJAna hoya che." tathA saMyamaguNayukta, jJAna, darzana baMnethI sahita hovA chatAM paNa je caritravaDe pavitra na hoya to sagatinI prApti na thaI zake. jene mATe kahyuM che ke -"jahema caMdananA bhArane vahana karanAra gadheDe phakta bejAneja bhAgI hoya che, paraMtu caMdanane bhAgI thaI zakato nathI, evI ja rIte cAritrathI hIna jJAnI paNa kharekhara jJAnane ja bhAgI thAya che, kiMtu sadgatine bhAgI banI zakatA nathI." e traNe guNethI dedIpyamAna hovA chatAM paNa je tIrthakaranI AjJAthI rahita hoya te saghaLuM niSphaLa jANavuM. A hetuthI kahe che. "tIrthakarAzAyukta paramAtmAnA pharamAna mujaba karavArUpa tIrthakaranI AjJAvaDe yukta. jema kahyuM che ke - " samaipavittI savvA, ANAbajjhatti bhavaphalA ceva / tithale ri, ta nA tadusaT I ? " bhAvArtha-pitAnI mati pramANe karelI sarva pravRtti AjJAbAA hovAthI saMsArarUpa phaLane ApanArI ja thAya che, tIrthakarano uddeza karIne karAyelI paNa te pravRtti vAstavika rIte tIrthakaranA udeza pramANe nathI. 1" svamati pramANe pravRtti AvA prakAranA doSanA kAraNarUpa che. jemake-"aho ! ghaNu khedanI vAta che ke ajJAnI cha vasaMtaRtunA samayamAM dharmane hAne pUjya devanA maMdIramAM pIcakArIothI jaLakrIDAnI lIlA, hIMcakavuM, daMDAsakIDA vigere atyaMta hAsyajanaka saMsAranAM hetubhUta kartavya kare che." tathA "A cetyamAM ApanAM mAbApanI prItithI athavA amuka dhanike A Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 . zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara mAsamAM yAtrAo karI che, tevI ja rIte tamAre paNa karavI joIe, ItyAdi prakAre AvA leke anucita dharma gRhasthA dvArA zA mATe karAve che ? zrAddha, paraba, sUrya, caMdra, graha, mAha mahine, saMkrAMti vigere, pApanAM kAraNabhUta, ujajavalayuktisamUhathI rahita, mithyAtvi kenAM pane ajJAnI jeno pitAnA gharamAM zA mATe kare athavA karAve che ?" AthI kahevA eja sAra che ke-traNa guNa (jJAna, darzana, cAritra) thI yukta hovA chatAM paNa jinezvaranI AjJAe pravartanArane ja "saMgha" kaheve ucita che. ethI viparItane "saMgha" na kahI zakAya. 30 - have AjJA e ja sakala dharmarUpa kalpavRkSanuM bIja che, ema vyatireka dvArA darzAvatA kahe che - Tda tusarSaya mathakaMDAru da sunnarani vihalAI tahA jANasu, ANArahiyaM aNuhANaM // 31 // gAthArtha-phophane khAMDavA, mRtaka (maDadAM) ne vibhUSita karavuM, zUnya arayamAM raDavuM. e jema niSphaLa che, tema ja AjJArahita anuSThAna paNa niSphaLa che ema jANe. 31 vyAkhyArtha-jema dhAnyanAM tirAMne khAMDaNIyAmAM nAMkhI sAbelAthI kUTavAM-khAMDavAM. phetaro sahita dhAnyane khAMDavuM te vyAjabI che paraMtu A te dhAnyarahita kevaLa phephane khAMDavAM e jevI rIte, athavA jema maraNa pAmela prANunA zarIrane senA, rUpAnAM AbhUSaNothI vibhUSita karavAmAM Ave, tathA jema nirjana aTavImAM duHkhita janenuM raDavuM nakAmuM thAya che. temaja paramAtmAnA AdezathI rahita jinapUjana, Avazyaka karavA ItyAdi dharmakArya niSphaLa jANavA. jema kahyuM che ke - " jiNaANAe dhammo, ANArahiyANa phuDa ahammu tti / iya muNiUNa ya tattaM, jiNaANAe kuNaha dhamma // 1 // " Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jina AzA phaLa varNana : - bhAvArtha-jinezvaranI AjJAe karAya te dharma che ane temanI AjJAthI rahita prakaTarIte adharma che; e pramANe tatva jANIne jinezvaranI AjJAe dharma kare. 1 " vaLI kahyuM che keseMkaDe thI ( upalakSaNathI ) anaMta janmathI DaratA prANi ne sarvajJa paramAtmAnI AjJAne bhaMga karatAM bhaya upaje che. kAraNake bhavabharU che te-jema pramAdanA deSathI rAjAnI AjJAnuM ullaMghana karanArA manuSya baMdha, vadha, repa, cheda, maraNa paryata saMkaTa pAme che. temaja pramAdanA SavaDe jinezvaraprabhunI AjJAnuM atikramaNa karanAra prANIo hajAre kareDA saMkaTovALA durgatimAgene prApta kare che. ityAdi jANuM AjJAbhaMgathI Dare che. paraMtu bhavAbhinaMdi jIne te jinezvaranI AjJAne bhaMga kare te kIDAnI jevI kIDAja che. jahema malla vigerene thaela muSTiprahArAdi du:khakara hovA chatAM paNa kIDArUpa thAya che; sukemaLa zarIravALA prANine te te pIDAkAraka thAya che. evI rIte saMsArathI nahi DaranArAone jinezvaranI AjJAne bhaMga kIDAmAtra che ane te bIjAone te bhayanA kAraNarUpa che. 31 have tapa vigere AjJA pUrvaka karavAmAM Ave teja te pramANa gaNAya e kahe che - prANA tavo grA/ saMgama tadA tApamAnaI . ANArahio dhammo, palAlapUla vba paDihAi // 32 // gAthArtha-AjJAvaDeja tapa, AjJAvaDeja saMyama tathA AjJAvaDeja dAna gaNanAmAM gaNAya che. arthAt saphaLa thAya che. AjJA rahita dhama parALanA pULAnI mAphaka (niSphaLa) mAluma paDe che. 32 vyAkhyAtha-sarva vAkaya avadhAraNa sahita kahevAya che." e nyAyathI jinezvaranI AjJAvaDeja karAte jenA vaDe dhAtuo ane thavA azubha karma tapAvAya te tapa-aNasaNa vigere prakArane. jema kahyuM che ke-"majA, hADakAM, lehI, mAMsa, rasa, carabI ane vIrya e sAta dhAtuo athavA azubha karma AthI tapAvAya che, Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMbadha satikAbhASAtara. e hetuthI tapa nAma nirukti pramANe kaheluM che. 1 " pramANa che. tapanA viSayamAM jinezvaranI AjJA A pramANe che. --- " so hu tavo kAyavyo, jeNa maNo maMgulaM na ciMtei / ve na vicALI, ne ca no na rAri II" - bhAvArtha-teja tapa karavo joIe ke je tapathI mana azubha na ciMtave, je tapavaDe iMdriyanI hAni na thAya ane je tapavaDe ego nAza na pAme. 1" tenuM phaLa A pramANe che"zreNadevane paNa atyaMta durlabha Asahi, vipesahi, saMbhinnazrota pramukha labdhio tapavaDe thAya che. devalokamAM apsarAonA hAthathI calAvAtA cAmarethI vIMjAte deveMdra je sukhane bhagave che, te A taparUpI vRkSanuM puSpa che. skurAyamAna nirmala pratApavaMta bharata vigere cakravartio je bharatakSetrane bhegave che, te tapanA prabhAvavaDeja che. AjJAthI rahita tapaghaNuM tapasvIo kare che, paraMtu te sarva niSphaLa ja samajavuM. jema kahyuM che ke-" tAmali tApase sATha hajAra varasa lagI ekavIza vAra pANIthI dhaela AhAranuM pAraNuM karatAM tapa taLe hatuM, paraMtu ajJAnatapa hovAthI te a5 phaLa ApanAraja thayo." tathA AjJAvaDeja saMyama-(aMhi bhAvamAM apratyaya thayo che.) navAM karmarUpI kacarAne AvatAM repa karavAmAM ta5ra AsavadvArathI viramavuM te, pA chate pramANa che. tApasa vigere lekenI jema AjJAthI rahita janane saMyama paNa niSphaLa ja jANe. tathA AjJAvaDeja supAtrane viSe nyAyathI upArjana karela nirdoSa vasa, pAtra vigere vastuo ApavI te mokSa ApanAra thAya che. dAnanA adhikAramAM jinezvaranI AjJA A pramANe che."AzaMsA vigerethI rahita, zraddhAvaDe, romAMcarUpI kaMcukayukta thaIne, phakta karmakSaya mATeja supAtrane dAna ApavuM. AraMbhathI nivRtta thaelA, pote AraMbha na karanArA, bIjA pAse na karAvanAra, dha. mamAM mativALA supAtrane gRhastha, dharma mATe dAna devuM joIe. mekSanA kAraNabhUta evuM dAna e pramANe sUtramAM varNavela vidhi pramANe ApavuM joIe, anukaMpAdAna te sarvatra ApavAmAM jine. zvarae kyAMya paNa niSedha karyo nathI. keTalAkane citta (ApavAnI Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jina AnA phaLa varNana.. bhAvanA) heya che, bIjA keTalAkane dravya hoya che, keTalAka ane citta ane vitta bane hoya che, paraMtu citta, vitta ane pAtra e traNe te kaIka dhanya puNyazALIne ja prApta thaI zake che. AjJA vinA atyaMta ApavAmAM AveluM niSphaLa ja jANavuM. ' have AjJAnI vikalatAmAM je thAya che, te kahe che.-AjJA rahita tapa vigere dharma palAlapUlanI jema-kaNathI rahita zAli, vIhi vigere dhAnyanA tRNanA samUhanI jema jovAya che. jema parALane samUha dhAnya rahita hovAthI niSphaLa che, tema AjJAthI 2hita dharma paNa niSphaLa samaja. ( kaNa vinAnA trIhi vigere 5lAla kahevAya che," ema uNudivRttimAM kahela che, pUlazabda leka rUDhie pULA arthane kahe che.) 32. eja kahe che - kAparNaravA, kavi tire majika pUei vIyarAyaM, savvaM pi niratthayaM tassa // 33 // gAthArtha-paramAtmAnI AjJAnuM khaMDana karanAra, je ke.(ka. dAca) mahAvibhUtivaDe traNe kALa (saMdhyAe) vItarAga paramAtmAne pUje te paNa tenuM sarva nirarthaka samajavuM. 33 vyAkhyArtha-AjJA jinapUjAmAM-"trasa vigere jIvathI hita vizaddha bhUmibhAgamAM prAsuka pANI vaDe athavA amAsuka gabelA pAvaDe vidhipUrvaka snAna karI,veta vastra paherI, mukeza karI gharamaMdiranAM biMbane pramAna kare. traNa lekanA baMdhu jine zvarene sugaMdhi pANI vaDe abhiSeka karI, gazIrSa caMdana vigerethI vilepana karI pUje. ItyAdi svarUpavALI jANavI. tene khaMDana karanAra, athavA sAmAnyathI AjJA khaMDana karanAra-potAnI matinI kapanAo rUpI zi95thI Azrita chatAM je traNe saMdhyAe caMdana, kapura, kesara, kasturI ItyAdi prakAranI pUjAnAM upakaraNonI sAmagrIrUpa mahAsamRddhivaDe arihaMta prabhune pUje, te paNa te AjJAkhaMDana karanAra manuSyane bhagavaMtanI pUjA mATe karAte dravyane kharca vigere kAma thAya che. AjJAvaDe karavAmAM AvatuM jinapUjana te saphaLa che. jema kahyuM che ke-"pUjA pramukha dharmakRtya paNa jine Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara. dronI AjJA pramANe ja karavuM joIe, jenA anugraha (dayA)thI rahita kRtya AjJAbhaMgathI duHkhadAyaka thAya che. 1" tathA zrIjinavallabhasUrijIe paNa kahyuM che ke-"vidhipUrvaka karela jinagRha (derAsara) jinabiMba, jinapUjA, jinayAtrA, vigere tathA dAna, tapa, vrata vigere ane gurubhakti, kRtAnyAsa vigere Adarane yogya che, paraMtu heja kumata, kuguru, kugrAha (kadAgraha), kubAdha (mithyAjJAna), kudezanA dvArA thaela hoya te lezajheranA paDavAthI zreSTha jananI jema aniSTa karanAra nIvaDe che." 33 zA hetuthI e pramANe? e kahe che - rano ANAbhaMge, ikku ciya hoi niggaho loe| savvannuANabhaMge, aNaMtaso niggahaM lahai / / 34 // gAMthA--A lekamAM rAjAnI AjJAne bhaMga karavAmAM ekaja maraNa duHkha thAya che, sarvajJanI AjJAne bhaMga karyo chate jIva anaMtIvAra nAza pAme che. 34 - vyAkhyArtha-rAjAnA Adezane khaMDana karyo chate A leka saMbaMdhija maraNa du:kha lokamAM thAya che; pitAnI AjJA-khaMDanAra sevakane te rAjA mAre che, e prasiddha che. jema kahyuM che ke - gAma nALAM, mata mAnANAnA marmaprakAzanaM puMsAmazastravadha ucyate // 1 // " bhAvArtha-"rAjAonI AjJAne bhaMga, mahApuruSanuM apamAna, lekenA marmane prakAzita karavAM te zastra vinA vadha kahevAya che." 1 e subhASitane anusAra AjJAne virAdhanAranuM jIvita kayAMthI ? sarvajJa devAdhideva paramAtmAnI AjJAne bhaMga karavAmAM anaMtIvAra maraNa duHkha pAme che. jinezvaranI AjJA evA prakAranIja che ke-gItArtha AcAryonI paraMparAthI prApta thaelA arthane pitAnI nipuNa buddhie apramANa na kara ! jema zrIsukRtAMga niryukitamAM kahyuM che ke Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jina AjJA kuLa varNana - "AlivtvgI cavura zo checavAnarfsTanA nAi ? " bhAvArtha- AcAryonI paraMparAvarDa prApta thaela sUtranA abhiprAyane je kaI pitAne paMDita mAnanAra puruSa pitAnI mAnelI paMDitAIvALI buddhivaDe dUSita kare-sarvajJa paramAtmAnA kathanane paNa anyathA kahe te manuSya jamAlinitavanI jema nAza pAmazereMTanI jema saMsAra cakrAvAmAM bhramaNa karaze.?" je koI pitAne paMDita mAnanAra puruSa paramAtmAnI te AjJAne pramANita na kare, teNe tIrthakaranI AjJA khaMDita karI ema kahI zakAya, ane temanI AjJAne khaMDita karavAthI te anaMta maraNa pAme che, SaSTizataprakaraNamAM paNa A pramANe kahyuM che. rAjA ThAkara vigerenI paNa AjJAne bhaMga karavAthI maraNadu:kha thAya che, te traNa lokanA prabhu devAdhideva jineMdranI AjJAne bhaMga karavAthI (anaMta maraNa du:kha) thAya emAM zuM saMdeha? arthAta avazya anaMta maraNa du:kha bhogavavAM paDe. 1" have jinezvaranI AjJAne bhaMga karI, avidhie karela che. manuM ane jinezvaranI AjJA pALavApUrvaka vidhie karela dharmanuM phaLa daSTAMta sahita darzAvatA kahe che jaha bhoyaNamavihikayaM, viNAsae vihikayaM jiyAvei / ... taha avihiko dhammo, deha bhavaM vihiko mukkhaM // 35 // gAthArtha-hema avidhie karela bhejana viNasADe chevinAza kare che ane vidhie karela jana jIvADe che; hema avidhie karela dharma saMsAra Ape che-vadhAre che, ane vidhie karela dharma mokSa Ape che. 35 . vyAkhyArtha-hema avidhie rasanI Asaktie jIvitanI apekSA rAkhyA vinA je kAMI abhakSya bhakSaNa karavAthI amaryAdita rIte karela bhajana jIvitathI yuta dUra kare che. A kAraNathIja kahela che ke jihA! amarot nAdi moje yAne ja atibhuktamatIvoktaM mahAnAya jAyate // 1 // " Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha samitikA-bhASAMtara bhAvArtha-"he jIbha ! bhejanamAM ane vacanamAM tuM pramANa jANa-maryAdA rAkha, kAraNake-ati khAdheluM bhejana ane ati belAyela vacana mahA anarthakAraka thAya che. 1" teja bhejana vidhipUrvaka karavAmAM AvyuM chate bhajana karanAranA jIvitane-AyuSyane vadhAre che. tathA jinezvaranI AjJAne lepa karavArUpa avidhie karela dezavirati athavA sarvavirati dharma saMsAranI vRddhikare che. jema kahyuM che ke -"jinezvara paramAtmAnA matathI virUddha rIte karelAM leka vaDe namaskAra karAtAM tapa, cAritra, dAna vigere paNa mokSarUpI phaLa ApatAM nathI, phakta ane hitakAra thAya che. avidhie karAtI jinAjJA azubhakAraka ane vidhie karAtI jinAjJA zubhakAraka thAya che. ema jANI ahitanA hetubhUta viDaMbanArUpa avidhi zA mATe Acare ? 1" vinA kAraNa avidhi naja seva e Azaya che. kAraNa ke kAraNa vinA avidhi kare te AjJAbhaMga gaNAya. te mATe nizIthacUrNimAM kahyuM che ke--" kAraNa vinA avidhi sevavAthI nizcaye AjJAbhaMga, anavasthA, mithyAtva, bolavA pramANe nahi karanAra thAya che. " | teja dharma AgamAM kahela prakAra pramANe karavAmAM AvyuM chate mekSa Ape che. vidhi bIjA graMthethI jANa. jo ke AgamemAM kahela sarva vidhi amArA jevA tapasvio (maMdazakitavALA) thI bane azakaya che, te paNa vidhi pUrvaka karavA mATe yatna karavA joIe. kAraNake-vidhi pUrvaka karavAne adhyavasAya paNa mokSarUpa phaLa ApavAmAM kAraNabhUta che jeo avidhi mAtrathI bhIrU banI "je manuSya AgamanA kathana pramANe karatuM nathI tenAthI anya keNa mithyASTi che? bIjAne zaMkA utpanna karato te mithyAtvane vadhAre che. 1" AjJAvaDeja cAritra che, te AjJAnA bhaMgamAM zuM nathI bhAMgyuM ? te kaho. AjJAnuM atikamaNa karanAra bAkInuM (anya) konA AdezathI kare che." ema vicAra karanArA jinapUjA, sAmAyika, pratikramaNa vigere sarvathA karatA nathI, te mUDha che utsarga ane apavAdane jANatA nathI. kAraNake Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jina AzA phaLa varNana bilida paramaka, karyacaLa ati ramavA pachita nANA, 25 gaha thApa durga I ?" | bhAvArtha-avidhie karelathI na karyuM sArUM, e vacanane siddhAMtanA jANa-jJAnI purUSe usUtra kahe che, kemake na karavAthI moTuM prAyazcitta che, ane karavAthI nAnuM prAyazcitta kahela che. 1" uparanA kathanano A abhiprAya che ke-saMstaraNamAM (zakti chate) utsargavidhija sevavo joIe ane asaMstaraNamAM apavAda vidhija. jema zrI vizeSakalpacUrNi tathA tenA bhASyamAM kahyuM che ke - have jinaka95nI sthiti kahe che. te viSe jovuM e gAthA che. te gAthAmAM jinakapasthitinuM grahaNa karyuM che tethI karIne gacchamAMthI nIkaLela jinakapInI sAmAcArI mUkIne je bAkInI che, te sthavirakatapanI sthiti jANavI. te be prakAranI che. 1 utsagayukata, ane 2 apavAdayukata. davA e gAthApralaMba sUtrathI AraMbha karI A cha prakAranA kalpanI sthitinA sUtra sudhI jANavuM. temAM "utsargamAM apavAda karato ane apavAdamAM utsarga karate manuSya arihaMtanI AzAtanAmAM varte che, arihaMte prarUpela dharmanI AzAtanAmAM varte che, AzAtanAmAM vartamAna jIva dIrgha saMsArI thAya che, te kAraNathI pralaMbasUtrathI mAMDI che prakAranA ka5nI sthitinA aMtamAM utsarga prApta thaye chate utsargavidhi kare ane apavAdamAM apavAda prApta thaye chate apavAdane vidhi jayaNApUrvaka kare." tathA bahanka9pamAM paNa ' "kharekhara A utsarga ane apavAdanA mArgo pitapatAnA sthAnamAM kalyANa karanAra ane balavAna hoya che, bIjA bIja AnA sthAnamAM anartha karanAra ane durbaLa hoya che. svasthAna athavA parasthAna te zuM ? ene khulAse kare che ke-purUSa vize SathI svAsthAna ane parasthAna thAya che." "saMstaraNathI eTalesamarthane utsarga svasthAna ane apavAda parasthAna che, asamarthane apavAda svasthAna ane utsaga parasthAna che; e hetavaDe vastu vinA kAMI paNa svasthAna athavA parasthAna nathI. mATe vistArathI sayuM. cAlu viSaya upara AvIe chIe. 1" 35. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha saptatikA bhASAMtara dravyastava e zrAvakane dharma che ane bhAvatava e sAdhune dharma che. e hetuthI vidhi pUrvaka karavAmAM Avela te bane dharmo je phaLa utpanna kare che, te kahe che. ukosaM davvatthaya, pArAhiya jAi accuyaM jaav| .. bhAvatthaeNa pAvai, aMtamuhutteNa nivvANaM // 36 // gAthArtha-utkRSTathI dravyastava ArAdhIne jIva (zrAvaka) azruta devaleka sudhI jAya che; utkRSTathI bhAvastavavaDe jIva (sAdhu) aMtarmuhUrtamAMja nirvANa--makSa pAme che. 36 vyAkhyArtha-utkRSTathI bhAvazrAvaka puSpAdivaDe pUjana vidhi pUrvaka karI bAramA devaloka sudhI jAya che. hema zrI mahAnizI. thamAM trIjA adhyayanamAM kahyuM che ke - " kaMcaNamaNisovANe, thaMbhasahassUsie suvannatale jo kAraveja jiNahare, tao vi tava-saMjamo aNaMtaguNo // 1 // tava-saMjameNa bahubhavasamajiyaM pAvakammamalalevaM / niThAviUNa airA, aNaMtasokkhaM vae mokhkhaM // 2 // kAU pi jiNAyayaNehi maMDiyaM savvameiNIvIDhaM / dANAicaukkeNaM, saDDho gacchija accuyaM Na pro||3|| bhAvArtha--"je zrAvaka kaMcanamaya ratnajaDita pagathIyAM vALAM, hajAre thAMbhalAthI vibhUSita, sonAnA bhUtaLavALAM jinamaMdire karAve; tethI paNa tapa saMyama anaMtagaNuM phaLa Ape che.1 tapa saMyama vaDe ghaNA bhavamAM upArjana karela pApakarmarUpI malalepano nAza karI thoDA vakhatamAM anaMta sukhavALA mekSamAM jAya che. 2 zrAvaka samasta bhUmaMDaLane jinezvaranA maMdirothI vibhUSita karI dAna, zIla, tapa, bhAvanI ArAdhanA vaDe azruta devaloka sudhI jAya che. tethI AgaLa jaI zake nahi. 3" tathA bhAvastavavaDe ugravihAra vigere svarUpavALA sarvavirati saMyamavaDe karIne dIkSA svIkAryA pachI aMtamuhUrta (be ghaDI)mAM utkRSTathIma pAme che, kemake snAtakanigraMthanuM jaghanyathI aMtarmuhUvaDe Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jina AjJa kaLavaNuM na. 5 nirvANa saMbhaLAya che. ( zAstramAM kahela che athavA gurUpara parAthI saMbhaLAya che. ) ahiM keTalAka loko che jInikAyanA vadharUpa hAvAthI dravya stavanuM bahumAna karatA nathI; teone tIkhAhya samajavA joIe. kAraNake dvApadI vigeree bhagavaMtanI pUjA karelI che. te pATha A pramANe--tyArapachI te DropadI zreSTha rAjakanyA jyAM mana ( snAna ) graha che, tyAM Ave che. AvIne majUnagharamAM praveza kare che. praveza karyAM pachI khalika karI, kautuka, maMgala, prAyazcitta karI zuddha, jinamaMdiramAM praveza karavA ceAgya mAMgalika vastro paherI managharathI bahAra nIkaLe che. bahAra nIkaLI jyAM jinamaMdira hAya tyAM Ave che. AvIne jinapratimAnAM dana thatAM praNAma kare che. pIchIvaDe pramAna kare che. pramArjana karyA pachI jema sUryAla deve jinapratimA pUchu tevIja rIte pATha ahiM paNa jANavA. yAvata dhUpa ukhave che, dhupa ukhevI DAkhA DhIMcaNane kAMIka namAve che ane jamaNA DhIMcaNane bhUmi upara sthApe che. ( bhUmine aNula gatA kaMika uMcA adhara rAkhe che. ) sthApIne saheja mastakAdi pUrva bhAgavaDe namaskAra kare che. yAvat be hAtha joDI A pramANe khele che. * arihaMta bhagavaMtane namaskAra thAe. ' ityAdi namostunlR padathI saMpattAnuM sudhI." e adhikAra zrImAtA~ga madhye 16 mA adhyayanamAM che. " * vivAhAdimAM A leAka saMbadhI phaLanI AkAMkSAthI DhaMpadIe jina pUjA karI hatI ' ema na kahI zakAya. kAraNa ke tyAM 8 narmohyu | ' ItyAdi zakrastavanA pATha kahevAthI paraleAka saMbaMdhI nija rArUpa phLanIja prArthanA karelI che. phkata A lAka saMbaMdhI phaLanI AkAMkSA karanAra paraleAka saMbaMdhI phaLane na icche e svAbhAvika che. * dropadI samyakatva rahita hatI 'ema paNa na kahI zakAya. kemake zrI jJAtAMga madhye 16 mA adhyayanamAM nAradanA mAgamana prasa`gamAM... tyAra pachI dropadI kaccha (laMgoTa) vALA nAra ' Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara dane asaMyati, avirati, apratihata, pApakarmanA pratyAkhyAna nahi karanAra jANa Adara ApatI nathI, samyaga rIte jANatI nathI, adbhutthAna karatI nathI tathA paryuM pAsanA karatI nathI." e kathanathI dropadIe samyakatvanI malinatA thavAnA bhayathI ja asaMyatapAzuM vigere deSayukata nAradane Adara karyo nahi hoya ema saM. bhAvanA karAya che. "zreSTha rAjAnI kanyA hatI." evA kathanathI teNI samyakatvathI rahita hatI evI saMbhAvanA thaI zake nahi; kAraNa ke mallisvAmI ane rAjamatInA samyakatvane nizcaya hovA chatAM paNa jJAtAsUtra ane uttarAdhyayana sUtra e bane siddhAMtamAM "rAja vara kanyA " e padathI kathana karyuM che te AvI rIte "te samaye kaMbharAjA te samudra mArge musApharI karanArAone yAvat svIkAre che, svIkArI videharAja vara kanyA malline bolAve che." ema zrI jJAtAMgamAM kahyuM che. " tyAra pachI niyama-vratamAM sArI rIte sthita rahelI te rAjavara kanyA" e vigere zrI uttarAdhyayanamAM jaNAvyuM che. A kAraNathIja zrI praznavyAraNa sUtramAM "sIyApa rAjA" e pAThanA vyAkhyAna prasaMgamAM zrImadda abhayadevasUrie "zramapAsikA (zrAvikA) hovAthI A mithyAdaSTi muni che, ema dhArI padIe atyutthAna karyuM nahi, tethI te draupadI tarapha cheSa pAme. A pramANe kahevAthI tene samyakatva hatuM ema nizcaya karIe chIe. temaja vaLI padmanAbharAjA dvArA apaharaNa thavA pachI teNIe AMbila tapa karyo hovAthI " tyAra pachI te padI devI chaThTha chadrane pAraNe AMbila sahita svIkArela tapa karma vaDe AtmAne bhAvita karatI hatI." e pAThathI ane parazAsanamAM-anyadarzanamAM AMbilatapanuM kathana na hovAthI teNa samyakatva dhAriNI hatI e daDha thAya che. "TripadIe pUrvabhavamAM niyANuM karyuM hovAthI teNe samyakatva rahita hatI. e kathana paNa saMbhavatuM nathI. kemake dazAzrutamAM jaNAvela samyakatva vigerenAM nAzaka niyANuthI A nithANuM juduM hatuM. A kathana kAMI asaMbhavita nathI. kAraNa ke teNIne te bhavamAM sarvaviratinI prApti paNa AgamamAM sAMbhaLavAmAM Avela che. temaja bhagavAna zrI vardhamAna svAminA vacanathI nizca e samyakatvavALA sUryadeve paNa zrI jinapratimA AgaLa pUjA Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jina AzA phaLa varNana. pUrvaka zakastavane pATha kahela che A pATha rAjaprakSIya upAMgamAM che. A devenuM kartavya che." ema kahI zakAze nahi, kemake teo paNa saMsAranA ane mekSanA hetubhUta svarUpa vizeSane svIkAre che. te AvI rIte-mithyASTi deva mArgamAM rahela sAdhune oLaMgIne jAya che ane samyagadaSTi deva te sAdhune vAMdIne jAya che. e pramANe baMne prakAranA devenuM kartavya samAna hovA chatAM paNa te saMsAra ane mokSanA hetubhUta thAya che; e spaSTaja che. samyakatvathI rahita keIe paNa zrI jinapratimAnI AgaLa bhAvanI mukhyatAe zakastavane pATha kahyo hoya ema AgamamAM jovAmAM ke sAMbhaLavAmAM Avela nathI. 'deva adhamI (ne dhambiyA ) hoya che." evA kathanathI teonuM kayuM kartavya prazaMsanIya che? ema na kahevuM joIe. kemake teonuM adharmipaNuM viratidharmanI apekSAe samajavAnuM che, paraMtu samyakatvanI apekSAe samajavAnuM nathI. tene paNa dharmapakSamAMja svIkAra karAya che. " teNe anya vastune samUha paNa pUjela che, temaja A paNa jANavuM." ema kahevuM ThIka nathI. kemake anyatra zastava kahevAmAM AvatuM nathI. tathA jina pratimApUjana ane jinAsthipUjanamAM-"evI rIte kharekhara devAnupriya sUryAbha vimAnamAM siddhAyatanamAM jinensegha pramANa mAtra 108 jinapratimAo sthApita che. sudharmA sabhAmAM mANavaka cetya staMbhane viSe vajaya geLAkAra DAbalAomAM ghaNI jinadADhAo sthApana karelI che, te devAnupriya ane anya bahu vaimAnika deva devIone yAvata parya pAsanIya che. te A devAnupriyenuM pUrva karaNIya, te A devAnupriyenuM pazcAta karaNIya, te A devAnupriyAne pUrva pazcAta paNa hita, sukha, zrema, nizreyasa-kalyANa ane mekSa mATe paraMpaera thaze " e phaLa kahyuM. tathA anya vastune pUjavAmAM evA prakAranuM phaLa kahyuM nathI. evI rIte ja zrI vivAha prajJaptimAM sodhameMndra tathA jIvAbhigamamAM vijayadeve jina pratimAonI AgaLa dravyastava pUrvakaja zakastava kahela che. te joI le. "jJAna, darzana ane cAritra rahita hovAthI pratimA anArAdhya che" ema kahevuM yukta nathI, kemake RSabha vigere nAmanA uccAraNamAM paNa Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMpa sarikA-bhASAMtara. samAnatAja che. "nAma paNa anArAdhya che." ema te kahI zakAze nahi. siddhAMtamAM "tevA svarUpavALA arihaMta bhagavaMtanA nAma autrane zravaNa karavAmAM mahAphaLa che, te he mahAnubhAva! temane ane bhigamana, vaMdana, namaskAra ane parya pAsanAthI te thAya temAM zuM kahevuM?" ema kahevAthI nAma anArAdhya heta te mahAphaLanuM kathana karata nahi. hemaja vaLI gurU mahArAje svIkArela kAmaLa vigere upakaraNa jJAnAdi rahita hovA chatAM paNa tene pagane sparza thaI jatAM Apa lekonA vaDe paNa AzAtanA svIkAravAmAM Ave che. ArAdhyanuM apamAna e saMsAranA hetubhUta kahevAya che. hemaja zrI jinAgamamAM ja ghAcAraNa,vidyAcAraNa sAdhuoe naMdIzvaradvIpa, rUcakaddhIpa, ane sumeru girinA zikhara viSe bhUSaNarUpa naMdana, pAMDuka vanamAM rahela zrI jinamaMdiramAM zrI jinapratimAone vaMdana karyuM, ema kahyuM che. anArAdhya hoya te teo tema kema kare? ame daSTirAgI te nathI, kemake siddhAMtamAM temaja jovAmAM Ave che. "sthApanAnA ArAdhanamAM Icchita phaLanI prApti na thaI zake." ema paNa kahI zakAze nahi, kAraNake nAgasArathinI gRhiNI salasAe harigeMgameSi devanI sthApanAnI pUjA karavAthI cha putre prApta karyo; ema saMbhaLAya che. hemaja cItarelI athavA ghaDelI suMdara rUpavALI alaMkAra yukta pUtaLI jevAI chatI rAganI vRddhi utpanna kare che. A kAraNathI ja kahyuM che ke bacItarelI (citravALI) bhIMtane athavA sArI rIte alaMkRta thaelI nArIne jevI nahi. hema sUryane joI daSTi pAchI pheravI levAmAM Ave che. tema daSTine kheMcI levI joIe. 1" tevIja rIte nAsikAnA agrabhAga upara daSTi sthApIne rahelI, rAga, dveSanAM cihnothI kaluSita nahi thayelI bhagavAnanI mUrti jovAmAM AvI hoya te vairAgyanI vRddhi kema na utpanna kare ? A hetuthI ja samyatva prApta karavA pahelAM zrI haribhadra sUrie zrI jina pratimAne joI kahyuM hatuM ke "vapureva tavAcaSTe bhagavan ! vItarAgatAm / nahi koTarasaMsthe'gnau tarurbhavati zAhalaH // 1 // " Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jina AnA phaLa varNana. bhAvArtha-"he bhagavAna ? ApanuM zarIraja ApamAM vItarAgapaNuM hoya tema kahe che. jhADanI bakholamAM agni hoya te jhADa lIluM naja hoI zake. 1" "bhagavAnanA samayamAM temanA eka lAkha, ogaNasATha hajAra zrAvake hatA, paraMtu koie paNa arihaMtanI pratimAnI pUjA nathI karI." ema kahevuM yukta nathI. pahelAM te teone ja pUchavuM jeIe ke-"zuM Apa te sarvanAM nAme jANe che ? te sarvanAM nAmanuM kathana siddhAMtamAM paNa sAMbhaLavAmAM AvatuM nathI, AnaMda, kAmadeva, aMbaDa vigere je keTalAka zrAvakanAM nAma saMbhaLAya che; teonuM te spaSTaja-anyatIthie svIkArela caitya" ItyAdi pAThamAM anyatIrthikee svIkArela caityane vaMdana karavAnA pratidhathI svatIrthikae svIkArela caityane vaMdanAdi karavAnuM bhagavaMte kahyuM che ja; ethI koI paNa prakAranI zaMkA karavI yukta nathI. vaLI cauda pUrvadhara zrI bhadrabAhasvAmie paNa zrI Avazyaka niryuktimAM kahyuM che ke -"saMyamamAM paripUrNa pravRtti na karI zakanArA zrAvakene saMsArane pratanukSaya karanAra A dravyastava yuktaja che. keI kahe ke je svabhAvathI ja asuMdara te zrAvakene paNa kema yukta hoI zake ? e upara kUvAnuM draSTAMta che. jema navAnagara vigerenI sthApanAmAM keTalAka bahoLA pANInA abhAvathI tRSNadiyukta thayA chatA tene dUra karavA mATe kUvAne khaNe che. jo ke teonI tRSNA vigere vadhe che ane mATI, kAdava vigerethI teo malina thAya che, te paNa tenAthI utpanna thaelA pANI vaDe teonI te tRSNa vigere ane pUrvane maLa nAza thAya che, tathA tyAra pachInA samayamAM teo ane bIjA leke sukhabhAgI thAya che. evI rIte dravyastavamAM jeke asaMyama che, te paNa tenAthI ja te pariNAmazuddhi thAya che. asaMyamathI upArjita karela bIjuM sarva pApa kSaya pAme che, tethI "zubhAnubaMdhi ane atyaMta nijara phaLa dAyaka che." ema jANe zrAvake e A dravyastava kara joIe. 1" evI rIte "bhAvastavanuM hetubhUta hevAthI dravyastava paNa mekSanuM aMga che." ema jaNAvyuM. jevI rIte gRhasthane kuvAnA Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara daSTAMtathI snAna vigere yukta che, evI rIte munirAjane paNa te yukta ja che. ema hovA chatAM munirAja snAna vigeremAM kema adhikArI nathI ?" e pUrvapakSa che. e viSayamAM uttara kahevAya che.-"munirAje sarvathA sAvadha vyApArethI nivRtta thayelA hoya che, tethI kUvAnAM udAharaNathI paNa temAM pravRtti karatAM teonA cittamAM pApa ja phare che, dharma pharato nathI. kemake teo hamezAM zabhadhyAna vigerethI temAM ja pravRtta hoya che. ane gRhastha te svabhAvathI sAvavAmAM niraMtara pravatelA hoya che ja, nahi ke jinapUjanAdi dvArA svapapakArarUpa dharmamAM. te kAraNathI temAM pravartatAM teonA cittamAM dharma ja lAge che, paraMtu pA5 nathI lAgatuM. evI rIte karanAranA pariNAmanA vazathI adhikAra, anadhikAra jANo joIe. snAna vigeremAM gRhastha ja adhikArI hoya che, paraMtu munirAja adhikArI nathI. AgamamAM paNa e ja vyavasthA che. dravyastavamAM chavakAyanI rakSArUpa saMpUrNa saMyama virUddha che, tethI saMpUrNa saMyamane jANanAra (munirAja) puSpa vigere dvArA dravyastava karavA IcchatA nathI." 36. dravyastava ane bhAvastavanA phaLamAM taphAvata zo che? eja merussa sarisavassa ya, jattiyamittaM tu aMtaraM hoI / havA -mAvasthA, aMtare tarAM nethe | 7 | merU parvata ane sarasavanuM jeTaluM aMtara che, teTaluM aMtara dravyastava ane bhAvastavanuM jANavuM. 37. lAkha jananA pramANavALA suvarNacala-merUne ane sarasavane jeTaluM vibheda-taphAvata che. arthAt mahatvamAM meranI utkRSTa keTi che. ane atyaMta laghu sarasava che. teTalA pramANuvALuM aMtara dravyastava ane bhAvastavanuM jANavuM. bhAvastavamAM cha javanikAyanA vadhane asaMbhava hovAthI tene merunI samAna kahela che. kemake bhAvastavane ArAdhanA jIve kALa vigere samagra sAmagrI vidyamAna hoya te te ja bhavamAM siddhirUpI mahelamAM ArUDha thAya che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 nAmadhArI ga7 varNana. ane dravyastava te cha javanikAyanA vadha vinA na thaI zakatuM hovAthI tene sarasava samAna kahyuM che. dravyastavane ArAdhanArA jIva utkRSTathI acuta devaloka sudhI ja jAya che. tyAMthI AgaLa jaI zakatA nathI. 37. kathana karavAmAM AvelA dravyastava ane bhAvastava e bane gacchamAM vasanAranAM ja bahumAna pAme che, paraMtu pitAnI matika lpanAthI AjIvikA calAvanAranAM te bahumAna pAmatAM nathI. ethI gacchanA svarUpane prakaTa karavA IcchatA graMthakAra prathama be gAthA vaDe nAmadhAri ga7ne tyAga karavAnuM darzAve che - jattha ya muNiNo kayavikkayAi kuvvaMti nicamubhaTThA / taM gacchaM guNasAyara , visaM va dUraM pariharijA // 38 // je gacchamAM nitya atyaMtabhraSTa muni kaya, vikrayane karatA hoya; te gacchane he guNasAgara ! tuM viSanI mAphaka dUrathI pariharaje-tyAga kara. 38. je gacchamAM-sAdhuonA samudAyamAM sadA sAdhuonA AcArathI atyaMta patita thayA chatAM nAmathI ja yati keya, vikaya vigere kare che. temAM mUlya vaDe bIjAnI pAsethI vastu grahaNa karavI te kaya. ane mUlya vaDe bIjAne pitAnI vastu ApavI te vikaya kahevAya che. munie ya, vikaya na karavo joIe. te saMbaMdhamAM zrI uttarAdhyayana siddhAntamAM kahyuM che ke - mUlya vaDe vastu kharIda karanAra sAdhu kayika tevA prakAranA bIjA lokonI je thAya che. mUlya grahaNa karI vastu vecate sAdhu vepAramAM pravRtta thavAthI vaNika bane che. kaya-vikrayamAM vartate bhikSu-sAdhu tevA prakArano na thaI zake ke-jevA prakArane sAdhu siddhAMtamAM kahyo che. bhikSAthI vRtti calAvanAra bhikSue tevA prakAranI vastunI yAcanA karavI, paraMtu vastu kharIda karavI nahi. kemake kaya-vikraya e mahAna deSa che. bhikSAvRtti sukha karanAra che." mULamAM Adi zabda mUkela hovAthI rAMdhavuM-raMdhAvavuM vigerenuM grahaNa karavuM. he guNasAgara ! he kSamA vigere guNenA samudra ! Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha sahatikA-bhASAMtara. guNavAna ziSya ja upadezane yogya hovAthI AvuM saMbodhana mUkyuM che. mekSanA abhilASI sAdhu athavA zrAvake te gacchane kAlakUTa jheranI jema gaNI darathI parihara joIe. jema jhera khAvAthI prANane parityAga karAve che, ethI e dUra jAya che, tema bhraSTAcAri sAdhuonA samudAyarUpa A gaccha paNa saMyamarUpijIvitane nAza karanAra hovAthI pariharavAM egya che. kharAba saMgata dene ja utpanna kare che, ethI tene parihAra kare e ja uttama che. 38. katha , virAmayi liviyuvAna ! paribhujai sAhUhi, te goyama ! kerisaM gacchaM 1 // 36 // je gacchamAM sAdhvIoe prApta karela pAtra vigere vividha upakaraNa sAdhuo vaDe upagamAM levAya, he maitama ! te gaccha kevA prakArane? 39. vyAkhyArtha-je gacchamAM veSamAtrathI AjIvikA calAvanAra munivaDe sAdhvIoe ANela vividha prakAranAM pAtra vigere dharmasAdhana upakaraNe kAraNe sivAya sevAya che, sAdhuo vaDe sAdhvIene devAya che, paraMtu sAdhvIoe ANeluM sAdhuo vaDe na svIkArAya. tema karatA pAsasthA thAya che. kahyuM che ke-"kArya vinA niSNajana devendra vigerenA avagrahanI anujJA mAge, divase suve, sAdhvIonA lAbhane khAya, strIonA Asana upara (teonA uThayA pachI tarataja bese. 1 he gatama! te kevA prakArane gaccha?" A pramANe zrI vardhamAna svAmiye gatamasvAmIne uddezIne kahyuM che. ethI evA prakAranA gacchane pariharo joIe. ema samajAvyuM che. 39 jattha hiraeNa-suvaeNaM, hattheNa parANagaMpi no chippai / kAraNasamalliyapi hu, goyama ! gacchaM tayaM bhaNiyaM // 40 // je gacchamAM muniye kAraNa prasaMgathI prApta thavA chatAM paNa gRhasthAvasthAnA pitAnA ane pArakA paNa senA rUpAne hAthavaDe sparza karatA nathI; he gautama ! tene ga7 kahyo che. A Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73" bAra bhAvanAnuM varNana. ' vyAkhyArtha-je gacchamAM ghaDeluM athavA na ghaDeluM sonuM ane rUpuM keIpaNa nimitta prApta thavA chatAM paNa sAdhuothI potAnA ' hAthavaDe sparza karAtuM ja nathI. he gatama! sarva tIrthakaree tene gaccha kahyo che. pitAnuM sonuM, rUpuM vigere dravya te dIkSA grahaNa karavAnA samayeja tajI dIdhela hovAthI ahiM pArakuM evuM pada mUkayuM che. dravya grahaNa karavuM e sAdhuonAM vratathI virUddha che. kahyuM che ke"seMkaDe denA mULa-jALarUpa, pUrva RSiAthI vivajita, muni thI vamI nakhAyelA anartharUpa arthane je tuM vahana kare che, te pachI nirarthaka tapa zAmATe Acare che? 1. vaLI kahyuM che ke - AraMbhamAM dayA nathI, mahilAnA saMgathI brahmacarya nAza pAme che. zaMkAthI samyakatva nAza pAme che. ane dravya grahaNa karavAthI pravrajyA naSTa thAya che." ' have gacchamAM zIlavaMta sAdhueja vaMdana karavA yogya che. ethI zIlanuM phaLa kahe che - jo dei kaNayakoDi, ahavA kArei kaNayajiNabhavaNaM / tassa na tattiya puraNaM, jattiya baMbhavvae dharie // 41 // je kaI karADa senayA Ape athavA senAnuM jinabhavana deharuM karAve, tene teTaluM puNya na thaI zake ke jeTaluM brahmacarya vrata dhAraNa karavAthI thAya che. 41 vyAkhyArtha--je kaI dAnavIra yAcakone kareDa senayA Ape, athavA je kaI suvarNamaya jinamaMdira karAve te kareDa seniyA ApanArane athavA senAnuM citya karAvanArane teTaluM puNya (dharma) na thaI zake ke jeTaluM puNya zIlavrata dhAraNa karavAthI thAya che. kemake zIlavratanuM pALavuM sarva dharma karatAM duSkara che. kahyuM che ke - dAna, tapa, bhAvanA vigere dharmo karatAM zIla atyaMta duSkara che. ema jANIne he bhavya ! te vrata pALavAmAM ja atyaMta yatna kare. 1 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 zrI saMbadha saptatikA bhASAMtara.' bIjA vratarUpI bhAre vahana thaI zake tevA che, ane te bhAre visAmo letAM paNa vahana karAya che; zIlavratarUpI bhAra te jAvajajIva sudhI visAme lIdhA vinA ja vahana karavuM joIe. 2 te ja kahe che - sIlaM kula-AharaNaM, sIlaM rUvaM ca uttamaM loe / sIlaM ciya paMDiccaM, sIlaM ciya niruvamaM dhammaM // 42 // zIla eja phaLanuM AbhUSaNa che, zIlaja A lekamAM uttama rUpa che, zIla eja pAMDitya che ane zIlaja nirupama dharma che. 42 vyAkhyArtha-brahmAvata kuLanuM bhUSaNa che. zIla e uttama rupa che. jema lekamAM rUpa AlAdakAraka che, tema zIla paNa saghaLA lokone AhlAda upajAve che. athavA zIlavaMtanuM ja rUpa vakhANavA lAyaka che. zIlarahita manuSyanA rUpathI zuM? tathA zIla eja paMDitAI-caturAI che. duHzIlIAonuM paMDitapaNuM zA kAmanuM ? kahyuM che ke saMsArathI bhayabhIta thayelA zreSTha manuSya paNa dharma taravA jANe che, dharmatattva kahe che-upadeza Ape che ane bhAvanAo bhAve che, paraMtu zIla dhAraNa karI-pALI zakatA nathI. 1 tathA zIlaja asAdhAraNa puNayane upAya che. kahyuM che ke - teja dAna, teja tapa, teja bhAva, teja vrata kharekhara pramANu thaI zake ke jemAM AMtarika zatruonA hRdayane bhedavAmAM navIna prakAranA khIlA (zalya) jevuM zIla dhAraNa karavAmAM AvatuM hoya. 1 zIlavaMte kumitrane saMga parihara joIe, ethI traNa gAthAo vaDe kumitrenA saMgane parihAra karAvatA graMthakAra kahe che - varaM vAhI varaM maccU, varaM daaliddsNgmo| varaM araNNavAso ya, mA kumittANa saMgamo // 43 // gAthArtha-vyAdhi bhale ho, mRtyu bhale ho, dAridrane saMga bhale thAva, araNyamAM vAsa paNa bhale he paraMtu kRmine saMgama na ho. 42 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama ane mitra saMganu vana. 75 vyAkhyAtha vyAdhizarIranI maMdatA ( kumitrAnA saMgamanI apekSAe ) zreSTha che. maraNa zreSTha che. ni natAnA cAga zreSTha che, vanecara paNuSTi che, paraMtu kumitrAnA-kharAba sahAyakono saMgama na heA. kahyuM che ke jema khAvAmAM Avela halAhala jhera prANAnA vinAza kare che, tema kumitrAnA sayAga paNa du:khAnA hetubhUta thAya che; emAM saMzaya nathI. jhera ekaja janmamAM mAruM che ane kumitrAnA saMcAga tA dareka janmamAM du:khadAyaka thAya che. prANiyA kumitrAnA sa MgamathI du:kha pAme che ane sumitrathI parama sukha pAme che. A viSayamAM divAkaranuM DhaSTAMta che. divAkaranI kathA. A bharatakSetramAM avaMti dezamAM suvidyA nAmanI nagarInA rAjA jayarAjanA caturbhu ja purAhitane divAkara nAmanA putra hatA. para tu te atyaMta vyasanI hatA. putra guNavAna heAya teja cukta che. teja mATe kahyuM che ke-- " varaM garbhasrAvo varamRtuSu naivAbhigamanaM, varaM jAtaH preto varamapi ca kanyaiva janitA / varaM vandhyA bhAryA varamagRhavAse prayatitaM, na cAvidvAn rUpadraviNabalayukto'pi tanayaH // 1 // bhAvArtha----garbha gaLI jAya e sArUM, RtuomAM strI saMsarga naja karavA e sArUM, marelAja putra avatare e sArUM kanyAja utpanna thAya e sArU, bhAryA vAMjhaNI rahe e sArU, gRhavAsamAM prayatna na karavA e sArU', paraMtu rUpa, dravya ane khaLathI yukta hovA chatAM bhUkha putra hAya e sArA nahi. 1 tethI pitAe aMtakALe tene kahyuM ke huM vatsa ! tu susaMga karaje. kusaMga karIza nahi. kemake-- je jevAno sAthe maitrI kare, te thADA vakhatamAM tevA thAya che, phUlAnA sahavAsamAM rahetA tala paNa te phUlAnI gaMdhavALA thaI jAya che. 1 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha sAtikA-bhASAMtara divAkare paNa pitAnuM vacana svIkAryuM. keTalAka divasa pachI te purohita padathI bhraSTa thavAthI koIka gAmamAM "jara" nAmanA ThAkeranI sevA karavA lAgyuM. ane te ThAkaranA sevaka piMgala sAthe teNe mitrI karI, tathA tenA gharanI dAsI mitrasenAnI sAthe sneha bI. keI eka vakhate jaraThAkore divAkarane kahyuM ke-"jayapuranA rAjA vicAradhavalanI sevA karI amArI kAMI paNa vRtti-AjIvikA kara." ethI divAkara tyAM gayo. ane teNe potAnI vacana racanAthI rAjA vigere jAne raMjita karyA. koI divase rAjAe "samAnazavyApu saca" AvuM kAvyanuM cothuM caraNa banAvIne kahyuM ke-"A samasyA je pUre, tene huM Icchita varadAna ApuM." e sAMbhaLI divAkare te samasyA AvI rIte pUrI- " mRgA mRgaiH saGgamanuvrajanti, gAvazca gobhisturagAsturaGgaiH / mUrkhAzca mUkhaiH sudhiyaH sudhIbhiH, samAnazIlavyasaneSu sakhyam" mRgalAo mRgalAnI sAthe, gAye athavA baLada gAya ane baLada sAthe, gheDAe ghoDAnI sAthe, mUrkha manuSya mUrkhAonI sAthe, buddhimAna vidvAne vidvAnonI sAthe saMga kare che. samAna zIla ane vyasanavALAonI "maitrI hoya che." tethI prasanna thaI rAjAe kahyuM ke-"bhadra! zuM ApuM?" divAkare jaNAvyuM ke-"mArA svAmI jaraThAkoranA dAridmane nAza kare." tyAre vicAradhavala rAjAe 750 gAma sAthe zrIpura nAmanuM nagara ApyuM. divAkare te potAnA svAmIne bheTa karyuM. tethI jaraThAkare paNa "huM paNa tArUM kAMIka kArya karIza." ema svIkAryuM. anyadA madyapAnamAM Asakta piMgalane jarAkere je. ethI rAjAe tenI jIbha kApavAne hukama ApyuM. tyAre divAkare mitrarUpa mAnelA piMgalane jIvita apAvavAthI tenA upara upakAra karyo. eka vakhate meranA mAMsa khAvAne dehada pUravAthI potAnI patnI mitrasenA dAsI upara upakAra karyo. tyArapachI rAjA kopAyamAna thaye ane pitAnuM jIvita jyAre saMdehavALuM thaI paDayuM, tyAre divAkara kusaMgatinI parIkSA karI maMgalapuramAM jaI pUrNacaMdra Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama ane kRtrima saMganuM varNana. 77 rAjAnA saguNa kumAra guNacaMdrane sevavA lAgyo. keIka vakhate kumAra viparIta zikSA pAmelA ghoDA upara ArUDha thavAthI aTavImAM pahoMcyo. tene tRSAthI vyAkuLa jeIne pAkelAM traNa AmaLAM laI divAkara tenI samIpa gaye. divAkara tarapha jaI guNacaMdra kumAra be ke-"tuM mane pANI pA." tyAM pANI na hovAthI divAkare kahyuM ke-tRSAnI upazAMti karanAra hovAthI A traNa AmaLAMnA phaLanuM mUlya nathI. ethI A phaLa Apa khAva." rAjakumAre paNa te phaLo khAdhAM ane tRSA zAMta thaI. kumAra divAkara upara atyaMta prasanna thayuM. tyArapachI keTalAka vakhate guNacaMdra kumAra rAjA thaye. guNacaMdra rAjAne tyAM saMpUrNa divase putra utpanna thaye 5rivAra sahita te bALa matrI divAkarane ghare javA lAgyA. tyAre divAkara mantrIe vicAryuM ke-"je rAjA mahAro mahAna deSa sahana kare, te rAjAnuM uttamapaNuM jaNAya. tyAra pachI divAkare keIka vakhate ghare AvelA te kumArane lakSya rAkhI sAvadhAnIthI atyaMta guptasthaLe bhoMyarAmAM rAkhyA. rAjAe kumArane bhejana samayathI mAMDI sUryodaya thatAM sudhI zodhyuM, paraMtu kumAra maLe nahi. parivAranA manuSyae kahyuM ke- svAmin ! kumArane manninA gharamAM praveza karatAM ahe ye hate. chevaTe rAjAe kumAranI zodha karavA mATe paDade vajaDA. tevAmAM divAkara mantrIe potAnA mitra) marathadatta nAmanA zeThane ghare jaI kahyuM ke-hezeTha! hArI bhAryAne (tenuM mAMsa khAvAne) dehada utpanna thavAthI unmatta thaI meM rAjAnA kumArane mArI nAMkhe che. sAhasathI A kAma karyuM che." AvI rIte vasaMtasenA vezyAne ghare jaIne paNa jaNAvyuM. tyAra pachI zeThe ane tenI bhAryAe paNa rAjA AgaLa jaIne kahyuM ke te kumArane meM mAryo che." tyAra pachI maMtrIe pUrvopakRta rAjA pAsethI bannene abhaya dAna apAvavA pUrvaka susaMgatinI parIkSA karI. tyAra pachI maMtrIe rAjAne pitAne tyAM bhejana mATe bolAvyA. rAjAne bhejana karAvI sarva alaMkArathI vibhUSita rAjakumArane tenA kheALAmAM mUkyuMvismaya pAmelA rAjAe aMta:karaNathI AnaMdita thaI kahyuM ke- A zuM karyuM?"divAkare jaNAvyuM ke "svAminuM ! Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMbadha satikAbhASAMtara. ApanuM uttamapaNuM joyuM. tyAra pachI tyAM udyAnamAM AnaMdasUrine padhArelA sAMbhaLI divAkara maMtrI tyAM gayo ane vaMdana karI beThA pachI pUchayuM ke- bhagavAna ! sarvottamapaNuM kyAMya che?" gurUe kahyuM ke-"sAMbhaLa-kSitipratiSThita nAmanA nagaramAM jitazatru rAjAne somadatta nAmane maMtrI hatA. teNe sahamitra 1, parvamitra 2, praNAmamitra 3. ema traNa mitre karyA hatA. anyadA rAjA rujha thavAthI bhayabhIta thaI te rAtre eka sahamitrane ghare gaye ane sahamitra AgaLa teNe te svarUpa kahyuM. tyAre sahamitre kahyuM ke tyAM sudhI maitrI, ke jyAM sudhI rAjA na thAya; mATe tuM hArA gharathI cAlyA jA." tyAra pachI te parva mitrane ghare gayo. teNe paNa emaja kahyuM. pachI te praNAmamitrane ghare gaye. uttama hovAthI teNe prazna karyo ke- A kevA prakAranI avasthA?" semadatte kahyuM ke-"mArA upara rAjA kope che." tyAre praNAmamitre kahyuM ke"kaI paNa prakAre tuM bhaya na rAkha, huM tyAre pITha rakSaka chuM." tethI te nirbhaya thayo. pachI AcArya mahArAjazrInA upadezathI sahamitra samAna dehane. parva mitra samAna kuTuMbane, ane praNAmamitra samAna dharmane jANuM divAkare dIkSA grahaNa karI. te deva ane manuSyabhavanI ddhi pAmI chevaTa mekSa pAmaze. A pramANe uttamanI sevA upara divAkaranI kathA. agIyatthakkusIlehi, saMgaM tiviheNa vosire| mukkhamaggamime vigdhe, pahaMmi teNage jahA // 44 // gAthArtha agItArtha kuzIlIAe sAthe mana, vacana ane kAyAthI saMga taja joIe. kemake mArgamAM ceranI jema mokSamArgamAM A leMke vidhvarUpa che. 44. vyAkhyArtha-sUtra tathA arthane jANanAra sAdhue gItAthe kahevAya che. kahyuM che ke sUtra e gIta kahevAya che. tenuM vyAkhyAna eja artha gIta ane artha e banethI yukta puruSane tuM gItArtha jANuM. 1 gItArthathI bhinna te agItArtha-sUtra tathA arthane na jANu Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ najIka aMgItArtha vigerene saMga tajavA viSe. 79 nArA. arthAt mUke. jeonuM zIla-AcaraNa niMdita heya te kuzIlIA-tevA prakAranA jUgArI vigere. kahyuM che ke - jUgArI, uaTha, unmArgagAmI ane niMdA karanArA vigere jeo kuzIlIA hAya che. teone prayatnapUrvaka vajevA joIe. 1 athavA pAsasthA vigere kuzalIA kahI zakAya. teonI sAthe AlApa vigere saMbaMdha mana, vacana ane kAyAthI tajavo joIe. kahyuM che ke jUgArI, vezyA, naTa, viTa, bhATa temaja kukarma karanArAenA ghara, hATane saMvAsa varja joIe ane teonI sAthe maitrI paNa tajavI. 1 kutIthIone saMsarga, kutIrthagamana, bhraSTAcArIo sAthe paricaya ane AlApa varja joIe. 2 temaja kahyuM che ke - "jyAM avirati asaMyatanI vasati hoya, tyAM gamanAgamana na karavuM joIe. kAraNake-gamanAgamana karavAthI teonI sAthe AlApa thAya ane AlApa prIti-neha utpanna kare che, prItithI dAkSiNya ane dAkSAyathI ucita kAryone svIkAra kare paDe, ucita kAryonI pratipatti karavAthI teonI sAthe vAraMvAra paricaya karavo paDe, ema pariyAdika karavAthI samyakatva dUSita thAya, samyakatva dUSita thatAM jinezvara prabhune kahela dharma nAza pAme ane jinezvara prabhunA dharma vinA A apAra saMsAra rUpI mahAsAgara tarI zakAya nahi, tethI tyAM gamana karavAnuM niSedhyuM che. agItArtha ane kuzIlIAnA saMgane parityAga karavAmAM upanaya sahita hetu kahe che-(kAraNamAM kAryane upacAra thata hevAthI) A agItArtha ane kuzIlIAo mekSanA mArgamAM vidanarUpa che. arthAta teonI saMgatithI mokSagamana dUraja rahI jAya che. jema mArgamAM jatA musApharone cera leke vizvanA kAraNarUpa che, tema A leke paNa che. aMbassa ya niMbassa ya, duehaM pi samAgayAi muulaaii| . saMsaggIi viNaTo, aMbo niMbattaNaM patto // 15 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMbadha satikA-bhASAMtara gAthArtha-AMbAnAM ane lIMbaDAnA baMnenAM mULIo ekaThAM thayAM. temAM saMsargathI avinAza pAmI lIMbaDApaNuM pAye.45 vyAkhyArtha-lAMbA kALathI paDelA kaDavA lIMbaDAnA pANIthI vAsita thayelI bhUmimAM AMbAnuM jhADa utpanna thayuM. pachI tyAM AMbAnA ane lIMbaDAnAM banenAM mULo ekaThAM thatAM saMgatithI AMbe naSTa thaIne kaDavAM phalavALe lIMbaDe thaI gaye kahyuM che ke "guNA guNajJeSu guNIbhavanti, te nirguNaM prApya bhavanti dossaaH| susvAdutoyapravahA hi nadyaH, samudramAsAdya bhavantyapeyAH // 1 // " guNe guNa jANanArAone viSe guNarUpa thAya che, te ja guNe nirguNane pAmI deSarUpa banI jAya che. atyaMta svAdiSTa pANInA pravAhavALI nadIo samudrane prApta karI-maLI pI na zakAya tevI khArA pANIvALI banI jAya che. 1 A kathana vaDe bhAvuka dravya hovAthI madhyasthAneja saMsargathI guNa ane deSa thAya che. kahyuM che ke - saMsarga thI guNa deSa thAya che. e madhya jananI sthiti che. utkRSTa puNyavAna athavA utkRSTa pApI saMsargathI grahaNa karI zakAtA nathI. 1 - amadhyasthane te saMsargathI paNa guNa doSa thaI zakatA nathI. jema kahyuM che ke vairyamaNi ghaNA vakhata sudhI kAcamaNinA saMsargamAM rahevA chatAM paNa potAnA prAdhAnyaguNathI kAcapaNuM pAmate nathI. je tamane saMsargaja pramANa hoya, te ghaNA lAMbA vakhata sudhI zeraDInA vADhamAM rahevA chatAM paNa nataMba madhura kema nathI tha ? 1. 5 have sajanonA saMsargathI je phaLa thAya te upanayapUrvaka darzAvatA kahe che. uttama jaNa saMsaggI, sIladaridaM pi kuNai sIlaDDhe / . jaha merugirivilaggaM, taNaM pi kaNayattaNamuvei // 46 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca prakAranA mithyAtvanuM varNana. gAthArtha-uttama janone saMsarga zIla rahita janane paNa zIlayukta kare che. jema merUgirine vaLagela tRNu paNa kanakapaNuM pAme che. " 46 vyAkhyArtha-suzIla lokone saMga zIla rahita manuSyane paNa zIlasamRddha kare che. arthAt zIlahIna prANuM paNa zIlavaMtenI saMgatithI zIla pALavAnuM mAhAmya sAMbhaLavAthI zIla Adare che. jema meragirinuM Azrita tRNa paNa suvarNa paNuM prApta kare che. merU parvata upara ugelAM tRNu paNa suvarNagirinA sAnnidhyathI suvapaNuM pAme che. e bhAvArtha che. 46 have zIlavaMta sAdhuoe tathA zrAvakee mithyAtva tajavuM " joIe. ethI mithyAtvanuM atyaMta duSTapaNuM kahe che. navi taM karei aggI neya visaM neya kiehasappo ya / / jaM kuNai mahAdosaM, tivvaM jIvassa micchattaM // 47 // . gAthArtha "tIvra mithyAtva jIvane je mahAdeSa kare che, te mahAdeSa agni, jhera ke kALe sarpa paNa karatA nathI. 47 vyAkhyArtha-prajvalita thayelo agni te mahAanarthane nathI karate, kAlakUTa jhera paNa nathI karatuM ane kALe sApa paNa te mahAdeSane nathI karate, ke je mahAdeSane atyutkaTa mithyAtva-atattvane adhyavasAya kare che. kemake atyaMta kupita thayelA te agni vigere te eka bhavamAMja maraNanA heturUpa thAya che ane mithyAtva te ananta bhava sudhI janma-maraNanA hetubhUta bane che. eja mithyAtvanuM mahAdeSa kartutva jANavuM. Abhigrahika 1, anAbhigrahika 2, Abhinivezika 3, sAMzayika 4 ane anAga 5 ema mithyAtva pAMca prakAranuM che. temAM-'Aja darzana (mata) suMdara che, bIjAM darzana sAruM nathI." AvA prakAranA kudarzana viSayaka abhigrahavaDe thatuM mithyAtva Abhigrahika kahevAya che, jenA vizathI manuSya kuda nemAMthI koI paNa eka darzanane grahaNa kare che. 1 enAthI viparIta anAbhigrahika mithyAtva kahevAya che, ke jenAthI "saghaLAM darzane 11 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMbadha satikA-bhASAMtara sArAM che evA prakAranuM a5 mAdhyacya utpanna thAya che. 2 abhinivezathI thayeluM mithyAtva Abhinivezika gechAmAhila vigerenI jema 3. jenA vazathI arihaMta bhagavaMte upadezelAM jIva vigere tamAM saMzaya upaje, jemake- huM nathI jANI zako ke-A bhagavaMte kahela dharmAstikAya vigere sAcuM haze ke anyathA"? AvA prakAranA saMzayavALuM mithyAtva sAMzayika gaNAya che 4. anAgika mithyAtva ke je anAgathI thayeluM hoya che, te ekedriya ane hoya che 5. te mithyAtvane zrAvaka paNa trividha trividhe pratyAkhyAna kare che-taje che; paraMtu aNuvratanI jema dvividha trividha vigere prakArathI nahi. kahyuM che ke-"mithyAtva svayaM manathI na kare, bIjA pAse na karAve, karatA evA bIjAne anujJA na kare. evI rIte vacanathI ane kAyAthI paNa samajavuM." tathA " A pUrvokta mithyAtva huM karUM" athavA "e svayaM kare" athavA "bIjAe karyo chate A sAruM karyuM " ema manavaDe na ciMtave. vacanavaDe huM karUM" ema na bole, "tuM kara' ema bIjAne na kahe, ane bIjAe karelAnI prazaMsA na kare. kAyAvaDe svayaM na kare, karasaMjJA hAthane isAre, bhrakuTi caDAvavI ItyAdi dvArA bIjA pAse na karAve ane bIjAe karyuM hoya te capaTI, tALI, hasavuM, vigere ceSTAo karI vakhANe nahi." tethI jyAre mithyAtva viSayaka anumatine paNa niSedha karyo che, tyAre je manuSya karavuM, karAvavuM ane anamedavuM e traNe prakArathI kuTuMbane mithyAtvamAM sthira karate mithyAtvane sthApe, te pitAne ane potAnA vaMzane saMsArarUpI samudramAM nAkhe, emAM zuM kahevuM ? kahyuM che ke-je manuSya gharane ane kuTuMbane svAmI thaIne mithyAtvanuM repaNa kare, teNe pitAnA saghaLA vaMzane saMsArarUpI samudramAM nAkhe. 1 te mithyAtve pUvana aSie karelA kulakathI jANavAM, te A pramANe, " sAmAnya kevalIomAM ziromaNi evA deva-jinezvaranA ane gurUonA caraNakamaLane praNAma karI zratane anusAre huM samyakatvanuM svarUpa darzAvuM chuM. deva, gurU ane dharma viSayaka zraddhA te samyakatva, zrutamAM kahelA guNavaDe yukta deva. gurU ane dharmane Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana AnA kuLa varNana. svIkAravA te sabhyatva kahevAya che ane je sadaguNathI rahita anya deva vigeremAM zraddhA dhAraNa karavI te samyakatvathI viparIta mithyAtva upAdhithI cAra prakAranuM che. devasaMbaMdhi ane gurUsaMbaMdhi banne prakAranuM mithyAtva lekika ane kettara ema be bhedavALuM che, te sUtrathakI AvI rIte jANavuM joIe. samyagadaSTie nizcayathI hari, hara, brahmA vigere devanA maMdiramAM gamana, pUjana, namana vigere varjavuM joIe 1, maMgala mATe kAryonA prAraMbhamAM gaNeza vigerenA nAmanuM grahaNa karavuM 2, caMdra, rehiNanAM gIta gAvAM vigere 3, vivAhamAM-gaNezanI sthApanA karavI 4, chaThThInI pUjA 5, mAtRsthApanA 6, bIjanA caMdranuM darzana karavuM 7, durgAdevI vigerene vAjiMtra, tetra, laya vigerethI mahimA kare 8, graha vizerene mahimA 9, caitrASTamI mahimA, navamI pALavI 10, sUryaratha kADha 11, sUryagrahaNa vigere mAnavuM 12, hoLIne pradakSiNA devI 13, piMDa pADa 14, sthAvanI pUjA 15, devakIsAtama, nAgapAMcama, mallikA vigere mAtAne ravivAra, somavArane divase tapa kare, mithyASTi gotravigere devanI pUjA, dUrvA AThama, saMkrAMti, revaMtaparva, devanI pUjA, zivarAta, vatsabAraza, khetaramAM haLa vigerenI pUjA, navarAta vigeremAM nava pUjAvigere budhASTamI, agnihima, sunniNi rUpiNi ane raMgiNi devInI pUjA, mAgha mahinAmAM ghI, kAmaLa ApavAM, kAjaLatrIja, tala ane DAbhanuM dAna, dAnamAM paNa jalAMjali, zrAvaNacaMdana chaTha, gapuccha .vigeremAM karensedha, arka chaTha, garIbhakta, zakyanI ane pUrvajonI pratimA, uttarAyaNa, prANuone pIDAkAraka chANa vilepana, devane sUvAnI ane uThavAnI tithi. ( aSADa zu. :11 ne kArtaka zu. 11) AmalI, kRSNa ane pAMDavonI tithi, agIArazane tapa vigere, paratIrthamAM gamana, occhava kare, ItyAdi laikika deva saMbaMdhi kRtye ahiM mithyAtvarUpa jANavAM. e ane bIjA paNa mithyAtvinAM upadezelAM "zrAddha karavuM ? vigere kartavya samyagudaNiye varjavA joIe. mAsika-cha mAsika vigere zrAddha, parva dAna, karNa, haLa .... pAnA ghaDAonuM dAna tema ja mithyASTine lAhaNuM Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI saMbodha satikA-bhASAMtara devuM, kumArikA bhakta, dharma mATe caitramAM cazcara, asaMyati kenI akSayatRtIyA, akartAna, jeTha pUname sAMDhane vivAha, amAvAsthAe vizeSe bhojana. kUvA vigere dAvavA, gocara hiMDavuM, priyaratha, kAgaDA, bilADA vigerene piMDa Apa, pavitratA mAnI jhADa ropavAM, tAlAcara pAse kathA sAMbhaLavI, dhanapUjA, iMdrajALa, dharmamAM naTa jevA, pALAonuM yuddha jevuM. evI rIte brAhmaNa, tApasa vigere laikika gurUone paNa namavuM. mULa ane aleSA nakSatramAM bALaka upanna thatAM bhavanamAM brahmAsnAna, teo (brAhmaNe) nI kathA sAMbhaLavI, teo (brAhmaNone dAna ApavuM, teone ghare javuM, bhejana vigere. evI rIte laikika deva saMbaMdhi ane gurusaM baMdhi mithyAtva pariharIne lakattaramithyAtvamAM anyatIthI eAe grahaNa karelAM biMbane vajevAM je jinamaMdiramAM paNa rAtre abaLAone praveza, sAdhuone vAsa, naMdi, balidAna, snAna, nRtya pratiSThA, taMbola vigere AzAtanAo, jalakrIDA, devenuM Adelana, evuM bIjuM paNa lAkika devaLanI jema asamaMjasa yukata thatuM hoya, tyAM paNa AdarapUrvaka samyakatvane rakSaNa karavAmAM tatpa2, usUtra varjanAra svataMtra samyagdaSTiyAne javuM ka5tuM nathI. haravigere devanA maMdira karatAM jinamaMdiranI Aja vizeSatA che ke-jinamaMdiramAM sarva vidhipUrvaka thAya che, tyAre anyatra saghaLuM viparIta hoya che. jema tema pravRttiyukta karavuM, teja je pramANa hoya te "niSThIvanathI na karavuM." e vigere nirarthaka ja thaI jAya. vaLI jinezvara prabhunI pUjAmAM je traNa saMdhyAne niyama karyo che, te paNa nirarthaka thaI jAya. tathA pavitra thaIne zrAvake jinezvaranI pUjA karavI, jinabiMbanI pratiSThA, adhikAri sUrinuM prasAdhana yugapradhAnae AgamAM viracita pratiSThAka9pa e vigerenuM paNa zuM prajana? tethI jyAM pratiSThA, pUjA vigere sarva kartavya vidhipUrvaka karavAmAM AvatuM hoya tyAM ja samyagdaSTine nizcaye gamana vi gere yukta che. je lakattama liMga (jena sAdhu veSa)thI vibhUSita dehavALA hovA chatAM paNa phUla, tAMbula, sarva AdhAkami ane saccitta Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhyAtva varNana jaLa, phaLane bhega karatA hoya, strI prasaMga, vyavahAra (vepAra) graMthane saMgraha, zebhA, ekAkipaNe bhamavuM, svachaMdI ceSTA ane svachaMdI vacana, caitya, maTha vigeremAM vAsa, vasati (upAzraya) mAM paNa nitya sthiti, gAyana, sonAnAM phUlethI potAnA paga pUjAvavA athavA kevaLa Agamane ja avalaMbIne AcaraNa kare, temAM ja tatpara rahevA chatAM paNa vacana mAtrathI tene AlApa kare. "saMpUrNa caityavaMdana, ane vakhata cha prakAranAM Avazyaka, prAsuka pANI, muhapatti rAkhI jinabiMba AgaLa vAMdaNAM devAM, pakavAna vigere balidAna, jinabiMbanuM dUdha vigerethI snAna prakSAlana e zrAvakane ayukta che. ema pitAnI matithI kRtanA arthane vikalpanArA jeo zrAvakapadanA svarUpane kahetAM kahe che. teo atizaya mRtadhara yuga pradhAnanI paNa avagaNanA kare che. je yugapradhAne zrutane anusAre A prarUpyuM che, te saghaLuM mArgonusAra purUe bahu prakArathI samarthana karyuM che. caityavAsIonI jema ene keIpaNa zAstramAM niSedha diThe nathI. tethI teonuM kahevuM e vigere usUtra ja jANavuM. sUtrane anusAre teone vaMdana karavuM vigere paNa kalpa nahi, kAraNa ke zrutamAM pAsasthA vigere avaMdanIya kahyA che. tethI AvI rIte sarvatra zratanA viparItapaNuthI thatuM mithyAtva kRtanA jANa purUSoe svayameva sArI rIte vicAravuM. A pramANe cAre prakAranA mithyAtvane vajIne sUtromAM darzAvela vidhi pramANe vartana tA samyagaDhaSTiye jinamaMdire ane sAdhuonA tarapha Adara kara . jeoe trividha (mana, vacana, kAyAthI)trividha (karavuM, karAvavuM ane anamedavuM) mithyAtvane dUrathI varyuM che teja nizcayathI zrAvake che, bIjA te nAmathI ja jANavA. jinezvara prabhunA matane anusaratA jeo A samyakatvane pALe che, teo jaldI nividane nizcaye sukhakAraka mokSane pAme che. tethI kulakamAM kahelAM A ane bIjA paNa leka prasiddha sarva mithyAtva vajevAM e rahasya che. kemake- na mithyAtvasamaH zatrurna mithyAtvasamaM viSam na mithyAtvasamo rogo na mithyAtvasamaM tamaH // 1 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tho saMbadha samitikA-- bhASAMtara frSa-viSa-to-ne betra tIre mithyAtvena durantena, jantorjanmani janmani // 2 // varaM jvAlAvile kSipto, dehinA''tmA hutAzane / na tu mithyAtvasaMyuktaM, jIvitavyaM kadAcana // 3 // bhAvArtha -mithyAtva samAna koI zatru nathI, mithyAtva samAna jhera kahI zakAya nahi, mithyAtva samAna koI roga nathI, mithyAtva samAna ajJAna athavA aMdhakAra paNa gaNuM zakAya nahi; kemake-duzmana, jhera, aMdhakAra ane rogo jyAre ekaja bhavamAM du:kha Ape che, tyAre duraMta-du:khe ucchedI zakAya evuM mithyAtva te pratyeka janmamAM jIvane duHkha AvyA kare che. vAlAethI vikarAla agnimAM potAnA dehane hemI de e apekSAthI zreSTha che, paraMtu mithyAtvayukta jIvita dhAraNa karavuM te kadApi prazasta nathI." 47 mithyAtva usUtra bhASaNathI utpanna thAya che; ethI have utsavanI duSTatA darzAve che- kaTTha karaMti appaM, damaMti atthaM cayaMti dhmmtthii| ikkaM na cayai ussuttavisalavaM jeNa buDaMti / / 48 // gAthArtha -dharmAthI prANIo kaSTa kare che, AtmAne dame che, dravya taje che, paraMtu eka usUtrarUpI jheranA lezane tajatA nathI, jethI DUbe che. 48 vyAkhyArtha-kaSTa-pIDA sahana karavI te, "sArI rIte leca kara, uSNa pANI pIvuM, pRthvI eja zayyA, rAte be pahora sUvuM, TADha, taDake sahana karavo, mahA kaSTakArI cha6, adma vigere vividha prakArano bAhya tapa kare, DAM upakaraNe rAkhavAM ane tenI zuddhi rAkhavI." ItyAdi kare che. tathA iMdriya ane noIdriyane damavAthI AtmAne dame che. tathA dravyathI chedana, bhedana, vyasana, AyAsa, kaleza, bhaya, vipAka, maraNa, dharmabaMza ane arati e sarva thAya che. 1 ema jANI sukRtanA abhilASI prANIo dravyane taje che, paraMtu ajJAnathI yA guruniyegathI eka mithyAtvane Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayaNAnuM varNana tajatA nathI. kahyuM che ke-samyagdaSTi jIva upadezelA pravacana upara paNa zraddhA rAkhe che ane anAgathI athavA guruniyogathI asadbhAva upara paNa zraddhA rAkhe che. 1 te zuM ? e kahe che - sUtranuM atikramaNa karI nIkaLeluM vacana te usUtra, teja jheranA lezanI jema mAravAmAM heturUpa hovAthI viSalavara usUtrarUpI viSalavathI duHkhasAgaramAM Dube che. jema keI viSalavanA bhakSaNathI miSTAnna vigere dravya bhakSaNa karavA chatAM paNa jherathI thatA zvAsa vigere du:khadariyAmAM DUbe che, tema mUrNa manuSya bIjAM kaSTo karavA chatAM paNa viSalava samAna usUtravaDe anaMta du:khasAgaramAM be che. kahyuM che ke-utsutra Acarate jIva atyaMta cIkaNuM karma bAMdhe che, saMsAra vadhAre che ane mAyAmRSAvAda kare che. 1 ghaNA khedanI vAta che ke-bIjAM ko karavA chatAM paNa kadAgrahathI grasta thayelA ajJAnI jIve jamAli vigerenI jema usUtrane tajatA nathI. 'ussuttabhAsagANaM, bohInAso aNaMta sNsaaro| pANacae vi dhIrA, ussuttaM tA na bhAsaMti // 1 // ' bhAvArtha-usUtra bhASaNa karanArAone odhine nAza ane anaMta saMsAra thAya che, tethI dhIra purUSepaNate paNa prANatyAgane prasaMge upasthita thavA chatAM paNa utsutra bolatA nathI. 1 'phuDapAgaDamakahatA, jahaThThiyaM bohilaabhmukhnni| jaha bhagavao visAlA, jara-maraNamahoyahI Asi // 1 // ' bhAvArtha-rakuTa, prakaTa, yathAsthita kathana na karanAra manuSya bodhibIjanA lAbhano nAza kare che. jema bhagavAna mahAvIra svAmIne jarA-maraNarUpa saMsAra mahAsAgara vizALa thayuM hatuM. 1 tethI utsutra na bolavuM joIe. e sArAMza che. 48 utsatrane parityAga karanArAoe jaNapUrvakaja pravRtti karavI joIe, ethI jayaNAneja vizeSaNa ApatA graMthakAra kahe chejynnaa u dhammajaNaNI, jayaNA dhammassa pAlaNI ceva / .. tavvADakarI jayaNA, egaMtasuhAvahA jayaNA // 16 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI subodha sasatikA-bhASAtara. gAthArtha-jayaNuM eja dharmane utpanna karanArI jananI che, dharmanuM pAlana karanArI jayaNAja che, dharmavRddhi karanArI jayaNAja che, ekAMta sukha ApanArI paNa jayaNaja che. 49 vyAkhyArtha-kartavya karavuM ane akartavya na karavuM. e yatanAja zrutacAritra rUpa dharmane utpanna karanArI-dharmajananI che, putrane utpanna karanArI jema mAtA hoya che tema. tathA dharmanuM pAlana karanArI jayaNaja che, jema mAtA putranI rakSA kare che, tema jayaNu vaDeja dharmanuM rakSaNa karAya che. tathA te dharmanIja uttarottara vRddhi karanArI che, jema mAtA putrane rasavALA AhArethI vRddhi pamADe che, tema sevAyelI jayaNa paNa dharmavRddhi kare che. bIjuM vizeSa zuM kahevAmAM Ave ? jayaNuM ekAMta avyabhicArI paramA lhAdarUpa sukhane karanArI nesthayika AtyaMtika parama AnaMda ApanArI che. A gAthAnA Aja bhAvane keTalAka AcArya saMskRta bhASA dvArA A pramANe kahe che. yatanA sudharmajananI, yatanA dharmasya pAlanI nityam / - takiyA , suvarNa catanA 6 "kamaThendudarzanamiva, prApya durApAM jinAdhipatidIkSAm / zayanAsanAdiceSTA, sakalA'pi hi yatanayA kAryA // 1 // " bhAvArtha-kAcabAne thayela caMdranA darzananI jema durlabha jinezvaraprabhunI dIkSAne pAmI zayana, Asana vigere saghaLI ceSTA jayaNA pUrvakaja karavI joIe. A dharmamAM mana, vacana, kAyAnA gathI prayatnapUrvaka jayaNA karavI joIe. jayaNaja dharmane sAra che. ema vItarAga jinezvaree kahyuM che. jayaNuM pUrvaka cAle, jayaNa pUrvaka ubhA rahe, jayaNa pUrvaka bese, jayaNa pUrvaka saMve, jayaNuM pUrvaka khAnAra ane belanAra, pApakarma bAMdhate nathI. ekAmeva hi yatanAM saMsevya viliinkrmmlpttlaaH| prApuranantAH satvAH zivamakSayamavyayaM sthAnam // bhAvA-phakta ekaja jayaNA sevIne anaMtA prANIo karmarUpI malane dUra karI akSaya, avyaya zivasthAnane pAmyA che. ema hovAthI suvihita sAdhuoe jyaNuMja karavI joIe. kemake 1 A zlokano artha upara AvI gayo che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSAyenuM varNana. kALanI hAni vate che, saMyamane yogya kSetra nathI; ethI jayaNapUrvakaja vartavuM joIe, yatanAvaMtanuM aMga bhagna thatuM nathI. suvihita sAdhuoe samiti, kaSAya, gArava, iMdriya, mada ane brahmacaryanI guptimAM svAdhyAya, vinaya, tapa zaktithI jayaNuja pALavI joIe. samayocita jayaNAvaDe matsara rahita udyama karatA kayAtrA rahita yatine sadA yatipaNuM hoya che. jayaNuM karavA chatAM paNa pramAdanI bahulatAthI keIpaNa prakAre khalanA thAya te paNa cAritranI virAdhanA thatI nathI. kahyuM che ke-jayaNAvaMta munirAjanI pramAdathakI thatI khalanA kAMTAvALA mArga thakI thatI khalanAtulya gaNAya che, paraMtu te cAritrano nAza karatI nathI." temaja kahyuM che ke-sUtramAM kahela vidhiyuta jayaNA karanAra adhyavasAyanI vizuddhivALA munirAjathI thatI virAdhanA nirjarArUpa phaLavALI hoya che. 49 jayaNAvaMta sAdhue kaSAmAM pravRtti na karavI joIe. ethI kaSAyenuM phaLa kahe che. . jaM ajjiyaM caritaM, desUNAe vi puvkoddiie| . taM pi kasAiyamitto, hArei naro muhutteNaM // 50 // gAthArtha-a5 aMzathI nyUna pUrvakaDI varasa sudhImAM je cArika upArjana karyuM hoya, tene paNa kaSAyayukta te manuSya eka muhUrtamAM hArI jAya che. 50 - vyAkhyArtha-pUrvakeDIthI adhika AyuSyavALA, akarmabhUmi vigeremAM utpanna thayelA manuSyane te vrata ja hetuM nathI, pUrvakeDI AyuSyavALA manuSyane paNa ATha varasathI uparaja dIkSA hAI zake; e hetuthI deze uNu pUva keDI sudhImAM duHkhe pALI zakAya evuM tapazcaryArUpa je cAritra meLavyuM hoya, te saghaLAne kaI ka. nA vaza thakI phakta aMtarmuhUrta kALa sudhI paNa aMnatAnubaMdhi kaSAyenA udayamAM vartate kaIka manuSya niSphaLa kare che. tevA prakAra Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrI sameSa samrutikA-bhASAMtara. nI kaSAyAnI tIvratAmAM maraNa pAmele jIva kadAcit nArakImAM paNa utpanna thAya che. e sArAMza che. upazAMta kaSAyavALA prANI paNa vAraMvAra anaMta pratipAta pAme che, tethI gheADA kaSAya paNa khAkI hoya te tamAre vizvAsa rAkhavA nahi. thADuM RNa, gheADA traNa (ghA), gheADA agni, thADA kaSAya e gheADuM paNa bahu thAya che. tethI tene vizvAsa rAkhavA nahi. RNa dAsapaNuM Ape che, phelAtA traNa gheADA vakhatamAM maraNu Ape che, agni sa`nA dAha kare che ane kaSAyA ana tAbhava Ape che, have cAre kaSAyAnu du jUduM phaLa kahe che-koho pII pAse, mANo viSayanAso / mAyA mittANi nAseI, loho savvaviNAso / / 51 / / gAthA krodha prItinA nAza kare che, mAna vinayanA nAza kare che. mAyA mitrAnA nAza kare che, ane leAbha sarvane vinAza kare che. 51 - vyAkhyA krodha-dveSa karavAmAM Ave te je kAI paNa sAthe prema hAya te nAza pAme che. krodha karavAthI premane te lAMjalija dIdhI jANavI. kemake kroyAMya manuSyanAM vacanathI prItineA uccheda thatA ApaNe joie chIe, tathA mAna-ahaMkAra vinayana nAza kare che-(mAnarUpI gajeMdra upara ArUDha thayela prANI) jenAvaDe mAThe prakAranAM kanei dUra athavA vilIna karI zakAya che, te aNusthAnAdika upacArarUpa vinayano vinAza kare che. kemake-abhimAnI manuSya mUkha tAthI vinaya karavA ucita samajatA nathI. tathA mAyA -zaDhapaNuM e mitrAnA nAza kare che, kuTilatA dhAraNa karanAra manudhyeAnA mitra tyAga kare che, evu jovAmAM Ave che. maitrI ane kapaTabhAva e bannene chAyA ane taDakAnI jema virAdha che. kahyu` che ke: " zAdayena mitraM kaluSeNa dharma, paropatApena samRddhibhAvam / sukhena vidyAM paruSeNa nArI, bAJchanti ye vyaktamapaNDitAste // '' Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSAyonuM varNana bhAvArtha-jeo zaThatAthI mitrane, kaluSita karma dvArA dharmane, bIjAone duHkha upajAvavA dvArA samRtine, sukhavaDe vivAne, ane kaThoratAthI nArIne vache che, teo prakaTa mUrkhAo ja che. tathA lobha-prIti vigere sarvano vinAza kare che. kemake vAstavika rIte lAbha thakI krodha, mAna ane mAyA thAya che. tethI karIne - upazamathI krodhane haNa, mArdavathI mAnane jIta, bAjutAthI mAyAne jItavI ane saMtoSathI lAbhane jIta." kSamA-upazama vaDe udayamAM nahi AvelA krodhane rokavAthI ane udayamAM AvelA krodhane niSphaLa karavAthI haNa. evI rIte mAnane mArdavava-nirabhimAnitAvaDe udaya nidhi vigerene jItave, ane mAyAne trAju bhAvathI-azaThatAthI udayanirodhAdivaDe jItavI, evI rIte lobhane saMtoSa thakI-nispRhapaNAthI udayane nirodhavaDe ane udaya pAmelane niSphaLa karavAvaDe jIta, kahyuM che ke- nigraha nahIM karavAmAM AvelA-uzRMkhala krodha ane mAna tathA vRddhi pAmatA mAyA ane lebha e cAre saMpUrNa, kRSNa athavA kilaSTa kaSA, azubha bhAvarUpI pANI vaDe punarjanmarUpI vRkSanAM tevA prakAranAM karmarUpI mULIone siMce che. A atyaMta adhama cAra kaSAmAMthI ekeka kaSAya paNa saMsAra saMbaMdhi du:kha ApavAmAM kAraNa bane che. te saghaLA kaSAye ekaThA thayA hoya tyAre te zuM kahevuM e upara daSTAMta kahe che. koI be sAdhuo ' pratijJA karIne devalekamAM gayA. A tarapha eka nagaramAM koI eka zeThanI bhAryA putrane mATe nAgadevatAnI ArAdhanA karavA upavAsa karI rahI hatI. nAgadeve kahyuM ke-devalekamAMthI vele jIva hAro putra thaze. tyArapachI te be sAdhu - 1 eka bIjAne pratibodhavA rU5. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra zrI sa Mbadha sAtikA-bhASAMtara. mAMthI ekanA jIva devaleAkamAMthI cyavIne teNInA putra thayA. te putranuM guNaniSpanna (nAgadeve ApelahAvAthI ) ' nAgadatta ' evu nAma pADayuM. te chara kaLAomAM nipuNa thayA. gAMdharva saMgIta tene atyaMta priya hAvAthI leAkeA tene gAMdhava nAgadatta ' evA nAmathI khelAvatA hatA. mitravarga thI paravAchatA te sukhane anubhavatA hatA. deva tene ghaNA ghaNA prakArathI bedha karatA hatA, paNa te edha pAmate na hatA. tyAre te deva avyakta cihnathI jaNAtA nahi, ke- A sAdhu che. ' kemake tene rajoharaNa, upakaraNa vigere na hatAM. kAi eka divase cAra sapnA kara'DIAAne hAthamAM grahaNa karI udyAnamAM rahelA te nAgadattanI samIpamAM AvI utA. mitrae tene kahyu` ke- A sarpa khelAvanArA madArI che. ' tyAre nAgadatta tenI pAse gayA ane pUchyu ke A karaDIAemAM zuM che? " ve kahyuM ke- sarpo che..' gaMdhava nAgadatte kahyu ke-tuM mhArA sarpo sAthe rama-krIDA kara ane huM hArA sau sAthe ramu krIDA karUM. deva tenA sarpA sAthe krIDA karavA lAgyA, te sarpoe DaMkha devA chatAM maryo nahi. ga dhanAgadatte ama-adekhAi dharI kahyuM ke huM paNa hArA sarpa sAthe ramIza. deva AlyA ke tane jo Dasaze tA marIza. ' jyAre Agraha pUrvaka te kahevA lAgyA tyAre deve mAMDaLu ALekhI cAre dizAmAM karaDIA sthApyA. pachI tenA saghaLA mitrA, rijana ane svajanane meLavI tenI samakSa nAgadattane kahyuM kehe leAkeA ! ahiM gaMdhava nAgadatta sonI sAthe khelavAne Icche che, koi paNa prakAre jo tene sarpa Dase te emAM mhArA doSa nathI. A mhArA sarpo sAmAnya mAhAtmyavALA nathI. kemake-vijaLInI mAka capala jISavALA, Ugra jhera vALA, UgatA sUryanI samAna (lAla) netravALA sAkSAt jamanI jevA, A rASa nAmanA viSadhara pralaya kALanI jevA che. ATha pheNavALA, jamanI jevI jIbhavALA, merunI jevA uMcA A mAna nAmanA phaNIdhara che, ke jenAthI DasAcelA manuSya IMdrane paNa tRNu samAna gaNatA nathI. e jIbhavALI kuTilagati, chaLamAne zeAdhanArI, viSama svabhAvavALI, jenA madhyabhAga kAIthI pAmI zakAtA nathI tevI A mAyA nAmanI zreSTha jarUra Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyAnuM varSoMna. 3 nAgaNI che. tathA ugra viSavALA, ghAra phUMphADAvALA, jenA sparzI mAtrathI manuSya samudranI jema du:khe pUrI zakAya tevA thAya che; te A leANa nAmanA mahAnAga che. A krodha, mAna, mAyA ane lAbha e cAre duSTa sarpo che, ke jethI sadA saMtapta thayela jagat jINuM thacela hAya tema kaLakaLe che du:khI thai rahyu che. ema kahI teNe te sa mUkayA. bhayaMkara AkAra dhAraNa karanAra te viSadharAe tene DaMkha dIdho, tethI te mUrchAvaza thaI bhUmi upara paDayA ane marelAnI jema ceSTArahita thayA. deve kahyu "hA hA ! zuM thayuM ? ! vAryAM chatAM paNa rahyo nahi. ' tene pUrve kahelA mitrAe AsaDA karyAM, paraMtu AsaDo kAMi guNakArI thayAM nahi pachI tenA svajanavage page paDI kahyuM ke huM satpuruSa ! dayA kareA. ' deve kahyuM ke* AvIja rIte huM paNa DasAyA hatA, mane paNa DaMkha dIdhA hatA. jo AvA prakAranuM AcaraNa kare teA jIve. jo tema pAlana na kare te sajIvana thavA chatAM paNa phrI mare. ' svajanAe kahyuM- kevI rIte ? ' deve kahyuM ke-A cAra prakAranA duSTa AzIviSa soMthI DasAyele huM viSanA nAza karavA mATe vividha tapa ne AcaruM chu, pa tA, jagalA, masANA, zUnya-ujjaDa gharA, jhADAnAM mULAne sevuM chuM. te duSTa sarpanA kSaNa vAra paNa vizvAsa rAkhatA nathI. ati AhAra paNa sahatA nathI. atyaMta snigdha AhAravarDa paNu teo udayamAM Ave che. nirdoSa AhArane paNa huM atyaMta IcchatA nathI. svajanAe 'ema'kahI svIkAryuM, tyAre deve dhyAna mAryu. dhAraNA rAkhI, zikhAba dha karyA, maMtrajApa dIdhA. te AvI rIte-- , ,, " siddhe namaMttiLa, saMnnArthA ya ne mahAvaijJA | varcchAmi DaMkakariyaM, savvavisanivAraNIvijjaM // 1 // savvaM pANAivAyaM paccakkhAI savvaM aliyavayaNaM ca, sabhyamattAvALa, mehuLa, pariAduM svAhA / bhAvArthasiddhone ane saMsAramAM rahelA mahAvaidyone namaskAra karI kakarI sarva viSanivAraNI vidyA huM kahIza. sarva prA NAtipAta, sarva alika-asatya vacana, sarva adattAdAna, maithuna ane parigrahanuM pratyAkhyAna karavuM. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha sAtikA-bhASAMtara. tyArapachI gadha nAgadatte saheja aMge calAvyAM, banne AkhA ughADI, svajanAe vRttAMta nivedita karyA, jIvitanI AzAe teNe vrata aMgIkAra karyuM. keTalAka divasasudhI tenI pAchaLa cAlanAra thayA, tene mUkI doDayA. pAchA tevIja rIte bhUmi upara paDayA. te vRttAMta jANanAra leAkeAe AvIne devane kahyuM - Ane sajja karo, ekavAra aparAdha mAk karo. 'deve krIthI tene punarjIvita karyAM. ema e traNa vAra karyuM. eka vakhate eka sthaLe svAdhyAya karatA muniyA dekhADyA. teonI samIpe gayA, dhama sAMbhaLyA. deve kahyuM ke-' jo pratrajyA le, te mUkuM.' teNe kahyu ke bahu sArU ' pachI pUrvA sabaMdha kahyo, teNe pravrajyA svIkArI. evI rIte sarponI jevA A kaSAye durata saMsAranA kAraNabhUta hAvAthI aprazasta che. 51 4 krodhanA upazama eja kSAMti che, AthI tene sukha vigerenA kAraNabhUta darzAvavAvaDe upanaya sahita kahe che khaMtI suhANa mUlaM, mUlaM dhammassa uttama khaMtI / hara mahAvijjA iva, khaMtI savvAi~ duriyAI // 52 // gAthA--kSAMti-kSamA e sukhAnu mULa che. uttama kSAMti e dharmanuM mULa che, mahAvidyAnI jema kSAMti sarva durita-pApa kaSTone hare che. para 99 jiNajaNaNI ramaNINaM, maNINa ciMtAmaNI jahA pavaro / kappalayA ya layANaM, tahA khamA savvadhammANaM // 1 // 'bhAvA--jema sarva ramaNIemAM jinajananI zreSTha che, jema saghaLA maNiemAM ciMtAmaNI zreSTha che, jema saghaLI velaDIemAM pavelaDI uttama che; tema sarva dharmomAM kSamA e zreSTha che. 1 66 A leAkamAM phakta ekaja kSAMtine svIkArI, pariSahA ane kaSAyA upara jIta meLavI anata prANIe anata sukhavALA paramapadane pAmyA che. tathA-- pUrvInAM karmothI nirmANa karelAM, duna manuSyanAM mukharUpI dhanuSyamAMthI nIkaLelAM, vacanarUpI khANeA kSAMtirUpI DhAlane vahuna karanArA sAdhuone lAgatAM nathI, Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyAnuM varNana. 5 kSamArUpI dhanuSyane jo grahaNa karyuM, te pachI durjana zu` karI zakanAra che ? tRNu vinAnI bhUmi upara paDelA agni svayameva upazAMta thaI jAya che, kApa upara acakArI bhaTTAnu ane kSamAnA viSayamAM kSudghaka muninu` udAharaNa che. kApa thakI bhaTTA du:kha pAmI, ane kSamAthakI kSullaka munine deve paNa namyA hatA. para kSAMti dhAraNa karanAra heAvA chatAM paNa AvA prakAranAM azubha komAM pravanAra sAdhu * pApazramaNa ' kahevAya, tethI e pApa zramaNupaNu ja kahe che ( > sayaM gehUM parizvaja, paragehaMmi vAvaDe | nimitteNa vavaharai, pAvasamaNo ti vuccaI || 53 // gAthA--pAtAnA gharanA tyAga karI, paragharamAM pravRtta canAra; nimittathI vyavahAra karanAra ' pApazramaNa ' kahevAya che, 53 vyAkhyArtha--je muni pratrajyA aMgIkArakaravAthI peAtAnA gharanA parityAga karI piMDanA abhilASI thaI svaya anyanA gharamAM vyAdhRta thAya--tenAM kAryo kare, zubha azubha sUcaka vacanavaDe dravyeApArjana kare te pApazramaNa pApati kahevAya che. 53 have tapa saMbaMdhi pApazramaNapaNuM kahe che-- duddha dahI vigaIo, AhAra abhikkhaNaM / rae a tavokamme, pAvasamayo ti buccaI // 54 // gAthArtha--je sAdhu dUdha, dahIM vagere vikRtiyA vAra MvAra bhakSaNa kare ane tapa karmImAM Asakta na thAya te pApazramaNa kahevAya che. 54 vyAkhyA -dahIM ane dUdha vikRti karavAnAM kAraNa hAvAthI vikR ti-upalakSaNathI ghI vigere badhI vikRtiyAne tevA prakAranA khAsa kAraNa vinA AhAramAM grahaNa kare. kahyuM che ke' je rasakasavALA AhArane vAparanAra hAya te nigraMtha na hAya ema kema kahyuM ?-rasa kasavALA bhAjana-pAnanA AhAra karanAra ni thane brahmacarya mAM Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMbadha sasatikA-bhASAMtara. zaMkA athavA kAMkSA athavA vicikitsA upanna thAya athavA bhedane pAme athavA unmAdane pAme athavA lAMbA kALa sudhI TakanAra re gonI pIDA thAya, athavA kevali bhagavaMte prarUpelA dharma thakI bhraSTa thAya; tema hovAthI nigraMtha sAdhue rasakasavALe AhAra vApara na joIe. bIje sthaLe paNa kahyuM che ke-AtmAnI gaveSaNuM karanAra manuSyane vibhUSA, strIsaMsarga ane snigdha rasavALuM bhejana e tAlapuTa viSa samAna che. - tathA-varSAvAsa-cAturmAsa rahela haNa, naregI, balavaMta zarIravALA nircatha-sAdhu athavA nigraMthI-sAdhavIone dUdha, dahIM, mAkhaNa, ghI, tela, goLa madha, madirA ane mAMsa e nava rasa vikRti vAraMvAra vAparavI na kape." vaLI je tapa karmamAM prItimAna na hoya te pApabhramaNa kahevAya che. 54 pApabhramaNapaNuM pramAdathI thAya che, ethI bheda sahita pramAdanuM phaLa ja kahe che - majaM visaya-kasAyA, nidA vigahA ya paMcamI bhnniyaa| ee paMca pamAyA, jIvaM pADeMti saMsAre // 55 / / gAthArtha-madha, viSaya, kaSAya, nidrA ane vikathA e pAMca pramAdo jIvane saMsAramAM pADe che. papa vyAkhyArtha-madha-madirA, upalakSaNathI mereya, saraka, mAMsa, rasa vigerenuM grahaNa karavuM. mA te A lokamAM paNa ghaNI viDaMbanAenuM kAraNa che. durbhAgI manuSya pAsethI strI jema dUra thAya che, tema dArUDIAnI buddhi tenAthI dUra palAyana karI jAya che, dArUDIe atyaMta niMdA pAme che. ane gurUnAM vAkathI sajAvAthI phleza pAme che. | dArUDIo vihUla banI priyAne mAtA samAna ane mAtAne priyA samAna gaNI tevuM AcaraNa kare che, kubuddhivALo te chAkaTa. rAjAne joI tene kiMkara samAna gaNe che ane kiMkarane rAjA samAna gaNe che. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdanuM svarUpa dArUDIne sarva manuSya taraphathI upahAsa kare che, tenAM vasone cAra leke harI jAya che, jyAM tyAM paDelA te chAkaTAnA pahoLA thaI gayelA mahemAM kUtarAo khADe dhArI mUtare che. ' madirAthI vyAkuLa mativALe thaI manuSya jaldI mUrzita thAya , che, Dare che, kaMpe che, pokAre che, baLe che, vamana kare che, che, alanA pAme che, dizAo tarapha jue che, raDe che, zvAsa le che, hAMphe che, hase che, khAya che, IrSA kare che, gAya che, bhame che, ga6gada bele che, poka mUke che, deDe che. glAniyukta bane che, haNe che, harSita thAya che, hita samajatuM nathI ane viSAda pAme che. te - madirAnA madathI matta thayelA zAMba vigere kRSNanA kumAree bicArA dvaipAyana RSine te kadarzita karyo ke-jethI te dvArakAnAM jAdava jananI 132 kulakeTinA kSayane hetu banI mahApApane parvata thayA.. madirA pIvAthI cittanI brAMti thAya che, cittanA bhramitapaNAthI manuSya pApajanaka AcaraNe Acare che, madirAthI mUDha banI gayelA-vihala thayelA mANaso pApa karI durgatine pAme che. tethI madirA keIne devI nahi ane pIvI paNa nahi. tathA viSaye zabda vigere pAMca che e viSayanuM svarUpa AvuM che. kAma kSaNa mAtra sukha Ape che ane ghaNuM kALa sudhI duHkha ApanAra che. kharI rIte joIe te atyaMta du:khadAyaka che. sukha ApanAra cheja nahi. saMsAra saMbaMdhi sukhanA paNa vipakSa rUpa kAmago anarthonI khANa rUpa ja che. viSayamAM vAstavika rIte sukha nathI, paraMtu dhatUrA vagerenuM pAna karavAthI bhramita netravALA manuSyone jema pattharAne viSe paNa A suvarNa che evI buddhi thAya che, tema jIvone paNa A sukha che evuM abhimAna thAya che. temaja kahyuM che ke A bhege bhagavatI vakhate madhura jaNAya che, paraMtu pariNAme viSa hovAthI kiMpAka phaLa jevA che, khujalI khaNavAnI jema duHkha ApanAra hovA chatAM "sukhakAraka 13 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 zrI sudha satikA bhASAMtara. ' che ' evI buddhi Ape che--karAve che, madhyAhna samaye jhAMjhavAnA jaLanI jema nira'tara mithyA dRSTa vicAro karAve che ane bhAgaLyA chatA mahAvairI A bhogA kuyAniyAmAM janma Ape che. viSayAthI vyAkuLa cittavALA thayelA A ja Mturahita athavA ahitane jANatA nathI, tethI anucita AcaraNa AcaratA jIva lAMkhAkALa sudhI duHkharUpI araNyamAM rakhaDyA kare che. tathA kaSAyA-jemAM prANI paraspara haNAya te kaSa-saMsAra. jee vaDe ja tue saMsAramAM gamana kare te kaSAya athavA kaSanA-sa'sAranA lAbha jeethI thAya te kaSAyAkrodha, mAna, mAyA ane lAbha kahevAya che. temAM krodha-akSamAnA pariNAmarUpa che, mAna--jAti vigere thakI utpanna thayelA ahu kAra, mAyA-khIjAne ThagavuM vigere svarUpavALI, lAbha asa tASa rUpa lubdhatAnA pariNAma. te ana tAnukhadhi vigere bhedathI 16 che. temAM anaMta saMsAranA anubaMdha karAvavAnA svabhAvavALA kaSAyA anaMtAnubaMdhi kahevAya che. kahyuM che ke--kodha, mAna, mAyA ane leAbha A cAre kaSAyeA prANiyAne anaMta saMsAranA anubaMdha karAve che tethI teonI * ana MtAnubaMdhI ' evI saMjJA rAkhelI che. jo ke bAkInA kaSAyeAnA udaya vinA teonA uDDaya nathI, teA paNa avazya anata saMsAranA mULa kAraNa mithyAtvanA udayane kheMcI lAvanAra hAvAthI ja anaMtAnuSadhi ' zabdathI uccarAya che. bAkInA kaSAyeA avazya mithyAtvanA udayane khe'cIANutA nathI. A hetuthI teonA udayanu yugapaNuM hAvA chatAM paNa A byapadeza thatA nathI. ethI A kaSAyAnu ja mA asAdhAraNa nAma che. : 6 tathA jeAnA udayathI lezamAtra paNa pratyAkhyAna thaI zakatu' nathI, ethI te kaSAyeA apratyAkhyAna kahevAya che. kahyuM che ke--A saMsAramAM jeAnA udayathI prANI gheADA pratyAkhyAna tarapha paNa utsAha karI zakatA nathI; ethI A bIjA prakAranA kaSAye ( krodha, mAna, mAyA ane lAbha ) nI * apratyAkhyAna 'saMjJA sthApI che. tathA sarva viratirUpa pratyAkhyAnane AcchAdita karanAra te Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdanuM svarUpa. ' kaSA pratyAkhyAnAvaraNa kahevAya che. kahyuM che ke-aMhi sarva prakAranA sAvadya vyApArothI virati karavI, te pratyAkhyAna kahevAya che, tene AvaraNa karanAra hovAthI te krodha, mAna, mAyA ane lAbha trIjA prakAranA kaSAyanI "pratyAkhyAnAvaraNa" evI saMjJA sthApana karavAmAM AvI che. - tathA pariSahe, upasargo AvI paDatAM cAritradhArI munine paNa (aMhisA zabda para arthamAM che. ) seja valita kare dIpta kare che, ethI e saMjavalana kaSAye kahevAya che. AvI rIte e cAre kaSAyonA pratyekanA cAra cAra bheda thavAthI te 16 thAya che. te kaSAyane doSa A pramANe che. - asaMliSTa-saMkaleza vinAnuM cittarUpI ratna e AMtarika . dhana kahevAya che. jenuM e AMtarika dhana de (re) vaDe cerAI gayuM hoya tene vipattija bAkI rahe che. . have nidrA-sUvuM. tene deSa darzAvavAmAM Ave che - nidrAzIla-nidrAmAM ja vizeSa pravRtta thanAra manuSya jJAnane athavA dravyane meLavavA zaktimAna thaI zakatuM nathI. nidrAzIla prANI jJAna ane dravyathI hIna bane che. jJAna ane dravyanA abhAvathI lekamAM advitIya duHkhabhAgI thAya che. mATe nidrAvaDe saryuM. - te nidrA pAMca prakAranI che. jemAMthI sukhe jAgRta thaI zakAya te nidrA. 1, jemAM duHkhathI muzkelIthI jANI zakAya te nidrAnidrA , ubhA rahetAM ane beThAlAne nidrA Ave te pracalA 3, cAlatAM cAlatAM nidrA Ave te pracalA pracalA 4, divase ciMtavela kAryane (rAtre) karanArI, vAsudevathI ardhA baLavALI nidrA tyAnadhei kahevAya che. tathA pAMcamo pramAda vikathA kahela che. te sAta prakAranI che. strIkathA 1, bhaktakathA 2, dezakathA 3, rAjakathA 4, mRdukAchaNikI 5. darzanabhedinI 6 ane cAritrabhedinI. temAMthI sI kathA-strIonI nindA prazaMsA vigere svarUpavALI Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrI samadha sAtikA-bhASAMtara. jANavI. jemake te strI uMTa jevI gativALI, kAgaDAnA jevA svaravALI, dArbhAgyavALI, lAMkhA peTavALI, pILI AMkheAvALI, du:zIla, durbhASaNa karanArI che. dhika dhika teNInuM mhAM kANu jIve ? temaja te strI pAtaLA zarIravALI, subhagA, sAmya mukhavALI, padma paganA jevAM netrAvALI, bhAre-moTA nitaMkhavALI, uMcA puSTa stanAvALI, lalita-suMdara gati-cAlavALI che. bhatakathA AvI rIte--(mazAlA vigerethI na saMskArelA, vAzI) kaLathI, kAMga, kAliMga, kArelAM ane keraDAMothI thatA bhAjanane dhikkAra heA. ahA ! ghInI adhikatAthI zreSTha zAka-pakavAnnavALuM, bhAta-dALa vigere azanavALu, ghI, khAMDathI yukta khIranu bhAjana manuSyane amRtarUpa che. huM vAdI ! rAgonA nAza karavAmAM byAlI-vAghaNusamAna maganI dALa tuSa vinAnI-phAtarAM rahita kema ? pratyuttara--Adana-cAkhArUpa priyanA saMcAga thavAthI e kAMcaLI rahita thayelI che. dezakathA--sArA dhAnyane utpanna karanAra mALavA deza rama NIya che, kAMcI dezanuM te zuM varNana karI zakAya ? gujarAtanI bhUmi durgA -du:khe gamana karI zakAya tevI che. udbhaTa bhaTAvALA lAdeza bhiTTa jevA che, sukhanA nidhirUpa kAzmIra dezamAM vasA tA sArU, kuMtaladeza tA svarga jevA che. AvA prakAranI deza saMbaMdhi kathA du nAnA saMganI jema vavA cAgya che. tathA rAjakathA A pramANe--A rAjA duzmanAnA samUhanA nAza karavAmAM samartha, kSema karanAra ane cArAnA vinAza karanAra che. te e rAjAonuM bhayaMkara yuddha thayuM athavA te rAjAe A rAjAnA sArA pratikAra karyAM. A duSTa rAjA marI jAe, A rAjA mArA AyuSyavaDe paNa ghaNu lAMkhA vakhata sudhI rAjya karo. AvA prakAranI ghaNA karma baMdhanA kAraNabhUta rAjakathAne DAhyA manuSyAe tajavI. mRdukAraNikI--zrotA jAmAM hradayane mRdutA utpanna karatI hAvAthI mRdu ane putra vigerenA pralApanI mukhyatAvALI hAvAthI kANikI kathA mRdukANakI kahevAya che. te AvI rIte-- Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pramAdanuM svarUpa 101 ja hA putra ! hA putra! hA vatsa! hA vatsa! mahane anAtha kema karI mUkI? evA karUNa pralApa karatI te strI (putranI mAtA) prajavalita agnimAM paDI. * darzanabhedanI -jJAna vigerenA atizayathI kutIrthinImithyAtvi lekanI prazaMsArUpa kathA. jemake seMkaDe sUkSama buddhicethI yukta, sUkSma buddhi karanAra, sUkSama ane jANI zake tevI buddhi dharAvanArAoe racela zreSTha biddhazAsana sAMbhaLavA gya che. cAritrabhedanI-je kathAva aMgIkAra karela vratavALA-tratinA athavA vratane mATe upasthita thayelA bhAvayatinA cAritrane bheda karavAmAM Ave te cAritrabhedanI kathA kahevAya che. jemake - * kevaLajJAnI, mana:paryavajJAnI, avadhijJAnI, cada pUvI, daza pUrva ane nava pUvI purUthI rahita evA A kALamAM zuddha athavA azuddha cAritra yA tenA bhAvane koNa jANI zake? temaja jema khATalA uparathI paDelA manuSyane bahu thoDI zarIra pIDA thAya che, paraMtu parvatanI TecathI paDelAne atyaMta pIDA thAya che, tema cAritrathI bhraSTa thayelAne anaMta bhava thAya che. pramAdanI bahALatAvALo kALa che darzana ane jJAnavaDe tIrtha vate che, cAritra te viccheda thayuM che, tethI jhahi dharma-zrAvakadharma kare zreSTha che. AvA prakAranI visthA che. vikathA upara rehiNanI kathA- A lekamAM nItinI rItithI zobhatI kuMDanI nAmanI nagarI che. tyAM jitazatru nAmane rAjA hatuM ke je durjana janene zatru hatuM. tyAM prAye vikathAothI virakta, satkathAo ane guNerUpI ratnane utpanna karavAmAM rehaNagiri samAna subhadra nAmane zeTha vasate hate. tene aneramA nAmanI bhAryA hatI. temane guNothI paripUrNa, jinezvaranA siddhAMtamAM labdhArtha, grahItArtha ane pRSArtha rezahiNI nAmanI bALavidhavA putrI hatI. te rehiNI pratidina trisaMdhya jinezvarene pUjatI hatI, tathA keI paNa divasane niSphaLa na thavA detAM adhyayanAdi AcaratI hatI, tema ja Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sa dha saptatikA-bhASAMtara nizcita thaIne nitya Avazyaka vigere kRtya karatI hatI, dharmarUpI kalpavRkSane siMcatI hatI, keIne paNa vaMcita karatI-ThagatI na hatI, gurUmahArAjanA caraNa pUjatI hatI, kammapayaDI vigere graMthane pitAnA nAmanI jema vicAratI hatI, zreSTha dAna detI hatI, gaMgA nadInA pANInI jevuM ujajavalazIla dhAraNa karatI hatI, yathAzakti tapa karatI hatI, ane prazasta manavALI tenuM zubha bhAvanAo bhAvatI hatI. AvI rIte nirmaLa grahadharma-zrAvakadharmane pALatI, pApa thakI pAchI vaLatI, daDha samyakatvathI calita na thatI, satya jinamatane prakaTa karavAmAM paMDitA te rohiNI divasa vItAvatI hatI. A tarapha cittarUpI prasiddha aTavImAM bhuvana upara AkamaNa karavAmAM atizaya pracaMDa meha nAmane rAjAniSkaTaka rAjya pALe che. te meharAjA kadAcit cara purUSanA mukha thakI potAnA dene ughADA pADavAmAM tatpara evI rahiNIne sAMbhaLI atyaMta udvigna banI ciMtA karavA lAgyo ke-aho ! juo te kharA. atizaTha hRdayavALA sadAgamathI vAsita cittavALI A (hiNI) ne amArA deze grahaNa karavAmAM keTalo badho rasa prasara che ! ! je koI paNa prakAre A (rehiNI) keTalAka kALa sudhI AvI teja raheze te nAsatAM amArI dhuLane paNa koI joI zakaze nahi." evI rIte ciMtA karatA te meha rAjAnI pAse tene rAga kesarI nAmane putra Abe, praNAma karatA te putrane paNa teNe jANe nahi, tethI atyaMta duHkhita thaI e (rAga) be ke-pitAjI! Apa pUjyapAda pitAjIne ATalI badhI ciMtA karavAnI zI jarUra che? kemake-A jagatamAM ApanI sama athavA viSama evA koI bIjAne huM jete nathI." tyAre mahArAjAe rehiNInuM yathAsthita vRttAMta tene kahyuM. te sAMbhaLI A (rAga) paNa mastakamAM vAthI AghAta pAmyA hoya tema dilagIra thaI gayA. tyArapachI saghaLuM saiinya paNa nRtya, gIta vigere vyApArane ekAeka baMdha karIne puSpa, tAMbUla vigere mUkI daI atyaMta khinna banI gayuM. evAmAM eka bALaka tathA eka strIe aTTahAsa zabdapUrvaka hAsya karyuM Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdanuM svarUpa. 103 ane te meharAjAe sAMbhaLyuM. tyAre atyaMta zekanA vegathI. lAMbA nasAsA mUkI meharAjA ciMtavavA lAgyA ke "huM duHkhI chatAM AvI rIte atyaMta sukhI thaIne kaNa krIDAo kare che?" pachI kupita thayelA pitAnA zreSTha svAminA abhiprAyane jANuM laI duSTAbhisaMdhi" nAmanA maMtrIe bhrAMti rahita thaI A pramANe vijJapti karI-"he deva ! rAjakathA, strIkathA, dezakathA ane bhaktakathA rUpa cAra mukhavALI, yoginInI jema bhuvananA janene mehita karanArI A vikathA nAmanI mArI bhAryA che ane A bALaka atyaMta ISTa pramAda nAmane mahArAja zreSTha putra che, chatAM je hetuthI teoe ekAeka hAsya karyuM, te te teone ja pUchavuM joIe." tyAra pachI rAjAe teone bolAvIne pUchayuM ke-"tame kema hasyA?" temAMthI strI belI-pUjya! Apa sArI rIte sAMbhaLe. bALaka mAtrathI sAdhI zakAya evA kAryamAM pitAjI ATalI badhI ciMtA zA mATe vahana kare che? e vismayane vaza thaI A putra sAthe meM hAsya karyuM. kemake-ApapitAjInA pasAyathI huM A rehiNIne eka ardha kSaNamAM dharmathI pADavAmAM samartha chuM. athavA A bicArI mArI AgaLa kaI gaNatarImAM che? jeo upazAMta mana:paryavajJAnI hatA tathA jeo zrutajJAnathI yukta hatA, tevA keTalAe jIne meM pUve cAritrathI bhraSTa karyA che; teonI saMkhyA paNa koI jANatA nathI. vaLI meM je cAda pUrvadhArene dharmathI khaDahaDAvyA che-bhraSTa karyA che, teo te Aje paNa Apa pUjya pitAjI pAse dhuLanI mAphaka reLAya che." te sAMbhaLI rAjAe vicAryuM ke-"huM dhanya chuM ke, jenA (mArA)sainyamAM A abaLAo paNa bhuvanavatI janasamUhane jItavAmAM samartha baLavALI che." ema vicArI rAjAe pitAne hAthe bIDuM ApI, harSapUrvaka mastaka pradezamAM cuMbana karI "tamArA mAge vigharahita che, tamArI pAchaLa ja sinya paNa Avaze." ema kahI te strIne te putra sAthe tatkALa visarjana karI. tevikathA rahiNInI pAse pahoMcI. tyArapachI ceginI vikathAthI adhiSThita thayelI te rahiNI jinamaMdiramAM paNa bIjI zrAvikAo sAthe vividha prakAranI vika Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrA saMbadha satasakiA-bhASAMtara. thAo karavA lAgI, prasanna manavALI thaI rahiNuM jineMdrine pUjatI na hatI, gurUdevane paNa vaMdana karatI na hatI, bahu hAsya karatI, bahu belI teNe bIjAone paNa vyAghAta karatI hatI. maharthika-paisAdAra zeThIAnI dIkarI eTale keIpaNa teNune kAMi paNa kahI zakatuM nahiM. ati prasaMga thavAthI svAdhyAya dhyAnathI rahita thayelI te rehiNIne eka zrAvake kahyuM "bahena ! ati pramatta thaI dharmasthAnamAM paNa Ama vAta zuM kare che? kemake jinezvaree bhavya ane vikathAno sadA niSedha karyo che. zRMgAra rasanI mukhyatAvALI, mehamayI, hAsya-krIDA utpanna karanArI, bIjAnA de kathana karanArI vikathA na ja karavI joIe, mATe jinezvare, gaNudhare, munIo vigerenI satkathArUpI taravArathI vikathArUpI velaDIne chedI tuM dharmadhyAnamAM lIna manavALI thA." tyAre rehiNIe kahyuM ke- bhAI pIyaranI jevA jinamaMdirane pAmI mahilAo pota-pitAnAM sukha-du:kha kahevAthI kSaNavAra sukhI thAya che. phakta vAtane mATe kaI paNa koIne ghare . khAsa maLatuM nathI, mATe maherabAnI karI ahane tayyAre kaMI .. kahevuM nahi." Ama kahevAthI "A sarvathA agya che." ema jANe te zrAvaka mana rahyo. rohiNI paNa pitAne ghare gaI tyAre teNInA pitAe tene kahyuM ke-vatsa! vikathAnA viSayamAM lekamAM , tyAre apavAda atyaMta saMbhaLAya che, A sAco hoya athavA cheTe hAya paraMtu te prakaTa mahimAne paNa haNe che. kahyuM che ke - virUddha hAya, satya hoya athavA asatya hAya, paraMtu sava sthaLamAM prasiddha lokavAda mahimAne hare che-nAza kare che. tulA (rAzi) mAMthI pasAra thayelA, prakaTa rItyA samasta aMdhakArane nAza karanArA sUryanuM paNa kanyA (rAzI) mAM gamana karatAM tevuM teja hotuM nathI. tethI he putri! je tuM sukha cAhatI ho, te muktithI pratikUla vartanArI narakanI vATa jevI paradeSakathA-vikathAne mUkI de. kahyuM che ke - Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pramAdanuM varNana ' ' je tuM ekaja kavaDe jagatane vaza karavA Icche, te paranA apavAdarUpI dhAnyamAMthI caratI gAyane reka. bhAvArtha-jyAre mana paraguNa, paradeSanA kIrtana karavA sajaja thAya tyAre tene vizuddha dhyAnamAM magna karavuM zreSTha che. tyAre rohiNI belI ke-pitAjI ! prathama te Agamaja vaja joIe; ke jenAthI A saghaLI paraguNa-paradeSanI kathAo pravRtta thaI che. A jagatamAM kaI mana dhAraNa karanAra jovAmAM AvatuM nathI. kemake-A maharSi paNa viziSTa ceSTA karanAra hevA chatAM paNa bIjAnAM caritrane kathana karavAmAM tatpara rahe che. ItyAdi jema tema ALajhALa belatI rahiNInI tenA pitAe avagaNanA karI, temaja gurU vigerethI paNa upekSA karAyelI te rahiNI svachaMdatAthI bhamavA lAgI. keI vakhate rAjamArgamAM rAjAnI paTarANInA zIla saMbaMdhamAM belatI rohiNIne dAsIee sAMbhaLI, dAsIoe rANIne kahyuM, rANIe rAjAne kahyuM, tethI kopAyamAna thayelA rAjAe rahiNInA pitAne bolAvI Thapake Ape ke-"tArI dIkarI AvI rIte amhArUM paNa virUddha bele che." zeThe kahyuM ke-deva! e (hiNI) ahArUM kahyuM karatI nathI." tyAre rAjAe rohiNane bahu viDaMbanA karI dezapAra karI. tyArapachI halakA mANasothI paNa pagale pagale niMdAtI sajjane vaDe snehAddha draSTithI jovAtI, vikathAmAM Asakta jene A lokamAM paNa kevo dArUNa vipAka prApta thAya che? " ema satkathA karanArA prANIone vairAgyarasamAM vRddhi karAvatI, " nizcaye A lekone dharma paNa Ave che, ke AvuM phaLa prApta thayuM," ema ThekANe ThekANe badhibIjane nAza karAvatI ghaNA prakAranAM zIta, Ata5 (taDake), bhUkha, tarasa, varSA vigere duHkhethI pIDAtI maraNa pAmIne nArakImAM gaI. tyAMthI nIkaLI ghaNuM bhave sudhI tiryamAM, anaMtakALa nigada mAM bhamIne anukrame manuSyajanma pAmI rahiNI chevaTa siddhi pAmI. rehiNane pitA subhadra zeTha pitAnI putrInI viDaMbanA je atyaMta vairAgya pAmI 14. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 tho saMbaMdha sAtikA-bhASAMtara pApone zAMta karanAra zramaNa (sAdhu) thaye ane tapa, caraNa, karaNa, svAdhyAya, sakathAne Acarate, pramAdarahita thaI vikathAthI virakta cittavALo banI anukrame sukha pAme." AvI rIte vikathAo karanArA prANIone asahya anaMta du:kho prApta thAya che, ema jANuM bhavya manuSyoe niraMtara vairAvyAdithI vibhUSita karmabaMdhanA kAraNathI rahita evI sakathAo ja bolavI joIe. A dekhAte vaDe pUrve jaNAvela pAMca pramAde sevavAmAM AvyAthI AtmAne saMsAramAM pADe che, saMsArarUpI sAgaranA tIra para pahoMcelA che paNa pramAdane vaza thayA chatAM pharIthI saMsAravRddhi kare che, e kathanane sAra che. - temAM pramAda-pramattatA arthAt sadupayegane abhAva evo artha jANavo. madya vigere pAMce pramAdanA kAraNarUpa hovAthI pramAdaja kahI zakAya. anya vidvAnoe paNa kahyuM che kekevlN ripuranAdi mAna yaM, sarvadaiva sahacAritAmitaH / yaH pramAda iti vizrutaH parA-masya vitta zaThakuNThitAm // 1 // yat karoti vikathAH prathAvatIryat khaleSu viSayeSu tRpyati / supramatta iva yada viceSTate, yanna vetti guNa-doSayorbhidAm // 2 // krudhyati svahitadezane'pi yad, yacca sIdati hitaM vidannapi / loka eSa nikhilaM durAtmanastat pramAdakuriporvijRmbhitam // 3 // ityavetya paripoSya pauruSaM, durjayo'pi ripureSa jIyatAm / yatsukhAya na bhavantyupekSitA vyAdhayazca ripavazca jAtucit // 4 // " bhAvArtha-je pramAda evA nAmathI prakhyAti pAmela che, te anAdikALathI sarvadA sahacAriNAne prApta thayele sarvathA duzmana che; e pramAdaripunI tINa zaThatAne tame jANo. A leka je vistAravALI vikathAo kare che, je duSTa viSayamAM vRddhi pAme che, je atyaMta pramattanI jema virUddha ceSTAo kare che, je guNa ane deSana bheda jANatA nathI, potAnA hitanuM kathana karatAM paNa je kodha kare che, vaLI je hita jANatA chatAM paNa naSTa thAya che, te saghaLuM durAtmA pramAda-mananuM AkramaNa jANavuM. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdanuM varNana. , 107 ema jANe purUSArthane puSTa karI, durjaya evA paNa A duzmanane jIto; kAraNake-upekSA karAyelA vyAdhi ane duzmane kadApi sukhane mATe thatA nathI-arthAt atyaMta du:kha Ape che. temAMthI tenA eka aMzarUpa nidrA pramAdanA phaLane sUtrakAra vizeSa prakAre darzAve che. jai caudasapuvvadharo, vasai nigoesu NaMtayaM kAlaM / niddApamAyavasago, tA hohisi kaha tuma jIya ! // 56 // gAthAtha-Ada pUrvadhara paNa nidrA pramAdane vaza thaI je nigodamAM anaMtA kALa sudhI vase che te he jIva! hArUM zuM thaze? pada vyAkhyArtha-jyAre utpAda pUrva vigere 14 vizeSazrata (pUrva) nA abhyAsI, (nava pUrvadhara, daza pUrvadhara vigere te rahe.) niraMtara nidrArUpI madirA vaDe gherAtI AMkhevALA thaI paThana-pAThana vigere prasaMganA abhAvathI 14 pUne bhUlI jaI maraNa pAmI sUkSma-bAdara bheTavALA, anaMtajIvAtmaka nigodamAM anaMta kALa-anaMta utsarpiNuM-avasarpiNuM sudhI vAsa kare che. jema jIvAnuzAsanavRttimAM kahyuM che ke-"caMdapUrvadhara zrutakevalIo paNa (pUrva saMbaMdhi kRtanA abhAvamAM maraNa pAmIne) anaMtakAyamAM nivAsa kare che, te he AtmA ! pAMce pramAdene sevate tuM ke (du:khI) thaiza? hArI zI gati thaze? e ame jANatA nathI. A vAyavaDe " apramatta thaIne ja pravartavuM" ema bodha karyo. kemake lakSmI hAthInA kAnanI mAphaka caMcaLa che, prema saMdhyAnA raMganI jema kSaNavinAzI che, jIvita pANInA parapoTAnI jevuM capaLa che, tArUNya-tarUNAvasthA nijharaNAnA dhodhanI mAphaka caMcaLa che, vAho (manuSya, padArtho) ne samAgama svapana samAna kSaNavAra sudhIno che, kAyA rogathI bharapUra che, bahu kahevAthI zuM ? saMsAra asaMkhya duHkhane bhaMDAra che. pada pramAdane parihAra jJAnakiyAvAna sAdhue karavo joIe, e Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara mATe samartha chatAM ekalA jJAnanuM ane ekalI kriyAnuM ISTa phalamAM asAdhakapaNuM-nirarthakapaNuM darzAvatA sUtrakAra kahe che - hayaM nANaM kiyAhINaM, hayA annANo kiyA / pAsaMto paMgulo daDDo, dhAvamANo ya aMdhazro // 57 // gAthArtha-kiyAvinAnuM jJAna nakAmuM che, ajJAnInI kriyA nirarthaka che, te chate pAMgaLe baLe ane deDate AMdhaLo banyA. pa7 vyAkhyArtha-kriyA-saMyamathI rahita kRta kAryane na sAdhatuM hovAthI haNAyA jevuM gaNAya, temaja ajJAnInI kriyA-ajJAnInuM caraNa paNa tevuM che. tethI ja tyAM daSTAMta kahe che- AMkhavaDe jevA chatAM paNa pAMgaLa dAjha-baLe ane deDavA chatAM paNa AMdhaLo banyo. e gAthA akSarArtha che. bhAvArtha te udAharaNathI samajI zakAya tema che. te A pramANe. eka heTA nagaramAM Aga lAgI, temAM eka pAMgaLo ane eka AMdhaLo evA be jaNe anAtha hatA. agninA saMjamathI vihmalanetravALA banI palAyana karatA nagaralekene jete pAMgaLe palAyananA mArgane jANatA chatAM paNa gamanakiyAnA abhAvathI ane nukame agnivaDe bhasmIbhUta banya; AMdhaLe paNa gamanakriyAthI yukta hovA chatAM paNa palAyanamArgane na jANavAthI jaldIthI agni tarapha thaI jatAM agnithI bharelI khAImAM paDI baLI gaye. A daSTAMta che. upanaya--evI rIte kriyArahita jJAnI paNa karmarUpI agnithI palAyana karavAmAM asamartha bane che temaja ajJAnI kriyA sahita hevA chatAM jJAna rahitapaNAthakI upara pramANe asamartha bane che. praga-jJAnaja viziSTa phaLane sAdhanAra thaI zakatuM nathI, salkiyAnA vegathI rahita hovA thakI, nagaranA dAhamAM pAMgaLAnA netravijJAnanI jema. kriyAja viziSTa phaLane sAdhanArI thaI zakatI nathI, sabhya jJAnanA vegathI rahita hovAthI, nagaranA dAhamAMja AMdhaLAnI palAyana kriyAnI mAphaka. keI vAdI kahe ke-evI rIte Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAna ane kriyAnuM varNana. 106 ekatra maLela jJAna-kriyAne paNa nirvANa sAdhavAmAM asAmarthyane prasaMga AvI jaze, pratyekamAM sAmarthya nahi hovAthI, veLu-retInA telanI jema, ane te aniSTa che. ene uttara-samudAyanuM sAmarthya te pratyakSa siddha che, kemake jJAna ane kriyAvaDe sAdaDI vigere kAryonI siddhi prApta karI zakAya che, paraMtu veLu-retInuM tela na thaI zake, jovAmAM Avela vastune a5lApa karI zakAya tema nathI, evI rIte A bane jJAna-kriyA vaDe jevAelI kAryasiddhi paNa avirUddhaja che. tethI uparanuM kathana upekSaNIya che, tema chatAM sarvathAja jJAna-kriyAne sAdhana rUpa nathI IcchavAmAM AvatuM, dezepakAripaNuM svIkArAya cheja. 17 jethI kahe che.-- saMjogasiddhIi phalaM vayaMti, na hu egacakeNa raho pyaai| aMdho ya paMgU ya vaNe samiccA, te saMpauttAM nagaraM pvitttthaa|| 58 gAthArtha-jJAna ane kriyAnA saMganI siddhithI phaLa kahe, che, eka cakavaDe ratha prayANa karI zakato nathI; vanamAM AMdhaLe ane pAMgaLo e banne maLI eka bIjAnA saMprayoge nagaramAM praveza karI zakyA. 58 vyAkhyArtha-paraMtu teja samudAyamAM samagrapaNuM hovAthI ISTa phaLane sAdhanAra thAya che, kevaLa bhinna bhinna te vikala hovAthI eka bIjA apekSA-yukta hovAthI sAdhaka thatAM nathI, ema hovAthI bhinna bhinnanuM asAdhakapaNuM pratipAdana karyuM che. vistArathI sa. saMbaMdha kahyo, gAthAnuM vyAkhyAna prakaTa arthavALuM hovAthI ame nathI vistAratA, paraMtu "satya" evuM pada kahevA chatAM paNa " " evA padanuM punaH kathana AtyaMtika saMga darzAvavA mATe che. e upara udAharaNa rAjAnA bhayavaDe leke nagaramAMthI nIkaLI-nagarane zUnya karI eka araNyamAM AvIne rahyA, tyAMthI paNa dhADanA bhayathI vAhane tajIne palAyana karI gayA, temAM anAthaprAya aMdha ane paMgu e banene tajI dIdhA. dhADa gaI tyAre lekanI agninA pavanavaDe dAvA Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara naLa lAge, te bane bhayabhIta thayA. jenA kAchaDI chuTI gaI che, e aMdha agni tarapha palAyana karavA lAge, pAMgaLAe kahyuM ke aMdha! e tarapha nAza mAM e taraphaja Aga che." teNe kahyuM ketyAre kyAM thaIne jAuM? " pAMgaLAe kahyuM ke huM paNa AgaLa ati dUra mArga batAvavAmAM asamartha paMgu chuM, te hane baMdha karI le, jethI sApa, kAMTA, agni vigere apAyene pariharAvate hune sukhe nagara pahoMcADuM. teNe "bahu sArUM" ema kahI-vacana svIkArI paMgunA vacanane kAryamAM mUkayuM ane zrema-kuzaLatAthI banne jaNa nagaramAM gayA, A daSTAMta che, upanaya-jJAna kriyAvaDe siddhapura pamAya che." pravega-viziSTa kAraNene saMga Icchita kAryane sAdhaka bane che, samyaka kriyAnI upalabdhirUpa hovAthI, aMdha ane paMgunI nagaraprAptinI jema je Icchita phaLane sAdhanAra nathI thatuM, te sabhya kiyAnI upalabdhirUpa paNa nathI hote. ISTa gamanakriyAthI rahita judA paDela eka cakavALA rathanI jema. e vyatireka darzAvyo. 58 have cAritra vinA ghaNuM jJAna paNa ISTa phaLane sAdhI zakatuM nathI ane cAritrayukta alpajJAna paNa ISTaphaLane sAdhI zake che; e be gAthAvaDe kahe che - subahuMpi suyamahIyaM, kiM kAhI caraNavippahINassa 1 / aMdhassa jaha palittA, dIvasayasahassakoDI vi // 56 // appaMpi suyamahIyaM, pagAsayaM hoi caraNajuttassa / ikovi jaha paIvo, sacakkhuyassA payAsei // 6 // gAthArtha-ghaNuM bhaNavAmAM AveluM kRta paNa aMdha AgaLa dedIpyamAna lAkha ane karaDe dIvA hoya tenI jema cAritrahInane zuM karI zake ? 59 cAritrathI yukata manuSyanuM DuM paNa bhaNAyeluM zruta prakAzaka thAya che, jema eka di paNa AMkhavALA manuSyane prakAza karI zake che. 60 vyAkhyArtha--atyaMta ghaNuM zruta-Agama bhaNavAmAM AvyuM Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritranA mahimAnuM varNana. hoya chatAM te cAritrathI rahitane zuM karaze? arthAta svakAryane sAdhatuM na hovAthI kAMIpaNa nahi. kemake cAritrathI rahita jJAna, darzana-samyakatvathI rahita veSane svIkAra, ane saMyama vinA tapasyA je Acare; tenuM te nirathaka jANavuM. - temAM dAta kahe che--jema aMdhane-AMkharahitane tela vigere siMcavAvaDe atyaMta dedIpyamAna karavAmAM Avela lAkho ke kareDe dIvA paNa kAMI prakAza ApI zakatA nathI. tathA thoDuM paNa zrata-Agama bhaNavAmAM AvyuM chatuM cAri. travaMta mASatuSa vigerenI jema svarga ane melanA mArgane udyAta karanArUM thAya che. jema ghaNuM dIvA te dUra rahyA, phakta eka dIvo paNa AMkhavALAne padArthanA samUhane prakAza kare che. e gAthAne artha jaNAvyo. - ahiM eja AzayavALI AvazyakaniyuktimAMnI A be gAthAonI pahelAnI gAthAo upayogI hovAthI vyAkhyA sahita lakhavAmAM Ave che. "suyanANaMmi vi jIvA, vaTTato so na pAuNai mokkhaM / jo tava saMgamamags, gopa ja cA huM je" | gamanikA-zrutajJAnamAM temaja matijJAnAdimAM vate chata paNa jIva mekSa pAmato nathI, e kathanavaDe pratijJArtha sUcavyuM. ke jIva? je tapa saMyamarUpa yogene vahana karI zakatA nathI, A kathanavaDe hetvartha darzAvya, daSTAMta te jANI levuM athavA kaheze. praga--mAtra ekaluM jJAna Icchita artha prApta karAvanAra thatuM nathI. saddhiyA rahita hevAthI, potAnA dezane prApta karavA IcchatA, gamanakriyAthI rahita, mAga jANanAra manuSyanA jJAnanI jema. athavA sUtramAM jaNAveluMja draSTAMta-mArga jANanAra niyamaka-khalAsIthI yukata, Icchita dizAmAM laI janAra pavananI kriyAthI rahita vahANanI jema. je kAraNavaDe jema. cheka-dakSa nirdhAmaka prApta karanAra vahANa Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrI saMbadha saptatikA-bhASAMtara. sArA karNadhAra (sukAnI) thI adhiSThita thayela hovA chatAM paNa pavana vinA mahAsAgara tarIne vaNika lekenI ISTabhUmine prApta karavA samartha thaI zakatuM nathI, tema zrutajJAnarUpI nirdhAmakane prApta karanAra jIvarUpI vahANa, sunipuNa matijJAna-karNadhArathI adhiSita hovA chatAM paNa ( saMsAra sAgara tarIne siddhi vasatine prApta karI zakatuM nathI.) bAkInuM zabdasiddha che, nipuNa paNu-paMDita paNa sAmAnya zrutajJAnanuM kathana karavA chatAM paNa tene atizaya prakaTa karavA nipukha pada mUkayuM che" tethI tapa saMyama anuSThAnamAM avazya apramAdI thavuM. te bAbatamAM niryuktikAre kahyuM che ke jema keI kAca ghaNuM tRNa, pAMdaDArUpa chidra vinAnA AvaraNavaDe AcchAdita thayelA pANIthI aMdhakAravALA mahAdrahamAM ane neka jaLacara jIvaDe thatA kSobha vigere saMkaTathI manamAM pIDAte, paribhramaNa karate, mAMDa mAMDa-ghaNI muzkelIthI AvaraNanA chidrane prApta karI, tyAMthI nIkaLI, zaraRtumAM caMdranA kiraNenA sparzathI thatA sukhane anubhavI, pharI paNa potAnA baMdhu taraphanA nehathI citta AkarSAtAM "adaSTakalyANa-kalyANane na jonAra te bicArAene paNa huM A devaleka samAna kAMIka dekhADuM." ema nizcaya karI te drahamAMja nimagna thaye, pachI baMdhuone laI te chidra meLavavA mATe bhramaNa karatA chatAM tene na jotAM atyaMta kaSTamaya saMkaTa anubhavavA lAge; evI rIte A jIvarupI kAca paNa anAdi kama paraMparAnA paDalavaDe AcchAdita thayelA, mithyA darzana vigere aMdhakArathI yukta, vividha prakAranAM zarIra-mana-saMbaMdhI AMkhavedanA, tAva, kaDha, bhagaMdara, ISTaviyAga, aniSTasaMga vigere duHkharUpI jaLacarevALA saMsAra thakI paribhramaNa karatAM mAMDamAMDa-ghaNI muzkelIthI manuSyabhava saMvartanIya karmarUpI chidrane prApta karI manuSyatvanI prApivaDe uMce AvatAM jinaMdracaMdranA vacanarUpI kiraNenA bedhane pAmI "A durlabha che ema jANate svajanemAM ane nehavALA viSayamAM anurAgI cittavaDe kAcabAnI jema pharI temAM ma De. prazna-ajJAnI kAca te DUbeja, paraMtu hitanI prApti ane ahitanA parihArane jANanAra jJAnI kema DUbe? utta-cAritranA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakanI 11 pratimAnuM'. varNena 3 guNuAthI rahita, ghaNuM jANanAra paNa che. thADuM jANanAra paNa che. athavA nizcayanayanI draSTiye jJAnanA phaLathI zUnya hAvAthI e annaja che. vistArathI zuM? 59-60 > samyagdarzanajJAnacAritrANi mokSamArgaH A tattvArthanA 1 sUtranA kathanatho samyagdarzana vigere traNa paNa samudAyarUpa hAya tyAre ja nirvANunA kAraNabhUta thAya che, paraMtu pRthaka hAya tA nahi. e pahelAM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. have evA prakAranA 11 pratimA vahana karanAra zrAvaka cAritra svIkAre che. kahyuM che ke---- zrAvaka te 11 pratimAone bhAvI-vahanakarI pratrajyA grahaNa kare athavA peAtAnI ucitatA jANI gRhasthabhAvane prApta kare. 1 prazna--zA mATe pratimAAvaDe AtmAne bhAvita karavAmAM Ave ? uttara--ayeAgya manuSyAe pravrajyA grahaNa karavI niyamata: ana rUpa che, tethI khIra manuSyeA AtmAnI tulanA karI evI rIte pratrajyA svIkAre che. 1 " jo ke tulanA vinA paNa keTalAka viziSTa prANIone samyak pratrajyA sabhave che, teA paNa sAmAnya rIte A krama nyAyasaMgata che. temaja kahyu che paraMtu hAla Adya vizeSa vaDe A krama yukata che, kAraNa ke kALa azubha che, A kALamAM sayama du:khe pALI zakAya tevA che 1 A hetuthI eka gAthA vaDe zrAvakanI 11 pratimA kahe che. 1 haMsAtha--sAmAya--porradarimA-avaMga-sacitta Arama--veza--3dikaNa samAsU ya // 62 II 6 gAthA--dana 1, vrata 2, sAmAyika 3, peAsaha 4, paDimA pa, brahmacarya dhArI 6 sacitta tyAga vALA 7 AraMbha va - nAra 8, preSaNa varjanAra 9, uddiSTa vanAra 10 zramaNabhUta 11. 61 vyAkhyA --dana-samyakatva, vrata-aNuvrata vigere, sAmAyika-pApakArI yAgAnuM varjIva ane nidoSa yAtrAnu sevana Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrI sa`Adha saptatikA bhASAMtara. , karavuM, te pASadha-aSTamI, caturdazI vigere pa nA divaseAe AcaravAnuM anuSThAna, pratimA-kAusagga, abrahma-abrahmacarya ane saccitta-sacetana dravya ( A samAhAra dvaMdve che. ) A viSayamAM ' pratimA ' prastAvathI jANavI. mAmAM darzIna vigere pAMcamAM vidhi dvArA pratimAbhigraha jANavA ane mabrahma tathA sacitamAM pratiSedha pUrNAMka jANavA. tathA Ara Mbha-pote kheDa vigere karavu. preSa-preSaNa bIjAne pApakomAM preravA-joDavA uddiSTa--te ja zrAvakane uddezI citta athavA acitta pakAveluM vajra-parihare te mammaAovija kahevAya che. pratimA te prastuta che ja tathA ahiM bhUta zabda upamAna a vALA heAvAthI zramaNa-sAdhunI jevA je hAya te zramaNa bhUta jANavA. AdanapratimA, pratimApratimA, pratimAtrata ityAdi jANavuM. A zrAvakAnI upAsakeAnI 11 pratimA pratijJA abhigraha zrAddhapratimA kahevAya che. have A pratimAonuM ja pratyekanu svarUpa anya graMthathI kahevAmA Ave che. jeTalI saMkhyAvALI arthAta pahelI bIjI vigere pratimA hAya, temAM teTalA mAsa-teTalI sa MkhyAvALA mahinA hAya che. A pramANe bhASA che. pahelI pratimAmAM kALanuM pramANu eka mAsa che, bIjAmAM e mAsa, trIjAmAM traNa mAsa, ema agIAra sudhI 11 mI pratimAmAM 11 mAsa, jo ke te kALapramANa dazAzrutaskaMdha vigeremAM sAkSAt upalabdha thatuM nathI, teA paNa upAsaka dazAMgamAM pratimA karanAra Anada vigere zramaNeApAsakazrAvakAnuM 11 pratimAnuM pramANa pA varSa pratipAdana karela che, ane te pramANu pUrva mAM kahela ekathI mAMDI ekeka mAsanI vRddhivaDe saMgata thAya che. tathA uttarAttara karAtI te pratimAmAM pUrva pUrvanI pratimAAmAM pratipAdana karelI anuSThAna vizeSarUpa saghaLI kriyA, karavIja joie. ahi Avu tApa che-mIjI pratimAmAM, prathama pratimAmAM kaheluM saghaLuM anuSThAna karavu joie, trIjI pratimAmAM teA pahelI ane khIjI pratimAmAM kahelu anuSThAna paNa karavu joie. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakanI 11 pratimAnuM varNana 115 evI rIte yAvata 11 pratimAmAM pUrvanI daze pratimAomAM kaheluM samasta anuSThAna karavuM joIe have darzana pratimAnA svarUpanuM nirUpaNa karavA mATe kahe che- samyagadarzana-samyaktva e darzana pratimA thAya che. e saMbaMdha darzAvyuM. pra. kevuM samyagdarzana ?, uttara-prazamAdi-prazama, saMvega, niveda, anukaMpA ane Astikaya e pAMca guNethI viziSTa-yukta tathA kugraha-tatva tarapha zAstravAdi tattavavaDe ninja abhiniveza-Agraha, zaMkAdi-zaMkA' AkAMkSA vicikitsA, mithyAdaSTi prazaMsA ke mithyASTi paricaya 5. e pAMca samyakatvanA aticAre. jeonAvaDe janta bodha pamADAya te zalya. kugraha, zaMkA vigere zathI rahita. AvuM hovAthI anagha-nirdoSa aMhi Avo bhAvArtha che.-kugraha, zaMkA vigere zalyathI rahita, aNuvrata vigere guNethI nyUna samyagadarzanane je svIkAra te pratimA, samyagadarzana pratimAnI prApti tene pUrve paNa hatI. phakata aMhi zaMkA vigere dethI ane rAjAbhiyoga vigere cha AgAthI rahita hovAvaDe vaLI barAbara samasta darzanAcArane viziSTatAthI paripAlana karavAnA svIkAravaDe pratimA paNuM saMbhave che. anyathA upAsaka dazAMgamAM prathama pratimAne eka mAsa pALavAvaDe, bIjI ne be mAsa pALavAvaDe evI rIte yAvat 11 mIne 11 mAsa pALavAvaDe; arthAta pa varSa kema pratipAdana karavAmAM Ave ? dazAzra. taskaMdha thakI A artha upalabdha nathI thatuM, kAraNa ke tyAM tene zraddhAmAtrarUpa pratipAdana karela che. evI rIte darzanapratimA vigeremAM paNa yathAyogya bhAvanA karavI. have vrata, sAmAyika ane piSadha e traNa pratimA kahe che- aNuvrata-sthalaprANAtipAta viramaNa vigere, upalakSaNathI guNavrata,zikSAvrata, baMdha, vadhavigere aticArothI rahita apavAda vinA dhAraNa karanAra, samyapha paripAlana karanArane bIjI vratapratimA thAya che. (sUtramAM pratimA ane pratibhAvAnanA abheda upacArathI A nirdeza karyo che.) tathA trIjI sAmAyika pratimAmAM--sarva sAvadya-pApakArI nA varjana ane niravadya-nirdoSa meMgenA Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara. sevana svabhAvavALuM sAmAyika karanAra. kahevAnuM tAtparya e che ke-piSadha na svIkAranAra, darzanavratathI yukta zrAvake pratidina bane saMdhyAe sAmAyika karavuM e trIjI pratimA. tathA 4 thI poSadha pratimA-jemAM cAdaza, AThama vigere divasamAM caudaza, AThama, amAvAsyA, punama ane parvatithimAM AhAra varjana 1, zarIrasatkAra tyAga 2, abrAcarya tyAga 3, vyApAra parivarjana 4, rUpa cAre prakAranA paripUrNa koIpaNa prakArathI nyUnatA vinAnA piSadha samyam AgamamAM kahela vidhipUrvaka pratimA aMgIkAra karanAra anupAlana kare-seve. A cAre vrata vigere pratimAomAM anya vigere_baMdha, vadha, chaviccheda vigere bAradrata saMbaMdhI aticArene prayatnathI moTA--patnathI vaje.parihare. have pratimApratimAnA svarUpane kahe che- sammasamyakatva, (makAra alAkSaNika che.) aNuvrata, guNavrata ane zikSAvratavALo-pUrvamAM kahelI cAre pratimAthI yukta, sthira-satvathI calita na thAya te, kemake asthira manuSya pratimAne virAdhaka bane che, kAraNake-A pratimAmAM rAtre coTA vageremAM kAryo sarga karavAmAM Ave che, temAM ghaNA upasargo saMbhave che. jJAnIpratimAnA AcAra vigerenA parijJAnamAM kuzaLa, kemake ajJAnI sarvatra agya che, te A pratimA svIkAravAmAM te zuM kahevuM ? aSTamI, caturdazInuM upalakSaNa hovAthI aSTamI, caturdazI, amAvAsyA, pUrNimArUpa piSadha divasomAM paNa pratimA-kAyetsarga kare. keTalA vakhatanA pramANavALI ? uttara-eka rAtri pramANavALI-sarva rAtrikI. tene pratimA thAya che. e sivAyanA divasomAM je e hoya, te darzAvavA kahe che-- asnAna-snAna varjanAra, vikaTa -prakaTa-prakAzamAM divase-rAtre nahi-divase paNa prakAzavALA pradezamAM azana vigere bhajana karanAra, pahelAM rAtribhejanane niyama na hatuM tethI A kahyuM che, mauliya-paheravAne kaccha na bAMdhanAra, divasa brahmacArI-divase brahmacarya pALanAra, fsa rAte. zuM ? uttara-strIonuM Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 zrAvakanI 11 pratimAnuM varNana. athavA tenA bhegenuM parimANuM karanAra, kayAre ? uttara-pratimA sivAyanA-kAyetsargavinAnA aparva divasamAM. 1 have kAryotsarga-kAusagnamAM rahela zrAvaka je ciMtave te " kahe che-- - pratimAmAM-kAryotsargamAM rahela zrAvaka traNa lekanA pUjya, kaSAne jItanAra, dveSa vigere samasta dene dUra karanAra, jinatIrthakarenuM dhyAna dhare-ciMtavana kare; athavA anya-jinarAjanI apekSAe potAnA kAma, krodha vigere denA pratipakSarUpa kAmaniMdA, kSamA vigere ciMtave. prazna- A pAMcamI pratimA keTalA pramANavALI che ? uttara-pAMca mAsa sudhI. have chaThThI pratimA kahe che zRMgArakathA-kAmakathA ane snAna, vilepanadhapana vigere vibhUSAnA utkarSane vajete-pariharate, DAu zabdanA grahaNa karavAthI zarIramAtrane anusaratI vibhUSA karI paNa zake. tathA sI sAthe ekAMtamAM snehavArtAne varjate eka abraha-maithunane vaje. koNa? u-pratimA aMgIkAra karanAra abrahAvarjana nAmanI chaThThI pratimAmAM cha mAsa sudhI. pUrvanI pratimAmAM divase ja maithuna pratiyuM hatuM, paraMtu rAtre pratiSedhyuM na hatuM; ane AmAM te divase ane rAte paNa sarvathA maithunane pratiSedha karavAmAM AvyuM che, AthI ja A pratimAmAM cittaviplava karanAra kAmakathA vigerene pratiSedha karyo che. ' have sAtamI pratimA kahe che - sacirAhAravarjana nAmanI sAtamI pratimAmAM cha mAsa sudhI sacitta azana, pAna, khAdima ane svAdima AhAra na vApare, tathA pUrve kahelI pratimAonuM te te sarva anuSThAna uparanI pratimAomAM jANavuM." A pUrvamAM kahevAI gayela hovA chatAM vismaraNazIla-bhUlI javAnA svabhAvavALA ziSyonA anugraha mATe pharI pratipAdana karyuM che. ema anyatra paNa jANavuM. have AThamI navamI pratimAne pratipAdana karavA kahe che - Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMdha sAtikA-bhASAMtara. peAte Arabha vajra vA.' e AThamI pratimA che. jemAM ATha mAsa sudhI pRthvI vigerenA upamana rUpa mAra bhanu te karavu vajra -parihare. AjIvikA mATenA Ara MbheAmAM tevA prakAranA tIvra pariNAmathI rahita zrAvaka khIjAka kara vigere dvArA sAvadha vyApAra paNa karAve. prazna-pAte pravRtti nahi karavA chatAM paNa AraMbhAmAM karma karAne preranArane prANIhiMsA teA rahI ja ? uttara--sAcuM, paraMtu sava thA pAte Ara MbhA karavAthI ane anyadvArA karAvavAthI je ubhayajanya hiMsA thatI hatI; te pAte nahi karavAthI tA pariharIja, atyaMta vistAra pAmatA mahAbhyAdhimAMthI atyaMta thADAmAM paNa gheADA vyAdhine kSaya jema hitakArI che, tema tajAtA thADA paNa Arabha hitakArIja che. navamI prebyArabhavajanapratimA. temAM nava mAsa sudhI putra, bhAI vigere upara kuTuMba vigerenA samasta kAryabhAra sthApana karavAvaDe ane dhana, dhAnya vigere parigrahAmAM theADI AsaktithI ArAne kheDa vi gere moTA pApakArI vyApArezane svayaM te varSe ja, paraMtu preSya-ka kara vigere dvArA paNa vaje; chatAM Asana Apavu vigere laghu pravRttionA tA aniSedha ja jANavA, kemake tevA prakAranA karma baMdhanA kAraNanA abhAva hAvAthI tene AraMbha kahI zakAtA nathI. 118 have dazamI pratimA kahe che.- uSTibhaktava narUpa dazamI pratimA dasa mAsa sudhI thAya che, temAM tene pAtAne uddezIne karelA bhAta vagere bhAjanane paNa pratimAdhArI zrAvaka na khAya. bIjA sAvadya vyApAranA kAraNabhUta AhAra tA dUra raheA. te dazamI pratimAne aMgIkAra karanAra koi zrAvaka kSurathI mastaka muMDAve che, athavA kAi mastakamAM zikhA dhAraNa kare che. tathA-- dazamI pratimAmAM rahela zrAvaka, bhUmivigeremAM sthApana karela suvarNa vigere dravya pUchatA putrAne upalakSaNathI bhAI vige2ne jo jANatA hAya te kahe, kemake nahi kahetAM vRttiche-AjIvikAbhaMga thAya; ane na jANatA hAya tA 'huM kaMI paNa jANatA Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakanI 11 pratimAnuM varNana 119 nathI." ema kahe. mAtra A sivAya bIjuM kaMI paNa ghara saMbaMdhI kRtya karavuM tene kape nahi, e tAtparya che. have 11 mI pratimA kahe che - | muramuMDa-zrurathI maMDita banI athavA lecathI-hAthavaDe kezanuM luMcana karavAvaDe muMDa thaI raharaNa ane pAtrane upalakSaNathI sAdhunA sarva upakaraNene grahaNa karI zramaNabhUta-zramaNa-nigraMthanA anuSThAna karavAthI sAdhusamAna thaI vihare gharathI nIkaLI sAdhuonI samasta samAcAra AcaravAmAM catura thaI, samiti gupti vigerene sArI rIte pALate, bhikSA mATe gRhasthanA gharamAM praveza karatAM " pratima pratipanna zramaNe pAsakane bhikSA Ape." ema bolate "tuM keNu che?" ema kaI pUche tyAre "huM zramaNopAsaka chuM." ema belate, gAma, nagara vigeremAM anegAranI jema mAsaka5 vigere prakAre 11 mAsa sudhI vicare. A kAlamAna utkRSTathI kahyuM che, jaghanyathI te agIAre pratimAo pratyeka aMtarmuhUtAdi kALa pramANa vALI ja che, te aMta kALamAM athavA pravrajita thavAmAM grahaNa karAya che, anyathA nahi tathA-- | mamakAra-mArUM e abhimAna nAza pAmatAM, A kathanathI:svajananuM darzanAbhilASI paNuM kahyuM saMjJAta-svajanenI pallI-vasati tarapha saMjJAta svajanene jovA jAya. tyAM-saMjJAtapalImAM paNa sAdhusaMyatanI jema vate, anyatra to zuM kahevuM?; paraMtu svajananA uparedha-AgrahathI gRhaciMtA vigere na kare. jema sAdhu prAsuka ane eSaNya grahaNa kare che, tema te paNa zramaNabhUta pratimAdhArI prAsuka- . acetana grahaNa kare. upalakSaNathI ene eSaNIya azana vigere Aharane grahaNa kare. jJAtibaMdhuo snehathI aneSaNIya bhakta vigere kare che ane AgrahathI te grahaNa karAvavA Icche che, tema prAye teo anuvartanIya hoya che, ethI aneSaNayanuM grahaNa saMbhave che, te paNa A zramaNabhUta pratibhAdhArI na grahaNa kare e Azaya che. AmAM chellI pratimAomAM AvazyakarNimAM prakArotara paNa jovAmAM Ave che. "cApafjA pAMcamamAM, rAtri Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra0 zrI saMdha sasati-bhASAMtara. bhejana tyAga karanAra, chaThThImAM "sacinartifjApa" arthAta sacitta AhArane parityAga karanAra, sAtamImAM "TyiA pacha che to kira divase brahmacArI, rAtre parimANa karanAra. AThamImAM divase ane rAtre brahmacArI snAna na karanAra tathA keza, azra, rema, ane nakha tyAga karanAra, navamImAM 'jA - mArA ' svayaM AraMbhane parityAga karanAra, dasamImAM jaarvfvg preSa-karma karadvArA paNa AraMbhane varjanAra, agIAramImAM "miliyaou avmU" udiSTa-uddezIne karela AhArane paNa varjanAra zramaNabhUta thAya che. tene AvI rIte hoya che. sarva prANAtipAta thI viramaNa yAvat sarva rAtri janathI viramaNa 11 mI pratimA vahana karanAra kSuramuMDa athavA kezakuMcana karanAra tema ekazATika-ekavacavALo hoya che ItyAdi 11 zrAvakapratimAonI vyAkhyA thaI. 61 have utkRSTa zrAvake paNa bahAcArI ja thavuM joIe. kahyuM che ke utkRSTa zAvaka sacitta AhArane varjanAra, ekAsaNe lejana karanAra, temaja bAcArI hoya che. 1 - prana-ema zA mATe? ; uttara-maithunamAM Asakta thayelA strI-purUSane utkRSTathI sUkSma nava lAkha jI vinAza pAme che. eja kahe che - mehuNasamArUDho, nava lakkha haNeha suhamajIvANaM / titthayareNaM bhaNiyaM, sadahiyadhvaM payattekhaM // 62 // * gAthArthamaithunasaMjJAmAM ArUDha thayela prANI nava lAkha suma jIvene haNe che, ema tIrthakara bhagavaMte kahyuM che, e kathanane AdarapUrvaka zraddhAthI mAnavuM. dara vyAkhyArtha--akhrasevavAmAM tatpara thayela purUSa utkRSTathI nava lAkha sukSama chene kevaLIthI jANI zakAya evA prANiyane haNe che. AgamamAM kahyuM che ke-- "llI saMmati vinA 3 beDA - i file 4 pAdu ja che ! Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdanuM svarUpa. pharA A puriseNa saha gayAe, tersi jIvANa hoi uddavaNaM / vaizuvidyuta sAyalAnApana // 2 // ' bhAvAtha sIceAnimAM je eiMdriya jIvA utpanna thAya che, te eka athavA e athavA traNa ane utkRSTa e lAkhathI nava lAkha utpanna thAya che. purUSa sAthe gamana karatI strIthI te jIvAnA vinAza thAya che; jema vAMsaDAnI naLImAM rahela rUnA tapAvela lAThAnA saLIAthI vinAza thAya che, tema ahi paNu samajavu. 1-2. bhagavatI aMganA bIjA zatakanA pAMcamA uddezAmAM kahyu che keprazna-maithuna sevanArathI kevA asaMyama karAya che? gAtama ! te jema keAi purUSa rUnI bharelI vAMsanI naLI athavA pura (bI)naLIne tapAvela kanakavaDe athavA leADhAvaDe khukha ghaNu kare, gatama! evI rIte maithuna sevanArathI asaMyama karAya che." sasakta yAnimAM A eindriya jIvA jaNAvyA. A kAika prAkRta manuSya-sAdhAraNa vyaktiye kahyu haze ? ' enu nirasana karatA kahe che. ' tIrthaMkare--sarva AsavadvAranA kAraNane jANanAra arihaMta prabhue A aneka sura, asura ane manuSyeAnI samakSa pratipAdana karyuM che; te bhagavadbhASita ' A satya che. ' ema moTA udyamavaDe sahevuMzraddhAthI mAnavuM. temAM zaMkArUpI pizAcaNIne avakAza na devA. e Azaya che. vIya ane leAhI (rajasa) thI utpanna thatA ga ja pace kriya jIvA A darzAvavAmAM Ave che.. bhAvA--eka narathI bhAgavAyelI nArInA garbha mAM eka vAramAM utkRSTa nava lAkha paceMdriya manuSyA utpanna thAya che. nava lAkhamAMthI eka athavA enI astitA thAya che ane bAkInA tA emane emaja vinAza pAme che. 1-2. 62. have strI-purUSanA saMcAgathI utpanna thatA asaMkhyAtA samUmi paMcendriya manuSyAnu kathana kare che. asaMkhagA thI - nara- mehuNA bho, mucchaMti paMcidimamANusAo / nIsesa aMgANa vibhatticaMge, bhagaha jiNo padmavAuge // 63 // ', 16 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrI sabodha satikA-bhASAMtara gAthArtha strI-purUSanA maithunathI asaMkhyAtA paMcaMdriya (saMmUchima) manuSya utpanna thAya che; ema jinarAja samasta aMgenA vibhAgathI mane prajJApanA upAMgamAM kahe che. 63. vyAkhyArtha-strI-naranI abrAsaMjJAthI asaMkhyAtA paMcaMdriya manuSya utpanna thAya che; prazna-A keNa, kyAM kahe che? uttara-jina-tIrthakara prajJApane pAMgamAM kahe che. "sUtra trikAlaviSayaka hevAthI "kahyuM che" ema jANavuM."kevA upAMgamAM?, samasta AcArAMga vigere siddhAMtanI vibhaktivaDe-vizeSatAvaDe caMgaramaNIya upAMgamAM. jemAM sarva aMgenI vizeSatA spaSTatAthI prarUpela che. e Azaya che; athavA samasta aMgemAM vicitratAvaDe ramaNuya evA upAMgamAM. prajJApanAmAM bhagavaMte je kahyuM che, te e che ke -"he bhagavaMta ! saMmUchima manuSya kevI rIte utpanna thAya che?; he gatamamanuSyakSetramAM 5 lAkha jejana pramANa aDhI dviIpa samudramAM, 15 karmabhUmimAM, 30 akarmabhUmimAM, pa6 aMtaradvIpamAM garbhaja manuSyonA ja uccAramAM, viSTAmAM, mUtramAM, khelamAM, baDakhAmAM, nAkanA melamAM, ulaTImAM, pittamAM, vIryamAM, lehImAM, vIryanA pudagalenA parizATanamAM, vikRta kalevaramAM, strI-purUSanA saMgamAM, gAmanI khALa-gaTaramAM, nagaranI gaTaremAM, sarva azucisthAnemAM aMgulanA asaMkhyAtA bhAgamAtra avagAhanAvaDe saMmUIima manuSya utpanna thAya che, te asaMsI, mithyAdaSTi, ajJAnI, sarva paryApivaDe aparyAptA, aMtarmuhUrta AyuSyavALA thaIne ja kALa kare che." ghora pApanA hetubhUta hevAthI maithuna varjavuM ja joIe. cothA vratanA bhaMgamAM bAkInAM cAre vatene paNa bhaMga thato hovAthI kevI rIte mehurajo ItyAdi padavaDe zIlabhaMgamAM jInI-kevaLajJAniyethI jANuM zakAya tevA prANiyAnI hiMsA prarUpelI hovAthI prathama prANAtipAta viramaNa vrata te virAdhyuM ja, bIjuM vrata te- bhAvArtha-kAmI-viSayAtuM manuSyane satyavAdipaNuM saMbhavatuM nathI, e sakalajana prasiddha che. kahyuM che ke Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdanuM svarUpa 1ra3 "-javAnA-hyu-hUta-lariyA dvArapAlazca kaulazca saptAsatyasya mandiram // 1 // " bhAvArtha-vaNika 1, vezyA 2, cera 3, jUgArI 4, para stro laMpaTa 5, dvArapAla da ane nAstika che. e sAta asatyanAM maMdira jANavAM. prazna-pitA vigerenI anujJAvaDe paraNelI pitAnI strI sAthe maithuna sevanArane paNa trIjA vratane bhaMga kema thAya? uttara- abrahma sevatAM tIrthakarAdatta, svAmyadatta vigere adatta paNa thAya. temAM tIrthakarAdatta-kSamArgamAM pravRtta thayelAone sarvathA maithuMnane niSedha hovAthI, svAmyadatta-svAmI-dezAdhipatie paNa adatta anujJA na Apela. amuka zabdathI vArA grahaNa karavuM. jema AgamamAM kahyuM che ke svAmyadatta 1, jIvAdara 2, tIrthakarAdatta 3 sane gudatta 4. ema cAra prakAre adattAdAna gItArtho kahe che. 1 , e pramANe zIlabhaMga karavAmAM trIjA vratane bhaMga paNa jANa. abrahma-cothA vratane bhaMga te prakaTa ja che. pAMcamuM te aparigrahIne kAminI ja na hoya, sevana dura raho. aparigrahavratane bhaMga karyA vinA kAminI paNa saMbhavatI nathI e artha che. 63 jema maithuna vasaMsaktimAM hetu che, tema magha vigere paNa che e darzAvatA kahe che ___ maje mahuMmi maMsaMmi, navaNIyaMmi cautthae / uppajjati aNaMtA, tavvaemA tattha jaMtuNo // 64 // gAthArtha-madya (madirA-dArU) mAM 1, madhamAM 2, mAMsamAM 3 ane cethA mAkhaNa 4mAM e cAremAM tenA varNanA jevA anaMta, jatuo upaje che. 64 vyAkhyAtha--madirAmAM tathA madhamAM tathA mAMsamAM tathA cothA mAkhaNamAM utpanna thAya che-saMmUchima thAya che. keNa? te. madirA vigerenA varNanI jevA varNavALA-takU5, anaMta-nigada-- Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 zrI saMbadha satasakiA-bhASAMtara rUpa jatue. AthIja A cAre abhakSya vikRti kahevAya che. temAM madyanA deze "jaja zivajIe gAthAnI vyAkhyAmAM pahelAM darzAvyA che ja, madha vigerenA deSo A kahevAya che. temAM madha pleccha lokenA moMnI lALavaDe dUSita, madirA-mAMsavALA vAsaNamAM rahela evuM madha khAnAra nirlajaja-nirdayane pavitratA kevA prakAranI hoya e kahe. je kai auSadhanI IcchAthI madha bhakSaNa kare, te paNa alpakALamAM pracaMDa du:kha pAme che; jIvitanI IcchAthI khavAyeluM jhera zuM jaldI jIvitane nAza karatuM nathI ? kare cheja. tema madha mATe paNa samajavuM. 1-2. mAkhIonA mukhathI thuMkAyeluM, lAkha jaMtuonA kSayathI utpanna thayeluM, naraka prApta karAvanArUM madha buddhimAna manuSyathI kema khavAya? anya lekee paNa kahyuM che ke - " saptagrAmeSu yat pApamaminA bhasmasAtkRte / taletA te pA kapuninjAmata ?" bhAvArtha-anivaDe sAta gAmane bALI rAkharUpa karavAmAM je pApa utpanna thAya, te pApa madhanA eka biMdunA bhakSaNathI utpanna thAya che. 1 tathA mAMsa paNa mahApApanuM upAdAna nimitta che. je durAzaya manuSya potAnA baLanI puSTi karavA mAMsa khAya che, teo jIne ghAta kare che, kemake-khAnAra vinA ghAtaka hAI zake nahi." je haNe che , mAMsa khAya che 2, vece che 3, mata Ape che 4, jAya che 5, saMskAra kare che-pakAve che . te chae jaNa dugati pAme che; e skuTa-prakaTa ja che ke kharekhara paralokamAM pApIenI sthiti nathI. je manuSya kRminA samUhathI vyApta durgadhi lehI, carabI vigerethI mizrita mAMsa khAya che, te manuSyamAM kutarAthI kAMI vadhAre uccatA zuddha buddhivALA vidvAnene jovAmAM AvatI nathI. have mAkhaNa mATe jaNAve che. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdanuM svarUpa. 125 jemAM niraMtara sUphazarIravALA vividha jaMtuo utpanna thAya che, te mAkhaNa sevanArA prANiyAne pApathI naraka Ape che. jemAM aMtarmuhUrta pachI bahu jaMtuo thAya che, te mAkhaNavivekI manuSyathI kevI rIte khAI zakAya? arthAt mAkhaNa na AvuM joIe. mA vigere cAremAM sAmAnya rItyA anaMta jaMtuonI utpatti kahI, have mAMsamAM pharIthI te vizeSatAthI kahe che. AmAsu ya pakkAsu ya, vipaJcamANAsu maMsapesIsu / sayayaM ciya uvavAno, bhaNio ya nigoyajIvANaM // 65 // gAthAtha-kAcI, pAkI ane pakAvAtI mAMsanI pezIomAM niraMtara nigadIyA jIvonI utpatti kahelI che. 5 vyAkhyAtha-agnivaDe na saMskArelI, agnivaDe saMskArelI tathA agnivaDe saMskArAtI mAMsanI pezIomAM niraMtara ja nidarUpa jInI utpatti tIrthakaree kahI che. A saMbaMdhI hemAcArya mahArAje yogazAstramAM kahyuM che ke"sdyH saMmUrchitAnantajantusantAnadakSitam / narakAdhvani pAtheyaM ko'znIyAt pizitaM sudhIH // 1 // " bhAvArtha -jaMtuone mAravAnA vakhate ja utpanna thatA anaMta-nigedarUpa jaMtuonI vAraMvAra utpattivaDe dUSita narakanA mArgamAM bhAtA samAna mAMsane karyo buddhimAna manuSya khAya? tathA saMdehadelAvalInI bahattimAM AlocanAdhikA2mAM " a4 ra ra rajA-- himAyA A pAThanI vyAkhyAmAM-prazna " bIjA paNa nIvInA pacakhANamAM sacija vastuone niyama karavAmAM Ave che, te AlecanA saMbaMdhi nIvInA paccakakhANamAM te hoyaja emAM zuM kahevuM? drAkSA vigere te sacitta che tethI tene bhakSaNa karavAnuM kema saMbhave? ke jethI tene varjavAne upadeza saphaLa thAya ? uttara-mAMsa sivAyanI saghaLI sacitta vastu upAya vaDe prAsuka thAya che je tethI ahIM tene varjavAne upadeza saMbhave cheja." Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara. A uparyukata lakhANathI jaNAya che ke kaI paNa upAya vaDe mAMsa acitta thaI zakatuM nathI. tethI mULa gAthAmAM kAcI pAkI ane pakAvAtI mAMsanI pezIomAM chatpatti jaNAvI che. smAryoe paNa kahyuM che ke - " na mAMsabhakSaNe doSo na madye na ca maithune / pravRttireSA bhUtAnAM nivRttistu mahAphalA // 1 // " A gAthAnA yathAkRta arthavyAkhyAnamAM asaMbaddha pralA5 jaNAya che. kemake je AcaravAmAM deSa nathI ja, te AcaraNathI nivRtta thavAmAM mahAphaLa kevI rIte thaI zake ? ema te yajJa, adhyayana, dAna vigere thakI paNa nivRttine prasaMga Ave. tethI A lekanuM tAtparya jUduM che. lekArtha-mAMsabhakSaNamAM adeSa nathI, apitu deSa che ja; evI rIte madyamAM ane mithunamAM paNa samajavuM. prazna--adeSa kema nathI?; uttara-A ivenuM utpattisthAna che te te prakAranA ane upajavAmAM hetubhUta che. madha, mAMsa, madirA ane maithuna e chatpattinuM mULa kAraNa che, e AgamamAM prasiddha che. avArita prasaratAthI nigodajIne sarvatra utpattine sadbhAva hovAthI sarva vastunA tyAgane prasaMga AvatuM hovAthI, upara kahela mULa gAthAne artha sahRdaya-vidvAnene ahRdayaMgamahadayane na game te jANe keTalAka vyAkhyAtAo nigoda jevA rasathI utpana thatA sUkSma jIvanI utpatti thAya che." evI vyAkhyA kare che. A hetuthIja pUrvagAthAmAM keTalAMka Adarza pustakamAM kawitta akSaNa e pATha jovAmAM Ave che, tenuM paNa AthI samarthana thAya che. madhamAM rasa ja jIvanI utpatti hevAthI asaMkhyAta jIvapaNu zrI hemAcAryajI mahArAje paNa abhidhAnakeSamAM "sarakA mArAthA' A nirUpaNavaDe svIkAryuM che. rasajajI beIdriyaja hoya che ane te ja asaMkhyAtAja hoya, anaMtA na hoI zake. tathA temaNe ja yegazAstramAM paNa kahyuM che ke antarmuhUrtAt parataH susUkSmA janturAzayaH / yatra mUrchanti tannAya navanItaM vivekibhiH // 1 // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadravyanuM svarUpa 1ra7 vyAkhyArthaaMtamuhUrta pachI atyaMta sUkSama jaMtuone samUha je mAkhaNamAM utpanna thAya che, te mAkhaNa vivekI manuSyae na khAvuM joIe. A lekanI vyAkhyAmAM paNa aMtarmuhUrta pachI jaturAzinI utpatti pratipAdana karavAthI daSAvaha nidajIvonI utpatti nathI kahI, nigoda chanI utpattine temAM pahelAM paNa saMbhava hovAthI kAlaniyama na hoya. tethI "nigada jIvaDe e mAdika bhakSyAbhakSya nathI, paraMtu asaMkhya rasa ja jIvo vaDeja ? e vicAravuM. 65 e pUrvamAM kahelA sUkSama bhAve tIrthakare pratipAdana karyA che, ethI tIrthakarapaNAnuM ja kAraNa kahe cheniApavAnu, mAvAM nAja--juIT I baTuMto jiNadavvaM titthayarattaM lahai jIvo // 66 // gAthAtha-jinapravacananI vRddhi karanAra, jJAna, darzananA guNenA prabhAvaka jinadravyane vadhAranAra-vRddhi pamADanAra jIva tIWkarapaNuM pAme che. 66 vyAkhyArtha-jinadravya-devasaMbaMdhi dravya vadhAranAra-sArA sthAnamAM vyAje mUkavuM vigere upAyathI vRddhi pamADanAra jIva-bhavyaprANa tIrthakarapaNuM-arihaMtapaNuM prApta kare che. devadravyanI vRddhi karanArane tIrthakarapaNane lAbha te ahevacananI atyaMta bhaktithI suprasiddhaja che. jinadravya kevuM che? jinapravacananI vRddhi karanArUM kevI rIte ? devadravya hoya te pratidina jinamaMdiramAM pUjA-satkArane saMbhava rahe che, ane tyAM prAya: munijananuM Agamana thAya, munijananA vyAkhyAna sAMbhaLavA vigerethI jinapravacana nanI vRddhi thAya. tathA jJAna ane darzananA guNenuM prabhAvaka-vRddhi karanAra, jinapravacananI vRddhi vaDe jJAna vigere guNanI prabhAvanA thAya che ja; te devadravyanI vRddhi paNa AjJAvaDeja karavI joIe, anyathA nahi. kahyuM che ke - khijAI, jaritA ji ni jinA suti mavAre sUkA moja ? " , Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara bhAvArtha-jinezvaranI AjJArahitapaNe jidravyane vadhAranArA paNa mUDha manuSya bhavasAgaramAM buDe che. AjJArahita vRddhi AvI rIte-zrAvake devadravyanI vRddhi mATe kalAla-dArU vecanAra, macchI pakaDanAra, mAranAra, -macchImAra, hiMsaka, vezyA, cAmaDAnA vepArI-macI vigere lekene vyAja vigerethI ApavuM, tathA devadravyavaDe athavA bhADA vigerenA hetu bhUta devadravyanI vRddhi mATe je devanimitte sthAvara vigerenI niSpatti karavI, tathA meMghA kALamAM vecANavaDe ghaNuM devadravya utpanna karavA mATe gRhastha je devadravyavaDe seMghuM dhAnya saMgharavuM, tathA deva mATe kUvA, vADI, khetara vigere karavuM, tathA zuSkazAlA-jakAta cekI vigeremAM bhAMDa-kariyANAM vastune uddezI rAjagrAhya bhAgathI adhika kara utpanna karavAthI utpanna dravyavaDe jinadravyanI vRddhi karavI e jinavaranI AjJAthI rahita che. tathA kahyuM che ke - paraMtu ahiM dharmAdhikAramAM sthAvara atyaMta agya kUvA karAvavA vigere, temaja utpannamAMthI kara upajAvavA vigere utsutra che.-sUtra viruddha vartana che. temAM sthAvara vigere karAvavA ItyAdimAM chakAyane AraMbha, asaMtavAsa vigere kAraNathI mahAsAvadyapaNuM hovAthI, nivAraNa karela hovAthI devane mATe u. tpannamAMthI kara upajAvavAnuM lekane aprIti upajAvanAra hovAthI, adhinA hetubhUtahevAthI sUtra viruddha vartana che. kahyuM che ke-dha ne mATe udyama karanAre keIne paNa aprIti utpanna karavI na joIe, e vartanathI saMjama paNa zreyaskara che. A viSaya para bhagavaMta-mahAvIradevaja udAharaNa rUpa che. bhagavaMta mahAvIradeva tApasonI aprItine parama adhibIja rUpa jANuM te tApasanA AzramamAMthI comAsAnA kALamAM paNa cAlyA gayA hatA. te evI rIte jinadravyane vadhAranArA paNa, khAnArA te dUra rahe." kemake devadravyanuM bhakSaNa mahA anarthanA hetubhUta che. zuM ?, Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devadravya saMbaMdhI varNana 129 mUDhamaMda manuSya saMsAra samudramAM buDe che. kevA leke?, mehavaDe-mehanIya karmavaDe ajJAnI-vizuddhajJAna vinAnA devadravyane vadhAranAra hovA chatAM saMsArasAgaramAM DUbe che, kemake tevA prakAre vRddhi e jinAjJAnA bhaMgamAM hetubhUta che. prazna-zuM tyAre jinadravya vRddhi na pamADavuM? uttara-ema nathI, kemake-jinadravyanI vRddhino prayoga AgamamAM bahu prakAre zubhaphaLanA heturUpa kahela che. | bhAvArtha ema jANIne je suzrAvaka dravya ( devadravya) vRddhi pamADe che, teonI Rddhi, kIrti, sukha tathA baLa atyaMta vRddhi pAme che. devadravyanI vRddhi pamADanAranA putre bhakta, zauryazAlI, buddhimAna, sarvalakSaNasaMpanna, suzIla ane janasamudAyamAM sammata thAya che. 1-2 devadravyanI jema sAdhAraNadravya paNa vadhAravuM joIe ja, kemake devadravya ane sAdhAraNadravyane vadhAravA vigeremAM tulyatA zAstramAM sAMbhaLavAmAM Ave che. kahyuM che ke - bhAvArtha-zrAvakoe devadravya, jJAnadravya ane sAdhAraNa dravya ema traNa prakAra karI te traNe dravya AdarapUrvaka vRddhi pamADavAM joIe. 1 je mugdhamati manuSya caityadravya ane sAdhAraNa dravyane droha. kare, te manuSya dharmane jANatA nathI. athavA narakamAM javAnuM A yuSya teNe bAMdhyuM hovuM joIe. jema jina dravyanI vRddhi karavI joIe; tema tenuM rakSaNa paNa karavuM joIe. kahyuM che kejinnpvynnvuddddikr, pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / bhakkhaMto jiNadavvaM, aNaMtasaMsArio hoi // 67 // jinezvaranA pravacananI vRddhi karanArA, jJAna, darzana vigere gunA prabhAvaka jinadravyanI rakSA karanAra manuSya saMsAramAM thaDe vakhataja sthiti karanAra hoya che--alpa samayamAM muktigAmI hoya che. 17 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara. jinadravya vRddhi pamADanArane ane jinadravya rakSakane je phaLa thAya che. te kahyuM, have jinadravyanA bhakSakane je phaLa thAya che, te gAthArtha-jina pravacananI vRddhi karanAra, jJAna, darzana vigere guNonA prabhAvaka evA jinadravyane bhakSaNa karanAra manuSya anaMtasaMsArI thAya che. 67 - vyAkhyArtha-gAthA nigadasiddha ja che, vizeSamAM jinadravyanuM bhakSaNa karanAra-mUDhatAthI devadravyane Upabhoga karanAra jIva anaMtasaMsArI thAya che.-anaMtA bha sudhI bhame che-arthAt durlabhadhi thAya che. Ama hovAthI cetyadravyanuM bhakSaNa na karavuM joIe. chatAM je bhakSaNa kare te saMkAza vigere zrAvakanI jema mahA anarthabhAgI thAya che. ahiM gaMdhilAvatI nagarImAM svabhAvathI ja saMsAra tarapha varAgyavAna saMkAza nAmano zrAvaka hatA. te zakAvatAra caityamAM ghara saMbaMdhi vyAkSepa vigere kAraNo vaDe caityadravyane upayoga karanAre-devadravyane Azrita thaI ajJAna, saMzayaviSayaka pramAdathI, AlecanA karyA vinA ane te pApane pratikamyA vinA maraNa pApe, tethI saMsAramAM bhame. bhUkha, tarasathI pIDita thaI saMkhyAtA bha bhamI, pratyeka bhavamAM ghAtana-taravAra, bhAlAM vigerethI chedana, vAhana-lavaNanI gADI vigerene kheMcavuM, curNana-mugara vigerethI kudRna e vedanA ne anekavAra pAmI, daridrakuLamAM utpatti ane tyAM janmathI mAMDI bahuvAra dAridra pAmI tathA je te nimitta thakI athavA nimitta vinA ghaNuM mANase taraphathI dhikkAra-avarNavAdane pAmI, manuSyomAM utpanna thavA chatAM paNa bIjuM paNa niMdya putra-kalatrAdi bahuvAra prApta karIne pharI pharIne cAra pada dhikakAra vigerenI adhikatA batAvavA mUkayuM che." pachI te karmanI-tyadravyanA upayogakALamAM upArjana karela lAbhAntarAya vigere karmanI avaziSTatA rahI tyAre te tArA nagarImAM zeThane putra thaye, paraMtu tyAM paNa dAridra-nirdhanapaNuM, vAMchitanI aprApti ane vAraMvAra Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jina maMdira baMdhAvavA saMbaMdhI varNana. hRdayane udvegarUpa cittanirveda pAme. anyadA koIka vakhate kevaLa jJAnIne vega thayA tyAre teNe pUchyuM ke he bhagavaMta! meM bhavAMtaramAM zuM karma karyuM che? ke je karmavaDe huM apUrNa manerathavALo thaye chuM." tyArapachI kevaLIe saMkAza vigere vigrahaNanuM vRttAMta kahyuM tyAre tene bedhi-jinadharmanI prApti ane tethI saMvega thayuM. teNe pUchayuM ke " caityadravyano upayoga karavA rUpa aparAdha viSaye mahAre zuM karavuM ucita che?" tyAre kevaLIe kahyuM caityadravyanI-jinamaMdira, jinabiMbanI yAtrA, snAtra vigere pravRtti mATe hiraNya vagerenI vRddhi karavI ucita che." tyArapachI tene "bhejana, AcchAdana mUkI ethI adhika je kAMI paNa vepAramAMthI mahane maLe te mahAre caityadravya tarIke ApavuM, paraMtu te hAre bhegavavuM nahiM." e abhigraha cAvaja jIva hate. evI rIte mahAbhigraha grahaNa karanAra te mahAtmAne zubhabhAvamAM pravRtta thavAthI caityadravya ApavAnI atyaMta IcchAne vaza thavAthI ullAsa pAmatA viziSTa pariNAmanA saMgathI lAbhAMtarAyane kSayopazama thayA ane tethI ghaNI vibhUtinI prApti thaI. vibhUti prApta thavA chatAM paNa abhigrahamAM nizcalatA pitAnA niyamamAM daDhatA rAkhI, paraMtu "jema lAbha thAya tema lobha vadhe." e kathana pramANe tene dravyane upabhega karavAnI IcchA svamamAM paNa na thaI. tyArapachI teNe tagarA nagarImAM ja jinamaMdira karAvyuM, te caitya karAvavAmAM sadAga-zAstramAM jaNAvela vidhine vicAra karavA pUrvaka bhUmi vigerenI sarva prakAre zuddhi rAkhavAmAM AvI hatI. 1-7 kahyuM che ke - jinamaMdira karavAnI vidhi-zuddha bhUmi-dravyathI hADakAM vigere zalyathI rahita karavI ane bhAvathI zuddha bhUmi bIjAne utapAta na karanArI, daLa-lAkaDAM, IMTa vigere tene karanAra loko pAsethI ucita mUlyavaDe kharIdI athavA baLada vigerene pIDA na upaje tevI rIte ANela, bhUtakAsaMdhAna-kAma karanAra majUra lekenI majUrI na ThagavI, svAzayavRddhi-pazcAttApa vigere dethI rahita hovAthI Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ra zrI subodha saptatikA-bhASAMtara. pitAnA cittane utsAha, yatanA-vasathI gaLela pANI vagere vAparavuM te rIte karavI. vedAMtamAM paNa kahyuM che ke - taka sudanArAya, kRSi nA trata II 2 prabhAsve mA matiM kuryAt prANaiH kaNThagatairapi! agnidagdhAH prarohanti, prabhAdagdhA na jiivti||2|| prabhAsvaM brahmahattyA ca, daridrasya ca yddhnm| gurupatnI sevArtha, rAma patita / rU . " bhAvArtha-devadravyavaDe je vRddhi, gurU dravyavaDe dhana te dhana kuLanAza mATe samajavuM. marIne paNa narakamAM jAya. kaThe prANe Ave te paNa prabhAdravyamAM mati na karavI; agnithI baLelA punajIvana pAme che, prabhAthI baLelo jIvatuM nathI. prabhAdravya, brahmahatyA, dari dranuM dhana, gurUpalI ane devadravya e svargamAM rahelane paNa pADe che. - have bhakSaNanI jema upekSA paNa deSa mATeja thAya che, ethI upekSAne anarthanA heturUpa kahe che. bhakkhei jo uvakkhei jiNadavvaM tu susaavo| paNNAhINo bhave so u, lippeI pAvakammuNA // 68 // gAthArtha-je kaI suzrAvaka jinadravyanuM bhakSaNa kare athavA bhakSaNa karAtA jina dravyanI upekSA kare; te prajJAhIna thAya ane pApa karmathI lipta thAya. 28 vyAkhyArtha--kaI nidhRNa anaMta bhavabhramaNa hetubhUta jina dravyanA upabhogane na jANanAra jina dravyanuM bhakSaNa kare, tathA jina dharmathI vAsita cittavALo hovAthI je sAre zrAvaka jina dravyanA bhakSaNa-upabhega karanAranI upekSA kare-je kadAca e jina dravyanuM bhakSaNa kare che, te mAruM zuM jAya che?" evA vicArathI devadravyanA rakSaNa mATe prayatna na kare-arthAt devadravya bhakSaNamAM deSa darzAvavA vigere upAthI nivAraNa na kare te pitAne te dravyanA upagane abhAva hovA chatAM paNa upekSA kara Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityadravya saMbaMdhI varNana. 13 vAthI parabhavamAM buddhi rahita mUrNa thAya ane pApa karmavaDe lipta thAya-azubha karmathI yukta thAya. 68 have caitya dravya vigerenA vinAzamAM je phaLa thAya che, te kahe checeiidvvvinnaase, risighAe pavayaNassa uDDAhe / saMjaicautthabhaMge, mUlaggI bohilAbhassa // 66 // gAthArtha-cetya dravyane vinAza karavAmAM, trASine ghAta karavAmAM, pravacanane urUAha karavAmAM, saMyatinInA caturthavratane bhaMga karavAmAM bodhibIjanA lAbhanA mULane agni apAya che. 69 vyAkhyArtha--ahiM caitya-sAmAnya rItyA jina maMdira samajavuM. jinamaMdira saMbaMdhi hiraNya, suvarNa vigere dravyane vinAza karatAM tathA munine vinAza karatAM atyaMta heTAM akRtye karavAthI pravacanane uDDAha-pravacananI helanA karatAM, ane sAdhvInA caturthavratano bhaMga karatAM prANie samyakatva lAbha rUpI vRkSanA mULane agni Ape samaja. sAra--bIjAM mahA pApa karavAvaDe prANiye anaMtA bhavamAM bhame che ja, paraMtu A uparyukta mahA pAvaDe dArUNa duHkha pAmavA pUrvaka ghaNuM ghaNuM bhAmAM jamaNa kare che. badhi te sarvathA pAmatA nathI, kadAca kaI pAme to te paNa atyaMta kaSTavaDe ja pAme che. have bhAvanI vizuddhi pUrvaka karAyela zrI jinapUjA praNidhAna dhilAbhane utpanna karanAra thAya che, te kahe che. suvvai duggayanArI, jagaguruNo siMduvArakusumehiM / .. pUyASiA, pannA tiyoni 00 gAthAtha--durgatA nArI jagadgurU-paramAtmAne siMduvAra kulevaDe pUjavAthI pUjAnA praNidhAnavaDe devakamAM utpanna thaI saMbhaLAya che. 70 vyAkhyArtha--zrI jinAgamamAM-jinapUjAnA adhikAramAM, saMbhaLAya che. zuM? dutA nArI-daridra strI jagadagurU-trilokIne tatvane upadeza ApanAra zrI jinarAjane siMduvAra Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara. nirgaDInA kulavaDe pUjA karatAM azubha mana, vacana ane kAyAne rokavAthI tema zubha mana, vacana ane kAyA karavAvaDe athavA dhyAnavaDe devalokamAM utpanna thaI. tenuM daSTAMta "kakaMdI nagarImAM keI daridra DosI prAta:kALe nadImAM paga vigere aMgo dhoI, vananAM puSpa grahaNa karI, bhejana mATe mastaka upara lAkaDAne bhAre dhAraNa karI, zrI vIraprabhune pUjavA ekAgramanavALI thaI samavasaraNanI pratelImAM khalanA pAmI maraNa pAmI. pAchaLathI Avela jitArirAjAe teNInA dehane agnisaMskAra vigere karAvyuM. A DesI kyAM gaI?" ema rAjAnA pUchavAthI vIraprabhu belyA ke "sadharma devakane prApta karI ahiMja dharma sAMbhaLavA Avela A deva mahAvidehamAM kanakapurane rAjA kanakavaja thaze, tyAM "saviDe gaLAtA-deDakAne, kuraravaDe gaLAtA te sapane, ane jagaravaDe gaLAtA te kurane joI; upanayama-nigi-adhikArI purUvaDe upadrava pamADAtA mANasene, rAjAvaDe upadrava pamADAtA te adhikArI purUSane ane mRtyuvaDe te rAjAo upadrava pamADAtA che." ema vicArI pravajyA aMgIkAra karI muktimAM jaze." 70 have jinapUjAnA prakAre kahe che - varapu-va-avaya-va-kSaNa pUra-nIrahaiiM neviJjavihANehiM ya, jiNapUyA aTThahA bhaNiyA // 71 / / gAthArtha - zreSTha puSpa, gaMdha, akSata, pradIpa, phaLa, dhUpa, nIrapAtra ame nevedya sthApana karavuM. ema jinapUjA ATha prakAre kahelI che. 71 vyAkhyArtha-zreSTha puSpa, gaMdha, akSata, dI, phaLa, dhUpa, pANI pAtra ane naivedya karavAvaDe jinapUjA ATha prakAre thAya che. ahiM gaMdha grahaNa karavAvaDe caMdanavilepana vigerene svIkAra samaja. dhUpa grahaNa karavAvaDe kapUra, agara vigere grahaNa karavuM. pura-mi nu 6 gf fSaNAH " arthAta vi Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jineMdrapUjA phaLa varNana. 135 cakSaNa-catura manuSya agara ane kapUrathI mizrita dhUpa bALa joIe. evI rIte phUla vigere paNa vastra vigerenuM upalakSaNa che, te saMbhava pramANe samajavuM. 71 ' have pUjAthakI thatuM A lekasaMbaMdhi ane paralokasaMbaMdhi phaLa kahe che. uvasamai duriyavaggaM, haraha duhaM jaNai sayanasukkhAI // ciMtAIaM pi phalaM, sAhai pUyA jiNaMdANaM // 72 // gAthArtha--jidronI pUjA pApasamUhane upazamAve che, dukha hare che, saghaLAM sukha utpanna kare che, ciMtAtIta-ciMtavI na zakAya tevuM phaLa paNa Ape che. 72 jinapUjananuM phaLa kahyuM, have sAdhuvaMdananuM phaLa kahe che-- titthayarattaM sammattakhAiyaM sattamIi taiyAe ! . sAhUNa vaMdaNeNaM, baddhaM ca dasArasIheNaM // 73 // gAthAtha-sAdhuone vaMdana karavAthI dazArvasiMha-kRSNa vAsudeve tIrthakarapaNuM, kSAyisamyakatva ane sAtamI nArakIthI ghaTADIne trIjI nArakInuM AyuSya bAMdhyuM hatuM. 73 vyAkhyArtha-dazAha-samasta yaduvaMzamAM pUjya samudravijaya vigere daza bhAIo jANavA. te A pramANe-samudravijaya 1, abhya 2, stimita 3, sAgara 4, himAvAna pa, acala da, dharaNa 7, pUraNa 8, abhicaMdra 9 ane parAkramI vasudeva 10. dazAkuLamAM zorya vigere atizaya vaDe siMhasamAna dazArvasiMha athavA dazADuM-vasudevane putra dAzAha siMhanI jema zUratAvaDe prazaMsanIya dAsAhe-dAzAIsiMha. uttarapadamAM vyAvra, puMgava, RSabha, kuMjara, siMha, zAla, nAga vigere zabda hoya te te tathA talUja, matallikA, macacikA, prakAMDa, Uddha e zabda prazasya artha kahe che. te zrI vAsudeve sAdhuone-jaina munine dvAdazAvate vaMdana karavAvaDe ATaluM bAMgyuM-AtmasaMyukta karyuM. zuM te? u -tIrthakarapaNuM tathA Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 zrI saMbaMdha saptatikA-bhASAMtara kSAyika yakatva sAtamI nArakamAM javA gya AyuSya karma thakI trIjI nArakImAM javA gya AyuSya karma bAMdhyuM. dvArakAmAM vAsudeva vasatA hatA, tene vIre. sALavI bhakta hatuM. varSAkALamAM ghaNuM ja haNAI jAya ema jANuM vAsudeva bahAra nIkaLatA na hatA. te vIre dvAra na meLavatAM pratidina phUlachajijakAnI pUjA karI jatuM hatuM, paraMtu jamate na hate ethI atyaMta durbaLa thaI gaye, varSAkALa vItyA pachI rAjA (vAsudeva) bahAra nIkaLyA, saghaLA rAjAo tenI pAse hAjara thayA. vIre tene page paDa. rAjAe pUchayuM vIre durbaLa kema che? dvArapA e yathAsthita vRttAMta kahyuM. rAjAne anukaMpA utpanna thaI vIrakane praveza na aTakAvavAnuM karyuM. vAsudeva potAnI saghaLI putrIo jyAre vivAha kALe pAdavaMdana karavA AvatI, tyAre teNIene pUchatA ke-"putri! tuM dAsI thaIza ke svAminI? te putrIo kahetI ke-"a svAminI thaIzuM." tyAre rAjA kahetA ke te bhaTTAraka-pUjyanA caraNa samIpe pravajyA svIkAre. pachI heTA niSkramaNa satkAravaDe dIkSA levA jatAM occhava vaDe satkAra pAmatI te kanyAo pratrajyA aMgIkAra karatI hatI. ema kALa jate hate. anyadA eka rANIne putrI hatI, te rANI vicAravA lAgI ke"saghaLI kanyAone pratrajyA apAvAya che." teNuye putrIne zikhavyuM ke-"tuM kaheje ke huM dAsI thaIza. sarva alaMkArothI vibhUSita thaI te kanyA rAjA samIpe gaI. pUchyuM tyAre teNue kahyuM ke-huM dAsI thaIza. " vAsudeve vicAryuM ke-"mahArI putrIe saMsAramAM jamaNa kare ane anya manuSya vaDe kema apamAnita thAya; e te ThIka nahi. ze upAya ? ke jethI anya koI putrI paNa ema na kare." vicAra karyo, upAya meLavya, vIrakane pUchayuM ke huM kAMI apUrva karyuM che?" teNe kahyuM ke nathI karyuM." rAjAe kahyuM ke-vicArI che. tyArapachI ghaNu vakhata sudhI vicArIne teNe kahyuM ke-baraDI upara eka kAkaDe hatuM, tene meM patharAthI haNane pADyo hato ane te marI gaye hate. gADAnA cilAmAM pANI vahetuM hatuM, tene te DAbA pagathI dhArI rAkhyuM hatuM, te maryAdA Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI municaMdana phaLe. 137 bahAra gayuM hatuM.kheLanA ghaDAmAM mAkhIo peThI hatI, "A zuM. maguma karatI rahe," evA vicArathI meM te mAkhIone hAtha vaDe DhAMkI dIdhI hatI." bIje divase kRSNa rAjasabhAmAM 16 hajAra rAjAonI madhyamAM kahyuM ke-"he rAjAo! A vIrakanI kutpatti sAMbhaLo. tenAM karmo sAMbhaLyAM che?" "kyA karmo?" ema pUchavAthI vAsudeve kahyuM ke jeNe rAtA mAthAvALo, beraDInA vanamAM vasate nAga pRthvIzastra (DhephAM) vaDe pADyo hate; te A viraka) kharekhara kSatriya che. jeNe cakavaDe ukheDI nAkhelI, DeluM pANI vahetI gaMgAne DAbA pagavaDe dhArI rAkhI hatI; te A mati (sALavI)kharekhara kSatriya che. jeNe avAja karatI, kaLazIpuramAM vasatI senAne DAbAhAthavaDe rekI hatI; te A mati (sALavI) kharekhara kSatriya che. A vIrakane huM hArI putrI ApuM chuM. ema kahI tene kahyuM ke- tvane hArI putrI ApuM chuM." te IcchatuM na hatuM, rAjAe bhavAM caDAvyAM, kanyA ApI, vIraka teNune ghare laI gaye. rAjakumArI zacyAmAM besI rahetI ane vIraka teNInuM sarva kArya karate. a nyadA rAjAe pUchyuM ke-"kema hArUM vacana kare che?" vIrake kahyuM ke-"huM svAminIne dAsa chuM." rAjAe kahyuM ke-"jo tuM saghaLuM tenI pAse nahi karAve, te hAre chUTako nathI. teNe rAjAno abhiprAya jANI ghare jaI kahyuM ke- kheLa kara." teNI gusse thaI belI De-kelI ! pitAne jANa nathI?" teNe UDIne deraDethI mArI tethI raDatI raDatI rAjA pAse gaI ane page lAgIne bolI ke-"te keli (sALavI) e mahane mArI." rAjAe kahyuM ke-"teja samaye meM hane kahyuM hatuM ke svAminI thA, te paNa huM te dAsIpaNuM mAgyuM. huM emAM paDatuM nathI." teNIe kahyuM ke-"svAminI thAuM." rAjAe kahyuM ke-vIraka je mAnaze to." ema kahI teNIne mUkAvI ane pratrajyA apAvI. teTalAmAM ariSTanemisvAmI samesaryA, rAjA vAMdavA nIkaLyo, sarva sAdhuone dvAdazAvarta vaMdana. vaDe vAMdyA, rAjAo thAkI gayA, vIraka vAsudevanI anuvRttithI vAM Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrI saMdha saptatikAbhASAMtara date hate. kRSNane paraseve thaI gaye. bhaTTArakane pUchayuM-"he bhaga vana!traNaseM ne sATha saMgrAma karavAvaDe huM A thAka na hate." bhagavaMte kahyuM-kRSNa! kSAyika samyakatva ane tIrthakara nAmagotra huM upArjana karyuM che. jyAre kRSNa page viMdhAye tyAre niMdA, gavaDe sAtamI nArakInuM bAMdheluM AyuSya choDatAM trIjI nArakIe ApyuM. je AyuSya dhAraNa karatA te pahelI nArakIe A Nata. anya AcAryo kahe che -"ahiM vAMdatAMja sAtamIthI trIjI nArakIe AyuSya ApyuM hatuM. emAM vAsudevanuM bhAvavaMdana ane vIrakanuM dravyavaMdana jANavuM. AvazyakavRttinI apekSAe A vAsudevanA bhavamAM tIrthakarapaNuM bAMdhyuM.' ema kahyuM. vasudevahiMDimAM te AvuM jovAmAM Ave che-"kRSNa trIjI nArakamAMthI nIkaLI Aja bhAratavarSamAM zatadvAra nagaramAM jitazatrurAjAnA putra tarIke utpanna thaI mAMDalikapaNuM pAmI, pravrajyA aMgIkAra karI, tIrthakara nAmakarma upArjana karI, brahma devalokamAM daza sAgarepamanA AyuSyavALo deva thaI, tyAMthI evI bAramA amamanAmanA ahaMna thaze." A kathanathI te bhavathI trIjA bhavamAM tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM jaNAya che. tathA zrI ratnasaMcaya prakaraNamAM paNa kahyuM che ke-- 0 narakanA AyuSya pachI, narabhava pAmyA pachI, pAMcamA devalekamAM deva thaI tyAMthI AvIne bAramA amama tIrthakara thaze. A rIte visaMvAda prApta thatAM tattva te bahuzruta athavA kevaLajJAnIo jANe, 73 - sAdhuo vAMdavAmAM AvyA chatA zrotAonuM bhavyapaNuM vicArI, Azutrata vigerenA phaLa pratipAdana karatA piSadhanA phaLane paNa darzAve che, ethI teja kahe che. - posei suhe bhAve, asuhAi khavei natthi sNdeho| .. chidai tiri--narayagaI, posahavihiappamatto ya // 74 / / 1 paga viMdhAvAnI vAta bIje jaNAtI nathI. 2 AyuSya te bhavamAM ekaja . vAra baMdhAya che. bAMdhyA pachI pharatuM nathI. tethI te gatinA daLa meLavyA samajavA. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pASadha vidhi. 139 gAthA-pAsahunI vidhimAM pramAda na karanAra manuSya zubha bhAvane pASe che--puSTa kare che, azubha bhAvAnA kSaya kare che, emAM sa MdehuM nathI. vaLI tiya cagati ane narakagatine chede che. arthAt peAsahu karanAra tiya cagatimAM ke narakagatimAM gamana kuratA nathI. 74 vyAkhyA jullR judI " e dhAtu uparathI pASa kare-dhamanI vRddhi kare. ' evI vyutpattithI pASadha zabda anela che. pASadha e aSTamI, caturdazI, pUrNimA, amAvAsyA vigere parva divaseAmAM AcaravAnuM eka vrata che. sUtrakRtAMgamAM zrAvakavaNuM navALA vidhibAdamAM kahyuM che ke- caturdazI, RSTamI, uSTi ( amAvAsyA ), pUrNimAomAM sa`pUrNa pAsahunu pratipAlana karatA vihare. tathA- jyAM paNa te caturdazI, aSTamI, uSTi ( amAvAsyA ), pUrNimAomAM pratipUrNa poSadha samyaka anupAlana kare, tyAM paNa te eka AzvAsana pAme, AzvAsana pAme, AzvAsana pAme. ' sthAnAMganA caturtha sthAnakamAM kahyuM che. tathA aipapAtika upAM gamAM zrAvakanA varNana prasaMge paNa kahyu che. evI rIte sarvatra A pASadha pa divasee AcaravAnu anuSThAna che. ' ema jANavuM. "" ema * uparyu kta divaseAmAM peASadhavrata karavu oie, anyadA-e sivAyanA bIjA divaseAmAM peASadha karavAnuM zAstramAM niSedhyu nathI. ' ema na kahevu, kAraNake pratidivasa pASadha karavAnA zAsramAM niSedha jovAmAM Ave che. AvazyakabRhaddhattimAM kahyuM che ke--" temAM pratiniyata divase AcaravA ceAgya sAmAyika ane dezAvakAsika punaH punaH uccAravAM e bhAvanA che. pASadhApavAsa ane atithisa vibhAga tA pratiniyata divase AcaravAnAM che, pratidivasa AcaraNIya nathI. " tathA pacAzacUrNimAM-- "temAM pratidivasa anuoya-AcaravA ceAgya sAmAyika ane dezAvakAsika puna: puna: uccarAya che, ema kahevu che. pASadheApavAsa * AvuM kathana muddhi pUrvaka vicAryA vinAnuM che, te mATe AgaLa sAdhakanI kuMTa mAMdha jIve. . ma. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 zrI sa Mkhedha saptatikA--bhASAMtara. 99 ane atithisa vibhAga te pratiniyata divase anuoyaAcaravA ceAgya che, pratidina anuoya-AcaravA cogya nathI. tathA tatvArthavRttimAM--" sAmAyika, dezAvakAzika, pauSadha ane atithisavi bhAga e cAra zikSAvratA che. sAmAyika ane dezAvakAzika e e pratidivasa anuSThaya-AcaravA ceAgya che. arthAt punaH punaH uccarAya che. pASadha ane atithisa vibhAga tA pratiniyata divase anuoya-AcaravA ceAgya che, pratidivasa AcaravAnAM nathI, puna: puna: aSTamI vigere tithiyAmAM AcarAya che. tathA haribhadrAcAye karelI zrAvaka pragati vRttimAM-- temAM pratidivasa anuSTheya AcaravA ceAgya e sAmAyika ane dezAvakAzika puna: puna: uccAravAM e bhAva che. pASadhApavAsa ane atithi saMvibhAga tA pratiniyata divase anudya AcaravA cAgya che, pratidivasa AcaraNIya nathI. " evI rIte paMcAzaka vRttimAM ane zrI zrIca drasUrie karelI SaDAvazyaka vRttimAM pardinAmAM paiSadha karavAnA ane anya dinemAM niSedhapara vAkayavistAra saMbhaLAya che. A 66 ,, 1 ahiM pauSadhavratane mAtra padivAnu` ka bya uddezI darzAvelA sadhaLA pADono iSTa artha jo ke sthUla buddhi manuSyone tatkALa jaNAya che, tA paNa banne pakSavALAone sammata AcAyoe racela zAstro sAthe ekavAkyatA ane sayuktiyAnI gaveSaNA karatAM pratibhAzAli purUSone te artha virUddhaja bhAse che. te A pramANe--pUrva dhar zrIma umAsvAti vAcakajIe racela tattvArtha bhASyanA " seDaTamAM caturaMgI pacImanyatamAM vA tithimigRhy A pAThanI vyAkhyA karatAM zrI siddhasenasUrijIe A aprakAzita karyo che ke te pauSadhApavAsa banne pakSamAM ( zuda, vadamAM ) aSTamI vigere tithinA buddhivaDe nizcaya karI, te tithie athavA anyatamAM thA-anya koi pratipadA ( paDavA ) vigere tithie A kathanavaDe anya tithiyAmAM aniyama darzAve che. anya tithiyAmAM avazya kavyu nathI, paraMtu aSTanI vigere tithiyAmAM niyamena-avazya karavA joiye. A bhASyanA ane vivAdAspada pADene a kAi paNa rIte anugata thatA nathI; tevA prakAranA prAmANika spaSTa ane apalApa karavA paNa yukta nathI. Ama hovAthI 'prativilAnujhaiye sAmAyija--DhecAyAzi ' e pAThamAM ' prativijJAnuvhece ' e padanA ' punaH punarucAe~ " AvA tAtparyA kahIne te banne tenA AkhA "" dd Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pASadha vidhi. 141 viSayamAM vizeSa abhilASIe amhArA gurU zrI jayasAma upAdhyAye karela sthApanna pASadha SaT trizikAvRtti jovI, kemake temAM vistArathI pauSadhane Azri AkSepAnA parihAranuM kathana karyuM che. te peAsaha AhAra vigere bhedathI cAra prakAranA che. kahyuM che ke- te pAsahu cAra prakAranA jaNAvyA che, te A pramANe-- AhArapeAsaha 1, zarIra satkAra pAsaha 2, brahmacarya pAsaha 3, ane avyApAra pAsaha 4, pratyeka pAsahu dezathI ane sarvathI divasanA vyApipaNAnI za MkAnu nivAraNa karI ' pauSadhopavAsAtithisaMvi bhAgau tu pratiniyatadivasAnuSTheyau na pratidivasAcaraNIyau' bhe pramANe vyAkhyA karanAra pUjya zrImadda haribhadrasUrijIne paNa ' pauSadhApavAsa ane atithi savibhAga divasamAM pratiniyata- ekajavAra AcaravA yAgya che, punaH punaH nahi. ' A ja arthAM iSTa jaNAya che. jo kadAca * TM prativilAvaraLIcau" e padanuM pa sivAyanA siAmAM niSedhapara vyAkhyAna karavAmAM Ave, te pahelAM ' punaH punarucAruM ' evo tAtparyA kema svIkArAya ? eka ja prakaraNamAM ekaja padanA bhinna arthe khAdhaka vinA yukta nathI. ekAtAmAM to ulaTu sAdhaka paNa spaSTa bhASya vyAkhyAna darzAvyuM. bIjuM sAdhaka paNuM zrImad vipAkAMgamAM AvelA subAhuritra, naMdaNikAra caritra vigeremAM traNa divasanA ane zrI zAMtinAtharitramAM AvelA vijayaSanA caritramAM sAta dinanA pauSadhavratanu anuSThAna jovAthI vyakta ja jovAya che. A arthamAM viSayamAM vacanayukti paNa prALa che--ke pa divasAnI jema anya divaseAmAM paNa sAvadya vyApArAnA pratyAkhyAna karavAthI zuM virati nathI thatI ? zuM virati meAkSanA sAdhanabhUta hAvAthI prAdhAnyapadane yAgya nathI ? anya divaseAmAM viratinA niSedha karavAthI sayata manavALA sAdhuonu zuM iSTa siddha thAya che ? vaLI upadhAna, pauSadhapratimA vigere pa` sivAyanA divaseAmAM krama karAvAya che ? vaLI poSadheApavAsa sAthe uccArela atithi savibhAga tA pa divasomAM karavo ija nathI ane pauSadhopavAsa ISTa che; emAM niyAmaka zu ? tethI pauSadhApavAsa ane atithisa vibhAga padivase avazya karaNIya che ane anya divasAmAM karaNIya che. ' AvA artha uparanA sa pADA jaNAve che. tevA aImAM ja te te zAstra ane yukti anusarAyelI che. atithi savibhAga tA pauSadhane pAraNe parve ja karAya che. zAsralekha paNa te pramANe karavAnA che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrIsaMbadha saptatikA-bhASAMtara ema be bhedavA che. dezathI AhAra pisaha-vikRti tyAgarUpa AyaMbila athavA navI athavA ekAsaNuM karavuM te. sarvathI- cAre prakArano AhAra tajavo (covihAra upavAsa kare) te. dezathI zarIra satkAra pisaha-AkhA zarIre snAna vigerene niyama; sarvathI-vibhUSAtyAga paga vigere devAnI paNa virati. dezathI brahmacarya pisaha-strIsaMga varjaka sarvathI-brahmacaryanI nava gupti (vADa) nuM pAlana. dezathI avyApAra pisaha-rAMdhavuM, khAMDavuM vigeremAMthI koI paNa vyApAra nivAra; sarvathI sarva sAvadya vyApAra na kare, na karAve. temAM jyAre sarvathA avyApAra pisaha svIkAre, tyAre A vidhi che - maNi, suvarNane mUkI, sarva alaMkArothI rahita thaI, pAMca prakAranA viSaye tarapha rAga, dveSane daDhatApUrvaka vajI, pisahazAlA vigere cAra sthAnake mAMthI koI paNa eka sthAnakamAM gurusAkSIe zrAvaka evI rIte pasahavata svIkAre. 1-2. je divase zrAvaka athavA zrAvikA piSaha grahaNa karavAnA hoya, te divase prabhAtamAMja bIjA vyApAra-bIjI pravRttine parityAga karI, pisahanA upakaraNe grahaNa karI pasahazAlAmAM athavA sAdhu samIpe jAya. tyArapachI rft of paDikramIne gurusamIpe athavA sthApanAcArya samIpe be khamAsamaNa pUrvaka pisahamuhapatti paDilehI, pahelA khamAsamaNuvaDe pasaha saMdisAu" bIjA khamAsamaNavaDe piSaha ThAuM" ema kahe. tyArapachI traNa navakAra kahI "mi matte IityAdi daMDaka "sini' sudhI kahe. (gurU Uccarave) tyAra pachI pUrve kahelI vidhi pramANe sAmAyika grahaNa kare. vaSakALamAM kaTAsaNuM ane bIjA ATha mahinAmAM uchaLa saMdisAviya kahI besaNe saMdisA uM ne besaNuM ThAunA Adeza mAgI sajhAya saMdisAune sajhAya karUMnA Adeza mAgI sajhAya karate paDikkamaNuM veLAsudhI besI rahI gya vakhate prabhAtanuM pratikramaNa kare. tyArapachI AcArya, upAdhyAya, | 1 eka navakAranI pravRtti che. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pASadha vidhi. 143 sarva sAdhuone vAMde, tyArapachI jo paDilehaNa karavAnI vAra hAya tA sajjhAya kare, paDilehaNanA vakhata thAya, tyAre e khamAsamaNuthI * hiche.La visAvemi, dhi MDale remi ' ema kahI muhupatti Dilehe. evI rIte e khamAsamaNuvaDe aMgapaDilehaNa kare. mahi' sa~na zabdathI maMgapara rahela keDanuM vastra vigere jANavuM. ema gItA purUSA kahe che. tyArapachI sthApanAcAya ne paDilehI traNa navakAravaDe sthApI, keDanuM vastra paDilehI karI mutta paDelehI, e khamAsaNavarDa ' upadhipaDilehaNu sadisAviya '( upadhi paDilehuM kahI ) kAmaLa, vastra vigere ane divasanA pAchalA bhAgamAM pharI vasra, kAmaLa vigerenI paDilehaNa kare. tyArapachI pAsahazAlA pramA kAjo laI vidhie paraDhavI, riyA paDimI, sajhAya dhyAna kare. eTale bhaNavu, gaNavuM, pustaka vAMcavu, kathAnaka sAMbhaLavuM vigere kare. tyArapachI prathamArisI thAya tyAre be khamAsa maNe paDilehaNu sadisAviya kahI muhapatti paDilehI bheAjana, pANInA pAtrAnI paDilehaNa kare. tyArapachI sajhAya kare. jyAre kALaveLA thAya, tyAre AvazyakIpU ka caityagRha (jinama Mdira) mAM jai deva vAMDhe. upadhAna vahana karanAra pAMca zakrastava (namunthuLa ) vaDe deva vAMde, tyArapachI jo paccakakhANa pAravuM hAyA paccakakhANanA kALa pUrNa thAya tyAre e khamAsamaNupUrNAMka muhapatti paDilehI, gurUne vAMdIne kahe-' manavAna ! mAta pALI parAvaida 'upadhAna * vahana karela hAya te mele- nathahAradira (vidAra ' trIjo bele- penitti pumiDho thA ttivihAra thA jAsaLaOM nivI matrinuM vA yAvadra jAdu velAtIya mattAnuM pArAvaimi| ' tyArapachI zakrastava ( namrutyu ) kahI kSaNavAra sajjhAya karI yathAsa`bhava atithisavibhAga karI muhapatti paDilehI, navakArapUrvaka, rAga, dveSa rahita thai, ' surasura '* camacama ' zabda na thavA daI, jaldI paNa nahi ane vilaMba karIne paNa nahi evI rIte jame, paraMtu te peAtAne ghare jaIne jame athavA peAsahazALAmAM pUrve kahI rAkhela svajanAe ANela hAya te jame, bhikSA mATe bhramaNa na kare. pachI AsanathI calita thayA vinAja ' divasacarama ' paccakkhANu kare, 6 " Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 zrIsaMbadha sAmatikA-bhASAMtara. tyArapachI rivAhiyA paDikkamI zakastava kahe. je kadAca zarIraciMtA (sthaDila javA rU5) prajana hoya te niyamathI be vAra AvezyikI karI sAdhunI jema upagathI nirjIva thaMDila (zuddha bhU mi) mAM jaI "agrgrda ' arthAt"jene avagraha hoya te anannA Ape." ema kahI, dizA, pavana, gAma, sUrya vigere tarapha siddhAMta vidhi pramANe besI uccAra, prazravaNa (mala, mUtra) sarAvI, prAsuka pANathI prakSAlana karI, pisahazALAmAM AvI, "nizIhi" pUrvaka praveza karI, riyAriyAM paDikkamI, khamAsamaNapUrvaka kahe ke-"chAvareja kSatti , mamannaagmnnN AloyahaM, icchaMDIAvaMtajaMtehiM jaM khaMDiyaM jaM viraahipaMtarasamitui arthAta-AvatAM jatAM je khAMDayuM hoya, je virAkhyuM hoya, te saMbaMdhi hArUM duSkRtya mithyA thAo." ema kahe. tyArapachI pAchale pahera thAya, tyAMsudhI sajhAya kare. pAchale pahora thAya, tyAre khamAsamaNapUrvaka "dif fma, tAtAruM jumoni" arthAt " paDilehaNa karUM, pisahazALA pramANuM." ema kahI pUrvanI jema aMgapaDilehaNa karI, pisahazALAne daMDapuchaNa ( daMDAsaNa) vaDe pramAI kAje uddharI, jA. paDikkamI, sthApanAcArya paDilehI sthApe. tyAra pachI gusamIpe athavA sthApanAcArya samIpe be khamAsamaNapUrvaka muhapatti paDilehI, prathama khamAsamaNe chAyA sahita movara! rakSAjaM saMvisAyi" bIje khamAsamaNe " ma" ema kahI sajhAya karI, vAMdaNuM daI gurUsAkSI e pazcakUkhANa kare. tyArapachI be khamAsamaNavaDe "3di-aMhi Li raMjinika be khamAsamaNavaDe "vatta saritAra, vAI mi!' ema kahI vastra, kAmaLa vigerenI paDilehaNa kare. ahiM je abhakatAthI "upavAsI heya te, sarva upadhinI paDilehaNa karyA pachI keDanuM vastra (paMcIyu vigere) paDilehe ane je bhaktAthI hAya (jeNe khAdhuM hAya) te, keDanuM vastra paDilehyA pachI upadhi paDilehe . eTaluM vizeSa samajavAnuM che. tyArapachI kALaveLA thAya tyAMsudhI sajhAya kare. kALaveLA thAya tyAre uccAra, prazravaNa Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pASadha vidhi. 45 ( maLa, mUtra ) 24 sthaDileAne paDilehI, mAMDalA karI jo te divase cauddeza hAya tA pAkhI, athavA ceAmAsI, AThama, amAvAsyA athavA pUnama hAya te| devasI, ane bhAdaravA zukra ceAtha hAya teA saMvaccharI paDikkamaNu paDikkamaNAnI samAcArIpUrvaka karI sAvizrAmaNAmunivaiyAvacca kare. tyAra pachI peArisI thAya tyAM sudhI sajhAya kare, e upara vadhAre samaya samAdhi hAya te haLavA svarathI svAdhyAya kare ke jethI kSudra jaMtuo na uThe. tyAra pachI sakhta kahevA pUrvaka bhUmi pramAna vigere vidhithI zarIra ciMtA karI e khamAsamaNu vaDe muhapatti DilehI, eka khamAsamaNuvaDe 'TrithAptyasaMsiAthiya'bIjA khamAsamaNu vaDe ' rAEEthApa yAmi " ema kahI zakrastava bhaNe. tyArapachI saMthArA ane uttarapaTTa (upara pAtharavAnuM vastra) DhIMcaNu upara melI, pramAna karI, bhUmi upara pAthare. tyArapachI zarIra pramA ' nirIdI namo lamasamaLAnuM ' ema kahI saMthArA tarapha thai traNa navakAra, uccArI A pATha kahe-- " 66 aNujANaha paramagurU !, guNagaNarayaNehiM bhUsiyasarIrA / bahupaDipunnA porisi, rAIsaMthArae ThAmi // 1 // aNujANaha saMthAraM, bAhubahANeNa vAmapAseNa / kukkuDipAyapasAraNa, ataraM tu pamajjae bhUmiM // 2 // saMkoya saMDAse, ubbate ya kAyapaDilehA / davvAIuvaogaM, UsAsaniraMbhaNAloe // 4 // jara me huA pamAo, imassa dehassa imAi rayaNIe / AhArauvahidehaM tivihaM tiviheNa vosariyaM // 4 // khAmemi savvajIve0 29 bhAvA--guNagaNuM ratnAvaDe vibhUSita zarIravALA huM paramagurU ! Apa anujJA Ape; pArisI bahu pratipUrNa thaI che, eTale rAtrinA saMthArAmAM rahuM. Apa sa MthArAnI anujJA Ape; mAhunA upadhAna-ezIkAvaDe, DAbe paDakhe, kukaDInI jema paga pasAratAM ( paga sa MkAcIne sutAM) AMtarAnI bhUminu pramAja na 19 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI saMbadha satikA bhASAMtara. kare. saMDAsA saMkecI, zarIra pheravatAM kAyAnI paDilehaNa karavA pUrvaka, (jANuM te) dravyAdinA upagapUrvaka, usa nirdhana karavApUrvaka barAbara jAgRta thaIne jouM. je kadAca A rAtamAM A hArA dehane pramAda-vinAza thAya, te AhAra, upAdhi ane deha e meM trividha trividha sarAvyuM che. huM sarva jIne khamAvuM chuM. vigere. ItyAdi gAthAo kahI DAbA hAthanuM ozIkuM karI nidrA mekSa kare. (uMghe) je zarIra pherave te zarIra ane saMthAre pramAIne pherave. kadAca zarIra ciMtA (maLa, mUtra vigere) mATe uThe te zarIraciMtA karI, ricAhiyA paDijhamI jaghanyathI paNa ochAmAM ochI traNa gAthA gaNIne suve. chatAM je nidrA na Ave te dharmajAgarikAe jAgate sthUlabhadra vigere maharSinAM caritra ciMtave. tyArapachI pAchalI rAte uThI, jAdavA paDikakamI kusumi-kusumA-se usane ane maithunasaMbaMdhI svapna AvyuM hoya te 108 usane karI, zakastava kahI pUrvokta vidhiye sajajhAya saMdisAviya karI paDikkamaNaveLA thAya tyAM sudhI sajhAya kare. tyAra pachI vidhiye paDikramaNa karI, paDilehaNaveLA thAya tyAre pUrve jaNAvela vidhiye paDilehaNa karI, jaghanyathI paNa muhUrtamAtra sajhAya karI, pisaha pAravA IcchanAra be khamAsamaNavaDe muhapatti paDilehI, khamAsamaNapUrvaka kahe -"duchApArekha saMvida 8 grda artha IcchAe Adeza Ape, pisaha pArA, gurU kahe-puNo vi jaya" artha- pharI paNa kare. pachI bIjA khamAsamaNavaDe jAna reni'-pisaha pAruM? kahe. guru kahe-gAje bero -AcAra na mUkache. tyArapachI ubhA rahI traNa navakAra gaNe, pachI muhapatti paDilehI pUrve darzAvela vidhipUrvaka sAmAyika pAre. pisaha pAryA pachI jarUra saMbhava hoya te sAdhuone paDilAbhIAhAra ApI paccakhANa pAravuM. vidhi pUrNa kare. mAtra rAtane pasaha le, te upadhi--palehaNa karate he " kahI sthaDila jevuM vigere sarva vidhi kare. vizeSa eTaluM ke-vAra phikSa ra rA luNAvAmi' e Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14s zrI piSadha upara thA. pATha uccare. ane prabhAte pasaha lenAra kavi go phivara jA paykA ' e pATha uccare evI rIte ATha pahoranA posahane vidhi saMkSepathI kallo (vidhimAM keTaleka phekkAra che temaja saMkSepa che te gurU pAse samajI le.) A piSadhanA vidhimAM apramatta-pramAda rahita je samaye je karavAnuM hoya te karate zrAvaka zubha-paralekamAM hitakArI bhAva-pari mane puSTa kare che. azubha bhAvene dUra kare che. emAM zubha bhAvanA piSaNamAM ane azubha bhAvanA nAzamAM saMdeha nathI. tathA pisahamAMja apramatta thatAM zubha bhAvanAvaDe tiryaMcagati ane narakagatine aTakAve che, arthAt tiryacapaNuM ane narakapaNuM pAmate nathI. ' have piSadhavidhimAM apramatta ane pramattapaNAnuM phaLa daSTAMtadvArA prasaMgathI darzAve che. A ja jabudvIpa nAmanA dvIpamAM bhAratavarSamAM vizAlA nAmanI nagarI che. tyAM purUSadatta ane kareNudatta nAmanA samyagadaSTi ane mithyASTi be zeTha vasatA hatA. te banene paraspara maitrI ane saMsArikAmAM eka cittatA hatI, paraMtu dharma pratyeAjanemAM eka cittatA nahatI. anyadA tyAM jayabhUSaNa nAmanA sUri padhAryA, teo purUSadattazeThanA gRhovAnamAM rahyA. joke temanA darzana mATe AvyA, purUSadattazeThe paNa kare zudatta sAthe traNa pradakSiNapUrvaka AcAryane vAMdyA. yathAsthAne sabhA beThI. AcArya bhagavaMte sajaLa meghanA jevA gaMbhIra svare dharma, dezanA prAraMbhI. jemake"paws pavi vika, panmo vAsaMpattA dhammAu nimmalA kittI, dhammAu saggasuha--muttI // 1 // kisikaraNaM sAyaralaMghaNaM ca desaMtaresu paribhamaNaM / thAyaSabhA joI, viparIe gadir | 20 bhAvArtha-dharmathI vipula dhana, dharmathI ja kAmanI saMprApti, dharmathI nirmaLa kIrti, dharmathI svarganAM sukha ane muktinI prApti thAya che. kheDa karavI, samudra oLaMga ane dezAMtaramAM paribhramaNa karavuM e badhuM dharma karanArane saphaLa thAya che ane dharma na karanArane niSphaLa thAya che. 1-2. . . Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 148 zrI saMdha saptatikA bhASAMtara. e vigere dharmadezanA AcArya mahArAje karyA pachI purUSadatte ane kareNudatte dezavirati svikArI. trIjA zikSAvratamAM "aSTamI pramukha parva tithimAM pratipUrNa pisaha kare." A niyama grahaNa karyo. sUri mahArAje upabRhaNa karI prazaMsthA ke-" tahe dhanya che, kAraNa ke puNyahInene dezaviratine pariNAma prakaTate. nathI. kahyuM che ke - samyakatva pAmyA pachI bethI 955ma karmasthiti dUra thaye saMsAra rUpI samudramAM vahANa samAna vrata vigere nizcaye bhAvathI thAya che. dhanya manuSyaja virati svIkAre che, dhanya manuSyaja virati pALe che, virati paripAlana karanAra bhave bhave kalyANa pAme che. sarva keI paNuM kAryamAM pratartatAM buddhimaMte nizcaye zubhAzubha vastupariNAma vicAro joIye. pariNAmane vicAra na karatAM je nare sahasAja pravRtti kare che, teonA kAryanI siddhi thatI nathI, kadAca thAya te te suMdara rahetI nathI. mehita thaye cha-mugdha bane chate je manuSya svajana, kuTuMbane mATe pApa kare che, te pApa karanAra tenuM phaLa bhegave che, anya jane te khAnAra ja che. samIpamAM siddhi meLavanAra, dharmavaMta, uttama purUne zubha pariNAmavALA zuddha dharmamAM ja Adara hoya che. evI rIte sUrimahArAje vizeSa dharmadezanA karI. te banne puruSadatta ane kareNudatta paNa potAnA AtmAne kRtArtha mAnatA AcAryane vadI svasthAne gayA. grahaNa karyA pramANe dharmAnuSThAna karatAM divase jatA hatA. kadAcit ekatra maLatAM dharma, artha ane kAma puruSArtha saMbaMdhI vicAra karatAM puruSadatta ane kareNudate paraspara kahyuM ke-"puruSArthomAM dharma puruSArtha pradhAna che, paraMtu te anAkuLa cittavAlAethI ja karI zakAya, cittanuM anAkuLapaNuM kuTuMbanA svasthapaNumAM thaI zake ane kuTuMbanuM svasthapaNuM arthadravyanA nivaDe thaI zake. arthaniga mahA vyavasAyathI sAdhya che. Ama hovAthI kAMI paNa vyavasAya karI dravya upArjana karAya te pachI kuTuMbane bhAra putra upara sthApI suzrAvaka janene ucita Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , zrI piSadha upara kathA.. 149 dharma puruSArtha ja sevI zakAya. "A yukta che." ema baMnee vicArI dezAMtaramAM gamana karavA yogya sAmagrInI taiyArI karavA mAMDI. ghaNuM bhAMDa-kariyANuM grahaNa karyuM. prazasta divase uttara dizA tarapha cAlyA. niraMtara prayANavaDe jatAM pAMcora nAmanA pATaNe pahoMcyA, tyAM nagara bahAra AvAsa rAkhyA. baLadene caravA mUkyA, lAkaDAMo ekaThAM karyA, gaMdhavAnI sAmagrI taiyAra karI, banne purUSadatta ane kareNudatta nhAvA beThA. evAmAM zvAsathI bharapUra mukhavALA, vAraMvAra pAchaLa pheravAtI bhayabhrAMta tarala kIkIvALAM cothI yukta, ghaDapaNathI jINuM saMkIrNa daMDavALA, khaMDamAtra vastravALA, anargaLa nakhathI vihvaLa thayela aMgopAMgavALA, niraMtara seDhikA ghasAvAthI dhaLA hAthavALA, pAchaLa lAgelA hakAratA jugArIonA caMDa zabda sAMbhaLavAthI khaLabhaLela manavALA, keme keme karI mAMDamAMDa karI nAsikAnA agrabhAga upara Terave vaLagela jIvitavALA, "e ahiMsA ema bolatA be zrAvakaputra puruSadatta ane kareNudattanA zaraNe AvyA. navakAra sAMbhaLavAthI sAdhamika tarapha anurAga upajatAM teoe kahyuM ke bhadra! purUSe ! bIvuM nahi." potAnA puruSone kahyuM ke A bannenI pAchaLa lAgelA puruSane aTakAve." puruSae temaja karyuM. pachI A be zeThiyAoe (puruSadatta ane kareNudatte) teeAne pUchAvyuM ke-A be mANase e zuM viNAmyuM che-bagADayuM che ?" teoe (jugArIoe) kahyuM ke- dazahajAra dInAra hArIne mAgatAM Aja dezuM, kAla dezuM," ItyAdi vacanavistAra vaDe keTalAka divase sudhI ame rahyA. Aja te atyaMta kupita thaI sahie kahyuM ke kAlavilaMba sahana karavAvaDe sayuM, Aja kAM te dInAra Ape athavA prANa Ape. sahimitranAM vacana sAMbhaLavAthI maraNubhaya upajatAM nAzIne A bane ahiM peThA che. te Apane je kalyANavaDe kArya hoya te A bane amane sepa. tyAra pachI "sAdhamikavAtsalya guNakAraka che. ema mAnatA puruSadatta ane kareNudate jUgArIone daza hajAra dInAro ApI, jUgArIo gayA. A banne jaNane pitAnI sAthe snAna karAvyuM. vastranI jeDa Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 zrI saOdha satikA-bhASAMtara. ApI sukhAsanapara besAro ane zrAvakaputrAne puruSadatte pUchyuM. 'tamArI kai jAti che ?, tamArUM karyu kuLa che ? ' snAna karI alakRta thayelA te banne jaNe paNa kahyuM ke- zIla, sadAcArathI bhraSTa thayela, pAtAnA kuLamAM kala'kabUta, potAnI tirUpI jAinA phUlamAM kITa samAna evA ame, tenI ( amArI ) jAti zu kare ?, te paNa tamane kahIe chIe. ' AMsuthI bharela lAcanavALA A annee skhalanA pAmatAM akSarAthI kahyuM - Arya ! viSNukuLamAM Utpanna thayelA, paraMtu ke vaDe caMDALa, zrAvakakuLamAM adhama, ubhayalAka virUddha ka sevanAra, viSavRkSanI jema mAta-pitAne ane anyalAkane apakAra karavA mATe vRddhi pAmelA dhavala, vimala nAmavALA ame parama sabhyaSTi zeThanA putrA chIe. pitAe vAravA chatAM paNa klika nA uDDayavaDe jUgAra ane vezyAnu vyasana aMgIkAra karI ame vividha upAyeAvaDe gharanuM dravya vinAza karavA lAgyA. mAtA-pitA zikSA ApatA hatA, sAdhue paNu dharmapadeza ApatA hatA, paraMtu kapAsamAM lAkhanA raMganI jema amArA manamAM upadeza lAgatA na hatA. tyArapachI pitA vigere A du:khavaDe ja smaraNazeSa thayAM-maraNa pAmyAM. te paNa amArAthI vyasana mUkAtu na hatuM. hATa, ghara, paNa hArI gayA. rijana peAtapeAtAne ISTa dizAmAM cAlyeA gayA ane ame devaLAmAM vasavA lAgyA. paramamuninI jema kadAcit chaThTha, kadAcita aThThama pachI khAtA, tA paNa ame vyasana na mUkayuM. ki ahunA ? bahu kahevAthI zuM ?, ame A vacana sAcuM karyuM ---- he jUgAra ! thArA pasAyathI nakha ghasAyelA, dheALA hAthavALA, sajjanAthI dUra thayelA anhe zUnya devaLa sevIe chIe. 1 evI rIte AtmAne viDaMbanA pamADatAM keTalAka kALa vItyA. anya divase sAhasane avalakhI sahiya samakSa dasa hunnara dvInAranI hADa karI. siddhie kahyu -Ane tambe tajI dyo, jo dInAra nahi gho tA tamhArI jIbha grahaNa karIza. amhe svIkAryuM, ramyA ane hAryo. sahie pakaDAvyA. amhAro pAse dInAro mAMgI, * dezuM ' ema kahetAM keTalAka divasA gumAvyA. Aje tA dhana dhAnyathI a " Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI piSadha upara kathA. tyaMta bhraSTa thayelA evA ahane ANe (A mANase) marAvA mAM DyA. avakAza meLavatAM nAsIne tahAre zaraNe AvyA." puruSadane kahyuM - "sAruM karyuM, have zuM karavuM che?" teoe kahyuM-'je tahe kahe che. puruSadatte kahyuM- A lekamAM paNa sakaLa anarthone kAraNabhUta ane paralokamAM durgatinA kAraNarUpa A vyasanane 5rityAga kare." teoe kahyuM- taryuM ja che. tyArapachI ekane pite saMgraha, bIje kareNudattane se. bIje divase tyAMthI prayANa karyuM. sArI rIte sukhe prayANa karI parimita divasee kuberanI dizArUpI vahu (uttara dizA) nA lalATamAM tilaka samAna kubera suMdara nagare pahoMcyA, tyAM rahyA. vyavahAra (vepAra) sArI rIte cA. ghaNuM dravya upArjana karyuM. tyAMthI levA lAyaka navuM bhAMDa (karIyANuM) grahaNa karyuM, AvavAnI sAmagrI taiyAra karI, kuzalatA pUrvaka pitAnA sthAne AvyA. vadhAmaNuM karyuM-occhava karyo. mitra-svajanavarga maLe. tene puSpa, tAMbUla vigerethI sammAnita karyo. zreSTha prAbhata (bhaTaNuM) grahaNa karI puruSadanta ane karaNadatta rAjAnAM darzana karyA. avasara meLavI rAjAne vijJapti karI deva! amhArA dravyavyayavaDe kAMIka dharmasthAna karIzuM, bhUmikhaMDa-thoDa jamInane bhAga ApavA vaDe Apa mahArAja prasAda-maherabAnI kare. rAjAe maMtrIne AjJA karI, maMtrIe nagaranA madhyamAM jagyA darzAvI, prazasta divase sUtradhArone lAvyA. prAsuka pANuM, daLa vigere vaDe kAma karanAra-kArigarene ane samIpamAM rahetA janene pIDA athavA bhaya na thAya tema teoe kArya AraMvyuM. kAma karanAra nokarane majUrI kahevAthI adhika kAmanI aMdaraja apAtI hatI. puruSadatta ane kareNudatta dravyasamUhane vyaya karatA hatA. dhavala ane vimala kAmamAM ciMtA karatA hatA. thoDA vakhatamAMja pisahazAlA banAvI. te kevI hatI? -" sArI rIte joDAyelAM sArAM lAkaDAvaDe zebhatI, sarala, sArA bahu thAMbhalAvALI, sthAna sthAnamAM sthApana karela zreSTha gheDalAthI vyAsa, zreSTha uparanA bhAga, oraDAo sahita, majabuta kamADavALI, atyaMta pavananA guNathI yukta,vimala, vizALa, manohara, zreSTha maMDapathI maMDita ramaNIya hatI. je pisa Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ par zrI sakheSa sasatikA-bhASAMtara. hazALAnI ramaNIyatA jovA mATe AvelA lAko kAtukathI nidmaLa nayanavALA banatA jANe ke svarga mAMthI devatAo utaryA hAya tevA mAlUma paDatA hatA. je peAsahazALA pavanathI atyaMta krUkatI zi kharanA agrabhAga para rahelI zreSTha vajAe rUpa hAthavaDe dhArmikalAkane dha karavA mATe khelAvatI hAya tema jaNAtI hatI. " vastra vigere vaDe satkAra karI sUtradhArAne visarjita karyA. nimittiyAne elAvyA, teNe prazasta z2ivasa nirUpita karyuM-jaNAvyA. te divase vipula azana, pAna, khAdima svAdima taiyAra karAvyuM. sAdharmika baMdhue sukhAsane beThA, parama AdarapUrvaka sa ne jamADyA pachI, vizALa maMDapamAM ApelA Asana upara besArI teone phaLa, takhula vigere vaDe sanmAnita karyA. teonI samakSa puruSadatta ane karadatte pAtAnA mhATA putrA para kuTuMbanA bhAra sthApyA. teAe putrAne kahyuM.- gharanAM sAvadya karmo karatAM amhane na pUchavu, temaja amhArA nimitte AhArapAMkana karavA-AhAra na pakAvavA. pAraNe kuTuMba vAsteja pakAveluM amhAre khAvA yogya che, ' ema kahI puruSadatte ane kareitte mitra-svajana sahita, ghaNA mhoTA utsavapUrvaka posahazAlAmAM praveza karyA. atyaMta vRddhi pAmatA zubha pariNAmavALA dhavala ane vimala sajjhAya dhyAnamAM pravRtta thai, paDi maNa, sAmAyika, pAsaha vigere bhAvAnuSThAna paripAlana karavAmAM tatpara banI, ceAtha, chaThTha, adbhUma vigere tapakama karI, pAraNAnA divase pAsaha, sAmAyika pArI, ghare jai kuTuMbamATe karela AhAra sAdhusa MvibhAga karyA pachI vAparatA hatA--khAtA hatA. phrI pAchA pAsahazAlAmAM jai namaLAyamane paDikkamI, dharma dhyAnamAM tatpara thaI divaseA vItAvatA hatA. evI rIte teonuM kuzalAnuSThAna joI aneka zrAvakA pAsaDuzAlAmAM AvatA hatA, bhUmikA ceAgya dharmAnuSThAna karatA hatA. munijanAnI pa`pAsanA karatA hatA, munie pAsesiddhAMta sAMbhaLatA hatA,siddhAMtanA ane vicAratA hatA,siddhAMta anusAre dharmAnuSThAna karatA hatA. te AvI rIte-nyAyapUrvaka Avela eSIya AhAra, vastra vigere vaDe, ASadha, bhRSajaya athavA zayyA, saMthArA vaDe, kAlaprApta kalpanIya rajoharaNa, pITha, Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piSadha upara kathA. 153. phalaka vigere vaDe bhaktipUrvaka zramaNa saMghane paDilAbhatAM teonA divase jatA hatA. anyadA kadAcita parvadivase pUrNimA tithi samudAya karI sarve pasahazALAthe pahoMcyA. sAvagha-pApakArI kAcane niSedha karI, yAdava paDikamI, sArI rIte paDilehaNa karelA ane sArI rIte pramArjana karelA samucita sthAnamAM besIne keTalAka pATha karatA hatA, keTalAka gaNatA hatA, keTalAka gaNatA ne sAMbhaLatA hatA tathA keTalAka kSaNabhaMgura-anityAdi bhAvanAo bhAvatA hatA, bIjA keTalAka sAmAyika karatA hatA, keTalAka paripUrNa pisahamAM tatpara banyA hatA. keTalAka kAusagga karI paralokanA mAgamAM lAgyA hatA. tarUNe gaDagaDa gaMbhIra madhya prakRSTa zabda vaDe maLI gayelA saMveganI vRddhi karanArAM zreSTha prakaraNe gaNatA hatA. paliyA kezathI yukta mAthAvALA. gaLI gayela-paDI gayela dAMtavALA, valiye vaDe-karacalIye vaDe DhaMkAyela zarIra vALA, nidrAvaDe DhaLI paDatA vRddho-buddAo maNuyAli DhALatA hatA. atyaMta ghasIne sApha karela nirmaLa maMDapanI bhIMtanA bhAgamAM saMkramelA vRddho A bhavamAMja taruNa paNuM pAmyA hoya evA jaNAtA hatA. saghaLA zrAvake potapotAnI bhUmikA yegya dharmAnuSThAna karatA hatA, maMDapamAM maLIne vaMdana vaMdeiida karatA hatA. gItArtha madhyastha purUSa ane anya samAgama thatAM AnaMdita thaI Asana grahaNa karI besIne dharmavicAra karatA hatA. tasvArthane vicAra karI rahelA teone devanA guNenuM utkIrtana karI, sAdhunA guNe varNavI varadatta zrAvake kahyuM--"he zrAvaka! aticAra zastravaDe jarjarita thayela cAritravALA puruSe niraMkuza, abhimAnI, ghoDAnI jema jaldI cAlanArA, vasa, zarIra vigeremAM vibhUSAvALA, kalaha karanArA, Damara karanArA, mAyAvI, reSavALA, tridaMDavALA-sana, vacana, kAyAthI pApakArI pravRttio karanArA AvA sAdhuo hAlamAM che, teone kaye dharma che ane kyA tapa che,? sAvadya gAthI-pApakArI pravRttiothI viramavA rUpa zramaNya- sAdhupaNuM svIkAryA pachI virAdhatA yatijanone Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI saMdha saMtikA-bhASAMtara. dharma nathI. je zakya hoya te karavuM joIe. bAkInA kAryomAM jayaNAe pravRtti karavI joIe. sahaNavaDe vizuddha phakta ekale zrAvakadharmaja dhAraNa kara joIe. " tyAra pachI A vacana sAMbhaLI reSavaDe rAtAM netravALA ane pharatA-kaMpatA hoThavALA dhavalazrAvake varadattane AvI rIte pUchayuM ke- "re paraloka parAmukha! durmukha! bhAre kamI! sAdhu zveSI ! je sAdhudharma nathI, te zrAvakadharma kema hoI zake? mULa vinA DALa na hoya, DALa vinA zAkhAo na hoya. zAkhA vinA puSpa na hoya, puSpa vinA phaLa kayAMthI heyI nigraMtha vinA tIrtha na hoya, tIrthamAMja zrAvake hAya che; je sAdhudharma nathI te evI rIte tIrthane ucacheda thAya che. kiMcakevaLajJAnI, mana:paryavajJAnI, cAdapUvI, dasapUvI, nava pUvIethI rahita evA A kALamAM he ajANu! pragaTa vacanathI tuM cAritrane niSedha kema kare che? sadgatinAM sukharUpI lAkaDAMne bALanAra muni dveSarUpI agni vaDe tuM atyaMta dveSI cittavALe banI dharmarUpa ArAmane na bALa, na bALa. gurukarma vaDe bhAre karmavaDe hiNAyelA, durgatinA mArgamAM cAlanArA, hArA sarakhA mahA pApIo dekhAya che. zrutakevalIe kahyuM che ke-dhIra purUSonI parihAnI maMdadhamI, buddhi vinAnA keTalAka che, viharatA saMvigna jananI hIlanA kare che. akRtajJa manuSya reSavaDe athavA ASavaDe, mithyA bhAvavaDe chatA guNene DhAMkate, achatA guNe (avaguNe) ne bole che. chatA guNene nAza, paraMparivAda, parane ALa ApavuM, dharmamAM abahumAna, ane sAdhu tarapha prakveSa eja kharekhara saMsAra che. : - tuM dharma jANute nathI, Agama jANatA nathI tema loka vyavahArane jANatA nathI. vidhie hArUM mukha durgatimAM pADavA mATe banAvyuM che. manuSya janma, zrAvakadharma, sAdhamika purUSanI sAthe saMga e sarva sAdhu taraphanA praaSavaDe jhaTa gumAvyuM. kemake"tapa, niyamamAM sArI rIte udyamavALA, sajhAya, dhyAnamAM lAgela manavALA, susAdhurUpI rane Aja paNa virala virala keIka kaIka jevAmAM Ave che, Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pASava upara kathA. 55 ,, na evI rIte sphuTa praznavyAkaraNanA kaTu vacaneAvaDe darzAvyuM, tyAre varadatte kahyuM mhe teA te dIThA nahuiM ? " tyArapachI dhavale kahyuM ke" doSApriya, mitra (sUrya`) nI RddhithI duHkhita thayela vaDe jo na dIThe, teA sUrya zuM na ugyA kahI zakAya ? gADhaaMdhakArane nAza karanAra, peAtAnAM kiraNeAvaDe sakaLa jIvanatalane prakAzita nAra caMdrane ratAMdhaLAe na dIThA tA te zuM na ugyA kahevAya. ? kUvAmAM utpanna thayela ane kUvAmAMja rahela kUvAnA deDakAe jo ratnAkara na dIThA, te zuM te bhuvanamAM nathI ? aneka janone vismaya pamADanAra, virala, vicitra bhAvAne jo AMdhaLA na jIve te zuM te bhuvanamAM nathI ? tIrthaMkare kahyuM che ke- cAritra duSamAnA aMtasudhI che. ' tenA paNa niSedha karatA tu tenAthI paNa adhika thayA. huM zrAvakA ! saghaLA sAMbhaLo, jo tamane rUce tA A sAdhumatsarIne ApaNA samudAyathI bAhya-bahAra karavA joie; kemake kahyu che keje ema kahe ke dharma nathI, sAmAyika nathI, temaja tratA nathI; tene tema kahenArane zramaNusa Mghe zramaNasa mAhya karavA joie. e kathana svIkAryuM. puruSadatta vigere zrAvakeAevaradattane kahyuM ke- AjathI mAMDI tAre amArI sabhAmAM na maLavu. ema kahI kADhI mUkayA. tyArapachI teja divase vizucikA doSavaDe marIne sAdhuo pratyenA pradveSavaDe utpanna thayela kliSTa karmInA udayavaDe AzIviSa sa thayA. tyAMthI paNa dIdhuM saMsAravALA, dula bha Adhi thayA. ' sAdhudharma nathI. ' e vicAra sAMbhaLIne kareNudatta dhamAM viparIta pariNAmavALA thayA, puruSadatta vigeree tene sthira karyA, te paNa caMcaLa cittavALAja rahyo. anyadA aSADha cAmAsAmAM sathI pAsaha karI, azana vigerenA parihAra karavA,pUrvaka vyApAra pravRtti vinA cha%0bhattavaDe rahyA, cAmAsI divasa vityo. rAtri sArI rIte avagAhatAM karechtattane viparIta pariNAmavALA jANI jinadharma thI patita karavA IcchatI ( kuladevatA ) AvI rIte kahevA lAgI jo zIlavratathI nahi bhraSTa thaiza, teA tArA moTA putranA kaTakA karI dizAkhali karIza. ema sAMbhaLI samabhAvathI patita thaI kaTAsana grahaNa karI karedatta te tarapha doDayA, upasarga upa " Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 zrI saMdha saptatikA-bhASAMtara za, te paNa ghara tarapha cAle. puruSadA vigeree vAryo ke sarvathA siha na bhAMga."teNe kahyuM ke-"je sAdhudharma nathI, te tyAM zrAvakone pisaha ke?" ema kahI teonA vacananI avagaNanA karI pitAne ghare gaye. teNe ciMtavyuM-jemAM AvI rIte vigho thAya che, te pisahanuM mAre kAMI prayajana nathI." evA prakAranA pariNAmavALA thayelA kareNudattane rAte caree mArI nAMkhe, marIne te vyaMtara utpanna thaye. tyAMthI cyavI saMsAramAM paribhramaNa karaze. puruSadatta paNa niraticAra dezaviratinuM paripAlana karI, saMpUrNa piSadha parva divasamAM pALI, mArga ArAdhavApUrvaka maraNa pAmI IzAna devalokamAM utpanna thaye. tyAMthI cyavane pravajyA svIkArI siddhisukhane anubhavaze. - je hetuthI pisahamAM rahela zrAvakane jinezvaree zramaNanI je kahyo che, tethI nitya AhAra vigeremAM pisaha kare. e yukta che. have graMthakAra pitAnA nAmathI yukta, prastuta graMtha paThana karavAnuM phaLa darzAvatA kahe che- saMvegamaNo saMbohasattari jo paDhei bhavvajiyo / sirijayaseharaThANaM so lahaI nasthi saMdeho / / 75 // gAthArtha-saMvegamAM manavALo je bhavya jIva saMdhasattari-saMbaMdhasaptatine bhaNe che, te zrIjagazekhara-sarvathI zreSTha sthAna pAme che, emAM saMdeha nathI. 75 vyAkhyArtha-saMvega-mokSa tarapha abhilASa ane saMsAra tarapha vairAgya jenA manamAM vidyamAna hoya je bhavya jIva- bhavya prANu A "saMbaMdhasaptati" nAmanA graMthane bhaNe che, upalakSaNethI bhaNAve che ane sAMbhaLe che, te zrIsahita jagatanAcauda rAjalokanAzekhararUpa siddhazilA sthAnane pAme che. A graMthamAM kahela bhAvothI bhAvita manavALo prANa samyam jJAna, darzana ane cAritra ApI mokSa saMbaMdhI sukhane pAme che, e A Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazasti . 1pa7 zaya che. AmAM saMdeha-saMzaya nathI. pakSamAM zrIjagakhara (zrI jayazekhara) sUrie A zAstra racyuM che. e chAyArtha jANa. 75 " vAcanAcArya zrI prabhedamANikya gaNinA ziSya, zrIakabara zAhanI sabhAmAM jayazrI meLavanAra jayama upAdhyAyanA ziSya vAcanAcArya zrIguNavinayagaNie karela zrIsaMbodhasapratika prakaraNanuM vivaraNa pUrNa thayuM. vivaraNakAranI prazasti. budhajanene AnaMdakAraka, naMdimida (?) , sadA Azcarya thI levAyela, kalAothI pUrNa cAMdrakuLa che. temAM dharmane ullota karavAmAM sUrya samAna, zubha AcAravALA udhotana sUrIzvara thayA. tyArapachI vardhamAnAcArya dIpatA hatA, suvihitemAM agresara evA jeoe aThThama tapavaDe ArAdhela dharaNendranA nivedanathI prathama zrIsUrimaMtranI zuddhi karI hatI. tyArapachI jeoe durlabha rAjanA rAjyamAM caityavAsine jItI "kharatara" birUda dhAraNa karyuM hatuM ane vasativAsa karyo hate, te jinezvara [sUri) thayA. temanA pade prakAza karatA mukharUpI caMdravALA zrIjinacaMdrasUri) thayA, jeoe mane hara navIna saMvegaraMgazALA banAvI. jemaNe nava aMganI vivRti karI ane staMbhana pArzvanAtha prakaTa karyA temaja je yatIzvarane sajajanavRMda satkAra karatA hatA, te abhayadeva sUri thayA. tyArapachI jJAna, darzana ane cAritranA pAtra zrI jinavalabha sUri atyaMta zebhatA hatA, jeNe caMDI cAmuMDAne paNa potAnA guNevaDe samparva pamADayuM hatuM ane tAvathI zebhatAM piMDavizuddhi vigere zAstro karyA che. temanA paTTe 64 - ginIonA prakRSTa sAdhaka, yugapradhAnatAne pAmelA zrIjinadatta sUrirA thayA, jemanA nAmamaMtranA smaraNathI hAla paNa pRthvI para vijaLI paDavI vigere kone samUha nAza pAmate jovAya che, Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zrI samAdha sAtikA-bhASAMtara. , temanA paTTa para naramaNathI bhUSita thayela bhAlavALA, aneka bhUpAleAthI namana karAyelA zrI jinacaMdra, zAstrakartI jinapati surIzvara thayA. tyArapachI vizvamAM zAlatA vistRta yazavALA jinezvara prabhu thayA. tyArapachI [jina]prAdha sUri, tyArapachI zrIjinacaMdra [sUri] thayA, cAra rAjAone prAdha pamADavAthI jeethI 'rAjagaccha' prasiddha thayA, te kuzaLasuri dvIpatA hatA, viziSTa bhAgyane dhAraNa karanArA jeoe zrImAnatuMga maMdiranI pratiSThA karI hatI ane viSama mArgamAM paNa mAgela pANInu pAna karAvyuM hatu. tyArapachI 'kRolasarasvatI " khittuthI zreSTha zrIjinapadma AcArya sarva avadhAna pUravAmAM zaktimAna labdhisUrIzvara thayA. tyArapachI zrIjinacadra sUri, tyArapachI jinadaya [sUri], tyAra pachI bhavyajanarUpI kamaLane vikasAvavAmAM sUrya samAna zrIjinarAja sUri thayA. temanA padma para thayela, nAnakeAza lakhavAmAM dakSa, divya guNusamUhavALA zrI jinabhadrasUri dvIpatA hatA. temanA paTTa para jinacaMdra [ surI ], jinasamudrasUri zaiAlatA hatA. tyArapachI ghaNA AvALA jinaha'sara thayA. temanA padmarUpI kamaLane vikasAvavAmAM dIpatA sUrya samAna, guNamANikayavaDe yukta zrI jinasANikyasUri thayA. temanA paTTarUpI ma MdiranA zikhara upara zreSTha suvarNa kaLaza samAna, ghaNAM sukha karanAra suMdara vacanAvALA, zrI sAhiye Apela anumAnarUpI dhanavALA, yugapradhAna zrI jinacaMdnasUri guru ahiM jayavaMtA vate che. jemane bhakti vahana karanAra sAhiye gUrjarabhUmithI kheAlAvI yApradhAna bhAre lAbhapara parA ApI hatI ke 11 zukhAmAM, zrAvaNa zudi aSTamI divasathI pUrNimA sudhI jIvAnA kayAMya paNa vadha na thAya, mhArA kramAnathI mAchalAM pakaDavAnI jALavaDe kAI paNa manuSya khaMbhAtanA dariyAnA mAchalAMne pakaDI na zake. ' anyadA zrI sAhiye prasanna thai jene kahyuM hatuM ke- ApatuM padma mA ( ji ? ) nasiMha para mUkavuM ane Apane yugapradhAna padavI thAe ke je kAmadhenu samAna che. ' bhAgyazALIone sa MpattA kavacihna dUra hAtIja nathI. te vakhate caturA Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prazasti. pahe IvaDe zreSTha karmacaMdramaMtrI belyA hatA ke- A padapratiSThA mahAreje karavI." tyAra pachI te kuzaLa maMtrIe te pavitra puNya mATe kareDa dravyane vyaya karyo. jeo lakSamIne tRNa samAna gaNe che, te kayAMya paNa muMjhAtA nathI-mugdha thatA nathI. jeoe zrIsAhithI gaurava pAmelA jinasiMha nAmanA AcAryane harSapUrvaka sUrimaMtra ApIne pitAnA pada upara sthApyA hatA. vikRti (vigaI ) ne varjanArA jeoe sukRta mATe kAzmIra deza tarapha vihAra karyo hate sAhinA prasAdane meLavI tyAMnA sarovaranA mAchalAMonI rakSA karI hatI te yugapradhAna zrImad jinacaMdra gurunA vijayavaMta rAjyamAM abudha jane mATe A vRtti zrI jayasama vAcakanA ziSya vAcaka guNavinaye sukRtanI vallI samAna pAlIpuramAM saM. 1651 varSe karI che. AgamarUpI suvarNane pArakhavAmAM kasoTI samAna, mativaDezreSTha guru zrI jayasema pAThake deSarUpI maLane dUra karavAthI A vRttine vimala karI che. anAgathI upayoga rahitapaNAthI athavA sahasA pravRtta thavAthI A vRttimAM je kAMI dUSaNa sthApyuM hoya, te te dUSaNane hArA upara anugraha buddhi rAkhI vidvAnee AdarathI dUra karavuM. sUtra gaMbhIra artha vALuM che, mati a9pa che, chatAM je A dhRSTatA karUM chuM, te zrutajJa puruSoe kSetavya gaNavuM, kemake mahAna puruSe kRpALu hoya che. zrI jinazala ka2vRkSathI sumanasa-vidvAnarUpI pukhethI zobhatI, zubhaphaLavALI ahArI zAkhA thaI temAM pAThaka vinayaprabha guru zobhatA hatA, sArA bhAgyavALA jemane varanI abhilASiNI nirdoSa vidyArUpI kanyAo paraNI hatI. temanA paTTapara mativaibhavathI bRhaspatine jItanAra, vidvAnenI sabhAmAM jayatilaka prApta karanAra vijayatilakasUri thayA. jIrApallI pAzvaprabhunA prabhAvathI dharaNendra niraMtara AnaMdathI samIpa rahI jeone sAnnidhya karate hate, vaLI gurue vratanI IcchAvALA 110 ziSya karI parama udaya nimitte jinadayasUri gurune ApyA hatA. jeo lokamAM prakaTa "mithyAtvakaMdakuddAla " biruda dhAraNa karatA hatA. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 zrI saMbaMdha saptatikA-bhASAMtara. teonA ziSya zrI kSemakIrti vAcaka dIpatA hatA, temanA ziSya kIrtivaDe haMsane jItanAra, pavitra vaMzavALA, vALu, ka9pavRkSa, kSemahaMsagaNi zobhatA hatA, temanA padane Azraya karanAra semadhvaja vAcaka thayA, temanA ziSya zrI kSemarAja pAThaka, zivamuM dara, vAcaka kanakatilaka thayA, teonA suziSya dayAtilaka ane vAcaka prada mANijya thayA. teonA pada para zrI jayasema pAThaka, svazakti pUrvaka gurubhaktithI zobhatA, dayALu guNaraMga vAcaka, sArA ziSya parivArathI AnaMda pAmanAra, dayAyu dayAraMga thayA. Iti vRttikAra paTTAvalI. ( zrI saMbadha samatikA bhASAMtara samApta, , R Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eti iiiiiiiii- [:] pirik`ichi ke zAstra zaniDA che. zrI AtmAnaMda prakAza mAsike Ape bheTo. - Ida 079 - 1-2 zrI navatatvane suMdara bodha. 2 ... (bhASAMtara sAthe) 3 zrI vavicAra vRtti. 4 zrI jetadharma viSayika pra"nottara. (judI judI aneka hakIkatanA saMgraha) 5 zrI daMDaka vicAra itti. : ... ... (bhASAMtara sAthe ) 6 zrI nayamArga darza ka. ... (sAta nayanuM svarUpa) 7 zrI mokSapada sopAna. ... (cauda guNasthAnakanuM svarUpa) 8 zrI jaina tattva sAra. (tattva jJAnano apUrva graMtha) he zrI zrAvaka ka953. (zrAvakanA bAra vratanuM svarUpa) 10 zrI dhyAna vicAra. ... 1 ... ('dhyAnanuM svarUpa ) huM 11 zrI jaMbusvAmI caritra ... ... ... (apUrva caritra) . che. 12 zrI jaina graMtha gAIDa. ... ... (zrI mArga darzaka bhomIyA) , huM 13 zrI caMpakamALA caritra ... ... ( apUrva satI caritra) che. 1. 14 zrI anuyAgaddAra sutra. ... ... ... ( bhASAMtara sAthe ) : ( 15 zrI gurU guNamALA ane samayasara prakaraNa. ... (bhASAMtara sAthe ) 8. che16 zrI jJAnAmRta kAvya ke ja. ... ... (apUrva AdhyAtmika graMtha) che. 8 17 zrI devabhakitamALA. ... ... ... (devabhaktinuM svarUpa) che 18 zrI upadeza sara ta5. (aneka jaina ItihAsika bAbatothI bharapura) huM 19 zrI saMbadha saptatikA. ... ... (tattvajJAnano apUrva graMtha) che. laheMka karyuM ke 96 che. lakhala haka Tapeetee - echools - cha chache - kebalavaMkavuM reMkana[: SjaMdakhemberberberaMgyuM-huM