________________
અહિંસાનું વર્ણન.
૧૩
જગને રંજિત કરનાર દ્વૈપાયન, વિશ્વામિત્ર પ્રમુખ ઋષિયા પણુ પેાતાના શીલ થકી ભ્રષ્ટ થયા હતા ૨; એ કારણથીજ ખીજા ગ્રંથામાં કહ્યુ` છે કે—
((
न हु किंचि अणुन्नायं, पडिसिद्धं वा वि जिणवरिन्देहिं । મુત્તું મેહુળમાવ, તે વિના રામોલ્લેăિ | શ્’
ભાવા—તીર્થંકરાએ સાવદ્યરૂપ કાંઇ પણ અનુજ્ઞા આપેલ નથી. તેમજ અસંસ્તરણાદિમાં સાવદ્યને પણ અંગીકાર કરેલા હાવાથી સાવદ્યરૂપ એકાંતે નિષેધેલ નથી. ઉત્સર્ગ અને અપવાદ એ એ ભેઢો વડે કરીને અને સર્વત્રતામાં સંમતિ અને નિષેધ કરેલ છે. પૂજ્ય શ્રી જિનવલ્લભસૂરિએ કહ્યુ છે કે—
" संथरणंमि असुद्धं, दोण्ह वि गिण्हंतर्दितियाण हियं । બારકિન્તુળ, તં ચૈવ ચિ અસંથરત્ને ॥૬॥” અ. સંથારામાં અશુદ્ધ, ગ્રહણ કરનાર અને દેનાર તેને પણ રાગીના ઢષ્ટાન્તવડે હિત છે અને તેજ અસંથારામાં હિત છે. ૧
29
પરંતુ મૈથુનભાવને મુકીને અર્થાત્ ચાથાત્રતના ભંગને છેડીને; કારણ કે–તેમાં ઉત્સર્ગ અને અપવાદ નથી. કેમકે તે રાગ-દ્વેષ વિના સંભવતું નથી. અને તે રાગ-દ્વેષ જ સંસારના મૂળ આરભના થાંભલા છે. કહ્યું છે કે—
""
को दुक्खं पाविजा ?, कस्स व सुक्खे हि विम्हओ हुज्जा ? | को व न लहिज्ज मुक्खं ?, रागद्दोसा जइ न होजा ॥ १ ॥ અ- “ જો રાગ અને દ્વેષ ન હેાત તા આ જગમાં કાણુ દુ:ખ પામત? અથવા કાને સુખમાં વિસ્મય થાત ? અથવા મેાક્ષને કાણુ ન મેળવત ? અર્થાત્ રાગ અને દ્વેષના અભાવમાં જગમાં કાઈ દુ:ખી હાઇ શકે નહિ અને સર્વ કોઈ મોક્ષમાં નિવાસ કરનાર થઈ સુખી હાવાથી કેાઈને પણ સુખમાં આશ્ચય થાય નહિ. ૧
""
તેથી બ્રહ્મચર્ય વાન્ એમ કહ્યુ છે. એ વ્રતના આરાધક અસત્ય ખેલતા નથી. તથા અદત્ત વસ્તુને પણ ગ્રહણ કરતા નથી.
