________________
- પ્રમાદનું સ્વરૂપ
૧૦૧ જ હા પુત્ર ! હા પુત્ર! હા વત્સ! હા વત્સ! મહને અનાથ કેમ કરી મૂકી? એવા કરૂણ પ્રલાપ કરતી તે સ્ત્રી (પુત્રની માતા) પ્રજવલિત અગ્નિમાં પડી. • દર્શનભેદની -જ્ઞાન વિગેરેના અતિશયથી કુતીર્થિનીમિથ્યાત્વિ લેકની પ્રશંસારૂપ કથા. જેમકે સેંકડે સૂક્ષમ બુદ્ધિચેથી યુક્ત, સૂક્ષ્મ બુદ્ધિ કરનાર, સૂક્ષમ અને જાણી શકે તેવી બુદ્ધિ ધરાવનારાઓએ રચેલ શ્રેષ્ઠ બિદ્ધશાસન સાંભળવા ગ્ય છે.
ચારિત્રભેદની–જે કથાવ અંગીકાર કરેલ વ્રતવાળા–ત્રતિના અથવા વ્રતને માટે ઉપસ્થિત થયેલા ભાવયતિના ચારિત્રને ભેદ કરવામાં આવે તે ચારિત્રભેદની કથા કહેવાય છે. જેમકે – * કેવળજ્ઞાની, મન:પર્યવજ્ઞાની, અવધિજ્ઞાની, ચદ પૂવી, દશ પૂર્વ અને નવ પૂવી પુરૂથી રહિત એવા આ કાળમાં શુદ્ધ અથવા અશુદ્ધ ચારિત્ર યા તેના ભાવને કોણ જાણી શકે? તેમજ જેમ ખાટલા ઉપરથી પડેલા મનુષ્યને બહુ થોડી શરીર પીડા થાય છે, પરંતુ પર્વતની ટેચથી પડેલાને અત્યંત પીડા થાય છે, તેમ ચારિત્રથી ભ્રષ્ટ થયેલાને અનંત ભવ થાય છે.
પ્રમાદની બહાળતાવાળો કાળ છે દર્શન અને જ્ઞાનવડે તીર્થ વતે છે, ચારિત્ર તે વિચ્છેદ થયું છે, તેથી ઝહિ ધર્મ–શ્રાવકધર્મ કરે શ્રેષ્ઠ છે.
આવા પ્રકારની વિસ્થા છે. વિકથા ઉપર રેહિણની કથા–
આ લેકમાં નીતિની રીતિથી શોભતી કુંડની નામની નગરી છે. ત્યાં જિતશત્રુ નામને રાજા હતું કે જે દુર્જન જનેને શત્રુ હતું. ત્યાં પ્રાયે વિકથાઓથી વિરક્ત, સત્કથાઓ અને ગુણેરૂપી રત્નને ઉત્પન્ન કરવામાં રેહણગિરિ સમાન સુભદ્ર નામને શેઠ વસતે હતે. તેને અનેરમા નામની ભાર્યા હતી. તેમને ગુણોથી પરિપૂર્ણ, જિનેશ્વરના સિદ્ધાંતમાં લબ્ધાર્થ, ગ્રહીતાર્થ અને પૃષાર્થ રેશહિણી નામની બાળવિધવા પુત્રી હતી. તે રેહિણી પ્રતિદિન ત્રિસંધ્ય જિનેશ્વરેને પૂજતી હતી, તથા કેઈ પણ દિવસને નિષ્ફળ ન થવા દેતાં અધ્યયનાદિ આચરતી હતી, તેમ જ