________________
શ્રી સંધ સમિતિકા-ભાષાંતર ભાવાર્થ–“હે જીભ ! ભેજનમાં અને વચનમાં તું પ્રમાણ જાણ-મર્યાદા રાખ, કારણકે–અતિ ખાધેલું ભેજન અને અતિ બેલાયેલ વચન મહા અનર્થકારક થાય છે. ૧”
તેજ ભેજન વિધિપૂર્વક કરવામાં આવ્યું છતે ભજન કરનારના જીવિતને–આયુષ્યને વધારે છે. તથા જિનેશ્વરની આજ્ઞાને લેપ કરવારૂપ અવિધિએ કરેલ દેશવિરતિ અથવા સર્વવિરતિ ધર્મ સંસારની વૃદ્ધિકરે છે. જેમ કહ્યું છે કે –“જિનેશ્વર પરમાત્માના મતથી વિરૂદ્ધ રીતે કરેલાં લેક વડે નમસ્કાર કરાતાં તપ, ચારિત્ર, દાન વિગેરે પણ મોક્ષરૂપી ફળ આપતાં નથી, ફક્ત અને હિતકાર થાય છે. અવિધિએ કરાતી જિનાજ્ઞા અશુભકારક અને વિધિએ કરાતી જિનાજ્ઞા શુભકારક થાય છે. એમ જાણી અહિતના હેતુભૂત વિડંબનારૂપ અવિધિ શા માટે આચરે ? ૧” વિના કારણ અવિધિ નજ સેવ એ આશય છે. કારણ કે કારણ વિના અવિધિ કરે તે આજ્ઞાભંગ ગણાય. તે માટે નિશીથચૂર્ણિમાં કહ્યું છે કે—“ કારણ વિના અવિધિ સેવવાથી નિશ્ચયે આજ્ઞાભંગ, અનવસ્થા, મિથ્યાત્વ, બોલવા પ્રમાણે નહિ કરનાર થાય છે. ” | તેજ ધર્મ આગમાં કહેલ પ્રકાર પ્રમાણે કરવામાં આવ્યું છતે મેક્ષ આપે છે. વિધિ બીજા ગ્રંથેથી જાણ. જો કે આગમેમાં કહેલ સર્વ વિધિ અમારા જેવા તપસ્વિઓ (મંદશકિતવાળા) થી બને અશકય છે, તે પણ વિધિ પૂર્વક કરવા માટે યત્ન કરવા જોઈએ. કારણકે–વિધિ પૂર્વક કરવાને અધ્યવસાય પણ મોક્ષરૂપ ફળ આપવામાં કારણભૂત છે જેઓ અવિધિ માત્રથી ભીરૂ બની “જે મનુષ્ય આગમના કથન પ્રમાણે કરતું નથી તેનાથી અન્ય કેણ મિથ્યાષ્ટિ છે? બીજાને શંકા ઉત્પન્ન કરતો તે મિથ્યાત્વને વધારે છે. ૧”
આજ્ઞાવડેજ ચારિત્ર છે, તે આજ્ઞાના ભંગમાં શું નથી ભાંગ્યું ? તે કહો. આજ્ઞાનું અતિકમણ કરનાર બાકીનું (અન્ય) કોના આદેશથી કરે છે.” એમ વિચાર કરનારા જિનપૂજા, સામાયિક, પ્રતિક્રમણ વિગેરે સર્વથા કરતા નથી, તે મૂઢ છે ઉત્સર્ગ અને અપવાદને જાણતા નથી. કારણકે
